شهادت رئيسعلى دلوارى







12 شهريور 1294 ،3 سپتامبر 1915 رئيسعلى دلوارى در مبارزه با استعمار چهره واقعى و ژرفاى ايمان خـود را نـشـان داد و بـه قـيـام خونين ضد اجنبى مردم نواحى دشتى ، دشتسان و تنگستان زنگ خاصى بخشيد.




روح اسـتـقـلال طـلبـى و عـشـق بـه مـيـهـن و غـيـرت و جـمّيت وى از او شـخـصيتى به وجود آورده بود كه آوازه جانبازى و فداكارى اش در سراسر ايران طنين افكنده وى نبرد عليه قواى مهاجم را وظيفه ملى و مذهبى خود مى دانست و فعاليت هاى ضد انگليسى او از اين اعتقاد مايه مـى گـرفـت و تـقـويـت مـى شـد. او قاطعانه تصميم گرفت خود را فـداى اسـتـقـلال و تماميت ارضى وطن كند.



مقامات انگليسى كه اغلب با تزوير و نيرنگ و پرداخت رشوه و زر و سيم بر حريف چيره مى شـدنـد، پـس از اتـخـاذ تـصـمـيـم قـطـعـى دربـاره اشـغـال بـوشـهـر و پـيـشـروى به سوى شيراز به منظور تطميع رئيـسـعـلى ، دو نـفـر از مـتـابعان حيدر خان حيات داودى را به دلوار گـسـيـل مـى دارنـد تا به زعم خود موافقت او را مبنى بر پياده شدن قـواى انـگـليـسـى در كرانه خليج فارس و حركت به سوى شيراز جـلب كـنـنـد. نـمايندگان حيدر خان ضمن ملاقات با رئيسعلى متذكر شدند كه چنانچه او از قيام عليه قواى اشغالگر صرف نظر كند، مقامات انگليسى چهل هزار پوند به او پرداخت خواهند كرد. رئيسعلى با صراحت و شجاعت تمام مى گويد:



«چـگـونـه مـى تـوانـم بـى طـرفـى اخـتـيـار كـنـم در حـالى كـه استقلال ايران در معرض خطر جدى است ».



پـس از مـراجـعـت نـمايندگان حيدر خان كه تيرشان به هدف مقصود اصـابـت نـكـرد نـامـه تـهـديـدآمـيـزى از طـرف مـقامات انگليسى به رئيسعلى نگاشته مى شود مبنى بر اين كه :



«چـنـانـچه بر ضد دولت انگليس قيام و اقدام كنيد، مبادرت به جنگ نـمـايـيـم در ايـن صـورت خـانـه هـايـتـان ويـران و نخل هايتان را قطع خواهيم كرد.»



رئيسعلى در پاسخ مقامات انگليسى مى نويسد:




«خانه هاى ما كوه است و انهدام و تخريب آنها خارج از حيطه قدرت و امكان امپراتورى بريتانياى كبير است .



بديهى است كه در صورت اقدام آن دولت به جنگ با ما، تا آخرين حد امكان مقاومت خواهيم كرد.»