آیات قرآن کریم بصورت صفحه به صفحه..(تفسیر و توضیح)

[soham 313]

صفحه ی 21 از قرآن کریم شامل آیات 224 تا 232 از سوره ی البقرة


اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
پناه میبرم به خدا از شر شیطان رانده شده


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


وَلَا تَجْعَلُوا۟ اللَّهَ عُرْضَةً لِّأَيْمَٰنِكُمْ أَن تَبَرُّوا۟ وَتَتَّقُوا۟ وَتُصْلِحُوا۟ بَيْنَ النَّاسِ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ(224)
و خدا را دستاويز سوگندهاي خود قرار مدهيد تا [بدين بهانه] از نيكوكاري و پرهيزگاري و سازش دادن ميان مردم [باز ايستيد] و خدا شنواي داناست
(224)



لَّا يُؤَاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِيٓ أَيْمَٰنِكُمْ وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا كَسَبَتْ قُلُوبُكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ(225)
خداوند شما را به سوگندهاي لغوتان مؤاخذه نمي كند ولي شما را بدانچه دلهايتان [از روي عمد] فراهم آورده است مؤاخذه مي كند و خدا آمرزنده بردبار است(225)



لِّلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِن نِّسَآئِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ فَإِن فَآءُو فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ(226)
براي كساني كه به ترك همخوابگي با زنان خود سوگند مي خورند [=ايلاء] چهار ماه انتظار [و مهلت] است پس اگر [به آشتي] بازآمدند خداوند آمرزنده مهربان است(226)



وَإِنْ عَزَمُوا۟ الطَّلَٰقَ فَإِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ(227)
و اگر آهنگ طلاق كردند در حقيقت خدا شنواي داناست(227)



وَالْمُطَلَّقَٰتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلَٰثَةَ قُرُوٓءٍ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِيٓ أَرْحَامِهِنَّ إِن كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْءَاخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذَٰلِكَ إِنْ أَرَادُوٓا۟ إِصْلَٰحًا وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ(228)
و زنان طلاق داده شده بايد مدت سه پاكي انتظار كشند و اگر به خدا و روز بازپسين ايمان دارند براي آنان روا نيست كه آنچه را خداوند در رحم آنان آفريده پوشيده دارند و شوهرانشان اگر سر آشتي دارند به بازآوردن آنان در اين [مدت] سزاوارترند و مانند همان [وظايفي] كه بر عهده زنان است به طور شايسته به نفع آنان [بر عهده مردان] است و مردان بر آنان درجه برتري دارند و خداوند توانا و حكيم است(228)



الطَّلَٰقُ مَرَّتَانِ فَإِمْسَاكٌۢ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌۢ بِإِحْسَٰنٍ وَلَا يَحِلُّ لَكُمْ أَن تَأْخُذُوا۟ مِمَّآ ءَاتَيْتُمُوهُنَّ شَئًْا إِلَّآ أَن يَخَافَآ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا فِيمَا افْتَدَتْ بِهِ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَعْتَدُوهَا وَمَن يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ الظَّٰلِمُونَ(229)
طلاق [رجعي] دو بار است پس از آن يا [بايد زن را] بخوبي نگاه داشتن يا بشايستگي آزاد كردن و براي شما روا نيست كه از آنچه به آنان داده ايد چيزي بازستانيد مگر آنكه [طرفين] در به پا داشتن حدود خدا بيمناك باشند پس اگر بيم داريد كه آن دو حدود خدا را برپاي نمي دارند در آنچه كه [زن براي آزاد كردن خود] فديه دهد گناهي بر ايشان نيست اين ست حدود احكام الهي پس از آن تجاوز مكنيد و كساني كه از حدود احكام الهي تجاوز كنند آنان همان ستمكارانند(229)



فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُ مِنۢ بَعْدُ حَتَّيٰ تَنكِحَ زَوْجًا غَيْرَهُ فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَآ أَن يَتَرَاجَعَآ إِن ظَنَّآ أَن يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ يُبَيِّنُهَا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ(230)
و اگر [شوهر براي بار سوم] او را طلاق گفت پس از آن ديگر [آن زن] براي او حلال نيست تا اينكه با شوهري غير از او ازدواج كند [و با او همخوابگي نمايد] پس اگر [شوهر دوم] وي را طلاق گفت اگر آن دو [همسر سابق] پندارند كه حدود خدا را برپا مي دارند گناهي بر آن دو نيست كه به يكديگر بازگردند و اينها حدود احكام الهي است كه آن را براي قومي كه مي دانند بيان مي كند(230)



وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَآءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَلَا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَارًا لِّتَعْتَدُوا۟ وَمَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَلَا تَتَّخِذُوٓا۟ ءَايَٰتِ اللَّهِ هُزُوًا وَاذْكُرُوا۟ نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمَآ أَنزَلَ عَلَيْكُم مِّنَ الْكِتَٰبِ وَالْحِكْمَةِ يَعِظُكُم بِهِ وَاتَّقُوا۟ اللَّهَ وَاعْلَمُوٓا۟ أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ(231)
و چون آنان را طلاق گفتيد و به پايان عده خويش رسيدند پس بخوبي نگاهشان داريد يا بخوبي آزادشان كنيد و[لي] آنان را براي [آزار و] زيان رساندن [به ايشان] نگاه مداريد تا [به حقوقشان] تعدي كنيد و هر كس چنين كند قطعا بر خود ستم نموده است و آيات خدا را به ريشخند مگيريد و نعمت خدا را بر خود و آنچه را كه از كتاب و حكمت بر شما نازل كرده و به [وسيله] آن به شما اندرز مي دهد به ياد آوريد و از خدا پروا داشته باشيد و بدانيد كه خدا به هر چيزي داناست(231)



وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَآءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا تَعْضُلُوهُنَّ أَن يَنكِحْنَ أَزْوَٰجَهُنَّ إِذَا تَرَٰضَوْا۟ بَيْنَهُم بِالْمَعْرُوفِ ذَٰلِكَ يُوعَظُ بِهِ مَن كَانَ مِنكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْءَاخِرِ ذَٰلِكُمْ أَزْكَيٰ لَكُمْ وَأَطْهَرُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ(232)
و چون زنان را طلاق گفتيد و عده خود را به پايان رساندند آنان را از ازدواج با همسران [سابق] خود چنانچه بخوبي با يكديگر تراضي نمايند جلوگيري مكنيد هر كس از شما به خدا و روز بازپسين ايمان دارد به اين [دستورها] پند داده مي شود [مراعات] اين امر براي شما پربركت تر و پاكيزه تر است و خدا مي داند و شما نمي دانيد(232)



صدق الله العلي العظيم

[عبدالله91]

وَلَا تَجْعَلُوا۟ اللَّهَ عُرْضَةً لِّأَيْمَٰنِكُمْ أَن تَبَرُّوا۟ وَتَتَّقُوا۟ وَتُصْلِحُوا۟ بَيْنَ النَّاسِ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ(224)

لَّا يُؤَاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِيٓ أَيْمَٰنِكُمْ وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا كَسَبَتْ قُلُوبُكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ(225)

در شأن نزول این دو آیه نقل شده که میان داماد و دختر یکی از یاران پیامبر(ص) به نام «عبدالله بن رَواحة» اختلافی روی داد. او سوگند یاد کرد که برای اصلاح کار آنها هیچ گونه دخالتی نکند و در این راه گامی برندارد.این دو آیه نازل شد و این گونه سوگند ها را ممنوع و بی اساس شمرد.

