همه چیز درباره گربه های افسانه ای(اف 14 تامکت)

[m@some]

اف14 تامکت در نیروی هوایی ایران (21)






اف14 به شماره سريال 6032 - 3
اين تامکت، مثالي خوبي است از تغييراتي که در اسکادرانهاي عملياتي اف14 ها در طول جنگ با عراق داده شد. در ابتداي جنگ، در پايگاه هفتم شکاري شيراز بود، پس از شروع جنگ با عراق، يکي از اولين تامکتهايي بود که به طور کامل مورد تعميرات اساسي (اورهال) در ايران قرار گرفت. از سال 1986 اين تامکت به گردان 81 در پايگاه اصفهان پيوست و به تاريخ ژانويه 1987 موفق شد يک MiG-23MLD عراقي را سرنگون کند. تامكتهاي ايران، اغلب با دو موشک فونيكس AIM-54A و چهار موشک سايدوايندر AIM-9P بارگذاري مي‏شدند؛ اين پيکربندي حمل مهمات، ترکيبي متعارف براي مقابله با هواپيماهاي مهاجم عراقي نظير: توپولوف هاي Tu-16 و Tu-22يا MiG-25بود. به همين دليل، پرسنل IRIAF سعي مي‏کردند وزن هواپيماهاي اف14 را پائین نگه دارند تا سوخت براي مواقعي که نياز به پرواز پرسرعت با پس‏سوز جهت تعقيب هواپيماهاي مهاجم لازم باشد، حفظ گردد. اين پيکربندي بارگذاري موشكها کامل نيست و از تعداد 6 موشک فونيکس تنها 2 موشک نصب مي‏شود، از اين رو، اف14 وزن کمتر و در نتيجه مصرف سوخت کمتري خواهد داشت.

اف14 به شماره سريال 6039 - 3
هواپيماي 6039 - 3 ، اف14 اي است که دوربردترين شکار تاريخ جنگهاي هوايي جهان را به نام خود به ثبت رسانده است. اين جنگنده، به تاريخ 20 فوريه 1987، با شليک يک موشک AIM-54A، يک فروند Mirage F1-EQ-6 عراقي را به خلباني ستوان يکم احلان، از فاصلهء 150 کيلومتري مورد هدف قرار داد؛ خلبان عراقي در دم کشته شد.

اف14 به شماره سريال 6047 - 3
اين تامکت، هواپيمايي است که هم قبل و هم بعد از انقلاب ، چند بار عکاسي شده يا توسط ناوهاي جنگي خارجي در منطقهء خليج فارس، رويت شده است. در يکي از اين ماموريتها که عکاسي شد و مورد شناسايي قرار گرفت، اين جنگنده به سال 1986، از پايگاه شکاري تبريز، مجهز به يک موشک AIM-54A، دو موشک اسپارو و دو موشک سايدوايندر به منظور ايجاد پوشش هواييCAP يا Combat Air Patrol به هوا برخاسته است.



* * *

تنها در شش ماه پس از شروع جنگ، تامکتهای ايران، بيش از 50 پيروزي هوايي بدست آوردند که عمدتن در برابر هواپيماهايي نظير MiG-21 و MiG-23 و معدودي نيز در برابر سوخوهاي Su-20و Su-22بود. در مقابل نيز، فقط يک فروند F-14A (در نزديکي اهواز) به دليل برخورد قطعات متلاشي شدهء ميگ21 هدف قرار گرفته شدهء عراقي، دچار آسيب شد. (این هواپیما بعدها با 8000 ساعت نفرکار در پایگاه شکاری اصفهان، مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفت و به یگان خدمتی بازگشت) در بهار سال 1982، (فروردين و ارديبهشت 1361)، نيروهاي ايراني موفق شدند متجاوزان عراقي را به پشت مرزهاي بين‏المللي عقب برانند و از آن تاريخ تا اواسط سال 1988 (تير و مرداد 1367)، ايران در موقعيت مهاجم قرار گرفت. جنگ بين ايران و عراق، پس از 2 سال اول، مبدل به يک جنگ فرسايشي شد. دليل آن، ايجاد وقفه‏هاي طولاني بين نبردهاي کوتاه‏مدت ولي بسيار خونين و تلخي بود که به جهت نياز دو طرف براي سازماندهي مجدد و تجديد تدارکات مورد نياز نيروهاي نظامي، لازم مي‏گشت.

در تصوير بالا، چهار نفر از خدمه پروازی تامکتهای متعلق به اسکادران ۸۱ در پايگاه شكاري اصفهان در سال ۱۹۸۷ ميلادی ديده مي‏شوند. فشارهای شدید ناشی از پروازهای بسیار طولانی در چهره خلبانان کاملن مشهود مي‏باشد. پرسنل پروازی تامکتها با پروازهايی که اغلب تا ۱۳ ساعت به طور متوالی و با سوختگيری های چندباره در آسمان به طول می‏انجاميد، نقش بسزايی در دفاع از تأسيسات حياتی ايران ايفا نمودند. اکثر خلبانان تامکت که دوران جنگ را به سلامت سپری کردند در کارنامه خود بيش از ۴۰۰۰ ساعت پرواز عملياتی دارند. همچنين در اين تصوير آثار پروازهای مداوم و بی‏وقفه بر تامکت کاملن پيداست. تامکتی که در اين تصوير با شماره 6060 - 3 قابل رؤيت است نه تنها موفق به سرنگونی حداقل يک فروند ميگ-۲۵ و دو فروند ميراژ اف1و تعدادی نامعلوم ميگ-۲۳ عراقي گشت، بلکه کليه آزمايشات پروازی پروژه‏های مهمی از قبيل Sky Hawk و BombCat بر روی آن انجام گرفت.


