نوروز فرصتی برای اجتماعی شدن

[MR_Jentelman]

جشن نوروز از برجسته ترین و با شکوه ترین یادگاری های ایرانیان است که سال های زیادی را پشت سر گذاشته است و یکی از جشن های بسیار کهن جهان به شمار می رود. سالی دیگر با همه خوبی ها و بدی ها، زشتی ها و زیبایی ها، امید ها و ناامیدی ها سپری شد اکنون باید از خود پرسید که سال گذشته چه کار مفیدی برای خود و فرزندان مان انجام دادیم و شاید جای دارد در کنار زیبایی طبیعت در سال جدید با برنامه ای مناسب کودکان مان را در جهت تقویت توانایی ها و استعدادهایشان یاری دهیم. ومهارت های اجتماعی آنها را گسترده تر سازیم.

رشد اجتماعی یعنی رشد مهارت های برقراری ارتباط با دیگران از جمله توان درک احساس و نظر دیگران ،توان بیان احساس و نظر خود به دیگران، توان همکاری
و همدلی با دیگران و... و ارتباط با محیط از جمله درک قواعد و قوانین اجتماعی ، پذیرش ارزش ها ی جامعه ،قبول عادات و سنت های اجتماعی ،
ارتباط با طبیعت و درک اهمیت حفظ و گسترش زندگی انواع موجودات زنده ، دوست داشتن طبیعت و.. .
معمولا انسان هایی که خاطراتی مطلوب از دوران کودکی دارند، اصولاً افرادی سازگارتر و به لحاظ روانی سالم ترند به علاوه همیشه از داشتن آن خاطرات و مرور ذهنی آنها انبساط خاطر پیدا می کنند .رفتن به خانه دوستان و آشنایان و عیدی گرفتن از دست آنها و بسیاری از آداب دیگر رنگ تازه ای به زندگی کودک می دهد.
این قبیل مراسم نه تنها خاطره ای خوش در حافظه کودک بر جا می گذارد، بلکه در رشد عاطفی و اجتماعی او تأثیر به سزایی دارد. لذا در موقعیت های مختلف می توان شرایط را برای اموزشهای لذت بخش و سودمند استفاده نمود .

قبل از شروع سال نو شور و شوقی جدید اعضای خانواده را به حرکت وا می دارد. خانه تکانی که یکی از رسوم برگزاری جشن سال نو است ،فرصتی است تا اعضای خانواده برنامه ریزی ،همکاری و مسئولیت پذیری را در کنار هم تمرین کنند.تقسیم کار و بهره گیری از توان تمام اعضای خانواده و شرکت دادن آن ها در خانه تکانی علاوه بر اینکه آموزش هایاجتماعی بسیار برای کودکان و نوجوانان دارد ،فضایی توام با صمیمیت و همدلی در خانواده ایجاد می کند. در مورد کودکان کوچکتر می توان این فعالیت ها را به شکل بازی هم ترتیب داد. خوب است هر وقت فرزندتان کار محوله را تمام کرد از او قدر دانی کنید و از نکات مثبت کارش تعریف کنید.
همچنین خرید سال نو یکی از بخش های مورد علاقه ی کودکان و نوجوانان است که فرصتی برای تمرین تقسیم منابع مالی،انتخاب درست ، همفکری و مشورت و ... است . چه خوب است که سعی کنید تا جایی که ممکن است کودکان را در این فعالیت سهیم کنید . به کودکان خود در باره ی مصرف صحیح و روش های انتخاب جنس مناسب و معیار های خرید مناسب توضیح دهید. هر قدر فرزندتان بزرگتر است به او فرصت و آزادی عمل بیشتری برای انتخاب دهید تا بتواند مهارت انتخاب درست را در خود تقویت کند.
همچنین خرید سال نو یکی از بخش های مورد علاقه ی کودکان و نوجوانان است که فرصتی برای تمرین تقسیم منابع مالی،انتخاب درست ، همفکری و مشورت و ... است. چه خوب است که سعی کنید تا جایی که ممکن است کودکان را در این فعالیت سهیم کنید.
یکی از مهم ترین جلوه های رشد اجتماعی ،اجتماعی شدن است.بخشی از اجتماعی شدن ،آشنایی با آداب و رسوم ملی و ایجاد علاقه نسبت به آن ها است. این کار فرد را به ریشه های خود متصل می کند و در تشکیل هویت فرد از جنبه ی ملی و اجتماعی موثر است. شاید برای برخی بزرگتر ها برخی رسوم مثل چیدن سفره هفت سین ، خرید ماهی شب عید و ... خسته کننده باشد اما کودکان از انجام کار های خاص در روز های خاص هماهنگ با دوستان و همکلاسی هایشان لذت می برند. چه خوب است که ضمن انجام این کار ها به فلسفه و نکات اخلاقی و انسانی آن هم اشاره کنید تا فرزندتان با دیدی باز تر به این رسوم نگاه کند.
که البته در کنار شادی و خوشی که لازمه این روزهاست باید مواردی را در نظر گرفت.