از آیۀ 224 استفاده می شود که قسم خوردن - به ویژه به خدا - کار پسندیده ای نیست. بر اساس این دو آیه و روایات معصوم(ع) که ذیل آن آمده است، سوگند در دو مورد ارزش حقوقی ندارد و معتبر نیست:

1- انسان قسم بخورد که کار واجب یا مستحبی را ترک کند یا کار حرامی را انجام دهد. در این صورت، سوگند او بی ارزش است و عمل نکردن به آن قسم اشکال ندارد.
از مولا امام صادق(ع) نقل شده است:

«هنگامی که از تو خواسته شد بین دو نفر را آشتی دهی، نگو من قسم خورده ام که این کار را نکنم»

2- قسم هایی که بدون توجه و نیت قلبی و از روی عصبانیت از چیزی یا اکراه و اجبار دیگران انجام می شود و شخص به مفهوم حقیقی قسم توجهی ندارد.
ازمولا امام صادق(ع) روایت شده:

«سوگند لغو این است که کسی بگوید«نه به خدا» و «بله به خدا» بدون اینکه بخواهد عهدی ببندد.»

اگر قسم در غیر این دو مورد بود و شخص حقیقتا قسم خورد، واجب است که بر سوگند خود بماند و اگر قسم را بشکند، علاوه بر مجازات اخروی، کفاره نیز بر او واجب می گردد. در روایتی از مولا امام صادق(ع) دربارۀ قسم دروغ آمده است:

« کسی که قسمی بخورد و بداند که دروغ می گوید، در حقیقت با خدا جنگیده است.»

طبق آیۀ 89 سورۀ مائده، کفارۀ شکستن سوگند، غذا دادن به ده مسکین یا لباس پوشاندن بر ده نفر نیازمند یا آزاد کردن یک برده است.{اکنون که برده وجود ندارد، باید یکی از دو کار اول را انجام دهد.}

برگرفته از تفسیر نمونه و المیزان

[عبدالله91]

وَالْمُطَلَّقَٰتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلَٰثَةَ قُرُوٓءٍ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِيٓ أَرْحَامِهِنَّ إِن كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْءَاخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذَٰلِكَ إِنْ أَرَادُوٓا۟ إِصْلَٰحًا وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ(228)

ناپسندترین حلال ها:

محور کلی بحث این آیه و و چند آیۀ پسین، موضوع طلاق است. اصل طلاق یک ضرورت است؛ زیرا گاه عللی پیش می آید که زندگی مشترک زن و مرد را باهمغیرممکن یا طاقت فرسا می کند و اگر اصرار داشته باشیم که قرارداد ازدواج تا ابد بماند، سرچشمۀ مشکلات زیادی خواهد شد. از این رو اسلام با اصل طلاق موافق است؛ اما بر آن است که باید به حداقل ممکن کاهش یابد و تا آنجا که راهی برای زندگی زناشویی هست، کسی سراغ طلاق نرود. به همین دلیل، در روایات اسلامی، طلاق مذمت شدید گردیده و ناخوشایندترین حلال ها نا گرفته است.

از پیامبر اسلام(ص) روایت شده است:

« هیچ کاری نزد خداوند منفورتر از این نیست که اساس خانه ای در اسلام با جدایی و طلاق ویران شود.»

در حدیثی از مولا امام جعفر صادق(ع) می خوانیم:

«در بین حلال های خداوند، هیچ چیزی در پیشگاه او ناخوشایندتر از طلاق نیست.»

برگرفته از تفسیر نمونه

[soham 313]

صفحه 22 از قرآن کریم شامل آیات 233 تا 240 سوره ی البقرة


اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
پناه میبرم به خدا از شر شیطان رانده شده


