تعاوني و مراحل تشكيل

[ریپورتر]

فصل اول

چرا كار گروهي ؟

[ریپورتر]

1-1 طرح موضوع
در جوامع بشري بيكاري به عنوان يك معضل مطرح مي‌باشد كه در حال حاضر كشور ما نيز به شكل چشمگيري با آن روبرو مي‌باشد. اين مشكل در بين جوانان و فارغ‌التحصيلان به صورت عمده مشاهده مي‌شود. مسئولين و برنامه‌ريزان كلان كشور بدنبال راه حلي مناسب، جامع و در عين حال عملي براي رهايي از اين معضل مي‌باشند.
پيشنهاد چيست؟
چه بايد كرد؟
تمامي افراد در زندگي خود به نوعي با مشكلات و مسائل متفاوني دست به گريبان مي‌باشند و در اين زمينه تمام انرژي و همت خود را براي غلبه بر اين مشكلات و مسائل به كار مي‌گيرند وبه صورت تنها و انفرادي در اين راه قدم بر مي‌دارند.
با توجه به پيشرفته سر سام آور و ايجاد پارو مترهاي جديد در بر هه حساس عبور از هزاره دوم ميلادي، موفقيت وغلبه بر مشكلات با اقدامات انفرادي، دور از دسترس و بعضاً غير ممكن بنظر مي‌رسد. از طرف ديگر مي‌دانيم كه بطور كلي هر عدم موفقيتي ناشي از انتخاب روشهاي كار آمد مربوط مي‌باشد.اولين تصميم در تعيين يك روش انتخاب كار فردي يا گروهي براي اجراي آن روش مي‌باشند.
بيائيد اين اننتخاب را ريشه‌اي بررسي كنيم يك سؤال پيش مي‌‌آيد،چرا بايد به تنهايي به مصاف مشكلات رفت؟

[ریپورتر]

آيا علت عدم موفقيت اشخاص در اين نيست كه به تنهايي به جنگ مشكلات مي‌روند؟آيا به نظر شما در اين برهه اقدام و عملكرد انفرادي محكوم به فنا نمي‌باشند؟
نياز ها و خواستگاه مشترك افراد وجوامع توسط گروههاي متشكل ونظام يافته قابل حصول مي‌‌باشد. در جهت حل مشكلاتي مانند بيكاري، مسكن و ... اقدامات انفرادي ثمر بخش نبوده و متضمن همكاري وهمياري گروهي مي باشند. در اين حالت وظايف ومخاطرات كار بعهده اين تيم يا گروه بوده و با اطمينان بيشتري مي‌توان به حل مشكلات ورفع نيازهاي معقول اميدوار بود.
اگر تجربيات نا موفق در كارگروهي مشاهده شود بي‌گمان مي‌توان ادعا كرد كه به روش صحيح تشكل واداره كار گروهي بهاي كافي داد نشده است. متاسفانه در كشور ما آموزش كافي و عملي در جهت انجام امور بصورت گروهي داده نشده است، معلمين ما اين روش را به ما آموزش نداده‌اند. گويا فرهنگ ما با اين فرايند بيگانه مي‌باشند. بايد اين روش را بپذيريم و آن را به فرزندان خود بياموزيم كه اگر بدنبال فرداي روشن وموفق مي‌باشند بايد به كار گروهي ايمان داشته باشند، آنرا بياموزيم ودر عمل تجربه نمايند و در پاسخ به سؤالات زير ورزيده شوند:
1- چگونه مي‌توان يك گروه تشكيل داد؟
2- تركيب يك گروه چگونه است؟
3- روش كار گروهي چگونه است؟
4- سيستم تصميم گيري ونظارت وكنترل و هدايت كار گروهي چگونه است؟
سؤالات فوق هنگام تشكيل يك گروه و نيز در اداره آن مطرح خواهد شد. آيا مي‌توان بدون زمينهوتجربه قبليپاسخگوي اين سؤالات بود. بي‌شكبراياين منظور نقشنهادهاوارگانهاي مسئول در اين زمينه كارگشا است و مي‌تواند راه كارهاي منطقي و عملي را ارائه دهد.
دولت جمهوري اسلامي ايران به اين باور رسيده است كه براي رهايي كشور از بحران فوق نيازمند بخشي توانمند و نقش آفرين مي‌باشد كه در زمينه نياز افرادي را كه به كار گروهي علاقمند هستند، جوابگو باشد. بگونه‌اي كه ضمن سازماندهي اين افراد آنها را از حمايتهاي خود بهره‌مند سازد. اين بخش وزارت تعاون نام دارد كه عهده دار نظام‌دهي يكي از مهمترين بخشهاي اقتصادي كشور مي‌باشد.

