تجدید ارزیابی دارائیهای مشهود

[h.jabbari]

ارزش دفتری داراییهای ثابت مشهود برابر بهای تمام شده تاریخی داراییهای مذکور پس ازکسر استهلاک انباشته آنهاست.ارزش دفتری داراییهای ثابت مشهود نشاندهنده ارزش واقعیآنها نمی باشد.در شرایط تورمی این مسئله بوضوح آشکار است.در این شرایط، ارزشواقعی(منصفانه) داراییهای ثابت مشهود بالاتر از ارزش دفتری منعکس دردفاتراست.

استفاده کنندگان از صورتهای مالی معمولا از این موضوع اطلاع داشته ودرتصمیم گیریهای خود آنرا لحاظ می کنند.در مواقعی که سهامداران شرکت قصدواگذاری سهام خود را داشته باشند،هیچگاه ارزش دفتری سهام خود را ملاک انجام معاملهقرار نمی دهند.در اینگونه مواقع ارزش روز داراییها وبدهیهای شرکت مبنای تعیین بهایسهام قرار می گیرد.
در حال حاضر طبق استاندارد حسابداری شماره 11 ایران،تجدیدارزیابی داراییهای ثابت مشهود بعنوان یک نحوه عمل جایگزین ، مجاز است.در صورت اتخاذاین روش از سوی شرکت،هر 3 الی 5 سال میبایست تکرار شود.اما با توجه به این که انجامتجدید ارزیابی داراییهای ثابت مشهود مستلزم تحمل هزینه های قابل توجه بوده و مازادحاصل از تجدید ارزیابی داراییهای ثابت مشهود نیز مشمول مالیات می باشد لذا شرکتهاتمایلی به انجام آن ندارند.
تعيين مبلغ تجديد ارزيابي
. مبلغ تجديد ارزيابي دارايي مشهود بلند مدت عبارت از ارزش منصفانه آن در تاريخ تجديد ارزيابي است . ارزش منصفانه معمولا ارزش بازار دارايي با توجه به كاربرد فعلي آن است . اگر تعيين ارزش بازار غير ممكن باشد , مي توان از بهاي جايگزيني مستهلك شده استفاده نمود .(بهاي جايگزيني مستهلك شده عبارت است از بهاي جايگزيني جاري يك دارايي نو پس از كسر استهلاك مبتني بر بهاي مزبور و مدت استفاده شده از آن دارايي )
مازاد تجديد ارزيابي
در اولين نوبت تجديد ارزيابي دو حالت زير متصور است :
الف. مبلغ تجديد ارزيابي بيش از مبلغ دفتري باشد. افزايش مبلغ در نتيجه تجديد ارزيابي (درآمد غير عملياتي تحقق نيافته ناشي از تجديد ارزيابي) مستقيما تحت عنوان مازاد تجديد ارزيابي ثبت و در ترازنامه به عنوان بخشي از حقوق صاحبان سرمايه طبقه بندي مي شود و در صورت سود و زيان جامع انعكاس مي يابد.
در نوبتهاي بعدي تجديد ارزيابي با افزايش مبلغ دفتري , همچون تجديد ارزيابي نوبت اول برخورد مي شود. حال اگر با كاهش مبلغ دفتري روبرو باشيم , اين كاهش بايد از مانده مازاد تجديد ارزيابي مربوط به همان دارايي به حساب مازاد تجديد ارزيابي بدهكار و در صورت سود و زيان جامع (به عنوان يك كاهش ) انعكاس يابد و باقيمانده به عنوان هزينه شناسايي شود.


ب. مبلغ تجديد ارزيابي كمتر از مبلغ دفتري باشد. كاهش مبلغ دفتري در نتيجه تجديد ارزيابي به عنوان هزينه شناسايي مي شود.
در نوبتهاي بعدي تجديد ارزيابي با كاهش مبلغ دفتري , همچون تجديد ارزيابي نوبت اول برخورد مي شود. حال اگر با افزايش مبلغ دفتري روبرو باشيم , اين افزايش تا ميزان هزينه قبلي شناسايي شده در رابطه با همان دارايي بايد به عنوان در آمد به سود و زيان دوره منظور شود و باقيمانده تحت عنوان مازاد تجديد ارزيابي ثبت مي شود.


افزايش سرمايه از محل مازاد تجديد ارزيابي
افزايش سرمايه بطور مستقيم , از محل مازاد تجديد ارزيابي كه به عنوان يك درآمد غير عملياتي تحقق نيافته در سرفصل حقوق صاحبان سهام منعكس شده, مجاز نيست و انتقال تمام يا بخشي از مازاد به سود انباشته با تحقق درآمد مزبور تنها در موارد زير صورت مي گيرد:

الف. بركناري يا فروش دارايي مربوط. در اين صورت مانده حساب مازاد تجديد ارزيابي به طور كامل به سود انباشته منتقل مي شود.
ب. به موازات استفاده از دارايي مربوط توسط واحد تجاري. مبلغ مازاد تحقق نيافته معادل تفاوت بين استهلاك مبتني بر مبلغ تجديد ارزيابي دارايي و استهلاك مبتني بر بهاي تمام شده تاريخي آن خواهد بود. از آنجا كه كاربرد روش تجديد ارزيابي توسط برخي از واحدهاي تجاري موجب مي گردد اين واحدهاي تجاري در مقايسه با واحدهايي كه ار روش تجديد ارزيابي در حسابها منظور شده است, از حساب مازاد تجديد ارزيابي خارج و مستقيما به حساب سود انباشته منظور مي شود تا بدين ترتيب سود قابل تخصيص تحت تاثير تجديد ارزيابي قرار نگيرد.