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


۞ وَالْوَٰلِدَٰتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَٰدَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَن يُتِمَّ الرَّضَاعَةَ وَعَلَي الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لَا تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلَّا وُسْعَهَا لَا تُضَآرَّ وَٰلِدَةٌۢ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوْلُودٌ لَّهُ بِوَلَدِهِ وَعَلَي الْوَارِثِ مِثْلُ ذَٰلِكَ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالًا عَن تَرَاضٍ مِّنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا وَإِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْتَرْضِعُوٓا۟ أَوْلَٰدَكُمْ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُم مَّآ ءَاتَيْتُم بِالْمَعْرُوفِ وَاتَّقُوا۟ اللَّهَ وَاعْلَمُوٓا۟ أَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ(233)
و مادران [بايد] فرزندان خود را دو سال تمام شير دهند [اين حكم] براي كسي است كه بخواهد دوران شيرخوارگي را تكميل كند و خوراك و پوشاك آنان [=مادران] به طور شايسته بر عهده پدر است هيچ كس جز به قدر وسعش مكلف نمي شود هيچ مادري نبايد به سبب فرزندش زيان ببيند و هيچ پدري [نيز] نبايد به خاطر فرزندش [ضرر ببيند] و مانند همين [احكام] بر عهده وارث [نيز] هست پس اگر [پدر و مادر] بخواهند با رضايت و صوابديد يكديگر كودك را [زودتر] از شير بازگيرند گناهي بر آن دو نيست و اگر خواستيد براي فرزندان خود دايه بگيريد بر شما گناهي نيست به شرط آنكه چيزي را كه پرداخت آن را به عهده گرفته ايد به طور شايسته بپردازيد و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه خداوند به آنچه انجام مي دهيد بيناست(233)



وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَٰجًا يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا فَعَلْنَ فِيٓ أَنفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ(234)
و كساني از شما كه مي ميرند و همسراني بر جاي مي گذارند [همسران] چهار ماه و ده روز انتظار مي برند پس هرگاه عده خود را به پايان رساندند در آنچه آنان به نحو پسنديده درباره خود انجام دهند گناهي بر شما نيست و خداوند به آنچه انجام مي دهيد آگاه است(234)



وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا عَرَّضْتُم بِهِ مِنْ خِطْبَةِ النِّسَآءِ أَوْ أَكْنَنتُمْ فِيٓ أَنفُسِكُمْ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ سَتَذْكُرُونَهُنَّ وَلَٰكِن لَّا تُوَاعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلَّآ أَن تَقُولُوا۟ قَوْلًا مَّعْرُوفًا وَلَا تَعْزِمُوا۟ عُقْدَةَ النِّكَاحِ حَتَّيٰ يَبْلُغَ الْكِتَٰبُ أَجَلَهُ وَاعْلَمُوٓا۟ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِيٓ أَنفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ وَاعْلَمُوٓا۟ أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ(235)
و در باره آنچه شما به طور سربسته از آنان [در عده وفات] خواستگاري كرده يا [آن را] در دل پوشيده داشته ايد بر شما گناهي نيست خدا مي دانست كه [شما] به زودي به ياد آنان خواهيد افتاد ولي با آنان قول و قرار پنهاني مگذاريد مگر آنكه سخني پسنديده بگوييد و به عقد زناشويي تصميم مگيريد تا زمان مقرر به سرآيد و بدانيد كه خداوند آنچه را در دل داريد مي داند پس از [مخالفت] او بترسيد و بدانيد كه خداوند آمرزنده و بردبار است(235)



لَّا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن طَلَّقْتُمُ النِّسَآءَ مَا لَمْ تَمَسُّوهُنَّ أَوْ تَفْرِضُوا۟ لَهُنَّ فَرِيضَةً وَمَتِّعُوهُنَّ عَلَي الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَعَلَي الْمُقْتِرِ قَدَرُهُ مَتَٰعًۢا بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَي الْمُحْسِنِينَ(236)
اگر زنان را مادامي كه با آنان نزديكي نكرده و بر ايشان م هري [نيز] معين نكرده ايد طلاق گوييد بر شما گناهي نيست و آنان را به طور پسنديده به نوعي بهره مند كنيد توانگر به اندازه [توان] خود و تنگدست به اندازه [وسع] خود [اين كاري است] شايسته نيكوكاران(236)



