ناهنجاري ناحيه ي پشت ستون فقرات (پشت گرد)

[poune]

چنانچه قوس ناحيه ي پشت بيش از حد طبيعي يعني ۱۵ تا ۲۰درجه باشد ناهنجاري تحت عنوان" پشت گرد" يا " كيفوز" ناميده شده است.
علايم ناهنجاري
نوع شديد اين بيماري قوز نام دارد كه از روي لباس قابل رؤيت است. در اين ناهنجاري بخش كوچكي از ستون مهره ها (در حد فاصل دو تا سه مهره) به صورت زاويه دار بيرون مي زند. در نوع خفيفتر اين عارضه انحنا جزئيتر است و در سطح كل مهره هاي پشتي وجود دارد اين ناراحتي كه به گوژپشتي برگشت پذير معروف است عمدتاً بايد با وسايل ارزشيابي مطالعه و بررسي شود. كوفتگي و احساس درد در قسمت قفسه ي سينه خصوصاً هنگام تلاش و فعاليتهاي جسماني نيز از علايم اين ناهنجاري است عوامل ايجاد ناهنجاريباتوجه به نوع ناهنجاري عوامل آن نيز متفاوت است. معمولاً گوژپشتي برگشت پذير بر اثر رعايت نكردن بهداشت حركتي، بد نشستن، موقعيت شغلي نامناسب و استفاده از وسايلي مانند ميز و صندلي نامناسب در بلند مدت ايجاد مي شود. عوامل ديگري مثل ضعف عضلات را نيز مي توان علت اين عارضه دانست. چنانچه در فردي دو يا چند عامل ايجاد صدمه،مثل ضعف عضلاني و كار با ميز نامناسب در زمان طولاني،وجود داشته باشد،بيشتر دچار صدمه مي شود. تحقيقات نشان داده است كه اين ناهنجاري بيشتر مشكل دختران نوجوان است و غالباً سه الي شش مهره ي ستون فقرات در اين ناهنجاري چنين هستند. گوژپشتي برگشت ناپذير يا ثابت كه در بخش كوچكي در حد فاصل دو تا سه مهره از ستون فقرات ايجاد مي شود بيماري محسوب مي شود و درمان آن نيز به دست پزشك است.
عوارض ناهنجاري
الف: شكل ظاهري: در اثر افزايش قوس ناحيه ي پشت،شانه ها و پشت به عقب مي روند و گردن و سر به جلو مي آيند. شكم تا حدودي مي افتد و در نتيجه نماي كلي بدن از حالت طبيعي خارج مي شود كه خود مي تواند پيامد هاي رواني نامطلوبي داشته باشد.
ب: عوارض فيزيولوژيك: قوس ناحيه ي پشتي به كمك انحناي دنده ها و جناغ سينه، قفسه و حفره ي استخواني را به وجود مي آورد كه امكان فعاليت قلب و دم و بازدم را تسهيل مي كند. به هم خوردن اين تعادل باعث محدوديت در اين قفسه مي شود و در نتيجه امكان فعاليت طبيعي اين اندامها با مشكل مواجه مي شود. به ويژه زماني كه فرد فعاليت شديدتري داشته باشد، ريه ها دم و بازدم عميقتر و فضاي بيشتري براي فعاليت نياز دارند. در اين افراد محدوديت قفسه سينه كاهش ظرفيت قلب و گردش خون را به دنبال دارد كه اين خود آستانه ي خستگي فرد را پايين مي آورد دكتر شفارد در باره ي ناهنجاريهاي ستون فقرات اظهار مي دارد كه "افزايش سطح اسيد لاكتيك خون، افزايش مرحله ي اول وام اكسيژن ،تأخير مرحله ي برگشت ضربان قلب به حالت اوليه، همچنين كاهش حجم تنفسي نتيجه ي وضعيت بدني غير مطلوب است" به نظر مي رسد در مجموع ناهنجاريهاي ستون فقرات پشت گرد بيشترين نقش را در ايجاد موارد فوق داشته باشد. با توجه به اينكه اين ناهنجاري به صورت آرام ادامه پيدا مي كند تا زماني كه رشد اسكلت متوقف مي شود لازم است در شرايط و سنيني كه رشد بدن سريع است توجه بيشتري به اين موضوع بشود و مطابق دستور پزشك از محافظ كمري استفاده شود. پیشگیری و درمان حركات ورزشي براي اصلاح پشت گرد اصول كلي حركات طراحي برنامه ي حركات براي پشت گرد بايد به گونه اي باشد كه سه هدف عمده ي زير را تأمين كند.
1- جنبش پذيري مناسبي در طول ستون فقرات،به ويژه مهره هاي پشتي ايجاد كند
2- عضلات سينه اي را كه در نتيجه ي اين عارضه به شدت منقبض و كوتاه شده اند،كشيده و منعطف كند
3- عضلات ناحيه ي خلفي پشت (ذوزنقه،متوازي الاضلاع،راست كننده هاي ستون فقرات)تقويت شوند
تمرين۱
هدف: ايجاد جنبش پذيري در ستون فقرات
روش اجرا: در حالت ايستاده با پاهاي نيمه باز دستها را در بالاي سر مستقيم نگه داريد و بالاتنه را به سمت راست و چپ خم كنيد.چندين مرتبه اين حركت را انجام دهيد. تمرين را مي توان در حالي كه دستها در پشت سر قرار مي گيرند به سمت جلو و عقب نيز انجام داد.
تمرين۲
هدف: توسعه انعطاف و كشش در عضلات ناحيه ي سينه
روش اجرا: بايستيد سپس كمر خود را خم كنيد دستها را روي وسيله اي متناسب با ارتفاع تهيگاه
(ميز، نرده با صندلي) قرار دهيد. سپس سعي كنيد ناحيه ي بالاتنه خصوصاً قفسه ي سينه به سمت پايين قوس داده شود. به حالت اوليه برگرديد. حركت را چند بار تكرار كنيد.
تمرين۳
هدف: ايجاد انعطاف و كشش در عضلات ناحيه ي سينه
روش اجرا: اين تمرين دو نفره به دو صورت نشسته و ايستاده انجام مي شود. دو نفر پشت به يكديگر قرار مي گيرند و دستهاي يكديگر را در حالي كه به بالاي سر كشيده شده است مي گيرند. شروع حركت به اين ترتيب است كه يك نفر با خم كردن تنه ي خود نفر ديگر را به پشت خود مي كشد،سپس به حالت استراحت بر مي گردد و فرد ديگر همين حركت را تكرار مي كند. بهتر است اين حركت ابتدا نشسته و سپس ايستاده انجام شود.
تمرين۴
هدف: تقويت عضلات پشت و شانه ها
روش اجرا: روي شكم دراز بكشيد و در حالي كه پاها كاملاً كشيده است دستها را به سمت جلو و بالاي سر نگه داريد. دستها و سينه را به آرامي از روي زمين بلند كنيد و دوباره به آرامي به حالت اوليه بر گرديد. سعي شود در اجراي اين حركت پاها روي زمين ثابت باشد. حركت را تكرار كنيد. كالبد شناسي كف پا استخوانهاي پا از سه قسمت مچ، كف و انگشتان تشكيل شده است. مجموع اين استخوانها 26 عدد است كه 7 قطعه ي آن در ناحيه مچ شامل استخوانهاي قاپ، پاشنه، ناوي، تاسي و سه استخوان ميخي هستند.