[ریپورتر]

در اين راستا فعاليتهاي گروهيدر قالب شركت‌هاي تعاوني مطرح مي‌شود كه با هدايت و ارائه سيستم‌هاس مدرن و بسيار كامل تحت عنوان قانون تعاون و اساسنامه شرتهاي تعاوني شكل مي‌گيرد و پاسخگوي بسياري از سؤالاتي كه در بالا ذكر شد‘ مي‌باشد و علاقه‌مندان به كار گروهي را از دغدغه طراحي و ارائه سيستم‌ها منظم و تجربه و قانوني در جهت تشكيل و اداره آن رهايي مي‌دهد. اين سيستم از سالها پيش در كوران تجربه قرار گرفته و اصلاحات لازم توسط وزارت تعاون و مجلس شوراي اسلامي صورت گرفته است بگونه‌تي كه به راحتي مي‌توان از آ، استفاده كرد.
حال اگر به اين بخش بپيونديد و اين سيتم را تجربه كنيد خواهيد ديد كه گروه به عضو خود نيرو مي‌دهد به او اعتماد به نفس مي‌دهد و اجازه پذيرفتن شكست را به او مي‌دهد، گروه تكيه گاه مطمئن عضو خود مي‌باشد و او را سرشار از پتانسيل‌هاي كارآمد مي‌نمايد و خلاقيتهاي او را شكوفا مي‌سازد.
شركت‌هاي تعاوني سازندگان فرداي روشن ميهن اسلامي خواهند بود.

1-1- آشنايي با شركت تعاوني
1 - 2 - 1 - تعريف شركت تعاوني به زبان ساده
1 - شركت تعاوني شركتي است آزاد كه اعضاي آن به طور يكسان، همه با هم كوشش مي‌كنند، كار مي‌كنند، هم فكري مي‌كنند، تا نياز مشترك خود را مرتفع مي‌سازند.
2 - شركت تعاوني شركتي است از اعضايي كه داراي نيازهاي مشترك هستند وتمام آنها، چه فقير و چه غني، چه مرد و چه زن، چه كارمند وچه كارگر، ازهر نژاد و مذهب، داراي حقوق مساوي و رأي مساوي هستند.
3 - تعاون يعني همكاري متقابل عده‌اي كه براي رفع نيازمنديهاي مشترك خود به دور هم جمع مي‌شوندوبا پيروي از اصلوروشهاي تعاوني، يكياز انواع شركت‌هايتعاونيرا به وجود مي‌آورند.
4 - تعاون يعني همياري و همكاري جمعي براي رسيدن به هدفي مشترك با شعار:
«يكي براي همه و همه براي يكي».

[ریپورتر]

