هوش های چند گانه

[yas-90]

هوش چيست؟

هوش همان استعداد است؟ قوۀ ابتكار است؟ دانايى است؟ قدرت يادگيرى است؟ حافظۀ‌ قوى براى از بر كردن شمارۀ تلفن و شعر است؟ توانايىِ برآمدن از پس مشكلات است؟

تعاريف هوش‏
چندين راه براى تعريف هوش وجود دارد. سه نظر متداول:
هوش عبارت است از توانايى يادگيرى.
هوش عبارت است از توانايى فرد در تطبيق با محيط خود.
هوش عبارت است ازتوانايىِ تفكر انتزاعى (براونينگ، 1990).
اين سه تعريف مغاير يكديگر نيستند. تعريف اول تأكيد بر تعليم و تربيت دارد. تعريف دوم بر شيوه مواجهه افراد با موقعيتهاى جديد تأكيد مى‏كند، و تعريف سوم ناظر بر توانايى افراد در زمينه استدلال كلامى و رياضى است. به اين ترتيب، اين سه توانايى با يكديگر وجوه مشتركى دارند.
هوش توانایی ذهنی است و قابلیت‌های متنوعی همچون استدلال، برنامه‌ریزی، حل مسئله، تفکر انتزاعی، استفاده از زبان، و یادگیری را در بر می‌گیرد. نظریه‌های هوش در طول تاریخ تغییر کرده‌اند.
امّا در سال‌های اخیر دیدگاه‌های دیگری نسبت به هوش پدید آمده است. یکی از این دیدگاه‌ها، نظریه هوش چندگانه است که توسط هاوارد گاردنر، روان‌شناس دانشگاه هاوارد، ارائه گشته است.
بر طبق این نظریه، دیدگاه‌های روان‌سنجی سنتی نسبت به هوش، بسیار محدود و ضعیف است. گاردنر نظریه‌اش را نخستین بار در کتاب «قاب‌های ذهنی: نظریه هوش چندگانه»، در سال 1983 ارائه کرد. به عقیده او همه انسان‌ها دارای انواع مختلفی از هوش هستند. او در کتاب خود، هشت نوع مختلف هوش را معرفی نموده و احتمال داده است که نوع نهمی نیز به عنوان «هوش هستی‌گرا» وجود داشته باشد.
طبق نظریه گاردنر، برای به دست آوردن تمام قابلیت‌ها و استعدادهای یک فرد، نباید تنها به بررسی ضریب هوشی پرداخت بلکه انواع هوش‌های دیگر او مثل هوش موسیقیایی، هوش درون فردی، هوش تصویری-فضایی و هوش کلامی- زبانی نیز باید در نظر گرفته شود.
در این مقاله با یکی از انواع هوش های چندگانه گاردنر آشنا می شویم.

هوش موسیقی
این نوع هوش یعنی توانایی تولید و درک موسیقی.

از این هوش با نام های موسیقایی – ریتمیک وموزون نام می برند.

افرادی که ازاین هوش بهره ورند معمولا نسبت به صداهای محیطی و همچنین نواهای گوش نواز حساس هستند.

این افراد هنگامی که مشغول فعالیت های دیگرهستند معمولا سوت می زنند. یا آهنگی را زیرلب زمزمه می کنند.

این افراد ازگوش دادن به موسیقی لذت می برند و معمولا به جمع آوری سی دی ها و نوارهای موسیقی علاقه نشان می دهند. اغلب درنواختن یکی از سازهای موسیقی مهارت دارند.

این افراد همراه با آهنگ های مرسوم می خوانند و بیشترآن ها را به خاطر می سپارند و در بازآ فرینی ( بازسازی ) ملودی های آوازی توانایی دارند.

آنها می توانند حرکات موزون همراه با آهنگ داشته باشند ، درهنگام فعالیت های دیگر حتی مطالعه و درس خواندن به موسیقی گوش می دهند. که نه تنها تمرکز آنها را بهم نمی زند بلکه به تمرکز آن ها کمک هم می کند .

گاهی برای یادآوری دروس حفظ کردنی شعر یا ترانه می سازند.

دانش اموزانی که از این هوش بهره ور هستند مورد بی مهری قرار می گیرند و زمزمه ها و رفتارهای آنها را به عنوان ناسازگاری و مشکل رفتاری در کلاس می بینند.

این هوش در گونه های دیگر موجودات زنده مثل پرندگان آوازخوان نیز بروز می کند.

این افراد معمولا ازصدای خوشی نیز برخوردارند . موسیقی و صدای خارج از نت ( فالس ) را تشخیص می دهند.

علاقه مند به خرید وسایل موسیقی ، نرم افزارهای موسیقی، cd و نوارهای موسیقی ، کتب مربوط به شرح حال موسیقی دانان ، رفتن به کنسرت ها و دیدن فیلم های مربوط به موسیقی هستند.

نقاط قوت: ریتم و موسیقی
کسانی که هوش موسیقیایی بالایی دارند در فکر کردن به الگوها، ریتم‌ها و صداها قوی هستند. این افراد از موسیقی لذت می‌برند و معمولاً در نواختن سازهای موسیقی و آهنگسازی مهارت دارند.

ویژگی‌های هوش موسیقیایی
• لذت بردن از آوارخوانی و نواختن سازهای موسیقی

• تشخیص آسان الگوها و نت‌های موسیقی

• توانایی به خاطرسپردن آهنگ‌ها و ملودی‌ها

• درک عمیق از ساختار، ریتم و نت‌های موسیقی

مهارت های آنها شامل موارد زیر می‌شود:
آواز خواندن ، سوت زدن، نواختن آلات موسیقی، تشخیص الگوهای آهنگین، آهنگ سازی، به یاد آوردن ملودی ها، درک ساختار و ریتم موسیقی

تكنيك هاي آموزشي هوش موسيقايي
*ريتم،آواز،ضربه و سرود
*ديسكو گرافي
*موسيقي فراذهني
*مفاهيم موسيقايي
* موسيقي حالات روحي

انتخاب‌های شغلی
• موسیقیدان
• آهنگساز
• خواننده
• معلم موسیقی
• رهبر ارکستر

توصیه هایی برای تقویت هوش موسیقایی

۱- زیر دوش یا هنگام رفت و آمد آواز بخوانید.

۲- با دوستان خود به بازی ( نام آن آهنگ را بگو ) یا بازیهای دیگر بپردازید.

۳- به کنسرت یا اپرا بروید.

۴- مجموعه ای از سی دی های مورد علاقه خود را گردآوری کرده و مرتبا به آنها گوش کنید.

۵- به فراگیری رسمی یک ساز موسیقی مخصوص بپردازید.

۶- با یک موسیقیدان تمرین کنید.

۷- در طول یک هفته یک ساعت را به شنیدن یک سبک ناآشنای موسیقی ( از قبیل جاز، موسیقی محلی، کلاسیک، ترانه های مردمی، بین المللی یا انواع دیگر ) اختصاص دهید.

۸- یک دوره آوازخوانی خانوادگی برپا کنید.

۹- یک صفحه کلید الکترونیکی بخرید و ملودیهای ساده و آهنگهای موسیقی را بیاموزید.

۱۰- از یک اسباب بازیفروشی سازهای کوبه ای بخرید و آنها را در آهنگ موسیقی متن بنوازید.