دانش > نجوم - برخورد ماهواره‌ها با زباله‌های فضایی همواره کابوس متخصصان علوم فضایی بوده است. شاید با استفاده از یک لیزر زمینی بتوان زباله‌های فضایی را از مسیرشان منحرف، و از برخورد آنها با ماهواره ها جلوگیری کرد.
محمود حاج‌زمان: برخورد ماهواره‌ها و سفینه‌های فضایی با زباله‌های موجود در فضا، همواره یکی از کابوس‌های متخصصان علوم فضایی بوده است. اکنون گروهی از محققان ناسا در طرح جدیدی پیشنهاد کرده‌اند که با استفاده از یک لیزر زمینی اندازه متوسط، زباله‌های فضایی را از مسیرشان منحرف کرد. این لیزر اگرچه باعث انفجار زباله فضایی و تبدیل آن به قطعات کوچک‌تر نمی‌شود، اما با ترکیب آن با یک تلسکوپ زمینی، می‌توان از آن برای جابه‌جا کردن زباله فضایی به یک مدار جدید استفاده کرد. به این ترتیب زباله فضایی دیگر با ماهواره‌ها و فضاپیماهای مهم برخورد نخواهد کرد.

به گزارش پاپ ساینس، زباله‌های فضایی در حال حاضر حتی تهدیدی برای ایستگاه فضایی بین‌المللی به شمار می‌روند، و ماهواره‌ها نیز هموراه در معرض خطر قرار داشته‌اند. اما در اغلب اوقات، با حرکت دادن ایستگاه فضایی یا ماهواره مورد نظر از مسیر زباله فضایی می‌توان از برخورد اجتناب کرد. روشن کردن چند پیشرانه به مراتب ساده‌تر از پهن کردن یک تور عظیم فضایی یا استفاده از یک زباله جمع‌کن فضایی است.
سیستم لیزری در واقع عکس این عملکرد است که با ضربه زدن به زباله فضایی، اجازه می‌دهد ماهواره در جای خود باقی بماند. به گفته جیمز میسون و همکارانش از مرکز تحقیقاتی ایمز ناسا، در حالت ایده‌آل این سیستم را می‌توان در نزدیکی یکی از قطب‌های زمین نصب، و از پالس‌هایی از فشار فوتون برای تغییر مدار یک زباله فضایی استفاده کرد. با استفاده از پالس‌های لیزری با مدت زمان مناسب -شاید به مدت یک یا دو ساعت- فوتون‌ها فشار کافی به زباله فضایی وارد می‌کنند تا آن را به میزان کافی از مسیرش منحرف کرده و از برخورد جلوگیری کنند.
با استفاده از این سیستم حتی می‌توان زباله فضایی را چنان از مسیرش منحرف کرد که باعث شود مدار زباله فضایی به تدریج وارد جو زمین شود. در نتیجه زباله فضایی رفته رفته در تماس با جو زمین خواهد سوخت و خطر سقوط آن بر روی زمین نیز از بین می‌رود.

ایده‌های قبلی حذف زباله‌های فضایی همگی بر مبنای منفجر کردن یا سوزاندن این زباله‌ها استوار بودند. اما استفاده از یک لیزر توانمند برای خلاص شدن از خطر زباله‌های فضایی، به اندازه کافی قدرت دارد که باعث شود برای آن پول خرج کرد. عاملی که به دلایل سیاسی، همواره یکی از موانع بر سر راه چنین پروژه‌هایی بوده است.
با وجود توانمندی چنین لیزری، این لیزر واقعا ضعیف است و تنها 5 کیلووات قدرت دارد. به گفته میسون با استفاده از آن می‌توان هر روز 10 زباله را از مسیرشان منحرف کرد.
به گفته میسون و گروهش با استفاده از این لیزر می‌توان «سندروم کسلر» را معکوس کرد. سندروم کسلر حالتی است که در طی آن، سرعت تولید زباله‌های جدید فضایی از آهنگ سقوط آنها از مدار و سوختنشان در جو زمین پیشی می‌گیرد. این مشکل را دونالد کسلر، از دانشمندان ناسا در دهه 1970 میلادی / 1350 شمسی تشریح کرد. به گفته وی یک زباله فضایی می‌تواند باعث آغاز زنجیره‌ای از تصادفات شود که در طی آنها زباله‌های فضایی جدیدتری در مدارهای غیر قابل پیش‌بینی ایجاد می‌شود. بر اساس برخی شواهد موجود، این پدیده ممکن است همین حالا نیز اتفاق افتاده باشد. از جمله این شواهد می‌توان به تصادف ماهوراه‌های ایریدیوم 33 و کوسموس 2251 در ژانویه 2009 / دی‌ماه 1387، و همچنین نابودی ماهواره فنگ‌یون 1 چین در سال 2007 / 1386 اشاره کرد. هر دو این رخدادها منجر به وقوع مشکلات دنباله‌داری شدند.
میسون و همکارانش می‌گویند که اگرچه تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است، اما سیستم لیزری می‌تواند برای حذف زباله‌های فضایی یک گزینه عملی، و از نظر مالی نیز محتاطانه باشد. هیچ چیزی به غیر از فوتون به فضا ارسال نخواهد شد، بنابراین هیچ چیز دیگری به زباله‌ها افزوده نمی‌شود.