1 - 2 - 2 - چند ويژگي اساسي در شركت‌هاي تعاوني
1 - شركت‌هاي تعاوني متشكل از عضوهايي هستند كه به منظور انجام دادن اموري گرد هم آمده‌اند به طوري كه هر يك منفرداً به خوبي از عهده انجام آن بر نمي‌آيند.
2 - هدف شركت‌هاي تعاوني انجام دادن خدماتي است كه در زندگي اعضا لازم و يا بسيار مطلوب است.
3 - در شركت‌هاي تعاوني «همياري» حرف اول را مي‌زند، به اين معني كه اعضاي شركت، مسائل مشترك را به صورت گروهي حل مي‌كنند.
4 - شركت‌هاي تعاوني براي اشتغال‌زايي و رفع نيازهاي مشترك اعضا كار مي‌كنند.
يكي از تعاريف شركت‌هاي تعاوني كه بسيار استفاده مي‌شود عبارت است از:
«شركت تعاوني يك سازمان كسب و كار است و به افرادي تعلق دارد كه از خدمات آن استفاده مي‌برند، نظارت بر امور آن به طور مساوي به عهدة كلية اعضا گذارده شده و مازاد درآمد حاصله از عمليات آن به تناسب استفادة اعشا از خدمات شركت بين آنها تقسيم‌ مي‌گردد.»
گاهي اوقات تعريف شركت‌هاي تعاوني با ذدكر اهدف آن سهل‌تر است، از جمله:
1 - هدف شركت‌هاي تعاوني تهية كالا و خدمات به قيمت تمام شده مي‌باشد.
2 - هدف شركت‌هاي تعاوني حذف واسطه‌هاي غير لازم در كسب و تجارت است.
3 - تعاوني بهره‌كشي از اعضاي ضعيف‌تر جامعه را درست ندانسته و از آن جلوگيري مي‌كند.
4 - هدف شركت‌هاي تعاوني حمايت توأم از حقوق توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان است.
5 - شركت‌هاي تعاوني به توسعة تفاهم و گسترش آموزش در بين اعضاي خود، و همچنين در بين كلية افراد جامعه، كمك مي‌كنند.
1 -2 - 3 - تفاوت شركت‌هاي تعاوني با ساير شركت‌هاي سهامي
كساني كه مي‌خواهند شركت تعاوني تشكيل دهند مي‌بايست در نظر داشته باشند كه شركت‌هاي تعاوني سازمانهاي صرفاً تجاري نيستند كه به وسيلة اعضا و براي خود آنها اداره مي‌شود، بلكه اين شركت‌ها سازمانهايي هستند كه با روشهاي خاصي كه مبتني بر اصول تعاون

[ریپورتر]

است، اداره مي‌شوند. فهرستي از تفاوت‌هاي يك شركت تعاوني با ساير شركت‌هاي سهامي به تشخيص و شناخت هرچه بهتر خصوصيات تعاوني‌ها كمك مي‌كند.

ساير شركت‌هاي سهامي
شركت تعاوني
1- به طور كلي مجموعه‌اي از سرمايه‌هاست.

2 - هدف اصلي آن تحصيل حداكثر سود بر اساس مبلغ سرمايه‌گذاري شده است.
3 - مالكيت شركت محدود به ميزان سهام است.
4 - حق نظارت بر شركت به صورت مساوي از طرف سهامداران اعمال نمي‌شود بلكه بر مبناي تعداد سهام است.
5 - سهام بي‌نام است و آزادانه خريد و فروش مي‌شود و بر حسب سودي كه مي‌آورد ارزش آن تغيير مي‌نمايد.
6 - در استفاده از تسهيلات از حمايت دولت برخوردار نيستند.
7 - براي دسترسي به فنون جديد آموزشهاي لازم به عهدة شركت مي‌باشد.
8 - از معافيت‌هاي مالياتي خاصي برخوردار نمي‌باشند.

9 - تشكيل و ثبت شركت‌ها تماماً به عهده مؤسسين مي‌باشد.
10 - شركت‌هاي غير تعاوني اولويتي در انجام معاملات با شركت‌ها و مؤسات دولتي ندارند.
11 - شركت‌هاي غير تعاوني نقشي در حذف عوامل واسطه‌ي بين توليد و توزيع ندارند.
1 - به طور كلي اتحادي از اعضا است به عبارت ديگر اعضاء نقش اساسي دارند.
2 - هدف اصلي آن تأمين نيازهاي مشترك اعضا بر مبناي اقتصادي بودن و با اجتناب از ضرر است.
3 - مالكيت شركت تعاوني محدود نيست و همه اعضاء به طور يكسان در مالكيت نقش دارند.
4 - نظارت دموكراتيك بوده و بر اساس «هر عضو داراي يك رأي» مي‌باشد.
5 - سهام با نام است و به اعضا تعلق دارد و به منظور سودبري قابل معامله نيست.

6 - شركت تعاوني در استفاده از تسهيلات از حمايت دولت برخوردار مي‌باشد.
7 - وزارت تعاون موظف به ارائه آموزشهاي لازم براي شركت‌هاي تعاوني به طور رايگان مي‌باشد.
8 - شركت‌هاي تعاوني از معافيتهاي مالياتي زيادي برخوردار هستند تعاوني‌هاي نظير مصرف،مسكن واعتبار (كارگري و كارمندي )به طور كلي معافند.
9-درتشكيلوثبتشركت‌هايتعاوني،وزارتتعاونيحمايتهاييدرجهتمشاوره،تدويناساسنامهو...انجاممي‌دهد.
10 - شركت ها و مؤسسات دولت و وابسته به دولت
موظفند در معاملات خود به تعاوني ها اولويت دهند.
11 - شركت‌هاي تعاوني عوامل وابسطه در توليد و توزيع را حذف مي نمايد.

