زینب علیهاالسلام بانوى حیا، پاسدار عفت و پاكدامنى

[طلیعه طلا]

معمولا مرسوم است كه پدر و مادر، نام فرزند را انتخاب می كنند، ولی در ولادت حضرت زینب علیها السلام، والدین او این كار را به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، جد بزرگوار آن بانو واگذار نمودند؛ پیامبر صلی الله علیه و آله در سفر بود، بعد از بازگشت از سفر، به محض شنیدن خبر تولد، مشتاقانه به خانه علی علیه السلام رفت. نوزاد را در بغل گرفت و بوسید، بعد از مدتی جبرائیل بر پیامبر نازل گردید و نام زینب (زین + اب) را كه به معنای «زینت پدر» است، برای این دختر انتخاب نمود.

پاسدار عفت و پاكی منم // با حیا در چادر خاكی منم
من حیا را مرزداری كرده ام // بانوان را جمله یاری كرده ام

زینب؛ بانوی حیا و عفت، مرزبان پاكی و پاكدامنی، دختر علی علیه السلام و زهرا علیها السلام؛ در روز پنجم جمادی الاولی، سال پنجم یا ششم هجرت در مدینه منوره، خواستگاه حیا و پاكی، دیده به جهان گشود.
هرچند مادر بزرگوارش را در پنج سالگی از دست داد، ولی رهتوشه هایی گرانبها از حیا و پاكی در همین مدت كوتاه از مكتب مادر فرا گرفت. در دوران زندگی بابركت خویش، مشكلات و رنجهای فراوانی متحمل شد و بی شك مهمترین و تلخ ترین آن، واقعه كربلا و داستان اسارت بود. در تمام این سختیها و حوادث تلخ، در كنار صبوری و بردباری؛ درس حیا و عفت را به همه آموخت (1).
او را؛ ام كلثوم كبری، صدیقه صغری، محدثه، عالمه و فهیمه می نامیدند. او زنی عابده، زاهده، عارفه، خطیبه و عفیفه بود. نسب نبوی، تربیت علوی و فاطمی، همراه با لطف خداوندی، از او فردی با خصوصیات و صفات برجسته ساخته بود، طوری كه او را «عقیله بنی هاشم» می خواندند.



مراسم نام گذاری

معمولا مرسوم است كه پدر و مادر، نام فرزند را انتخاب می كنند، ولی در ولادت حضرت زینب علیها السلام، والدین او این كار را به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، جد بزرگوار آن بانو واگذار نمودند؛ پیامبر صلی الله علیه و آله در سفر بود، بعد از بازگشت از سفر، به محض شنیدن خبر تولد، مشتاقانه به خانه علی علیه السلام رفت. نوزاد را در بغل گرفت و بوسید، بعد از مدتی جبرائیل بر پیامبر نازل گردید و نام زینب (زین + اب) را كه به معنای «زینت پدر» است، برای این دختر انتخاب نمود (2).
آن بانوی بزرگ، سرانجام در پانزدهم رجب سال 62 هجرت، با كوله باری از اندوه، محنت و رنج و با یادگار گذاشتن درسهای زیادی از صبوری، حیا، عفت و پاكی، دار فانی را وداع گفت.
در این مقام برآنیم تا گوشه هایی از حیا، عفت و پاكدامنی زینب را به تصویر كشیم و رهتوشه گرانبهایی برای بانوانی كه می خواهند زینب گونه زندگی كنند و به افتخار و سربلندی ابدی برسند مهیا سازیم.




ضرورت بحث حیا

امروزه در سرتاسر جهان، مخصوصا كشورهای اسلامی و علی الخصوص جامعه تشیع، تلاش استعمارگران و مهاجمان فرهنگی بر آن است كه حیا و عفت بانوان را نشانه روند و جامعه را از این راه به بی بند و باری و بی دینی سوق دهند و در نتیجه به مطامع شیطانی خود برسند؛ چرا كه آنها به خوبی دریافته اند اگر دین و مذهب تشیع را بخواهند نابود كنند، باید حیا، عفت و پاكدامنی را از بین ببرند.

هرگاه از جامعه حیا رخت بربست و عفت در آن لگدكوب شد؛ دین هم بساط خویش را جمع خواهد كرد. علی علیه السلام به زیبایی می فرماید: «احسن ملابس الدین الحیاء (3) ؛ نیكوترین لباس دین حیا است. ، امام صادق علیه السلام فرمود: «لا ایمان لمن لا حیاء له (4)؛ ایمانی نیست برای آن كس كه حیا ندارد. و امام باقر علیه السلام فرمود: «الحیاء والایمان مقرونان فی قرن فاذا ذهب احدهما تبعه صاحبه(5) ؛ حیا و ایمان با هم بر یك شاخه قرار گرفته اند، پس هرگاه یكی از آن دو برود، دیگری نیز از او تبعیت كند. و زیباتر از همه، امام حسین علیه السلام - آن كس كه زینب علیها السلام، حیا را در مكتب او آموخت - فرمود: «لا حیاء لمن لا دین له (6) ؛ آن كه دین ندارد، حیا هم ندارد.


