معماری منظر آمریکا

[وحید 0319]

چکیده:
آمریکا کشوری با عقاید آرمان گرایانه ترکیبی است از فرهنگ های مختلف. این کشور نوپا و پیشرو در دوران مدرن، فرزند اروپا است اروپائیان که به دنبال بازارهای جهانی برای کالاهایشان بودند درآمریکا مستقر شدند.
از آنجایی که مهاجران در کشوری جدید سعی بر خلق دوباره آنچه برای آنها آشنا باشد دارند طرح باغ در آمریکا غالباً از مجموعه ای از مفاهیم برگرفته از سایر فرهنگ ها می باشد. تنوع فرهنگ ها در ترکیب با شرایط جوی گوناگون و پستی و بلندی های زمین سبب ایجاد تزئینات مختلف مناظر گردید.
مقدمه:
بررسی منظر آمریکا از آن رو حائز اهمیت است که این کشور در دوره مدرن از قطب های تاثیرگذار جهان به حساب می آید و به ویژه در معماری منظر که اهمیت منظر آمریکا تا بدان جاست که این کشور رابانی و موسس رشته معماری منظر می دانند و شروع رسمی حرفه معماری منظر را به فردریک المستد نسبت می دهند. وی نهضت پارک (park movement) را در آمریکا پایه گذاری کرد.

کلید واژه ها: فردریک المستد، پارک های شهری، منظر مدرن آمریکا

اگرچه باغبانی منظر در آمریکا برای نسلهای متعدد انجام می شد اما در سال 1841 میلادی کتاب "آندروجکسون داونین"به نام "رساله ای در باب نظریه و اجرای باغبانی منظر سازش یافته با آمریکای شمالی" اولین و مهمترین کتاب در مورد طراحی منظر بود که در آمریکا انتشار یافت. از ویژگی های مناظر داونین خطوط مواج و تقلید نقاشی وار از طبیعت بود کارهای وی در انگلستان مورد پسند همفری رپتون وجان کلادیوس لودان قرار گرفت. پس از وی فریدریک المستد برجسته ترین معمار منظر در آمریکا شمرده می شد. (طراحی کاشت منظر :47)
فردریک لاالمستد Frederick Law Olmsted پایه گذار و بنیانگذار طراحی پارک های شهری آمریکاست. وی آشنایی با گیاهان و علم گیاهشناسی را به طور تجربی فرا گرفت زیرا از یک خانواده کشاورز بود. سفرش به انگلستان و بازدید از باغهای انگلیسی ایده هایی را برای ایجاد پارکی بزرگ در نیویورک را در ذهن او ایجاد می کند. ایده ایجاد یک چنین پارکی بر اساس نیاز جامعه آن روز به فضای عمومی نه برای تفریح بلکه برای بالا بردن سطح بهداشت عمومی و برقراری عدالت اجتماعی مردم لازم بود و المستد با اعتقاد به این قضیه در سال 1858،Central Park New York را بر پایه آرمانهای خویش احداث نمود.
المستد اعتقاد داشت تغییر فیزیکی منظر تنشهای اجتماعی را کاهش می دهد.
بعد از طراحی این پارک ایده وارد کردن طبیعت به درون شهر در آمریکا شکل تازه ای به خود می گیرد. وی خود را نمونه کامل آمریکایی دموکراتیک می دانست. او بر موارد اجتماعی اخلاقی مانند لحاظ کردن شیر فروشی در طرح سنترال پارک برای مادران فقیر جهت تغذیه کودکانشان با شیر بهداشتی تمرکز کرد و همچنین در طرح قبرستان مانتین ویو در کالیفرنیا وی طرح زمین های دفن را ادغام کرد و درنتیجه مردمی با اعتقادات مختلف می توانستند با یکدیگر سوگواری کنند.
حساسیت او به محیط موجب حفاظت از طبیعت بکر آمریکا در پارکهای ملی یو اسمیت و یلواستون شد. او کمی پیش از مرگش در سال 1903مدرسه جنگلداری را در ملک بیلتمور واقع در شمال کالیفرنیا طرح ریزی کرد.
المستد پس از طراحی پارک مرکزی نیویورک برای انجام پروژه های دیگر به امریکای شمالی می رود. وی ایده های نو وتازه ای را به حیطه طراحی منظر معرفی می کند از آن جمله میتوان به سیستم های سبز راه ها (Parkways) اشاره کرد.
(www.wikipedia.org (http://www.wikipedia.org/))

