شامگاه دلفین‌ها

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

يادي از جان بركفان نيروي دريايي:
شامگاه دلفین‌ها
بزرگترین درگیری دریایی پس از جنگ جهانی دوم و اولین درگیری موشک با موشک بین ناوها جنگی در جهان مابین نیروی دریایی ایران و امریکا


مصادف با عملیات رمضان یکی از مهمترین و سرنوشت سازترین در‌گیری جنگ تحمیلی علیه منافع نفتی دو کشور آغاز گردید این در‌گیری‌ها بعدها تحت عنوان جنگ نفت‌کش‌ها شهرت یافت. تا سال ۶۲ حملات عراق برعلیه نقاط حساس نفتی ایران به صورت کم و بیش برقرار بود اما از سال ۶۳ به بعد و ادامه یافتن بخشی از ناکامی‌های عراق دکترین هجومی عراق در خلیج فارس تغییر کرد بر این اساس نیروی هوایی عراق باآغاز عملیات گسترده‌ای اقدام به حمله به نفت کشهایی که مقصد یا مبداشان ایران بود با قصد کاهش یا قطع صادرات نفتی ایران (که مهمترین درآمد کشور محسوب می‌شد)نمود.

در این سال فرانسه جنگنده های میراژ اف ۱ مدلEQ5 مجهز به رادار‌های سیرانو ۴ به عراق تحویل شد که قابلیت حمل موشک‌های ضد کشتی مشهور اگزوسه را داشت همچنین به صورت موقت ۵ فروند از جنگنده‌های سوپر اتاندارد نیروی دریایی فرانسه در اختیار نیروی هوایی عراق قرار گرفت و به صورت گسترده برعلیه اهداف دریایی بکار گرفته شد بصورتی که تنها در سال ۶۳ تعداد ۷۱ کشتی هدف حملات نیروی هوایی عراق قرار گرفت در این دوران نیروی دریایی با وجودی که حریف مستقیمی نداشت وظیفه ویژه‌ای با همراهی نیروی هوایی برای اسکورت نفت کشها یافت البته سرانجام با فشار حملات هوایی عراق دکترین عدم پاسخ گویی ایران به اینگونه حملات تغییرکرد و نسبت به ادامه یافتن حملات عراق به نفت‌کش‌ها واکنش داد.
در ابتدا نسبت حملات متقابل ایران درمقابل حملات عراق ناچیز و ناکارا بود (به طوری که در یک بازه زمانی در مقابل ۳۳ نفتکش تنها به ۱۴ نفت کش حمله شد) در نتیجه به مرور بر میزان حملات متقابل ایران بر ضد کشتی های عراقی افزایش یافت این روند به خصوص با ورود سپاه در سال ۶۵ افزایش بیشتری یافت به شکلی که در سال ۶۵ دست کم به ۱۰۷ هدف دریایی حمله شد. در طول جنگ نفت کشها بیشترین سهم اهداف نصیب جنگنده‌های F-4E فانتوم مجهز به موشک‌های ماوریک گردید اما در کنار آن ناوچه‌های کلاس کمان به خصوص در ابتدای جنگ مهمترین سهم را در در گیری با شناور‌های دریایی و بازرسی یا اسکورت آنها داشتند ‌در طول این دوره ناوچه‌های کلاس کمان عمدتا در مناطق مرکزی و غربی خلیج فارس دیده می‌شدند و کشتی‌های پهن پیکر نیروی دریایی همچون ناوهای محافظ الوند وظیفه اسکورت و بازرسی را در شرق خلیج فارس برعهده داشتند (چرا که با توجه به توان بالای ضد کشتی عراق و حضور ناوچه‌های اوزا، اولا ناوچه‌های کمان با توجه به توان مانور پذیری و پاسخ گویی بهتر نسبت به کشتی‌های جنگی‌ بزرگ داشتند ثانیا به خطر انداختن شناورهای بزرگی مانند ناوهای کلاس الوند که حداقل ۱۳۵ نفر پرسنل داشتند در این نواحی پر خطر درست نبود).