* * *

اف14 به شماره سريال 6052 - 3
اطلاعات چنداني از سابقهء خدمتي هواپيماي 6052 - 3 در جنگ در اختيار نمي‏باشد، جز آنکه اين هواپيما از ابتدا، در خدمت گردان 73 شکاري بوده و اغلب طول مدت جنگ را در پايگاه هفتم شکاري، نزديک شيراز، به سر برده است. در اين مدت، يک فروند MiG-25 عراقي به تاريخ فوريه 1986 توسط اين هواپيما سرنگون گشت. از سرانجام اين تامکت، اطلاعي در دست نمي‏باشد.

اف14 به شماره سريال 6063 - 3
اين هواپيما اساسن براي خدمت در گردان 73 شکاري در نظر گرفته شده بود. (مستقر در پايگاه هفتم شکاري شيراز) اين هواپيما پيش از انقلاب، جزو هواپيماهاي رزرو نيروي هوايي محسوب مي‏شد و چند سال را نيز به همين دليل در انبار سپري کرده بود، تا اينکه در اواسط دههء 1980، به دليل ادامهء جنگ ويرانگر با عراق، مجددن تحت سرويس قرار گرفته و عملياتي شد و جهت تقويت گردان 72 شکاري مستقر در مهرآباد، به آنجا پيوست؛ جايي که به سال 1987، براي آخرين بار در آنجا ديده شد.

اف14 به شماره سريال 6079 - 3
يکي از موفق‏ترين تامکتهاي ايران، آخرين اف14 تحويل شده به ايران است که با شمارهء سريال 6079 - 3 مشخص شده است. (هشتادمين اف14 خريده شده به شماره سريال 6080 - 3، به دليل وقوع انقلاب، هيچگاه تحويل نگشت و جهت انجام آزمايشات پروازي در ايالات متحده نگهداري شد)

تصويري زيبا از تامكت 6079 - 3 كه با موشكهاي فونيكس، اسپارو و سايدوايندر بارگذاري شده است

هواپيماي 6079 - 3 اندکي پس از تحويل به نيروي هوايي شاه نش اهي ايران، به عنوان هواپيماي رزرو IIAF به انبار فرستاده شد، اما با وقوع جنگ در سپتامبر 1980، به خدمت در گردان 82 شکاري بازگردانده شد. اين هواپيما، هنوز کلمۀ IIAF را بر روي بدنۀ خويش داشت اما فاقد نشان پرچم ملي ايران در قسمت دم خود بود. اندکي بعد از ورود به خدمت، اين هواپيما موفق شد يک MiG-23 و يک MiG-25 عراقي را سرنگون سازد. چند ماه پس از ورود به خدمت، هواپيماي 6079 - 3 به IRIAF تغيير پوشش داد، اما باز هم فاقد نشان پرچم ملي در قسمت دم بود. سرانجام نشان پرچم در اواخر سال 1981 يا اوائل 1982 بر روي هواپيما درج شد. اما افتخارات هواپيماي 6079 - 3 در پرواز مورخ 9 فوريه 1988 تکميل شد. اين هواپيما، با هدايت ستوان يکم خلبان اويسي، در دو نبرد هوايي موفق شد سه فروند ميراژ F1 EQ-6 را عراقي در يک روز و حين دو پرواز به فاصلهء تنها 2 ساعت سرنگون سازد.

* * *

بين سالهاي 1982 و 1986، تامکتهاي ايران، به تدريج، در يک سلسله از گشتهاي هوايي بر روي مناطق حساس سياسي يا اقتصادي نظير تهران و جزيره خارک شرکت مي‏جستند. اغلب اين گشتهاي هوايي، توسط تانکرهاي سوخت رسان Boeing 707-3J9C پشتيباني مي‏شدند. در اواخر جنگ به دليل محدوديت در تعداد هواپيماهاي عملياتي، اين گشتهاي هوايي، اغلب تا بيش از 10 ساعت نيز به طول مي‏انجاميد که در اين مدت، اف14 هاي ايراني، تا 4 بار سوختگيري هوايي انجام مي‏دادند! با گذشت زمان و نبردهاي جديد هوايي که در اواخر جنگ پيش آمد، باعث شد پيروزي‏هاي اندکي نصيب تامکتهاي ايران شود، اما آنها همچنان در نقش اصلي‏شان که همانا ايجاد ترس در نيروي هوايي عراق بود، انجام وظيفه کردند؛ و دليل آن ترس، زيانهاي بسيار سنگيني بود که پيش از اين در نبرد با اف14 هاي ايراني، عايد جنگنده‏هاي عراقي شده بود. از اين رو، جنگنده‏هاي عراقي، از هر نوع مقابله با تامکتهاي ايراني پرهيز مي‏کردند؛ بنابراين نفس حضور تامکت در آسمان منطقه، به تنهايي، مانع صدها حملۀ هوايي عراق شده بود؛ و اين نيز به دليل دقت و کشندگي بسيار سيستم رادار AWG-9 و موشک بسيار دوربرد هوا به هواي AIM-54A موسوم به «فونيکس» يا «فينيكس» بود. اين توانايي بود که تا پيش از آن، تاثير و دقتش در جنگ، در هيچ سيستم پدافند هوايي به اثبات نرسيده بود؛ آن هم در يک مدت بسيار طولاني.