پارک وی:
هدف اصلی پارک وی ها حفظ عناصر طبیعی موجود در شهرها و اتصال و برقراری رابطه بین آنها بوده است.
پروفسور هابارد در نشریه شهرسازی دانشگاه هاروارد پارک وی را اینگونه معنا می کند:
"پارک وی جاده ای است که در دو جانب آن باغ احداث شده باشد بنابراین از پارک وی اساساً برای عبور و مرور استفاده می شود اما این عبور و مرور بیشتر و یا منحصراً به منظور گردش و سیاحت است."
در پارک وی اصل بر این است که جریان پیوسته عبور و مرور متوقف نشود از این رو هیچ جاده فرعی به پارک وی راه نمی یابد و حتی ورود مستقیم به پارک وی از املاک مجاور آن ممنوع است. در سنترال پارک نیویورک المستد برای عبور پیاده روندگان پلی از سنگ بر جاده ای که مخصوص وسایل نقلیه است بنا نهاد که این پل مراحل نخستین پارک وی را مجسم می دارد.
شاید به نظر برسد پارک وی ها همان اتوبان های اروپا هستند اما پارک وی جاده ای است برای تفرج خاطر انسان که به زیبایی و لطف مطابق پست و بلند طبیعی زمین ادامه می یابد و جزئی از مناظر طبیعی می شود چندان که تمیز آن از مناظر طبیعی ممکن نیست. (کتاب فضا، زمان، معماری : 644).

[وحید 0319]

