مدیریت کیفیت مدلefqm

[عبدالله91]

رشد و توسعه وخلق جوامع متعالی ، پدیده ای است که ضرورت آن امروزه بیش از هر زمان دیگر در کشورهای توسعه یافته احساس شده است ، همچنین کشورهای در حال توسعه با آگاهی از اهمیت ویژگیهای جامعۀ متعالی و نقش آن در تسریع پیشرفت اقتصادی ، اقدام به معرفی و بکارگیری مدل های تعالی سازمانی در بخش های مختلف صنعتی وخدماتی نموده اند.

با نگاهی گذرا به مدل های تعالی در اروپا به این نکتۀ مهم پی می بریم که ارتباط تنگاتنگ بین مدل های فوق الذکر با درجۀ توسعۀ اقتصادی کشورهای توسعه یافته وجود دارد.این کشورها معتقد هستند که جامعۀ متعالی نیازمند خلق سازمان های متعالی است.به عبارت دیگر اگر سازمان ها در قبال کلیۀ ذینفعان مسؤلیت پذیر باشند ، در این صورت مجموعه ای از سازمان ها به صورت شبکه هایی پدید خواهند آمد و این شبکه ها سلول های جامعۀ متعالی را خواهند ساخت.

بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت مدل EFQM رابرای تعیین میزان رشد و تعالی سازمان و ترسیم راه رسیدن به تعالی سازمان تدوین کرده است. گسترش فرهنگ تعالی سازمانی وعلاقه مندی مدیران و کارشناسان عرصۀ صنعت وخدمات به بهبود مستمر منجر به افزایش تقاضا برای استقرار سیستم EFQM شده است. با این مدل که بیشتر جنبۀ تشخیصی دارد ، نسبت به شناسایی وضعیت موجود سازمان در مقایسه با یک سازمان ایده آل اقدام می شود. با بکارگیری این مدل سازمان ها می توانند نقاط قوت ، حوزه های قابت بهبود و میزان رشد سازمان را در مسیر تعالی تعیین نمایند. آنچه در پروژۀ حاضر ارائه می شود راهنمای بکارگیری مدل EFQM در ارزیابی و تعیین مسیر تعالی است.

سازمان متعالی: سازمان متعالی سازمانی است که علاوه بر دارا بودن کارکنان راضی واهداف بلند مدت ومطلوب وراهکارهای مشخص برای رسیدن به این اهداف وعملکردهای بهتر و پاسخگویی مناسب به سهامداران وافزایش میزان سود سهام وهمچنین دارای محصولات یا خدماتی با کیفیت بالا ودر نتیجه داشتن مشتریان همیشگی و وفادار وراضی ؛ باید به ارزش های پایه ای و اصول هشتگانۀ مدیریت کیفیت احترام گذاشته وبتواند در منحنی عمر سازمان این اصول را رعایت کند.

ارزش های پایه ای واصول هشتگانۀ مدیریت کیفیت:

اصل اول : نتیجه گرایی

اصل دوم : مشتری مداری

اصل سوم : رهبری و ثبات در مقاصد

اصل چهارم : مدیریت بر مبنای واقعیت ها و فرایند

اصل پنجم : مشارکت و توسعۀ منابع انسانی

اصل ششم : یادگیری ، نوآوری و بهبود مستمر

اصل هفتم : توسعۀ شراکت ها

اصل هشتم : مسؤلیت های اجتماعی سازمان

[عبدالله91]

اندازه گیری میزان برتری سازمان : برای اندازه گیری میزان موفقیت سازمان و برتری آن ، مدل های مختلفی در اقصی نقاط جهان طراحی وبه اجرا گذاشته شده است. در ژاپن مدل دمینگ ،آمریکا مدل مالکوم بالدریج ودر اروپا مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت یا EFQM طراحی شده است.

کلمۀ EFQM برگرفته از:

EFQM

European Foundation for Quality Management

تاریخچه وروند توسعۀ مدل EFQM :

تاریخچه :

14 شرکت از جمله بوش ، الکترو لوکس ، فیات ، هواپیمایی KLM ، فیلیپس ، رنو و... در سال 1998 گرد هم آمدند تا مدل EFQM را تأسیس نمایند.

تعداد اعضای کنونی به بیش از 850 شرکت بالغ می شود وبالغ بر 20,000 سازمان این مدل را مستقر ساخته اند.

مأموریت این بنیاد نیروی محرکه بودن برای حفظ تعالی در اروپا و چشم انداز آن درخشش سازمان های اروپایی در جهان است.

روند توسعه :

• معرفی مدل تعالی EFQM در سال 1991
• ارائۀ ویرایش بخش خدمات عمومی در سال 1995
• ارائۀ مدل مخصوص صنایع کوچک و متوسط در سال 1996

• آغاز اهدای جوایز ویژۀ واحدهای عملیاتی از شرکتها در سال 1996
• بازنگری اساسی در مدل در سال 1999

• ارایۀ ویرایش مربوط به صنایع کوچک و متوسط در سال 2001
• انجام تغییرات محدود در سال های بعد

[عبدالله91]

سازمان ها با استفاده از این مدل وبا ارزیابی سازمان خود به سه نتیجۀ اصلی خواهند رسید که عبارتند از:

1. شناسایی نقاط قوت سازمان
2. شناسایی حوزه های قابل بهبود برای تعالی سازمان

شناسایی پروژه ها و برنامه هایی که اجرای آنها سازمان را به سمت تعالی هدایت خواهد کرد.



مفاهیم و ارزش های کلیدی و محوری در مدل efqm (اصول هشتگانۀ مدیریت کیفیت) :

1. نتیجه مداری
2. تمرکز بر مشتری
3. رهبری و ثبات در مقاصد
4. مدیریت بر اساس فرایندها و حقایق
5. مشارکت و توسعۀ منابع انسانی
6. یادگیری مستمر ، نوآوری و بهبود
7. توسعۀ شراکت تجاری
8. مسئولیت نسبت به جامعه

دلایل بکارگیری مدل efqm :

1. ارائۀ یک نگرش واقع بینانه از سازمان
2. مشخص نمودن حوزه های تمرکز
3. وجود کارهای قابل انجام در یک مدل
4. ایجاد زبان مشترک
5. مدل جایزۀ کیفیت

ساختار کلی مدل efqm :

مدل efqm از 9 معیار اصلی و 32 معیار فرعی(زیرمعیار) تشکیل وهر زیر معیار تعدادی نکات راهنما دارد که ما را درارزیابی سازمان وامتیاز دهی راهنمایی می کند و برای ارزیابی وضعیت سازمان و تعیین میزان امتیاز کسب شده از منطق رادار استفاده می شود.

اصول کلی معیارها :

مدل efqm دو نوع معیار را مد نظر قرار می دهد که عبارتند از:

1. توانمندسازها : توانمندی ها و قدرت سازمان را نشان می دهد
2. معیارهای نتایج : میزان تأثیرات و پیامدهایی که سازمان برای ذینفعان و جامعه دارد را نشان می دهد