رفتار اسلامی= اخلاق و عقل

[طلیعه طلا]

سلام بر شما

ابتدا یه مقدمه میگم تا در ادامه ، بتونیم بیشتر رو مطلب متمرکز بشیم:

همون طور که می دونیم زیاده روی و کوتاهی از نظر اکثریت جامعه انسانی امری زشت و ناپسند محسوب میشه و همواره به دیگران توصیه میشه از افراط و تفریط در امور و رفتار پرهیز کنند و به نظر هم میرسه این سفارش ، یه حکم عقلانی باشه ...

توادبیات فارسی ازش به اعتدال یاد میشه برگرفته از کلمه عدل ... و کسی که تواین حوزه قدم برمیداره به جناحین افراط و تفریط گرایش نداره . چون معنای عدل اینه که هر چیزی ، سر جای خودش باشه ... پس کسی که رویه اعتدال نداره ، یعنی رفتاری صالح نداشته و فساد پذیره و طبق خواسته عمومی ؛نیازمند اصلاح و اعتداله .

تا این جا خواستم بگم بین اعتدال و اصلاح یه رابطه منطقی وجود داره ...

در قرآن برای بیان مفهوم اعتدال از واژه قصد استفاده شده البته واژگانی چون وسط و سواء و حنیف و .. نیز به این معنا به كار رفته ؛ ولی بیشترین كاربرد رو در واژه قصد و اقتصاد میتونیم پیدا کنیم .

در روایات اسلامی به پیروی از قرآن نیز از واژه قصد برای بیان اصطلاح اعتدال یاد شده : نهج البلاغه خطبه های ۹۴ و ۱۰۳ و ۱۹۵ و ۲۲۲ و نیز نامه های ۲۱ و ۳۱ و حكمت ۱۴۰


در ارزش و اعتبار اعتدال و میانه روی همین بس كه راه راست در قرآن به عنوان راه میانه از اون ذکر شده و در سوره قصص آیه ۲۲ از زبان حضرت موسی (ع) این آرزو بیان می شه كه راه میانه ، راه درست هدایتیه و از این رو می فرماید: قال عسی ربی ان یهدینی سواء السبیل ؛ حضرت موسی گفت شاید پروردگارم مرا به راه میانه و اعتدال راهنمایی و هدایت كند.

حتی حضرت ابراهیم هم دین خویش رو دین اعتدال و میانه بر می شماره و از اون به حنیف یاد می كنه تا بفهمونه كه میانه روی تا چه اندازه اصالت داشته و مهمه
خداوند در بیان ویژگی های دین ابراهیمی كه از اصالت خاصی برخورداره می فرماید: ما كان ابراهیم یهودیا و لا نصرانیا و لكن كان حنیفا مسلما و ما كان من المشركین؛ ابراهیم نه یهودی بود و نه نصرانی بلكه او بر دین معتدل اسلام بود و از مشركان نیز نبود.(آل عمران آیه ۶۷)


و هم چنین خداوند از امت اسلام به امت وسط و میانه یاد می كنه. (بقره آیه ۱۴۳) و اون ها رو بهترین امتی می دونه كه در روی زمین ایجاد شده اند. امتی كه اصل اساس آن اعتدال و میانه روی در همه چیز و همه كاره ، به همین خاطرامت شاهد و نمونه و سر مشقند ( آل عمران آیه ۱۱۰)


با توجه به گزارش های قرآن و آموزه های دستوری قرآن می تونیم متوجه بشیم كه :
امت اسلام به معنای امت قرآنی و جامعه برتر در حوزه عقیده و رفتار ؛
امتی معتدل و میانه ای هستن؛
یعنی نه اهل تنزیه محضند و نه تشبیه محض .
نه اهل زیادروی در امور اقتصادی و سیاسی هستند و نه اهل كوتاهی كردن در این مسایل،
در رفتار و گفتار و اقتصاد و خوراك خود اعتدال و میانه روی رو مراعات می كنند
و در اعمال عبادی نیز راه افراط و تفریط رو در پیش نمیگیرن و ...


برای پاسخ دومتون هم :
یه جمله از شهید مطهری عنوان میکنم که به نظرم نیاز به توضیح نداه
" اگر ما آن راهی را که ائمه اطهار در مقابل راه‌های دیگران برای ما باز کرده‌اند برویم، هم از افراط و تندروی‌های بعضی مصون می‌مانیم و هم از تفریط و جمود بعضی دیگر "
یعنی قطعا به جز شرایط تفکری و پردازشی خودمون ، نیازمند بهره گیری از سایر منابع اصلح نیز هستیم ...