1 - 2 -4 - اصول شركت‌هاي تعاوني
شركت‌هاي تعاوني براي اهداف زير تشكيل مي‌شود:
1 - بهبود اقتصادي:

[ریپورتر]

شركت تعاوني يك بنگاه اقتصاديست كه بر پايه عدالت در كسب وكار فعاليت كرده و از بهره كشي افراد ضعيف جامعه جلوگيري مي‌كند.
2 - وسيله آموزش:
يك تعاوني موفق، منبع آموزش مداومي براي اعضا بشمار مي رود. مثلاً يك شركت تعاوني اعتباري نحوه استفاده صحيح از پول را آموزش مي‌هد.ويك شركت تعاوني مصرف به اعضاي خود ياد مي‌دهد كه چه بخرند و ارزش واقعي كالاها را نشان مي‌دهد.ويك شركت تعاوني توليدي،توليد كنند‌گان را با روش هاي بهتر توليد آشنا مي‌سازد. همچنين انواع شركت‌هاي تعاوني و اعضاء آن مي‌توانند از طريق وزارت تعاون آموزش‌هاي لازم را به طور رايگان فرابگيردو بدين وسيله روش مديريت و اداره شركت‌ها تعاوني را به نحو صحيح و مطلوب بياموزد.
3 - احترام به شخصيت و تفكر اعضاء:
در شركت‌هاي تعاوني به تفكر و ايده ها وراحل هاي پيشنهادي اعضاء احترام گذاشته مي‌شود و در مجامع كه بالاترين ركن تصميم گيري شركت است، نظرات اعضا با احترام پذيرفته شده و در صورت تصويب اجرا مي‌شود و از اين لحاظ فرقي بين هيچكدام از اعضاء نمي‌باشد و ميزان سهام اعضاء تأثيري در تعداد آرا ندارد.

1 - 2 - 5 - چند توصيه كليدي براي موفقيت در تشكيل و ادارة تعاوني
براي رسيدن به موفقيت در تعاوني روشهاي مختلفي وجود دارد. بر اساس تحقيقات علمي انجام شده چند توصيه كليدي براي موفقيت در تشكيل و اداره تعاوني را مي‌توان به شرح زير اعلام نمود. اين توصيه‌ها مي‌توانند سرمشق و ايده‌هاي اساسي براي امور تعاوني باشند كه عبارتندا از:

1 - از اوضاع و احوال موجود شروع كنيد (منطقه‌اي، محلي، يا ملي)
2 - اعضاء را در كارهايي كه متضمن مصالح و فوايد مشترك است ترغيب كنيد.
3 - پيشرفت در برنامه‌ها بايد با صبر و علايق اعضاء باشد.
4 - هدف شما احتياجات و علايق عضاء باشد.
5 - روش‌هاي دموكراتي را به كار بنديد.

[ریپورتر]

6 - برنامه‌ها را انعطاف پذير نگاهداريد.
7 - بر اساس درك و فهم اعضاء امور شركت را اجرا نمائيد.
8 - از مديران محلي استفاده كنيد.
9 - از ادارات ومؤسسات موجود استفاده نماييد.
10 - از متخصصين كارآموخته استفاده نمائيد.
11 - باكلية اعضا كار كنيد.
12 - برنامه‌ها را با وسعت احتياجات اعضاء هماهنگ سازيد.
13 - پيشرفت كار را دايماً ارزيابي كنيد.
14 - با همة طبقات اعضاء كار كنيد.
15 - كارتان را با سياست‌هاي دولت هماهنگ كنيد.
16 - از تجارب و فعاليت‌هاي هر يك از اعضا استفاده كنيد.
17 - به اعضاء در شناخت احتياجاتشان كمك نمايد.