وَإِن طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ وَقَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً فَنِصْفُ مَا فَرَضْتُمْ إِلَّآ أَن يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَا۟ الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكَاحِ وَأَن تَعْفُوٓا۟ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَيٰ وَلَا تَنسَوُا۟ الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ(237)
و اگر پيش از آنكه با آنان نزديكي كنيد طلاقشان گفتيد در حالي كه براي آنان م هري معين كرده ايد پس نصف آنچه را تعيين نموده ايد [به آنان بدهيد] مگر اينكه آنان خود ببخشند يا كسي كه پيوند نكاح به دست اوست ببخشد و گذشت كردن شما به تقوا نزديكتر است و در ميان يكديگر بزرگواري را فراموش مكنيد زيرا خداوند به آنچه انجام مي دهيد بيناست(237)



حَٰفِظُوا۟ عَلَي الصَّلَوَٰتِ وَالصَّلَوٰةِ الْوُسْطَيٰ وَقُومُوا۟ لِلَّهِ قَٰنِتِينَ(238)
بر نمازها و نماز ميانه مواظبت كنيد و خاضعانه براي خدا به پا خيزيد(238)



فَإِنْ خِفْتُمْ فَرِجَالًا أَوْ رُكْبَانًا فَإِذَآ أَمِنتُمْ فَاذْكُرُوا۟ اللَّهَ كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمْ تَكُونُوا۟ تَعْلَمُونَ(239)
پس اگر بيم داشتيد پياده يا سواره [نماز كنيد] و چون ايمن شديد خدا را ياد كنيد كه آنچه نمي دانستيد به شما آموخت(239)



وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَٰجًا وَصِيَّةً لِّأَزْوَٰجِهِم مَّتَٰعًا إِلَي الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْرَاجٍ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِي مَا فَعَلْنَ فِيٓ أَنفُسِهِنَّ مِن مَّعْرُوفٍ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ(240)
و كساني از شما كه مرگشان فرا مي رسد و همسراني بر جاي مي گذارند [بايد] براي همسران خويش وصيت كنند كه آنان را تا يك سال بهره مند سازند و [از خانه شوهر] بيرون نكنند پس اگر بيرون بروند در آنچه آنان به طور پسنديده در باره خود انجام دهند گناهي بر شما نيست و خداوند توانا و حكيم است(240)


صدق الله العلي العظيم

[mhnz]

ممنون عالی بود

[soham 313]

صفحه ی 23 از قرآن کریم شامل آیات 241 تا 249 از سوره ی البقرة




اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
پناه میبرم به خدا از شر شیطان رانده شده


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


وَلِلْمُطَلَّقَٰتِ مَتَٰعٌۢ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَي الْمُتَّقِينَ(241)
و فرض است بر مردان پرهيزگار كه زنان طلاق داده شده را بشايستگي چيزي دهند(241)



كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ ءَايَٰتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ(242)
بدين گونه خداوند آيات خود را براي شما بيان مي كند باشد كه بينديشيد(242)



۞ أَلَمْ تَرَ إِلَي الَّذِينَ خَرَجُوا۟ مِن دِيَٰرِهِمْ وَهُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ اللَّهُ مُوتُوا۟ ثُمَّ أَحْيَٰهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَي النَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ(243)
آيا از [حال] كساني كه از بيم مرگ از خانه هاي خود خارج شدند و هزاران تن بودند خبر نيافتي پس خداوند به آنان گفت تن به مرگ بسپاريد آنگاه آنان را زنده ساخت آري خداوند نسبت به مردم صاحب بخشش است ولي بيشتر مردم سپاسگزاري نمي كنند(243)



وَقَٰتِلُوا۟ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَاعْلَمُوٓا۟ أَنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ(244)
و در راه خدا كارزار كنيد و بدانيد كه خداوند شنواي داناست(244)



