آشنایی با تعدادی باکتری!

[*nura*]

باکتری باسیلوس آنتراسیس ( anthrasis Bacillus )،باسیل گرم مثبت هوازی
باسیلوس آنتراسیس موجب بیماری سیاه زخم ( آنتراکس ) می شود . این نام از کلمه یونانی anthrakis به معنی زغال گرفته شده که به خاطر رنگ سیاهی است که در این بیماری ایجاد میشد .این بیماری عمدتا بیماری گوسفند ،بز ،گوساله ،اسب و چارپایان است و حیوانات دیگر(مانند موش صحرایی) به این بیماری نسبتا مقاوم هستند . انسان به طور اتفاقی در طی تماس با حیوان یا فرآورده های حیوانی آلوده به این بیماری مبتلا می شود
مورفولوژی و مشخصات
باسیلوس آنتراسیس گرم مثبت و بدون حرکت می باشد که انتهای باسیل ها چهار گوش بوده و به صورت واگن های قطار پشت سر هم قرار می گیرند . کپسول ان بر خلاف سایر باکتری ها از جنس پروتئین ( D گلوتامات)می باشد و به همراه اگزو توکسین در پاتوژنز باکتری نقش دارد .اسپور این باکتری حدود یک میکرون طول دارد و می تواند برای مدت های طولانی در طبیعت باقی بماند . اسپور در محیط های کشت معمولی آزمایشگاه در 37 درجه سانتی گراد به راحتی تبدیل به فرم رویشی شده و به صورت کلافی در هم پیچده رد می آید ، اسپور باکتری در دمای 115 درجه سانتی گراد در مدت 15 دقیقه غیر فعال می شود ،ولی قادر است سال ها ( حتی تا 20 سال ) در خاک و فرآورده های دامی زنده بماند که این ویژگی عامل مهمی در انتشار بیماری به حساب می آید . در میان عوامل زیستی که به عنوان سلاح بیولوژیک به کار می می روند ، این باکتری جایگاه ویژه ای دارد . سیاه زخم یکی از جدی ترین بیماری هایی است که می تواند تعداد زیادی کشته در یک شهر یا منطقه بر جای بگذارد .دوز کشنده تنفسی اسپور حدود یک بیلونیوم گرم است . از سوی دیگر ، دانشمندان با دستکاری در ژن این میکروب قادرند گونه های مقاوم در برابر واکسن ها و درمانهای موجود را تولید نمایند .
انتقال
انسان توسط اسپور های موجود در فرآورده های دامی ( مانند پوست ،مو و پشم ) یا از طریق تماس با حیوانات آلوده بیمار می شود .
راهای ورود باکتری به بدن عبارتند از : پوست ، غشاهای مخاطی و دستگاه تنفسی .
یافته های بالینی
در انسان تقریبا 95 درصد از موارد سیاه زخم را فرم پوستی و 5 درصد موارد را عفونت تنفسی تشکیل می دهد . سیاه زخم گوارشی نادر است و بیشتر موارد از آفریقا و آسیا که گوشت آلوده را مصرف می کند ،گزارش شده است . در حیوانات سیاه زخم گوارشی بیشتر از دو فرم دیگر بیماری است .
سیاه زخم پوستی معمولا در مناطقی از پوست باز و دست که در معرض هستند ، روی میدهد ( پوست صورت و گردن هم با شیوع کمتر گرفتار میشود). ضایعه معمول عبارت است از یک زخم بدون درد که پوسچول بدخیم (Malignant pustule)خوانده می شود و قطر آن معمولا 1 تا 3 سانتی متر است و ادم موضعی قابل توجهی ممکن است ایجاد شود.
لنفاژیت ،لنفادنوپاتی ( بزرگ شدن گره های لنفی) ،تب ،بی حالی و سردرد هم ممکن است دیده شوند . بیماری در اکثر موارد خود به خود محدود می گردد .موارد درمان نشده می توانند به باکتریمی ،مننژیت و مرگ منجر شوند. این بیماری در مناطق استوایی شایع است .
فرم تنفسی سیاه زخم در اثر ورود اسپور به دستگاه تنفسی و تبدیل آن به به فرم وژتاتیو بیشتر در افرادی رخ می دهد که با پشم حیوانات سرو کار دارند . به همین دلیل این فرم از بیماری را بیماری پشم ریسان(Wool-sorters disease) می نامند .
درمان
پنی سیلین Gموثرترین درمان است.سویه های مقاوم تا کنون گزارش نشده است .تجویز پنی سیلین به اضافه استرپتومایسین یا جنتا مایسین برای سیاه زخم تنفسی توصیه می شود . داکسی سیکلین، اریترومایسین یا سیپروفلوکسازین ممکن است به عنوان داروهای جایگزین پنی سیلین موثر باشند.در شرایط تماس احتمالی باسیلوس آنتراسیس به عنوان یک عامل بیولوژیک تجویز داکسی سیکلین یا سیپروفلوکسازین به مدت 4 هفته باید ادامه یابد و هم چنین در این مدت3 دوز واکسن تجویز می شود . در صورتی که واکسن تجویز نشود مصرف آنتی بیوتیک باید به مدت 8 هفته ادامه یابد .

رنگ آمیزی اسپور برای باسیلوس آنتراسیس