پنجم. رواياتي كه درباره موضوع بحث (اسماع و استماع صداي زن نامحرم) وجود دارند به چند دسته قابل تقسيم هستند: ↓
الف) در بعضي از روايات از گفتگوي زن با مرد نامحرم منع و نهي شده است از جمله:
ـ روايت شده است كه «يكي از چيزهايي كه پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ در هنگام بيعت كردن با زنان از آنان درخواست كرد اين بود كه با مردان سخن نگويند مگر با محارم خود.»[13]
ـ از امام علي -عليه السّلام- نقل شده است كه فرمودند: «پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ از سخن گفتن با زنان نهي كرد.»[14]
ـ از علي -عليه السّلام- نقل شده است كه فرمودند: «به زنان سلام نكنيد و... »[15]
و از امام صادق -عليه السّلام- نيز نقل شده است كه فرمودند كه «لا تسلم علي المراة»[16]، بر زن سلام نكن.
به علامه حلي، محقق حلي و شهيد ثاني (رحمة الله عليه) نسبت داده شده است كه آنها با تمسك به اين گونه روايات مطلق گوش دادن به صداي زن نامحرم را حرام دانسته اند.[17] اما اين فتوي به جهت مخالفت با سيره علما و دينداران و نيز با توجه به اينكه حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ و دخترانش را مردان سخن گفته اند و همچنين با توجه با اينكه پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ و ائمه ـ عليهم السّلام ـ با زنان، مكرر گفتگو كرده اند، داراي اشكال است.[18]
به علاوه اينكه روايات متعددي وجود دارد كه دلالت بر جواز گفتگو با زنان و شنيدن صداي آنان دارد كه در ادامه تعدادي ذكر خواهد شد. بنابراين روايات اين دسته را مي توان به گفتگو كردن و شنيدن صداي آنان به قصد لذت يا به ترس از وقوع حرام حمل كرد.[19]
چنانكه نهي از سلام كردن به زنان را مي توان به كراهت داشتن سلام كردن به زنان جوان كه احتمال زمينه گناه در آن وجود دارد حمل نمود. چنانكه در روايت ديگري از امام صادق -عليه السّلام- آمده است كه رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ بر زنان سلام مي كرد و آنان هم پاسخ مي دادند. و علي -عليه السّلام- بر زنان سلام مي كرد (ولي) از سلام كردن به زنان جوان كراهت داشت و مي فرمود: «مي ترسم از صدايش خوشم بيايد و بيش تر از اجري كه خواستارش بودم (گناه) به من برسد.»[20]
ب) در پاره اي از روايات به كم سخن گفتن با زنان سفارش شده است از جمله:
ـ علي -عليه السّلام- مي فرمايد: «و اقلل محادثة النساء...» گفتگو كردن با زنان را كم كن... »[21]
ـ از امام صادق -عليه السّلام- نقل شده است كه پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ در حديث مناهي، زن را نهي كردند كه بيش از پنج كلمه با غير شوهر و محرمش سخن نگويد.[22]
ـ در روايتي از رسول اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ چهار چيز موجب دل مرده گي شمرده مي شود كه يكي از آنها گفتگو كردن زياد با زنان است.[23]
ج) در دسته اي از روايات دستور به پرهيز كردن از شوخي با زنان استفاده مي شود از جمله:
ـ از رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ نقل شده است كه فرمودند: هر كسي كه با زني نامحرم شوخي بكند خداوند او را در برابر هر كلمه اي كه به آن زن در دنيا گفته است هزار سال حبس مي كند.[24]
ـ در روايتي علي -عليه السّلام- پنج چيز را مايه آتش جهنم معرفي فرموده است كه شوخي كردن با زن نامحرم يكي از آنهاست.[25]
د) در روايتي از امام صادق -عليه السّلام- چنين نقل شده است: «محادثه النساء من مصائد الشيطان»، گفتگو كردن با زنان از ابزارهاي صيد شيطان است.»[26] در اين روايت حكمت سخت گيري در مورد گفتگو با زنان نامحرم بيان شده است.
ه) جواز گفتگو با زنان نامحرم و شنيدن صداي آنها از يك آيه و پاره اي روايات قابل استفاده است:
ـ خداوند متعال خطاب به زنان پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي فرمايد: «... فلا تخضعن بالقول فيطمع الذي في قلوبه مرض و قلن قولا معروفا» «... پس به گونه اي هوس انگيز سخن نگوييد كه بيمار دلان در شما طمع كنند، و سخن شايسته بگوييد.»[27]
هر چند خطاب آيه به زنان پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ است امام حكم آن مخصوص به ايشان نيست بلكه حكمي عام است كه شامل تمام زنان مسلمان مي شود.[28] در اين آيه از سخن گفتن زنان با نامحرمان نهي نشده و فقط از آنها خواسته شده به گونه اي حرف نزنند كه موجب طمع افراد بيمار دل شود بلكه به نحو شايسته اي سخن بگويند؛ به همين جهت بعضي از فقها اين آيه را دليل بر جواز سخن گفتن زنان با مردان دانسته اند.[29]
ـ طبق روايتي امام صادق -عليه السّلام- به ابوبصير اجازه دادند سخنان زن نامحرمي (ام خالد) را گوش كند.[30]
ـ بنابر نقل معروف حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ بعد از غصب فدك توسط دستگاه خلافت به مسجد پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ در مدينه رفت و خطبه اي بسيار بليغ در جمع حضار ـ اعم از زن و مرد ـ ايراد فرمود و در آن خطبه طولاني مسائل مختلفي مطرح كرد و به غصب حق خود نيز اعتراض فرمود.[31] كه اگر اين كار حرام بود مسلما آن كار را نمي كردند و يا دست كم به حد ضرورت اكتفا مي فرمودند.
+ادامه↓
علاقه مندی ها (Bookmarks)