مَّن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَٰعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِيرَةً وَاللَّهُ يَقْبِضُ وَيَبْصُۜطُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ(245)
كيست آن كس كه به [بندگان] خدا وام نيكويي دهد تا [خدا] آن را براي او چند برابر بيفزايد و خداست كه [در معيشت بندگان] تنگي و گشايش پديد مي آورد و به سوي او بازگردانده مي شويد(245)



أَلَمْ تَرَ إِلَي الْمَلَإِ مِنۢ بَنِيٓ إِسْرَٰٓءِيلَ مِنۢ بَعْدِ مُوسَيٰٓ إِذْ قَالُوا۟ لِنَبِيٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَٰتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ أَلَّا تُقَٰتِلُوا۟ قَالُوا۟ وَمَا لَنَآ أَلَّا نُقَٰتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَٰرِنَا وَأَبْنَآئِنَا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْا۟ إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌۢ بِالظَّٰلِمِينَ(246)
آيا از [حال] سران بني اسرائيل پس از موسي خبر نيافتي آنگاه كه به پيامبري از خود گفتند پادشاهي براي ما بگمار تا در راه خدا پيكار كنيم [آن پيامبر] گفت اگر جنگيدن بر شما مقرر گردد چه بسا پيكار نكنيد گفتند چرا در راه خدا نجنگيم با آنكه ما از ديارمان و از [نزد] فرزندانمان بيرون رانده شده ايم پس هنگامي كه جنگ بر آنان مقرر شد جز شماري اندك از آنان [همگي] پشت كردند و خداوند به [حال] ستمكاران داناست(246)



وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا قَالُوٓا۟ أَنَّيٰ يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِّنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَيٰهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَن يَشَآءُ وَاللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌ(247)
و پيامبرشان به آنان گفت در حقيقت خداوند طالوت را بر شما به پادشاهي گماشته است گفتند چگونه او را بر ما پادشاهي باشد با آنكه ما به پادشاهي از وي سزاوارتريم و به او از حيث مال گشايشي داده نشده است پيامبرشان گفت در حقيقت خدا او را بر شما برتري داده و او را در دانش و [نيروي] بدني بر شما برتري بخشيده است و خداوند پادشاهي خود را به هر كس كه بخواهد مي دهد و خدا گشايشگر داناست(247)



وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ ءَايَةَ مُلْكِهِۦٓ أَن يَأْتِيَكُمُ التَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَبَقِيَّةٌ مِّمَّا تَرَكَ ءَالُ مُوسَيٰ وَءَالُ هَٰرُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلَٰٓئِكَةُ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَءَايَةً لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ(248)
و پيامبرشان بديشان گفت در حقيقت نشانه پادشاهي او اين است كه آن صندوق [عهد] كه در آن آرامش خاطري از جانب پروردگارتان و بازمانده اي از آنچه خاندان موسي و خاندان هارون [در آن] بر جاي نهاده اند در حالي كه فرشتگان آن را حمل مي كنند به سوي شما خواهد آمد مسلما اگر مؤمن باشيد براي شما در اين [رويداد] نشانه اي است(248)



فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِيكُم بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَمَن لَّمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّيٓ إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةًۢ بِيَدِهِ فَشَرِبُوا۟ مِنْهُ إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَالَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مَعَهُ قَالُوا۟ لَا طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَٰقُوا۟ اللَّهِ كَم مِّن فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةًۢ بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّٰبِرِينَ(249)
و چون طالوت با لشكريان [خود] بيرون شد گفت خداوند شما را به وسيله رودخانه اي خواهد آزمود پس هر كس از آن بنوشد از [پيروان] من نيست و هر كس از آن نخورد قطعا او از [پيروان] من است مگر كسي كه با دستش كفي برگيرد پس [همگي] جز اندكي از آنها از آن نوشيدند و هنگامي كه [طالوت ] با كساني كه همراه وي ايمان آورده بودند از آن [نهر] گذشتند گفتند امروز ما را ياراي [مقابله با] جالوت و سپاهيانش نيست كساني كه به ديدار خداوند يقين داشتند گفتند بسا گروهي اندك كه بر گروهي بسيار به اذن خدا پيروز شدند و خداوند با شكيبايان است(249)