جنگنده بمب افكن سوخوي Su-20 توسط توسط تامكت پايگاه هشتم و با يك تير موشك AIM-9P سايدوايندر به تاريخ 12 اكتبر 1980 سرنگون مي‏شود

تا سال 1987، هواپيماهاي عراقي به وسيلۀ تامکتهاي ايراني، تلفات بسيار سنگيني را متحمل شدند. بدين جهت، نيروي هوايي عراق، به دنبال راه چاره‏اي جهت برابر کردن توان خود در نبردهاي هوايي مي‏گشت. سرانجام در اوائل سال 1988 دولت فرانسه تصميم گرفت يک سري از جنگنده‏هاي ميراژ اف-1 نوع EQ6 را به عراق تحويل دهد که توانايي بارگذاري و شليك موشکهاي پيشرفتۀ هوا به هواي Super 530D و Magic Mk.2را داشتند. به دنبال وقوع يک سري نبردهاي هوايي که در ماههاي فوريه، مارس و مي 1988 (اسفند 1366، فروردين و ارديبهشت 1367) رخ دادند، هواپيماهاي عراقي، خساراتي را به نيروي هوايي ايران وارد کردند که از آن جمله، سرنگوني دو فروند اف14 ايراني در جولاي 1988، به وسيلهء موشکهايSuper 530D شليک شده از ميراژهاي EQ6 در يک نبرد هوايي بود.

[IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/mohsen/LOCALS%7E1/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image001.gif[/IMG]

تصوير بالا هواپيمای تامکت به شماره 6003 - 3 در حال تعميرات اساسی در تأسيسات صنايع هواپيمايی ايران (صها = IACI) را نشان مي‏دهد. اين هواپيما، سومين تامکت تحويلی به ايران بود. طبق قراردادي كه پيش از انقلاب اجرا شده بود، تكنسيسن هاي ايراني در پرات اند ويتني و هيوز، دوره هاي آموزشي تعمير و نگهداري را گذراندند و از سال 1355، آمريكايي ها مركزي جهت تعميرات تامكت در ايران را در درون تاسيسات شماره 1 شركت صها ساختند. در سالهاي پس از انقلاب و به ويژه دوران جنگ هشت ساله با عراق، شركت صها با اتكا به پرسنل آموزش ديده، موفق به تعميرات اساسی هواپيماهای اف-۱۴ و موتورهای TF-30 شد. از موارد جالب توجه، تعمير اساسي تامکتی است که در حين پرواز عملياتی دچار سانحه شد با صرف 8000 ساعت کار مي‏باشد.

با در نظر گرفتن اوضاعي که تحت آن، اف14 و خدمهء آن، مجبور به عملياتي کردن هواپيمايشان در جريان جنگ هشت ساله با عراق شده بودند، بدون آنکه پشتيباني راداري از جانب آواکس يا ساير هواپيماهاي پيش‏اخطار، داشته باشند، و همچنين بدون وجود يک پشتيباني صحيح از جانب سايتهاي پدافند زميني، در برابر دشمني که به طور مداوم، با جنگنده‏هاي توانا و رادارهاي جديد، سيستم‏هاي ضدعمل الکترونيک پيشرفته و جنگ افزارهاي مدرن که از جانب سه قدرت بزرگ شوروي، فرانسه و ايالات متحده روانهء عراق مي‏شدند، تجهيز مي‏شد، و همچنين با در نظر گرفتن فشاري که به طور مداوم از جانب مسئولان جمهوري اسلامي بر پرسنل وطن‏پرست تامکتها اعمال مي‏شد، عملياتي نگه داشتن هواپيمايي به پيچيدگي تامکت، به معجزه شباهت پيدا مي‏کند. اين مسئله يعني عملياتي بودن تامکتها، به دليل موفقيت آنها در جنگ و همچنين ايفاي نقش پيشتازي در بين ساير هواپيماهاي نيروي هوايي ايران، به اثبات رسيده است. پشت اين حقيقت، که اغلب ناظران در سرتاسر جهان، قادر به درک آن شدند، نتيجهء تلاش فوق‏العادۀ پرسنل به خوبي آموزش ديده و سرمايه‏گذاري فراوان و بسيار ارزشمند نيروي هوايي شاه نش اهي ايران و توجه وافر مسئولان حكومت قبلي به اين نيرو نهفته است.