روستای پالنگان؛ شکوه معماری اصیل بومی با مناظر زیبای طبیعی

[باستان شناس]

کردستان سرزمین روستاهای بکر و زیبایی است که شکوه خاص در معماری و وجود مناظر زیبا و بکر طبیعی آنها را در مقایسه با سایر روستاهای کشور سرآمد کرده و نمونه عینی این مهم را می شود در روستای پالنگان در شهرستان کامیاران به خوبی ملاحظه کرد.

به گزارش خبرنگار مهر، شرایط ویژه جغرافیایی در کنار وجود دره های پست و کوه های سر به فلک کشیده روستاهای در کردستان ساخته شده اند که در دو ویژگی و مشخصه معماری اصیل و بومی به همراه وجود مناظر طبیعی و چشم اندازهای بکر سرآمد سایر روستاهای کشور به شمار می روند.

در هر کوی و برزن و هر شهر و دهستان کردستان که قدم می گذاری چشم انسان به روستاهای دوخته می شود که به دلیل ویژگی منحصر به فرد از جمله پلکانی بودن و همچنین وجود مناظر و چشم اندازهای طبیعی همراه با آب و هوایی دلپذیر به عنوان یک ظرفیت مهم و اصلی در حوزه گردشگری استان مطرح شده اند که هر چند تا رسیدن به نقطه مطلوب و معرفی مناسب آنها فاصله بسیار است.

روستای پالنگان در دهستان ژاورود، غرب کامیاران در دره تنگی ور در استان کردستان قرار گرفته که البته برای وجه تسمیه نامش دو معنی قائلند که در معنی اول پالنگان در ابتدا پلنگان بوده به معنی زیستگاه پلنگ و دیگر آن که پال در زبان کردی و محلی به معنی تکیه دادن است و به دلیل شیب زیادی که محل قرارگیری این روستا دارد به پالنگان معروف شده و امروز این روستا در کردستان شهره بین المللی دارد.

روستای پالنگان در شیب بسیار تندی قرار گرفته و به همین دلیل بر اساس سبک معماری بسیاری از روستاهای استان پشت بام خانه جلویی به عنوان حیات خانه پشتی مورد استفاده قرار می گیرد و البته خانه‌ های اینجا به طور کلی با مصالح بومی به ویژه سنگ و گل بنا نهاده شده اند و این رسمی است که از کهن تا به امروز نسل به نسل دانش آن منتقل شده و تمام خانه‌های این روستا به طریق سنگ‌چین ساخته شده ‌اند.

Deze afbeelding is verkleind. Klik op deze balk om de volledige afbeelding te bekijken. De originele afbeelding is 595x387 en 89KB.

در روستای پالنگان قامت سخت و مقاوم کوه را با متانت تراش می ‌دهند و در فضای ایجاد شده، سنگ‌های کنده شده به صورت خشک چین و البته در موارد کمی با استفاده از گل توسط استادان چیره ‌دست روی هم بنا می ‌شوند و نتیجه کار خانه ‌ای می ‌شود آرام و چشم نواز، به رنگ کوه که تنها کمی تغییر فرم داده و سپس سقف خانه ها با به وسیله تخته و پس از آن گل می سازند و این رسم همچنان در حال حاضر نیز توسط مردم این روستا دنبال و پیگیری می شود.

در 800 متری روستا و در کنار چشمه‌ های پر آب قلعه پالنگان دیده می ‌شود
که به گفته کارشناسان این قلعه بسیار قدیمی است و به همین دلیل نیز سابقه آن به سالهای بسیار دور گذشته بر می گردد و به همین دلیل است که تاریخ روستای پالنگان نیز به سالهای دور استفاده از این قلعه بر می گردد.

بدون شک و با توجه به شرایط محیط و اطراف به دلیل موقعیت استراتژیکی این قلعه، در قرنهای پیش، یکی از قلعه‌ های مهم و غیرقابل دسترس بوده است که البتنه در سال 1046 هـجری قمری به دستور "شاه‌صفی" قلعه پلنگان به دلیل سختی مکان و صعب‌ العبور بودن آن خراب و ویران می‌شود.

روستای پالنگان که از توابع شهرستان کامیاران در استان کردستان است حدود هزار نفر و شاید هم بیشتر جمعیت دارد
که هر فرد این روستا از حمایت تمام اهالی در ناملایمات سخت روزگار برخوردار است
و به همین دلیل ارتباط بسیار خوب و البته خویشاوندی بین تمامی ساکنان روستا برقرار است.

[باستان شناس]

آنچه بیشتر سیمای روستا را دل نواز و زیباتر کرده، رودی است خروشان به نام تنگی ور که روستا را دو نیم کرده است و این رود از حدود 20 چشمه در کوه های سربه فلک کشیده اطراف شکل گرفته و به همین دلیل آب رودخانه را گوارا و زلال کرده است که البته رودخانه پس از طی چند کیلومتر به رود سیروان جاری می ‌شود.

پلنگان یکی از پرجمعیت ترین روستاهای حال و قدیم در استان کردستان به شمار می رود که در 45 کیلومتری کامیاران و در کنار رودخانه‌ی سیروان قرار دارد. این روستا را می توان برگ سوخته و فراموش شده ‌ای از تاریخ مناطق کردنشین نامید که به دلیل ظلم حکام و کم لطفی مورخان و نیز نبود تاریخ نگاری به شیوی علمی، مطالب متنوعی در مورد آن یافت نمی‌ شود ولی کهن ‌ترین و معتبرترین اشاره در مورد پلنگان را می ‌توان در شرف نامه اثر امیر شرف خان بدلیسی (که استاد هه‌ژار هم آن را به کردی ترجمه کرده است) در سال 1005 نگاشته شده، یافت که پلنگان را جزء حکومت و تحت سیطره حکام کلهر معرفی می کند.



به دلیل وجود چشمه های جوشان و رودخانه همیشه خروشان از چند سال قبل مرکز پرورش و عرضه ماهیان سردآبی در پائین این روستا احداث شده و امروز نه تنها پالنگان به دلیل ظرفیتهای خاص گردشگری در این بخش نیز به یکی از مناطق ویژه در کردستان تبدیل شده و به همین دلیل نیز مکانی برای گردشگری و گذراندن اوقاتی خوش برای مردم این استان به شمار می رود.

هر چند که اقدامات اولیه برای احداث و مرمت جاده روستای پالنگان صورت گرفته ولی به دلیل شرایط منطقه در اکثر روزهای زمستان و با بارش برف
جاده روستا مسدود می شود ولی در دیگر فصول سال پالنگان مهیایی پذیرایی از خیل علاقمندان و مسافران نوروزی در استان کردستان است.