نکته حائز اهمیت درباره کارهای المستد عدم پیروی از الگویی مشخص است. وی معتقد بود که زندگی شهری خسته کننده و کسل کننده شده است و بشر نیاز به تفرجگاههایی در داخل و خارج شهر دارد که در این تفرجگاه ها ارتباط با طبیعت اهمیت پیدا می کند.
در کارهای المستد نه اشرافیت باروک و نه مقیاس های بزرگ رمانتیک وجود ندارد در کارهای وی الگوهای سلطه و مونومانتالیست دیده نمی شود و مجسمه هایی که وجود دارد نیز در مقیاس مردم و شهری است. (جزوه لادن اعتضادی - سال1387)
در اواخر کار المستد با هجوم بسیار زیاد مهاجران جمعیت آمریکا افزایش یافته و شرایط زندگی برای بسیاری از مردم بدتر شد و عقیده حفظ کشور از طریق فرهنگ و معماری شکل گرفت این درک جدید سبب تغییر مسیر معماری و معماری منظر شد و معماری منظر آمریکا را به طرف کلاسیک گرایی سوق داد. معماران منظر در این دوره اعتقاد داشتند که سابقه تاریخی و استفاده از اصول تناسب و تقارن می تواند سبب عظمت بخشی به سبک ملی آمریکایی شود. در جستجوی نمادهایی جهت بالا بردن آگاهی، این کشور جوان در مورد زیبایی شناسی معماران از فرمهای کلاسیک استفاده کردند. آنها طراحی قصر های فرانسوی خانه های بزرگ و مجلل تیودور و ویلاهای ایتالیایی را آغاز کردند این تغییر جهت گیری جدیدی را در طراحی منظر ایجاد کرد ترکیبات رسمی محورهای تقارن و محور عرضی و تصویرسازی ذهنی برگرفته از منابع کلاسیک ظاهر شدند. این تغییر سبب ایجاد کشمکش و تضاد در این حرفه شد. یک عده از افراد این حرفه از فلسفه داونین پیروی می کردند و احساس کردند که منظره چشم انداز طبیعی بخش ساده تر و با شکوه تر طبیعت را نشان می دهد. این طراحان بر مناظر ساده و روستایی تاکید داشتند و گروهی دیگر از منظری با ترکیباتی که به طور رسمی سازماندهی شده باشد دفاع می کردند.
معماری منظر مدرن در آمریکا: (1940-1970میلادی)
ایده آل های کلاسیک بعدها توسط سه دانشجوی جوان معماری منظر به نام های "گرت اکبو" و "دان کلی" و "جیمز رز" رد شدند. در سال 1930 این دانشجویان هاروارد خواستار جستجوی ایده های متداول در هنر مدرن به خصوص در نقاشی بودند. آنها معتقد بودند که معماری منظر باید:
1. با سایت سازگار باشد.
2. نیازهای کارفرما را برآورده سازد.
3. مشکلات محیطی و اجتماعی را برطرف کند.
تلاش و کار معمار منظر کالیفرنیایی توماس چرچ فارغ التحصیل پیشین دانشگاه هاروارد نیز تاثیرات زیادی در معماری منظر مدرن آمریکا داشت. کارهای چرچ اهداف کلاسیک را با نظریه های جدید فضای مدرن ترکیب می کرد. مارک تریب این 4 معمار منظر را با عبارات مدل و معیاری برای قضاوت در مورد طراحی مدرن منظر آمریکا توصیف کرده است. (طراحی کاشت منظر : 47)
جین براون در کتاب باغ مدرن که درسال 2000 به چاپ رسید به این نکته اشاره می کند: باغ سازی مدرن در آمریکا جایگاه ویژه ای به دست آورد تا حدی که به عنوان روشی نو در معماری منظر مدرن مطرح شد و دوباره در دهه 1950 به اروپا صادر گردید. (معماری ایران - 12، فیضی، محسن، مینیمالیسم)
جهت پذیرفتن نوگرایی به طور کامل معماران منظر خواستار توسعه ادبیات طراحی جدیدی بر اساس مفاهیم نو ظهور فضا و فرم الهام گرفته از هنر مدرن بودند.
اصول معماری مدرن آمریکا عبارت است از:
اجتناب از طراحی پلان متقارن محور و فرمهای هندسی ساده
فرم ها نامنظم و طبیعی - حرکت در طرح
حساسیت به سایت
توسعه مصالح جدید طرح

نتیجه گیری:
منظر به مثابه نوعي هنر، به زندگي تعلق دارد. هدف آن نيز عبارت است از فراهم آوردن مكان‌ هايي كه زندگي بتواند در آن «به وقوع پيوندد».
«طراحي براي زندگي» به واقع می تواند ذهنیت معماران منظر آمریکایی را نشان دهد. در معماری منظر آمریکا فضاهایی خلق شد که در آن از رسمیت و اشرافی گرایی دوران کلاسیک و باروک خبری نبود. فضاهایی که بر روی عموم گشوده گشتند و برای تمام انسانها به عنوان شهروند ارزش گذاشتند. طبیعت را وارد شهر و با زندگی عجین نمودند سلسله مراتب را بر هم زدند و رهایی و سیالیت فضا را جایگزین آن نمودند.
منابع:
قبادیان، وحید. مبانی و مفاهیم معماری معاصر غرب
منصوري، سيد امير. (1383). "درآمدي بر شناخت معماري منظر". فصلنامه باغ نظر، شماره 2.
فیضی،محسن،مینیمالیسم گرایش هنرمندانه به معماری منظر.فصلنامه معماری ایران، شماره 12
گیدئون، زیگفرید، فضا زمان و معماری، ترجمه منوچهر مزینی
ترنر، تام. "باغ های انتزاعی، باغ های پساانتزاعی" ترجمه حمید یزدانی. مجله آبادی. شماره 51
لشچینسکی، طراحی کاشت منظر، ترجمه محسن کافی
اعتضادی، لادن. جزوه سال1387
www.manzar.ws/394.aspx
www.manzar.ws/141.aspx
http://en.wikipedia.org/wiki/Fredrick-olmsted
www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi
نشریه اینترنتی معماری منظر