سه اثر موسیقیایی ماندگار ملی کشور ها

[م.محسن]

2 - مارسیز - فرانسه - كلود ژوزف روژه دو ليل

سرود مارسیز Marseillaise

كه امروز سرود ملی فرانسه است در زمان انقلاب به وجود آمد . مصنف این سرود ، روژه دو لیل Rouget de Lisle یكی از افسران جوان فرانسه بود كه هیچ گاه تصور نمی كرد آهنگ او به عنوان سرود ملی فرانسه انتخاب شود ولی او سرباز وطن پرستی بود و در شب 28 آوریل 1792 هنگامی كه در استراسبورگ از اعلان جنگ دولت اتریش به فرانسه آگاه شد تحت تأثیر احساسات وطن پرستی آهنگی به نام «سرود رزم ارتش رن» تصنیف كرد . اما معلوم نیست كه این آهنگ چگونه به مارسی رسید و اهل مارسی وقتی در سومین جشن 14 ژوئیه به پاریس رفتند این سرود را در كوچه ها و خیابانهای پاریس خواندند . به زودی این آهنگ در كنسرت ها و اجتماعات مردم به مورد اجرا گذاشته شد و مردم به حدی به آن علاقه پیدا كردند كه دولت آن را به عنوان سرود ملی فرانسه انتخاب كرد و چون اهل مارسی آن را به پاریس آورده بودند سرود رزم ارتش رن به نام «سرود مارسیز» معروف شد .

در زمان ناپلئون وقتی ارتش فرانسه در سراسر اروپا پراكنده شد مارسیز به عنوان سرود پیروزی توسط سربازان فرانسوی در پیشاپیش صفوف لشكر فاتح خوانده می شد به زودی مارسیز در سراسر اروپا مشهور شد به طوری كه در اوایل قرن 19 كلیه كشورهای اروپایی آن را می شناختند .
بعد از سال 1795 سرودهای انقلابی جنبه حماسی را از دست داد و به تدریج آوازهای دسته جمعی به آهنگهای تشریفاتی و باشكوه تبدیل یافت ، گسك كه در آن زمان شصت و دو ساله بود از كار موسیقی كناره گرفت و به جای و كروبینی آهنگساز ایتالیایی و لزوئور آهنگهایی در این زمینه ساختند .
كروبینی به یادبود مرگ مارشال هش Hoche یك سرود عزا با هارمونی غنی و رنگ آمیزی زیبای اركستر تصنیف كرد و برای همین حادثه بوناپارت كه در ایتالیا اقامت داشت آهنگ سوگواری دیگری به پائیسیلو سفارش داد .

سرود ملی فرانسه

ترجمه فارسی

بند اول
فرزندان میهن بپاخیزید،
روز شکوه و سرفرازی رسیده است.
ستم، چشم در چشم ما،
بیرق خونین‌اش را افراشته.
به آوایی که از دشت‌ها می‌آید گوش سپار،
نعرهٔ این سربازان هراس‌آور را می‌شنوی؟
می‌آیند که به میان شما بتازند،
تا پسران، همسران و دوستانتان را از دم تیغ بگذرانند.

(همسرایی)
سلاح برگیرید! شهروندان!
گُردان‌های رزم را تشکیل دهید!
قدم رو، به پیش!
بگذار تا خون پلشت دشمنانمان،
شیارهای دشت‌هایمان را سیراب سازد.

بند دوم
چه می‌‌خواهند این اُردوی بردگان؟
این بردگانِ خائنان و شاهانِ توطئه‌گر؟
برای کیست این زنجیرهای شرم،
این آهنینه‌های پیش آماده؟
فرانسه، برای ماست، آوَخ! چه وقاحتی!
کدام روش، کدام راه را باید پیش گرفت؟
ماییم آنکه آنها جرات سوداپروری درباره‌مان را یافته‌اند،
تا به بردگی دیرین بازمان گردانند!

بند سوم
چه! این دار و دستهٔ بیگانه،
قانون‌گذار دادگاه ما شوند!
چه! این جماعت مزدور،
پسران رزم‌آور ما را تکه تکه کنند!
خدای بزرگ! دست در زنجیر،
پیشانی ما زیر یوغ خم خواهد شد.
و خودکامگانِ پست، خود را
سرورانِ سرنوشت خواهند یافت.

بند چهارم
بترسید! ای خائنان و ظالمان،
ای مایهٔ شرم همه مردان نیک،
بترسید! نقشه‌های پدرکُشی‌تان
جزا داده خواهند شد.
ما همه سربازانیم به کارزار شما،
اگر دلاوران جوان ما بر خاک اُفتند،
فرانسه قهرمانانی نو خواهد زاد،
آمادهٔ پیوستن به کارزار با شما.

ترجمه فرانسوی