مشکلات خواندن و تخمین سطح آن

[*خانم معلم *]

تهيه كننده: پروين نظري


مقدمه

از سال 1950 روانشناسان ، پزشکان و متخصصان آموزش ویژه به گروه از دانش آموزان و آموزش آنان علاقه مند شدند. این گروه از دانش آموزان ، از نظر جسمی و مغزی دچار هیچ گونه عارضه مشخصی نیستند ، ولی در یاد گیری اشکالاتی دارند گاهی این اشکا لات در یاد گیری با ناهنجاریهای رفتاری نیز همراه است.( دکتر مریم سیف نراقی – دکتر عزت اله نادری 1383 ) خواندن یکی از موضوعاتی است که در تمام برنامه های دبستانی سرایت کرده است . کودکان معمولا ، خواندن را در کلاس اول و گاهی زودتر ، آغاز می کنند و در تمام طول دوران تحصیلشان این وابستگی به خواندن ادامه پیدا می کند . شکست در یاد گیری خواندن ، احتمالا عمومی ترین مشکلی است که در کودکان دچار ناتوانی یاد گیری یافت نمی شود .


تحقیقی که توسط کرک و الکینز(Krik and Elkins ) در 1975 انجام شد و به بررسی برنامه های فراگیر دولت مرکزی در باره ناتوانیهای یادگیری پرداخت ، نشان داده که 60 تا 70 درصد کودکانی که دراین برنامه ها ثبت نام کرده اند ، دارای مشکل ناتوانی خواندن بوده اند. (سیمین رونقی – دکتر زینب خانجانی – مهین وثوقی رهبری 1377 ) مشکلات خواندن از اساسی ترین مشکلاتی است که کودکان با نارسائی های ویژه یاد گیری با آن مواجه هستند. زیرا کودکی که نمی تواند بخواند ، شانس بسیار کمی جهت موفقیت در مدرسه دارد .


خواندن مهارت پیچیده ای است که مانند سایر مهارتها ، یادگیری آن در نتیجه تمرین و ممارست پیشرفت می کند. (دکتر مریم سیف نراقی – دکتر عزت اله نادری 1383 ) در واقع ، خواندن ادامه فرایند رشد تکلم و زبان است . بدین معنا که شروع فعالیت خواندن از زمانی آغاز می شود که کودک اولین کلمات را برای بیان مقصود خود ، به کار می برد . در این هنگام کودک با دیدن یا لمس شیئي یا تصویر آن ، کلمه یا نماد آن برایش تداعی می شود . به سخن دیگر ، مجموعه ای از صدا ها جایگزین اشیاء ، تصاویر و مفاهیم آن ها می گردد . پس از تجربه کافی در این زمینه و با آغاز سن مدرسه و برخورداری از آموزشهای لازم ، مرحله ارتباط دادن کلمات یا صداهای انها با نمادهای تصویری ( کلمات نوشتاری ) شروع می شود .


در جریان خواندن ، کودک باید بتواند شکلهای پیچیده و انتزاعی حروف و کلمات را ادراک و شناسائی کند. آنها را به خاطر بسپارد و نیز صداهای آنها را اداء کند « دیس لکسی » یا نارسا خوانی اصطلاحی است که برای کودکانی که علی رغم هوش طبیعی قادر به خواندن نیستند به کار می رود . این گروه از کودکان ممکن است واژهای بسیاری را بدانند و به راحتی انها را در مکالمه بکار بگیرند ، اما قادر به درک و شناسائی نشانه های نوشتنی یا چاپی نیستند . برخی از این کودکان حتی می توانند واژه ها را بخوانند اما مفهوم آنها را نمی فهمند این حالت را اصطلاحاً هیپرلکسی می نامند .


گاهی دشواریهای خواندن این کودکان با مشکل هجی کردن نیز همراه است . توانائی خواندن و هجی کردن با اینکه با هم ارتباط نزدیکی دارد ، اما یکی نیست و ممکن است هر کدام جداگانه وجود داشته باشد . ( دکتر مریم سیف نراقی – دکتر عزت اله نادری 1383 )


1-اصطلاحاتی چون الکسي ( Alexia) کوری کلمه و عقب ماندگی خواندن نیز بیان منظور دراین زمینه به کار می رود .