فضاپیمای ترابری خودکار (به انگلیسی:
Automated Transfer Vehicle) یا بطور خلاصه اِیتیوی (ATV) فضاپیمای بدون سرنشینی است که توسط سازمان فضایی اروپا برای رساندن خدمات و پشتیبانی به ایستگاه فضایی بینالمللی، و اصلاح مدار آن دور زمین ساخته شده است. اِیتیوی بزرگترین و سنگینترین فضاپیمای ساخت اروپا است.
فضاپیمای ترابری خودکار با استفاده از گونهای تغییریافته از موشک پرقدرت آریان-۵ به نام آریان-۵ ایاس اِیتیوی از پایگاه فضایی اروپا، که در شهر کورو در گویان فرانسه واقع شده، به مدار زمین فرستاده میشوند. ایتیوی سنگینترین محمولهای است که موشک آریان-۵ تاکنون به مدار زمین حمل کرده است. پس از دو روز پرواز مداری، ایتیوی بطور خودکار به بخش سرویسدهی روسی ایستگاه که ازوزدا نام دارد متصل میشود.
قش فضاپیمای ترابری خودکار
عملکرد ایستگاه فضایی بینالمللی به پشتیبانی دائمی و دریافت مواد مصرفی، ابزارآلات پژوهشی و قطعات یدکی از زمین وابسته است. علاوه بر این، برای باقی ماندن ایستگاه فضایی بینالمللی در مدار زمین، مدار پرواز آن باید در بازههای زمانی مشخص اصلاح گردد. فضاپیمای ترابری خودکار از ماه مارس سال ۲۰۰۸ این وظایف را به عهده گرفته است.
وظایف مهم فضاپیمای اِیتیوی عبارتند از:
انتقال اقلام مورد استفاده به ایستگاه فضایی بینالمللی، از جمله سوخت، هوا، آب، تجهیزات آزمایشگاهی و محمولههای دیگر.
رانش و تصحیح مدار ایستگاه فضایی بینالمللی در مدار زمین
متصل ماندن به ایستگاه فضایی بینالمللی تا ۶ ماه و جمعآوری پسماندهای مصرفی ایستگاه
طراحی
اِیتیوی به عنوان دستیاری برای فضاپیمای ترابری پروگرس ساخته شده، و دارای ظرفیت باری معادل سه برابر پروگرس است. این فضاپیما میتواند مانند پروگرس مقادیر زیادی مایعات و قطعات ظریف و حساس با خود به ایستگاه فضایی حمل کند، و تا ۶ ماه به ایستگاه متصل باقی بماند. پس از تخلیه بار و محمولههای ایتیوی، میتوان از آن به عنوان انبار مواد مصرفشده و پسماندهای ایستگاه فضایی بینالمللی استفاده کرد.
حجم فضای داخل ایتیوی ۴۸ متر مکعب و سه برابر بزرگتر از فضاپیماهای ترابری پیشین است. فشار هوایی این فضا معادل فشار هوای داخل ایستگاه فضایی است، بطوریکه پس از اتصال آن به ایستگاه، فضانوردان میتوانند بدون نیاز به پوشیدن لباس فضایی به درون ایتیوی رفته و اقدام به تخلیه محمولههای آن کنند. طراحی کابین ایتیوی بر اساس طراحی بخش پشتیبانی چندمنظوره (
MPLM) ساخت سازمان فضایی ایتالیا است.
ظرفیت
هر فضاپیمای ایتیوی ۲۰
٫۷ تُن وزن دارد، ظرفیت بار آن ۹ تُن است و میتواند اقلام زیر را به ایستگاه فضایی حمل کند: ۸۴۰ کیلوگرم آب
۱۵۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلوگرم بار شامل ابزارهای پژوهشی و مواد مصرفی غیرمایع برای ایستگاه
۱۰۰ کیلوگرم گاز مانند نیتروژن، اکسیژن، یا هوا. در هرپرواز ایتیوی میتواند دو نوع گاز متفاوت را با خود به ایستگاه حمل کند.
۴۷۰۰ کیلوگرم سوخت برای رانش و تغییر مدار ایستگاه فضایی. سوخت مصرفی ایتیوی از ترکیب سوخت مونومتیل هیدرازین و ماده اکسیژنزای دینیتروژن تتروکسید (
N۲O۴) تشکیل شدهاست.
پس از بارگیری پسماندهای ایستگاه، ایتیوی در مسیر معینی هدایت میشود تا پس از ورود به جو زمین سوخته شود و از بین برود.
ساخت
سختافزار بخش اتصالی ایتیوی؛ فضاپیما از طریق این بخش به ایستگاه فضایی متصل میگردد
پیمانکار اصلی ساخت فضاپیمای ترابری خودکار، شرکت ترابری فضایی ایاِیدیاس آستریوم (
EADS Astrium) است. دفتر اصلی برای مدیریت این پروژه در شهر مورو در کشور فرانسه واقع شده است. در نهایت، فضاپیماهای ایتیوی در شهر برمن در آلمان مونتاژ و آمادهسازی میشوند.
پیمانکارهای دیگر فضاپیمای ایتیوی از این قرارند:
شرکت فضایی تالس آلنیا در شهر تورین در ایتالیا مسئول ساخت محفظه بار، سیستمهای کنترل حرارت و نیرو، سیستمهای آزمایشی و ابزار اندازهگیری از راه دور در فضاپیما است.
شرکت روسی انرگیا، تامین کننده تجهیزات پیشرفته برای اتصال خودکار در فضا، سوختگیری و کنترل پرواز، با همکاری شرکت فضایی تالس آلنیا.
شرکت اورلیکان در سوییس، سازنده قسمتهای عمده از سازه فضاپیما.
شرکت فضایی هلند سازنده صفحات خورشیدی برای تامین ۴۸۰۰ وات انرژی خورشیدی برای فضاپیما.
علاقه مندی ها (Bookmarks)