معرفی حمام های استان آذربایجان غربی

[kamanabroo]

معرفی حمام های استان آذربایجان غربی


حمام آخوند



حمام آخوند در خیابان امام واقع در بازار مرکزی شهر ارومیه قرار دارد و متعلق به دوره قاجاریه است. مصالح به کار رفته در این بنا شامل سنگ لاشه و آجر و ملاط بین آن ها ماسه و آهک است. نقشه این بنا منظم نیست و از دو گنبد مرکزی – گنبد گرم خانه و گنبد رختکن – شکل گرفته است. طاق های به کار رفته در حمام از نوع جناقی است.
حمام خان بیگ


حمام خان بیگ در حومه شهر قره ضیاالدین و در کنار جاده منتهی به روستای "چورس" در اطراف زمین های کشاورزی قرار دارد.
این حمام در دوره قاجاریه ساخته شد و مخصوص خوانین بود و مردم عادی تنها در بعضی از روزهای سال حق استفاده از آن را داشتند.

آب حمام از رودخانه ای در حوالی بنا تأمین می شد. حمام مستطیل شکل و دارای دو در ورودی در ضلع غربی است. یکی از درها به قسمت های خصوصی و در دیگر به دو تالار عمومی حمام راه داشت. تالارهای عمومی با دو طاق گنبدی و یک گنبد مرکزی پوشیده شده اند. معمار این حمام تمامی ذوق و هنر خود را در آجرچینی منظم و ایجاد طاق های زیبا و هندسی و گنبدهای هنرمندانه به کار گرفته است. در پی و زیر پاکارهای این بنا سنگ لاشه به کار رفته و پوشش طاق و گنبدهای آن از آجر چهار گوش است. ملاط سنگ چینی از ماسه و آهک و ملاط آجر کاری از گچ دست کوب است.
حمام ماکو



در حفاری های باستان شناسی در شهر ماکو در سال 1380ش، حمامی سر از خاک بیرون آورد که در نوع خود جالب و کم نظیر است. این حمام از رختکن، گرمخانه، سربنیه و دیگر قسمت ها تشکیل شده است. رختکن این حمام دارای سکوهای مرمری به همراه کفشکن های کوچک جناقی در زیر آنها است.
ابعاد حمام چندان بزرگ نیست، اما به لحاظ هنری در خور توجه و تحسین است. در میان رختکن حوض تعبیه شده است. سقف رختکن از بین رفته است، اما در حین خاک برداری مقدار زیادی آجر به دست آمد که احتمالاً مربوط به سقف گنبدی حمام بودند. این سقف بر روی هشت ستون سنگی از نوع بازالت (مرمر سیاه) آتشفشانی، با ته ستون های تراش خورده زیبا قرار داشت.
پس از رختکن، گرمخانه قرار دارد. فضای داخلی حمام کاملاً هندسی و قرینه است و حوضی در کف آن تعبیه شده است که آب سرد حمام را تأمین می کرد. آب گرم نیز از حوضچه مرمرینی که به صورت قرینه تعبیه شده است، تأمین می شد. کف حمام نیز آب رودهایی داشت که پس آب را به بیرون از حمام منتقل می کرد. در قسمت های دیگر حمام اتاق هایی برای استحمام خصوصی تعبیه شده بود.
دیوارها و کف حمام از سنگ های مرمریت کرم و شیری رنگ شکل گرفته است. قسمت های بالاتر نیز از آجرهای چهارگوش ساخته شده است. این حمام زیبا احتمالاً در دوره قاجاریه ساخته شده است.
دیگر حمام های تاریخی استان عبارت اند از: حمام میرزا رسول در مهاباد، حمام شیخ در سلماس، حمام قدیمی سردشت، حمام ایل در خوی، حمام قپان در شاهین دژ، حمام پورناک در پلدشت، حمام تجلی در ارومیه، حمام محمد بیگ در خوی، حمام امامزاده در خوی، حمام قراچه در ارومیه، حمام فیرورق در خوی و حمام علی مصطفی در ارومیه.
منبع: میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی
تهیه و تنظیم: زهره پری نوش