صدق الله العلي العظيم

[غلام فاروق]

تشکر بسیار زیاد عالی و مفید بود , خداوند توفیق دهد که به مفهوم ایات مبارکه عمل کنیم . تشکر خداوند زحمت شمارا قیول کند.

[fateme92]

ممنون . خیلی هم خوب.
خیلی قشنگ تره که دوستان بیان و روش بحث کنیم.
سوال: :دی
قضیه ایه 243 چیه؟
الان اون ایه اول به نظر با بقیه ایات بی ربط میاد...چرا انقدر درهمه؟چرا اینا کنار هم باید بیاد؟ به نظر شما چی میخواد بگه با این موضواعت پراکنده؟

[عبدالله91]

مَّن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَٰعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِيرَةً وَاللَّهُ يَقْبِضُ وَيَبْصُۜطُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ(245)

شأن نزول آیه:

روزی پیامبر (ص) فرمودند:«هرکس صدقه ای بدهد، دو برابر آن را در بهشت خواهد داشت».

ابو الدحداح انصاری عرض کرد:«ای رسول خدا! من دو باغ دارم اگر یکی از آنها را به عنوان صدقه بدهم ،آیا دو برابر آن را در بهشت خواهم داشت؟»

پیامبر(ص)فرمودند:«آری».
..عرض کرد:«ام الدحداح نیز با من خواهد بود؟»
فرمودند:«آری».
عرض کرد:«فرزندان نیز با منند؟»
فرمودند:«آری».

سپس او باغی را که بهتر بود به عنوان صدقه به پیامبر(ص) داد.

آیۀ فوق نازل شد و صدقۀ او را برایش دوهزار هزار برابر معرفی کرد و این معنای «اضعاف کثیره» است. ابوالدحداح بازگشت و همسرش ام الدحداح و فرزندان را در آن باغی دید که صدقه قرار داده بود. کنار در باغ ایستاد و نخواست وارد آن شود. همسرش را صدا زد و گفت:

« من این باغ را صدقه قرر داده ام و دو برابرش را در بهشت خریداری کرده ام و تو و فرزندان نیز با من خواهید بود.»

همسرش گفت: « مبارک است آنچه را فروخته و آنچه را خریده ای».

همگی از باغ خارج شدند و آن را به پیامبر تسلیم کردند.

پیامبر(ص) فرمودند: « چه نخل های بسیاری در بهشت که شاخه هایش برای ابو الدحداح آویزان شده است».

برگرفته از تفسیر همراه

[عبدالله91]

مَّن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَٰعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِيرَةً وَاللَّهُ يَقْبِضُ وَيَبْصُۜطُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ(245)

نکات تفسیری:

وام دادن به خدا:

وام دادن به خدا، هفت بار در قرآن آمده و هر انفاقی در راه خدا را شامل می شود؛ مانند کمک به نیازمندان و حمایت از محرومان و انفاق هایی که در راه جهاد می شود.

اهمیت مسألۀ انفاق:

در چندین آیه از قرآن کریم( از جمله این آیه) دربارۀ انفاق در راه خدا، تعبیر قرض به پروردگار به کار رفته است و این، نهایت لطف خداوند نسبت به بندگان است، از سوی دیگر، اهمیت مسألۀ انفاق را می رساند. مالک حقیقی همۀ هستی اوست و انسانها، تنها به عنوان نمایندگی خداوند، در بخش کوچکی از آن تصرف می کنند. چنان که در آیۀ هفتم سورۀ حدید می خوانیم: « آمنوا بالله و رسوله و أنفقوا ممّا جعلکم مّستخلفین فیه»؛ «به خدا و رسولش ایمان بیاورید و از آنچه خداوند، شما را در آن ،نمایندۀ خود ساخته ،انفاق کنید»

با این حال، از بندۀ خود قرض می خواهد، آن هم قرضی با چنین سود فراوان.