1- کودکان را تشویق کنیم تا در دید و بازدیدهای عید شرکت فعال داشته باشند.
2- کودکان را در برگزاری مراسم نوروزی و چیدن سفره هفت سین دخالت دهیم.
3- آشنا کردن کودکان به احترام گذاشتن به بزرگ تر ها و افزایش توانمدی های رفتارهای اجتماعی آنان.
4- آشنا کردن کودکان به کمک به دیگران و سهیم کردن دیگران در شادی های خود.
5- والدین خسته و پر کار و پرمشغله ممکن است نتوانند به درستی این گونه مراسم را برگزار کنند و یا از دید و بازدیدهای عید نوروز نیز عاجز می مانند و این شرایط نوعی یادگیری غلط برای فرزندان محسوب می شود و آنها را با رشد اجتماعی ناکافی و ناقص همراه می سازد.
6- به نوجوانان که بعضاً از همراه بودن با والدین و پرداختن به دید و بازدید خودداری می کنند، بایستی این آموزش داده شود که برای این گونه مراسم حتماً وقت بگذارند و دلیل عدم حضور آنان شناسایی و در حدامکان در رفع آن بکوشیم.
7- در میهمانی ها با کودکتان به طور مستقیم و چشم در چشم صحبت کنید و به آنان توجه نمایید.
8- با هدیه های مخصوص و عیدی کودکان و نوجوانان خود را تشویق کنید تا روابط اجتماعی خود را بهبود بخشد.
9- شرکت کودکان در بازی های دسته جمعی با حضور والدین و اقوام، مهارت های اجتماعی کودک را افزایش می دهد.
10- در میهمانی ها و جهت نفی کودک از بعضی کارها ،انضباط همراه با محبت و احترام داشته باشید.
11- وقتی کودک نوپای شما در دید و بازدیدها به چیزی اشاره می کند و نامش را می پرسد در جوابش به او اطلاعات بیشتری بدهید. به طور مثال: آن یک ماهی است، یک ماهی قرمز در تنگ آب.
12- اجازه آزادی حرکت به کودکانتان تا حد ممکن بدهید، بگذارید که آنها کنجکاوی غریزی شان را همواره به کار برند.
13- تشخیص و فرق گذاری بین اشیا را به کودکتان با پرسش و گفتن جواب درست بیاموزید.
14- کودکان در این زمان علاقه زیادی به برنامه های مختلف مانند تماشای تلویزیون دارند که سعی نمایید تا حد ممکن برنامه ریزی مناسب برای او داشته باشید که با دید و بازدیدهای شما همکاری لازم را داشته باشد.

اگر بتوانید برنامه ای ترتیب دهید که به فرزندتان در دید و بازدید های نوروز خوش بگذرد بیشتر همراه شما می شود. مثلا برنامه دید و بازدید را کوتاه کنید و در جلسه های خودمانی تر بازی های دسته جمعی بدون برد و باخت (تا کسی کدورتی به دل نگیرد)راه بیاندازید.
در مسیر رفت و برگشت با فرزند خود صحبت کنید . اگر امکان دارد به پارک هم بروید. نوروز جنبه های بسیاری برای رشد اجتماعی کودکان و نوجوانان دارد.
در انتها در سال جدید برای همه کودکان سلامتی، سرافرازی، سربلندی، سرور، سروری، سعادت و سبزبختی از پروردگار یکتا آرزو داشته و امیدواریم سال جدید با برنامه ای نو در زندگی خود و فرزندان مان و شناخت بیشتر توانایی های مان همراه کنیم و سالی بهتر از گذشته در پیش رو داشته باشیم.



منابع:
ماهنامه کودک شماره 59- دکتر نیو نوذری استادیار دانشگاه
موسسه مادران امروز – سحر نوتاش