ایا می دانستید که....؟

[چکامه91]

*آیا می‌دانستید که شعر معروف فردوسی: «توانا بود هر که دانا بود ز دانش دل پیر برنا بود» در شکل اصلی‌اش چنین نیست

و شکل اصلی آن این بوده است: «توانا بود هر که دانا بود به هر کار، بستوه کانا بود»؟

کاتب شاهنامه در این شعر نتوانسته بفهمد که معنای «به هر کار، بستوه کانا بود» چیست و به جای آن نوشته است: «ز دانش دل پیر برنا بود»

که از نظر معنا ارتباط مستقیم با مصراع نخست ندارد. معنای مصراع دوم و اصلی شعر فردوسی چنین است: «نادان در هر کار، ناتوان و درمانده است»

که معنای مصراع نخست را نیز تکمیل می‌کند.

فردوسی در شاهنامه واژه‌های ثقیل و نامانوس به کار نمی‌برده است و واژه‌های «بستوه» (ناتوان و درمانده) و «کانا» (نادان) در دوره‌ی او

جزو واژه‌های رایج و متداول بوده است. پس از آن که پارسی پهلوی به‌کلی متروک شد، کاتبان این واژه‌ها و برخی دیگر از واژه‌هایی را که در شاهنامه بود

تغییر دادند که نتیجه‌ی آن فراموش‌شدن آن واژه‌ها بود.


از: سرزمین جاوید. جلد یکم. صفحه ی ١٦٨. نوشته‌ی ذبیح‌الله منصوری.





*آیا می‌دانستید که فارسی‌زبانان واژه‌ی ساده‌ی «اهتزاز» را می‌توانند ١٢۷ جور غلط بنویسند؟

فارسی زبانان برای صداهای یکسان، حرف‌های مختلف دارند.

برای این صدا ۲ تا حرف دارند: ت، ط

برای این صدا ۲ تا: هـ، ح

برای این صدا ۲ تا: ق، غ

برای این صدا ۲ تا: ء، ع

برای این صدا ۳ تا: ث، س، ص

و برای این صدا ۴ تا: ز، ذ، ض، ظ

و این یعنی:

«شیشه» را نمی‌شود غلط نوشت.

«دوغ» را می‌شود ۱ جور غلط نوشت.

«غلط» را می‌شود ۳ جور غلط نوشت.

«دست» را می‌شود ۵ جور غلط نوشت.

«اینترنت» را می‌شود ۷ جور غلط نوشت.

«سزاوار» را می‌شود ۱۱ جور غلط نوشت.

«زلزله» را می‌شود ۱۵ جور غلط نوشت.

«ستیز» را می‌شود ۲۳ جور غلط نوشت.

«احتذار» را می‌شود ۳۱ جور غلط نوشت.

«استحقاق» را می‌شود ۹۵ جور غلط نوشت.

و «اهتزاز» را می‌شود ۱۲۷ جور غلط نوشت!

واغئن چح‌تور شد که فارصی‌ذبانان طوانصطند دیکطه را یاد بگیرند!؟




*آیا می‌دانستید که برخی از بزرگان ادب فارسی و تاریخ ایران گوربه‌گور شده‌اند؟

هوشنگ سیحون (١٣٩٣-١٢٩٩) نقاش، مجسمه‌ساز، طراح و معمار برجسته‎‍‌ی ایرانی پس از پایان تحصیلات معماری در دانشکده

هنرهای زیبای دانشگاه تهران برای ادامه‌ی تحصیل به فرانسه رفت و پس از بازگشت به ایران از سال ١٣۴١ به مدت نزدیک به ده سال ریاست

دانشکده‌ی هنرهای زیبا را بر عهده داشت. در دوره‌ی ریاست وی رشته‌های شهرسازی، تئاتر و موسیقی نیز به رشته‌های درسی دانشکده‌ی

هنرهای زیبا افزوده شد. هوشنگ سیحون با تلفیق معماری سنتی ایران و معماری مدرن اروپایی بناهای متعددی از جمله چندین بنای یادبود و

مقبره را برای شماری از بزرگان ادب فارسی و تاریخ ایران با نگاه به ویژگی‎های شخصی آنان طراحی کرد.

وی برای جای‌دادن گورهای سابق برخی از این بزرگان در مقبره‌های طراحی‌شده‌ی جدید ناگزیر شد که جای گور آنان را تغییر دهد و به محل‌های جدید

بیاورد و با این کار آنان را به‌اصطلاح گور‌به‌گور کرد.

این بزرگان گوربه‌گورشده عبارتند از:

ابوعلی سینا

حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی

عمرخیام نیشابوری

عارف قزوینی

نادرشاه افشار

کلنل محمدتقی‌خان پسیان

عباس میرزا

کمال‌الملک نقاش

هوشنگ سیحون در خردادماه ١٣٩٣ در نود و چهارسالگی در کانادا چشم بر جهان فروبست.





*آیا می دانستید که واژه ی عربی "عیال" که ایرانیان آن را به معنی "همسر" و "زن" به کار می برند، از اختراع های ایرانیان است

و در عربی بدین معنی وجود ندارد؟

در زبان عربی "عَیال" وجود ندارد. در عربی "عِیال" (به کسر ع) هست که جمع صفت "عیِّل" است که معنی "عضو واجب النفقه خانواده" یعنی "نان‌خور"

خانواده را می دهد. بدین ترتیب "عیال" در زبان عربی اولن به کسر عین است نه فتح. دوم این که جمع است نه مفرد و سه دیگر این که این واژه در اصل

نه تنها زن بلکه فرزندان را هم شامل می شود و بدین ترتیب افراد خانواده یا "اهل بیت" معنی می دهد.

به نقل از اریا ادب