بحث داغ هفته : نخبه یعنی...

[A.L.I]

مرسی از دوست عزیزی که این تاپیک رو برایم معرفی کردند. باید خدمت دوستان عرض کنم که نخبه بودن در تعریف بنیاد ملی نخبگان ایران چنین گفته شده:
"نخبه به فرد برجسته و کارآمدی اطلاق می شود که اثرگذاری وی در تولید علم، هنر و فناوری کشور محسوس باشد و هوش، خلاقیت، کارآفرینی و نبوغ فکری وی در راستای تولید دانش و نوآوری موجب سرعت بخشیدن به رشد و توسعه علمی و متوازن کشور گردد. احراز نخبگی افراد بر اساس آیین نامه پیشنهادی هیأت امناء و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد بود." - ماده 4 از فصل اول (کلیات) آیین نامه بنیاد ملی نخبگان - مصوب سال 1384

همانطور که ملاحظه می فرمایید در این تعریف به چند ویژگی مهم اشاره شده:
1-برجسته بودن - باید فرد از نظر جامعه و ترجیحاً از نظر وجهه ملی و بین المللی فردی شاخص و ممتاز باشد. (در همان رشته ای که کار می کند.) یعنی به نوعی دارای Brand یا نام مشخص مشهور باشد که دیگران بدانند که او در چه زمینه ای صاحبنظر و متخصص است.
2-کارآمد بودن - شکی نیست که مجموعه اطلاعات و دانش فرد تا به مرحله اجرا نرسد نه برای خودش و نه برای جامعه سود و منفعتی نخواهد داشت.
3-اثرگذار بودن - باید از قابلیت و توانی برخوردار باشد که در کوران مشکلات و تنگناهای اقتصادی و سیاسی بتواند طرح و ایده خود را به مرحله ظهور و بهره برداری برساند و بر کیفیت و کارایی نقطه هدف (که می تواند یک سازمان یا یک شرکت یا حتی یک گروه کوچک) تأثیر بگذارد.
4-تولید علم - اگر به فرآیند تولید دانش خوب دقت کنیم (داده ها-اطلاعات-دانش-خرد یا Data-Information-Knowledge-Wisdom) متوجه می شویم که تمامی فرآیندهای سیستماتیک موجود در جامعه باید در جهت ایجاد خروجی های مشخص که دانش و خرد می باشند قرار گیرند تا نتیجه بخش باشند.
5-تولید هنر - هنر هم به عنوان یک خروجی مهم از منظر زیبایی شناختی دارای اهمیت و ویژگی فوق العاده ای است که دانش را به زیور عاطفه و احساسات انسانی می آراید و قدرتمند می سازد.
6-هوش، خلاقیت، کارآفرینی و نبوغ فکری به عنوان مشخصه های کلیدی فکری و رفتاری یک فرد نخبه
7-رشد و توسعه علمی - رشد در یک جهت خاص و توسعه از جهاتی مشخص هر دو لازم و ملزوم یکدیگرند و قدرت اقتصادی و سیاسی یک جامعه و کشور در عرصه بین المللی مستلزم وجود چنین فرآیندی است.
8-متوازن بودن رشد و توسعه - برای گسترش کمی و کیفی ساختارهای یک جامعه باید تمامی جنبه ها به طور هماهنگ و نرمال کار کنند و رو به جلو حرکت کنند.
9-ملی گرایی یا Nationalism - شاخصه مهم رفتاری هر انسانی در جغرافیای امروز داشتن حس علاقه و وابستگی به خاک و میهن خویش است تا هم از انجام کارهایی که به زیان کشور و مردم است خودداری کند و هم با انجام رفتارهایی که موجبات رشد و تعالی در تمامی جنبه ها در کشور را فراهم می کند به رشد و تکامل خود کمکی شایان کرده باشد.

حال از نظر شخصی خودم اگر بخواهم برای نخبه تعریفی بگویم باید عرض کنم که شخصی می تواند نخبه محسوب شود که در هر حالت و شرایطی با خلاقیت و شم خویش به دنبال تغییری مثبت هر چند کوچک در جهت بهسازی و بهبود امور چه فردی چه گروهی باشد و این حالتی مقطعی است. به قول احمد شاملو که می گوید: من زمانی شاعرم که شعر می سرایم. بنابراین فردی نخبه قلمداد می شود که در آن مقطع زمانی و مکانی خاص، تغییری مثبت ایجاد کرده باشد.