از روایات فوق به خوبی استفاده می شود كه بین ماندگاری دین در جامعه و وجود حیا؛ رابطه تنگاتنگی وجود دارد. مهاجمان فرهنگی، بخوبی این رابطه و ملازمه را دریافته اند، از این رو صهیونیست معروف «نتانیاهو» این گونه القاء می كند كه «برنامه های ماهواره ای، به مثابه یك نیروی شورشی بسیار مؤثری عمل می كنند؛ بچه های ایرانی مسلما لباسهای زیبایی را خواهند خواست كه در شوهای تلویزیونی می بینند. آنها استخرهای شنا و شیوه زندگی فانتزی خواهند خواست. (7).»

از طرف دیگر، هواداران استكبار جهانی در داخل كشور با قلمهای زهرآگین، رفتارهای زننده، لباسها و فیلمهای مبتذل، در نابودی حیا و عفت، استعمار را یاری می رسانند.




نگاهی به جایگاه حیا در فرهنگ غنی اسلام

اشارتی مختصر و بیان نكاتی درباره جایگاه حیا در اینجا مناسب می نماید:


الف) حیای دختران شعیب در قرآن:

قرآن كریم، با این كه غالبا مسایل را به صورت كلی بیان می دارد، ولی گاهی بجهت حیاتی بودن مسئله، جزئیات و نمونه هایی را بیان می كند. مثلا ماجرای حضرت موسی و برخورد او با دختران شعیب را چنین بیان می كند: «و هنگامی كه [موسی] به [چاه] آب مدین رسید، گروهی از مردم را در آنجا دید كه چهارپایان خود را سیراب می كنند؛ ودر كنار آنان دو زن را دید كه مراقب گوسفندان خویشند و به چاه با بودن مردان نزدیك نمی شوند. موسی از آنان پرسید: كار شما چیست؟ گفتند: آنها را آب نمی دهیم تا چوپانها همگی خارج شوند.... موسی برای گوسفندان آن دو آب كشید و...؛
در ادامه این داستان درباره نحوه آمدن یكی از دختران شعیب و گفتگوی او با حضرت موسی علیه السلام می فرماید:

«... فجاءته احداهما تمشی علی استحیاء قالت ان ابی یدعوك لیجزیك اجر ما سقیت لنا... (8) ؛
ناگهان یكی از آن دو [زن به سراغ او آمد، در حالی كه با نهایت حیا گام برمی داشت. گفت: پدرم از تو دعوت می كند تا مزد آب دادن [به گوسفندان] را كه برای ما انجام دادی، به تو بپردازد.

از این آیه می توان حیا را به زیبایی دریافت؛ چرا كه:
1. تا زمانی كه مردان كنار چاه بودند، دختران شعیب علیه السلام نزدیك چاه نمی رفتند.
2. آن گاه اقدام به آب دادن گوسفندان می كردند كه تمام مردان پراكنده شوند.
3. سرا پا حیا نزد موسی علیه السلام آمد. نگفت ما مزد تو را می پردازیم؛ بلكه گفت پدرم از تو دعوت می كند تا مزد تو را بپردازد.



ب) حیا تمام دین است:

علی علیه السلام می فرماید: «الحیاء هو الدین كله (9) ؛
حیا تمام دین است.



ج) حیا بازدارنده از زشتیها:

علی علیه السلام فرمود: «الحیاء یصد عن فعل القبیح (10) ؛
حیا [انسان را] از كار زشت باز می دارد.
امام هفتم علیه السلام می فرماید: «ما بقی من امثال الانبیاء علیهم السلام الا كلمة؛ اذا لم تستحی فاعمل ما شئت... (11) ؛ مثالها [و كلمات قصار] از انبیاء باقی نمانده است مگر یك كلمه [و آن این است كه] هرگاه حیا نداشتی، هر كاری می خواهی انجام بده.



د) عاقبت بی حیایی:

علی علیه السلام فرمود: «... من قل حیاؤه؛ قل ورعه ومن قل ورعه؛ مات قلبه، ومن مات قلبه؛ دخل النار... (12) ؛
كسی كه حیا و شرمش اندك باشد؛ پرهیزكاری او نیز اندك خواهد بود، و كسی كه ورعش كمتر باشد؛ قلبش می میرد و آن كس كه دلش مرده باشد؛ در آتش جهنم داخل خواهد شد.



ه) سرپوش عیبها:

علی علیه السلام فرمود: «من كساه الحیاء ثوبه؛ لم یر الناس عیبه (13) ؛
آن كس كه با لباس حیا خود را بپوشاند كسی عیب او را نبیند.



و) سرچشمه خوبیها:

و آن حضرت فرمود: «من لا حیاء له؛ لا خیر فیه (14) ؛
كسی كه حیا ندارد، خیری در او نخواهد بود.