طرح جديد ناسا براي كاهش هزينه‌هاي فضايي با ساخت تلسكوپ از نوار چسب!

[yasaman hedayati]

سازمان فضايي ناسا تاكنون چند رصدخانه چندميليون دلاري را براي بررسي ستارگان در مدار قرار داده است، اما تلسكوپ فضايي جديد آن ممكن است از لحاظ اقتصادي به صرفه‌تر بنظر برسد.




به گزارش سرويس فناوري خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)،‌ ماكسيم ماركويچ، دانشمند ناسا و تيم وي در حال كار بر روي ايده ساخت يك تلسكوپ پرتو ايكس بر مبناي يك لوله نوار چسب هستند.





ماركويچ به همراه تيمي از كارشناسان اپتيك پرتو ايكس مركز پرواز فضايي گودارد ناسا در حال بررسي امكان طراحي يك آينه كم هزينه از نوار چسب و پيچاندن محكم آن مانند نوار چسبهاي مرسوم در ادارات و خانه‌ها هستند.


به گفته محققان در صورتيكه اين ايده عملي شود، مي‌تواند براي ستاره‌شناسي پرتو ايكس شخت يك گام تغييردهنده به شمار رود. اين ايده مي‌تواند به طور چشمگيري هزينه ساخت آينه‌هاي بزرگ را كاهش داده و امكان ساخت آينه‌هايي با منطقه موثر 10 تا 30 برابر بيشتر از تلسكوپهاي پرتو ايكس كنوني را فراهم كند.





اين محققان اكنون با سرمايه‌گذاري صندوق مركز نوآوري ناسا در حال كار بر روي ايده ابتدايي ماركويچ بوده و در حال حاضر آزمايش مواد كانديدا را براي طراحي به شكل يك آينه لوله شده با قابليت جمع‌آوري پرتو ايكس آغاز كرده‌اند.


براي ثبت اين فوتون‌هاي گريزان، آينه‌ها بايد انحنا داشته و درون يك مجموعه نوري استوانه‌يي قرار بگيرند.


اين حالت هندسي گرد به نور پر انرژي اجازه مي‌دهد تا با سطح آنها تماس داشته باشد.





ناسا در چند دهه گذشته چندين رصدخانه پرتو ايكس حساس به پرتوهاي ايكس نرم انرژي پايين از جمله رصدخانه چاندرا را به فضا فرستاده است. اين رصدخانه‌ها علائم ضعيف و پراكنده پرتو ايكس را از چندين منبع فيزيك نجومي تحت سلطه انتشارات حرارتي مانند كهكشانها و خوشه‌هاي كهكشاني كشف و به تصوير مي‌كشند.





ماموريت‌هاي ديگر مانند ماهواره سوئيفت ناسا به پرتوهاي پرانرژي تر گاما حساس هستند اما از قابليت تصويربرداري برخوردار نيستند.


يكي از اجسامي كه دانشمندان در پي درك بهتر آن هستند، پرتوهاي كيهاني است كه ذرات زيراتمي پرانرژي توليد شده در فضا هستند و در خوشه‌هاي كهكشاني و ديگر ساختارهاي مقياس بزرگ جهان وجود دارند.


دانشمندان بر اين باورند كه پرتوهاي كيهاني و ميدانهاي مغناطيسي ميان خوشه‌هاي كهكشاني مي‌توانند فيزيك درون خوشه‌هاي كهكشاني را تغيير دهند.





براي بررسي اين پرتوها به رصدهاي پرتوايكس سخت نياز است. اگرچه مجموعه تلسكوپ اسپکتروسکوپی هسته‌يي جديد ناسا (NuSTAR) و تلسوپ جديد پرتو ايكس ژاپن به پرتوهاي ايكس سخت حساس هستند اما تنها با سطح اين فضاي كشف تماس خواهند داشت.


ماركويچ اظهار كرد: از آنجايي كه اين علائم بسيار ضعيف هستند، تنها يك تلسكوپ تصويربردار پرتو ايكس با يك محدود جمع‌آوري 30 برابر بزرگتر از NuSTAR كه با تلسكوپ‌هاي راديويي كنوني و آينده كار مي‌كند، قادر به انجام اين كار خواهد بود.





وي افزود كه به دليل هزينه بالاي چنين پروژه‌اي تاكنون هيچ طرحي براي آن ارائه نشده است.


اين دانشمند ناسا تنها راه‌حل را ساخت يك فناوري جديد خواند كه بتواند هزينه ساخت نورشناسي پرتو ايكس را كاهش داده و اندازه محدوده جمع‌آوري نور را افزايش دهد.