به مناسبت ولادت امام محمد باقر علیه السلام

[aty.a]

پى‏نوشت‏ها:
1 ـ در سال تولد امامباقر (ع) جهار نقل وجود دارد كه عبارتند از: سالهاى 56، 57، 58، 59 هجرى در اینمیان نقل دوم، یعنى سال 57 از پشتوانه تاریخى و حدیثى بیشترى برخوردار است.برخى ازمنابعى كه سال 57 را یاد كرده‏اند عبارتند از: دلائل الامامة 194 اصول كافى 2/372،ارشاد مفید 2/56، مصباح المتهجد 557، اعلام الورى 259، مناقب ابن شهر آشوب 4/210،روضة الواعظین 1/207، كفایة الطالب 455، وفیات الاعیان 4/..174.و منابعى كه سال 58را سال ولادت امام باقر (ع) دانسته‏اند عبارتند از: اثبات الوصیة 150 ـ 153، عیونالمعجزات 75 و منابعى كه سال 59 را نقل كرده اند چنینند: فرق الشیعة 61، عمدةالطالب 138 ـ 139، بحار 46/217 به نقل از مصباح كفعمى.
2 ـ ر.ك: سبائك الذهب74، عیون المعجزات 75، اخبار الدول و آثار الاول .11
3 ـ كشف الغمة 2/318،الفصول المهمة 211، مصباح كفعمى 522، نور الابصار شبلنجى 142، و...
4 ـ تذكرة الائمة،لاهیجى .125
5 ـ دلائل الامامة 94،مصباح المتهجد 557، اعلام الورى .259
6 ـ اعیان الشیعة 1/.650
7 ـ انه اول من اجتمعتله ولادة الحسن و الحسین (ع) .رك: مناقب ابن شهر آشوب 4/208، عمدة الطالب 138 ـ139، نور الابصار، مازندرانى .51
8 ـ برخى منابع، ام عبدالله، فاطمه را فرزند حسن مثنى (حسن بن حسن) دانسته اند مانند : تذكرة الخواص 302،وفیات الاعیان 4/174.اما بیشتر منابع وى را فرزند بى واسطه امام حسن مجتبى (ع) بهشمار آورده‏اند مانند: تاریخ یعقوبى 2/320، فرق الشیعة، نوبختى 61، دلایل الامامة95، اصول كافى 2/372، اثبات الوصیة 150، اعلام الورى 259، تذكرة الخواص 302،البدایة و النهایة 9/309، اخبار الدول و آثار الاول ...111
9 ـ هى اول علویة ولدتعلویا.دلائل الامامة .95
10 ـ همان.
11 ـ عیون المعجزات 75،اثبات الهداة 5/270، بحار 46/217، نور الابصار، مازندرانى 44، الانوار البهیة .115
12 ـ مثیر الاحزان،جواهرى 237، تاریخ ابن خلكان 2/23، تاج الموالید، طبرسى/39، المعارف 215، سیراعلام النبلاء، 4/401 و...
13 ـ الفصول المهمة211، بحار 46/216، سیرة الائمة الاثنى عشر 2/ .200
14 ـ سبائك الذهب 74،عیون الاخبار، ابن قتیبه 1/312، ارشاد مفید 2/156، تذكرة الخواص 302، مرآة الجنان1/248، تاریخ ابن وردى 1/248، روض الریاحین 67، الصواعق المحرقة 210، شذرات الذهب1/ .149
15 ـ تاریخ یعقوبى2/302، سیر اعلام النبلاء 4/402، الفصول المهمة 211، شذرات الذهب 1/ .149
16 ـ تاج الموالید 39،كشف الغمة 2/318، تذكرة الخواص 302، اعیان الشیعة 1/ .650
17 ـ تذكرة الخواص 302،اعیان الشیعة 1/ .650
18 ـ البدایة و النهایة9/ .309
19 ـ این القاب درمنابع زیر آمده است: دلائل الامامة 94، تاج الموالید 39، كشف الغمة 2/318، تذكرةالخواص 5/302، احقاق الحق 12/165 و...
20 ـ ام ولد به كنیزىگفته مى‏شود كه از مولاى خود صاحب فرزند شده باشد.
21 ـ ذكر عند الرضا (ع)القاسم بن محمد...و سعید بن المسیب فقال: كانا على هذا الامر ...قرب الاسناد 210،بحار 46/ .366
لازم به یادآورى است كهدر متن حدیث قاسم بن محمد دایى امام موسى بن جعفر (ع) یاد شده كه جد مادرى به جاىآن صحیح است و آنچه مى‏نماید كه مراد از قاسم بن محمد همان جد مادرى است، ذیل حدیثمى‏باشد.
22 ـ الفصول المهمة.221
23 ـ برخى از منابع كهاین هفت تن را یاد كرده‏اند عبارتند از: ارشاد مفید 2/172، تاج الموالید 118،مناقب 4/210، تذكرة الائمة .216
24 ـ طبقات ابن سعد5/236، تذكرة الخواص .306
25 ـ اعلام الورى 265،كشف الغمة 2/322، الفصول المهمة 221، بحار 46/ .365
منبع:
احمد ترابى، زندگىسیاسى امام باقر (ع)، ص