تكنيكها و تجهيزات کمکهای اولیه بخش ششم
انواع بيماربر و تخته
اين وسايل بهطور معمول توسط گروه خدمات اورژانس مورد استفاده قرار ميگيرند و براي انتقال مصدومان به آمبولانس يا پناهگاه و يا دور كردن آنها از خطر، طراحي شدهاند. انواع گوناگوني از اين تجهيزات (از صفحات برزنتي ساده داراي ديرك تا بيماربرهاي تخصصي مناسب براي موقعيتهاي نجات ويژه و تختههايي براي آسيبهاي نخاع) موجود است.
بيماربر ارتوپدي با استفاده از اين دستگاه (كه بيمار بر «قاشقي» هم ناميده ميشود) ميتوان با حداقل حركات بدن، مصدوم را در مكاني كه پيدا شده است، بلند كرد و روي چرخ بيماربر قرار داد. اين وسيله براي جابهجايي مصدومان به نقاط دور طراحي نشده است. اين بيمار بر، در امتداد طول به دو نيمه تقسيم ميشود. اين دو نيمه در زير مصدوم به صورت كشويي جابهجا شده، سپس به هم متصل ميشوند. پس از آنكه مصدوم روي چرخ بيماربر قرار گرفت، دو نيمه از هم جدا ميشوند.
تخته آسيبهاي نخاع اين تختههاي تمام تنة بيحركتكننده، براي جابهجا كردن مصدوماني كه مشكوك به آسيب ستون فقرات هستند، به كار ميروند. مصدوم را با چرخاندن يا كشيدن روي زمين به روي اين تخته منتقل ميكنند و سپس، وي را بلند كرده روي چرخ بيمار بر ميگذارند. مصدوم طي مراحل نقل و انتقال و بستري در بيمارستان، روي اين تخته باقي ميماند.
چرخ بيماربر انواع مختلفي از چرخهاي بيماربر وجود دارند كه در انتقال مصدوم توسط آمبولانس مورد استفاده قرار ميگيرند. طرحهاي جديد اين بيماربرها مجهز به دستگاههاي الكتريكي يا هيدروليكي هستند كه به اين طريق ميتوان در صورت لزوم، موقعيت مصدوم را براي فراهم ساختن آسايش وي، تنظيم كرد. اين بيماربر را به كمك بالا بر چرخ يا سطح شيبدار، سوار آمبولانس ميكنند. تحقيقات براي ساخت طرحهاي جديدتري كه كاروزان را در معرض خطر كمتري قرار دهند، ادامه دارد.
بيماربرهاي نجات اين بيماربرها براي خارج كردن مصدومان از مناطق صعبالعبور (مثل صخرهها، معادن و فضاهاي بسته) كاربرد دارند. انواع مختلفي از آنها وجود دارد، آموزش و تمرين اختصاصي با اين وسايل قبل از به كار بردن آنها ضروري است.
انتقال مصدوم از صندلي به كف اتاق
اگر مصدوم در حالتي كه روي صندلي نشسته است، احساس ناخوشي يا از حال رفتن ميكند، او را تشويق كنيد كه روي كف اتاق بنشيند يا دراز بكشد چون اين كار ميتواند به بهبود وي كمك كند. انتقال مصدومي كه پيشتر از هوش رفته، بسيار مشكلتر است. در اين موارد، به دو نفر ديگر نياز داريد تا در جابهجا كردن مصدوم از محل نشستن وي و قرار دادن او روي كف اتاق، به شما كمك كنند.
مصدوم هوشيار است ۱) به مصدوم توصيه كنيد كه به آرامي از يك طرف صندلي بلغزد به طوري كه با يك زانو روي زمين قرار بگيريد.
۲) مصدوم بايد از وضعيت زانو زده به وضعيت نيمه نشسته تغيير حالت داده، سپس بسته به شرايط، بنشيند يا دراز بكشد.
مصدوم بي هوش است ۱) يك ملحفه براي لغزاندن در زير اندام پايين و پاهاي مصدوم قرار دهيد.
۲) شما بايد در كنار صندلي مصدوم زانو زده، در طول عمليات سر او را نگه داريد. از دو امدادگر بخواهيد كه در طرفين مصدوم و رو به او قرار بگيرند.
۳) دو امداد گر بايد به حالت نيمه زانو زده قرار بگيرند به طوري كه زانوي داخليشان روي كف اتاق باشد و پاهاي خارجيشان با زاويه قائمه تا شود تا كف پا روي كف اتاق قرار بگيرد.
۴) امدادگران را راهنمايي كنيد تا با دستان سمت خارج خود، لباس مصدوم را در پشت استخوانهاي لگن خاصره و با دستان داخلي خود، زير زانوهاي او را بگيرند.
۵) ضمن آنكه شما سر مصدوم را نگه داشتهايد، امدادگران بايد به كمك راهنماييهاي شما، با منتقل كردن وزن بدن خود به پاشنهها، مصدوم را به روي ملحفه لغزاندن بكشند. آنها سپس بايد كمك كنند تا مصدوم در وضعيت نشسته روي كف اتاق قرار بگيرد.
۶) صندلي را كنار بزنيد وسپس، مصدوم را روي ملحفه لغزاندن پايين برده، به وضعيت درازكش قرار دهيد.