[ریپورتر]

فصل دوم

چه نوع شركت تعاوني تشكيل دهيم؟

2 - 1 - مقدمه
اولين قدم براي تشكيل يك شركت تعاوني تعيين اهداف و موضوع فعاليت آن است تا نقش شركت تعاوني و انگيزه تشكيل آن به درستي معلوم شود. براي رسيدن به اين منظور، اين فصل از كتاب چگونگي انتخاب بهترين نوع شركت تعاوني را براي رسيدن به اهداف و موضوع فعاليت شرح مي‌دهد. با توجه به اين امر مي‌بايست توضيحات و جداول مربوطه را به خوبي مطالعه نمائيم و با توجه به آن، مشخصات كامل تعاوني را كه مي‌خواهيم تشكيل دهيم تعيين نمائيم بدين ترتيب مي‌توانيم بهترين نوع تعاوني را با توجه به اهداف و سرمايه و ساير عوامل، تأسيس و راه اندازي كنيم. براي اينكه بتوانيم در اين انتخاب به شما كمك كنيم ساده‌ترين زوش را انتخاب نموده‌ايم و در واقع ابتدا با پارامترهايي كه در زير آمده است شما را در انتخاب نوع تعاوني راهنمائي مي‌كنيم سپس در فصل بعد در 14 مرحله نحوه تشكيل آن را به شما آموزش مي‌دهيم.

2 - 2- مشخصات لازم براي انتخاب نوع شركت تعاوني

2 - 2- 1 - انتخاب شركت تعاوني از لحاظ نوع عضويت
در اين حالت شركت تعاوني به دو نوع عام و خاص تقسيم مي‌شود كه شما مي‌بايست بين اين دو يكي را انتخاب كنيد. براي انجام اين انتخاب لازم است تعريف اين دو نوع تعاوني را بر اساس دستورالعمل تشكيل تعاوني‌ها مطالعه و سپس آنها را مقايسه كنيم.


الف) شركت تعاوني عام:
در اين نوع شركت، عضويت براي همه آزاد مي‌باشد و مؤسسين يا شركت مي‌توانند براي تأمين قسمتي از سرمايه اوليه و يا افزايش سرمايه شركت، سهام آن را به عموم عرضه نمايند.[1]
ب) شركت تعاوني خاص:
در اين نوع شركت، عضويت برا ي گروهي خاص از قبيل: كارگران، كارمندان، كشاورزان، دانشجويان، ايثارگران، زنان، مشاغل خاص و نظاير آن آزاد مي‌باشد. بديهي است اين نوع شركت تعاوني در صورت داشتن ظرفيت، موظف به پذيرش متقاضيان واجد شرايط بوده و از اين نظر محدوديتي براي عضويت وجد ندارد.[2]

2 - 2- 2- مقايسه شركت‌هاي تعاوني عام با خاص در هنگام تشكيل

از لحاظ نحوه درخواست تشكيل تعاوني
براي درخواست موافقت باتشكيل تعاوني‌هاي خاص نياز به اخذ مجوز از وزارت تعاون نمي‌باشد و تنها با مراجعه به اداره كل تعاون يا اداره تعاون و درخواست تشكيل شركت تعاوني «كه در مراحل تشكيل تعاوني كاملاً شرح داده شده است» نسبت به تشكيل تعاوني اقدام مي‌گردد، در صورتي كه براي گرفتن موافقت با تشكيل تعاوني‌هاي عام نياز به صدور مجوز از سوي وزارت تعاون مي‌باشد. [3]

از لحاظ نحوه عضويت
در تعاوني‌هاي عام محدوديتي براي عضويت وجود ندارد و متقاضيان عضويت تنهاذ
مي‌بايست شرايط كلي زير را داشته باشند. [4]
1 - تابعيت جمهوري اسلامي ايران
2 - عدم ممنوعيت قانوني وحجر

1– بند الف ماده 2 دستورالعمل تشكيل تعاوني‌ها

1 - بند ب ماده 2 دستورالعمل تشكيل تعاوني‌ها

2 - بند 5 از مراحل تشكيل تعاوني

3 - ماده 9 قانون بخش تعاون

[ریپورتر]

