کاروانسرای قلعه خرگوشی

[وحید 0319]

پلان کاروانسرای لات از نوع چهار ایوانی در 28 کیلومتری جنوب رشت مربوط به دوره قاجاریه. محل استقرار مسافران در این شکل و شکل 2 را با اشکال 9 و 13 مقایسه کنید.


در این منطقه نوسان درجه حرارت در طی شبانه روز و همچنین در طی سال نسبت به مناطق مرکزی ایران بسیار کمتر است؛ و لذا این ایوان ها می توانسته در اغلب مواقع سال مورد استفاده مسافران قرار گیرد. البته تعدادی اطاق نیز برای مواقعی که هوا سرد بوده و یا برای استفاده افراد متشخص ساخته شده است. سکو های داخل اصطبل ها نیز در مواقع سرد سال می توانسته جهت استراحت مورد استفاده افراد عادی قرار گیرد (اشکال 2 و 3).

از لحاظ فرم قوس ها و طاق ها نیز همانند کاروانسرا های مناطق مرکزی ایران، از قوس های جناغی و طاق و تونیزه و طاق کلمبه برای احداث این کاروانسرا ها استفاده می شده و به احتمال بسیار زیاد، این کاروانسرا ها توسط معماران و بنایان شهر های فلات مرکزی ایران ساخته شده است. نوع مصالح مورد استفاده نیز بر خلاف مصالح بومی که عمدتاً چوبی و الیاف گیاهی بوده، از مصالح پایدار مانند آجر و سنگ و ملات هایی از نوع آبی مانند آهک و ساروج که در مقابل رطوبت و بارندگی مقاوم می باشند، بوده است.

کاروانسرا ها در کرانه شمالی خلیج فارس و دریای عمان

اگرچه در این سواحل اکثر امور تجاری از طریق راه های آبی بوده، ولی انتقال کالا از بنادر به داخل کشور نیاز به جاده و بالطبع کاروانسرا داشته و کاروانسرا های نسبتاً زیادی بین بنادر خلیج فارس و دریای عمان و شهر های مرکزی ایران وجود داشته است. این مطلب تا به امروز عینیت دارد و ملاحظه می شود که در حال حاضر نیز جاده های ارتباطی از بنادر جنوبی کشور به شهر های مرکزی ایران بسیار بهتر و مجهزتر از جاده های موجود بین بنادر این کرانه می باشد.