حضرت علی (ع) می فرمایند:
« خداوند، از شما درخواست قرض کرده است؛ در حالی که گنج های آسمان و زمین از آن اوست و بی نیاز و ستوده است[آری اینها نه از روی نیاز است بلکه] می خواهد شما را بیازماید که کدام نیکوکارترید».

پاداش انفاق کنندگان:

خداوند به جای فرمان به قرض دادن، می پرسد: « کیست به خداوند قرض دهد؟» تا مردم احساس اکراه و اجبار نکنند و با میل و رغبت، به دیگران قرض دهند. از آنجا که انسان، غریزۀ منفعت طلبی دارد، خداوند برای تحریک انسان، از این غریزه استفاده کرده، می فرماید: «فیضاعفه أضعافا»
واژۀ «اضعاف»ئدر آیه به صورت جمع آمده و با کلمۀ «کثیرة» تاکید شده است و علاوه بر آن ، جملۀ «یضاعف» نیز تأکید بیشتری را از «یضعف» می رساند. از مجموع این موارد استفاده می شود که خداوند، برای انفاق کنندگان، پاداش بسیار فراوانی قرار داده است.

هنگامی که آیۀ «من جاء بالحسنة فله خیر منها»{آیۀ89 سورۀ نمل} نازل شد، پیامبر(ص) از خداوند تقاضای ازدیاد کرد؛ ایۀ « فله عشر امثالها»{آیۀ160 سورۀ انعام} (ده برابر برای او پاداش است) نازل شد. باز درخواست ازدیاد کرد، آیۀ قرض الحسنه با جملۀ «أضعافا کثیرة» نازل شد.

پیامبر دریافت، کثیری که خداوند مقدر کند ،قابل شمارش نیست.

نهی از برداشت نادرست:

جلوی بدآموزی و سوء برداشت باید گرفته شود؛ اگر در ابتدای آیه، خداوند با لحنی عاطفی از مردم قرض می خواهد، به دنبال آن می فرماید: {وَاللَّهُ يَقْبِضُ وَيَبْصُۜطُ}تا مبادا گروهی همچون یهود خیال کنند خداوند فقیر است و بگویند «إنّ الله فقیر و نحن اغنیاء»،« قطعا خدا فقیر است و ما غنی و بی نیاز هستیم»{آیۀ 181 سورۀ آل عمران}.

همچنین بدانند که قرض گرفتن، برای رشد انسان است، نه به دلیل نیاز او.

منافقان گفتند: به مسلمانان انفاق نکنید تا از اطراف رسول خدا پراکنده شوند؛ قرآن در جواب آنها فرمود: آنها در چه باوری هستند؟ مگر نمی دانند خزاین آسمان و زمین در دست خداوند است؟!

پاداش دو سرا:

پاداش قرض دهندگان هم در دنیا و هم در آخرت است؛ زیرا در کنار«اضعافا کثیرة» می فرماید: «إلیه ترجعون». گویی حساب قیامت جدا از پاداش دنیوی است.
از اینکه از صفات خداوند تعالی، سه صفت ( قبض و بسط و مرجعیت) او را آورده،، می خواهد بفهماند که آنچه در راه خدا می دهند، باطل نمی شود و بعید نیست چند برابر شود؛ برای اینکه گیرندۀ آن خداوند است و او هر چه را بخواهد، ناقص می کندو هر چه را بخواهد افزایش می دهد و شما به سوی او باز می گردید و آن زیاد شده را پس می گیرید. البته این فزونی یا نقصان،بر طبق ضوابط دقیقی است که در جای خود بیان شده است.

برگرفته از تفسیرهمراه