3 - خريدحداقل سهام مقرردر اساسنامه
4 - درخواست كتبي عضويت و تعهد رعايت مقررات اساسنامه تعاوني
5 - عدم عضويت در تعاوني مشابه
در شركت تعاوني تعاوني خاص،عضو مي‌بايست علاوه بر شرايط فوق جزء يك گروه خاص از قبيل: كارگران، كارمندان، كشاورزان، دانشجويان، ايثارگران، زنان، مشاغل خاص و نظاير اينها نيز باشد.[1]
در مواقع براي تشكيل تعاوني‌هاي عام پذيرش عضو در صورت داشتن شرايط فوق و مجوز وزارت تعاون بصورت دعوت عمومي مي‌باشد ولي در تعاوني‌هاي خاص دعوت براي پذيرش عضو بصورت خصوصي است.
براي تشكيل شركت تعاوني عام بايد ابتدا مجوز صدور موافقت نامه تشكيل و اگهي پذيرش عضو و فروش سهام را از وزارت تعاون دريافت نمود.
نكته: ذكر نام تعاوني در تابلو‌ها و سر برگهاي شركت تعاوني ضروري است و نيازي به ذكر نوع شركت تعاوني از نظر توليدي يا توزيعي و عام يا خاص نمي‌باشد ولي مي‌بايست در اساسنامه شركت تعاوني،عام يا خاص بودن و همچنين توليدي يا توزيعي بودن قيد شده باشد.

از لحاظ تعداد اعضا:
شركت تعاوني عام شامل حداقل 500 عضو[2] است كه از يك فراهم كردن اين تعداد مشكل بوده و از طرف ديگر گردآوري اين تعداد براي حضور در مجامع و تصميم گيريها بسيار دشوار مي باشد و عملاً بخاطر هماهنگ بودن افراد، مديريت آن آسان نمي‌باشد در صورتي كه در تعاوني‌هاي خاص اين تعداد كمتر بوده و به عبارت ديگر با توجه به طرح توجيهي تعين مي‌گردد (حداقل 7 نفر است) بنابراين مديريت در اين تعاوني‌ها آسان‌تر هماهنگ‌تر مي‌باشد.



از لحاظ سرمايه:
در تعاوني‌هاي عام مي‌توان سهام شركت را به عموم عرضه نمود و در نتيجه پذيرش عضو‌ جديد محدوديتي ندارد وبا توجه به اين كه هر شخص براي عضويت بايد حداقل تعداد سهام تعيين شده را خريداري نمايد،فروش سهام باعث افزايش سرمايه شركت خواهد شد. بنابراين امكاني قوي براي جذب سرمايه به شركت وجود داشته و با يك مديريت قوي مي‌‌‌توان گردش سرمايه قابل توجهي در شركت جاري كرد. در صورتي كه در شركت‌هاي تعاوني خاص، سهام قابل عرضه به عموم نبوده و اين امر باعث محدوديت در جذب سرمايه مي‌شود، در نتيجه در شركت تعاوني خاص قدرت مانور بالا در سرمايه وجود ندارد. در هنگام تشكيل شركت تعاوني بر حسب نوع آن يك حداقل سرمايه‌اي را بايد رعايت كرد كه عبارت است از: حداقل سرمايه در هنگام تشكيل تعاوني‌هاي عام 000،000،100 ريال و در تعاوني‌هاي خاص 000،000،10 ريال لازم به توضيح استكه داوطلبين عضويت مي‌بايست در هنگام تشكيل تعاوني حداقل آن را نقداً تأديه نمايند و
آن در تعهد آنان باقي مي‌ماند.[3]

1

3

2

3

ازلحاظ تصدي هيأت مديره و مديرعامل
كاركنان دولت نمي‌توانند تصدي هيأت مديره و مدير عاملي شركت‌هاي تعاوني را بپذيرند مگر در تعاوني‌هاي خاص كاركنان ادارات و سازمانهاي دولتي كه در آن شاغل باشند. كاركنان بازنشسته مشمول اين بند نمي‌شوند.[4]
به عبارت ديگر در كليه شركت‌هاي تعاوني، كاركنان دولت نمي‌توانند عضو هيأت مديره و مديرعامل بشوند. ولي اگر اداره‌اي كه خودشان دز آن مشغول به كار هستند، تصميم به تشكيل تعاوني خاص گرفت اين اشخاص مي‌توانند علاوه بر عضويت در آن تعاوني، عضو هيأت مديره و مدير عامل نيز بشوند.
بايد به اين نكته توجه كرد كه همه كاركنان دولت مي‌توانند در كليه شركت‌هاي تعاوني (عام يا خاص) عضو شوند.


1 - بند ب ماده 2 دستورالعمل تشكيل تعاوني‌ها

2– ماده چهار دستورالعمل تشكيل تعاوني‌ها

1 - ماده چهار دستور العمل تشكيل تعاوني‌ها

2 - بند 7 مراحل تشكيل تعاوني‌ها