جابهجا كردن مصدوم از حال رفته
اگر مصدوم از حال رفته باشد، ممكن است براي شروع عمليات احيا يا قرار دادن وي در وضعيت بهبود، مجبور باشيد او را بچرخانيد. با اين همه، مصدوم را از محلي كه وي را يافتهايد، حركت ندهيد مگر آنكه او در موقعيتي قرار داشته باشد كه ممكن باشد خود يا ديگران را به خطر بيندازد (مثل بسته شدن راه خروجي ساختمان) و يا شما مجبور باشيد كه درمان نجات دهندة حيات را براي وي آغاز كنيد. اگر مجبور هستيد مصدوم را جابهجا كنيد، سعي كنيد چند امدادگر را به خدمت بگيريد. براي انتقال مصدوم به روي پتو، ملحفه حمل و نقل يا ملحفه براي لغزاندن، روشهاي تشريح شده در شكلهاي زير را به كار ببنديد. ملحفه حمل و نقل يا پتو براي بلند كردن مصدوم به كار ميروند. به منظور كشيدن مصدوم روي كف اتاق از ملحفه براي لغزاندن استفاده كنيد.
قرار دادن مصدوم روي يك ملحفه حمل يا پتو ۱) نيمي از عرض ملحفه يا پتو را در امتداد طول به صورت لوله درآوريد.
۲) امدادگران را به تعداد مساوي در دو طرف مصدوم توزيع كنيد و از آنها بخواهيد كه مصدوم را از يك طرف بچرخانند.
۳) سمت لوله شده ملحفه يا پتو را طوري بر پشت مصدوم تكيه بدهيد كه قسمت لوله شده رو به بالا و قسمت لوله نشده در طرف مقابل بدن مصدوم قرار گيرد.
هشدار! در صورتي كه مشكوك به آسيب نخاع هستيد، سعي كنيد مصدوم را حركت ندهيد. اگر مجبور هستيد او را از خطر دور كنيد، از روش «چرخش الواري» استفاده كنيد.
۴) مصدوم را از روي قسمت لوله شده چرخانده، به پايين آوريد و بر روي طرف ديگر بدن قرار دهيد. ملحفه را محكم به صورت لوله شده نگه داريد.
۵) قسمت لوله شده ملحفه يا پتو را در حد نياز باز كنيد تا مصدوم بتواند به حالت مسطح قرار گيرد. سپس، وي را در محل مورد نظر به پشت برگردانيد. هنگام جابهجا كردن مصدوم ، همه بايد با هم ملحفه را گرفته، بعد مصدوم را حركت دهيد.
تجهيزات نقل و انتقال
ابزارهاي متعددي براي جابهجايي مصدومان طراحي شدهاند. كارورزان غيرحرفهاي (مثل ارايهكنندگان كمكهاي اوليه و ارايهكنندگان مراقبت) ميتوانند از دو وسيلهاي كه در شكلهاي زير توصيف شدهاند (ملحفه لغزاندن و ملحفه حملونقل) استفاده كنند. شما براي استفاده از اين وسايل، نياز به آموزش داريد. از اين گذشته، بايد از روشهاي ايمني ارايه شده توسط كارخانه توليدكننده هم پيروي كنيد.
ملحفه لغزاندن اين وسيله، يك ملحفه نايلوني مستحكم است كه در سطح زيرين، اصطحكاك كمي دارد. ملحفه لغزاندن به كاروزان امكان ميدهد تا انواع مختلف عمليات جابهجايي را به انجام برسانند. اين انواع عبارتند از: كمك به چرخش مصدوم، انتقال مصدوم از حال رفته از روي صندلي به كف اتاق ، كشيدن مصدوم روي كف اتاق يا زمين و تغيير وضعيت مصدوم در بستر.
ملحفه حمل ونقل اين ملحفه، با داشتن تعدادي دستگيره ضخيم پارچهاي در دو طرف، براي بلند كردن و حمل مصدوم در تمام جهات مناسب است. اين دستگيرهها امكان ميدهند كه وزن مصدوم بين اعضاي گروه كارورزان (۸-۶ نفر) پخش شود. بعضي از انواع ملحفههاي حمل و نقل، محفظههايي در زير دو كناره طولي خود دارند كه ميتوان تيركهايي در داخل آنها جاي داد. حفاظهاي فلزي كه در عرض ملحفه حمل و نقل قرار ميگيرند، به اين تيركها متصل ميشوند؛ اين حفاظها، موجب ميشوند كه ملحفه زير مصدوم، بيش از پيش تقويت شود. كاروزان بايد ضمن استفاده از ملحفه حملونقل، به حالت قائم بايستند به طوري كه پشت آنها صاف و پاهايشان به اندازه عرض شانه باز باشد تا تكيهگاه مستحكمي داشته باشند.
صندلي حمل و نقل اين وسيله براي جابهجا كردن مصدوم در وضعيت نشسته (خصوصاً در فضاهاي بسته يا بالا و پايين رفتن از پلكان) طراحي شده است. صندلي حمل ساده، دوچرخه دارد. صندليهاي پيشرفتهتري وجود دارند كه به چرخ «غلتان» مجهز هستند.اين نحوه طراحي اجازه ميدهد كه اين صندليها به راحتي روي زمينهاي ناهموار حركت كنند و از پلهها بالاو پايين بروند.
علاقه مندی ها (Bookmarks)