غیرت چیست و در کجا کاربرد دارد؟

[طلیعه طلا]

غیرت چیست و در کجا کاربرد دارد؟
چرا مسلمانان از ناموس خود مراقبت می کنند؟
اگر همسر من گوهری نایاب است و من عاشق او هستم چرا باید از او محافظت کنم؟
ایا این یک نوع خود خواهی نیست؟


پاسخ: باید بدانید غیرت یکی از صفات و ویژگی‌های طبیعی انسان است و هر کس به صورت غریزی و فطری از آن برخوردار است از آن رو اهل لغت در ترجمه این واژه گفته‌اند:
غیرت عبارت است از تنفر طبیعی انسان از مشارکت دیگران در چیزی که محبوب او است. وجود این صفت باعث آن می‌شود که آدمی از آنچه را که دوست می‌دارد و یا وظیفه محافظت از آن بدو سپرده شده است نگاهبانی نماید.

اما در پاسخ به این که در کجا ها کاربرد دارد : باید بگوییم که مسلمانان ازناموس خود محافظت می کنند چون در روایات و دستورات دینی این غیرت سفارش و تایید و تاکید بسیاری شده است در روایات اسلامی آمده است که خدای تعالی دارای صفت غیرت است و انسان‌های غیور را دوست دارد و به دلیل وجود همین صفت بود که کارهای زشت را حرام نموده است.

«قال الصادق(ع): ان الله غیور یحب کل غیور و من غیرته حرم الفواحش».(۱)
از آنچه تا کنون متذکر شده ایم بر می‌آید که غیرت در درجه اول ریشه در طبیعت و فطرت آدمی دارد و انسان، غیور آفریده شده است و درجه دوم این صفت برآیند ملکات اخلاقی بزرگی همچون شجاعت، کرامت و نیرومندی نفس است و مایه اصلی مردانگی در مردان است.

پیامبر اسلام (ص) غیرت را جزء ایمان دانسته و می‌فرماید: «ان الغیره من الایمان»(۲)
پس غیرت ریشه در روایات ما مسلمانان دارد و خدا هم غیور است

پیامبر(ص) فرمود: کَانَ أَبِی إِبْرَاهِیمُ ع غَیُوراً وَ أَنَا أَغْیَرُ مِنْهُ وَ أَرْغَمَ اللَّهُ أَنْفَ مَنْ لَا یَغَارُ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ(۳)
پدر حضرت ابراهیم باغیرت بود و من از او غیرت مند ترم و هر مؤمنی که با غیرت نباشد، ‌خداوند بینی او را به خاک می‌مالد.( یعنی او را خوار و ذلیل می‌کند).


کاربرد غیرت در دو قسم است:

۱ـ غیرت در مورد دین و دین داری؛
۲ـ غیرت نسبت به ناموس.

غیرت درباره دین داری این است که انسان در برابر اهانت به دین و یا عمل نشدن به دستورهای دین دلسوزی کند و نسبت به آن بی اعتنا نباشد و برای حفظ ارزش‌های اسلامی و رشد و گسترش آن در جامعة بشری کوشش نماید و امر به معروف و نهی از منکر را که از وظایف مهم اسلامی است،‌ ترک نکند.

و شما گفتید:اگر همسر من گوهری نایاب است و من عاشق او هستم چرا باید از او محافظت کنم. آیا این یک نوع خود خواهی نیست؟
باید بدانید هر کسی گوهری یا شیئ با ارزشی دارد آن را در جای محفوظی نگهداری می کند ،انسان از دارایی های ارزشمند خود محافظت می کند، و گوهر، گوهر است چو نایاب است و در دسترس همه افراد نیست. و اگر همه جا یافت می شد و در دسترس همه بود و همه از آن استفاده می کردند، دیگر گوهر نبود .همسر انسان هم اگر گوهر است، انسان باید در حفظ آن بکوشد و او را از چشم های نامحرمان محفوظ بدارد.

در ضمن این حفظ ناموس، اصلا خود خواهی نیست چون اولا همسر و ناموس انسان از ابزارهای مشترک نیستند و دیگران در آن ها حقی ندارند، که حفظ انها خودخواهی باشد.

ثانیا مواظبت از آنها عین دیگر خواهی است. چون نشان دادن زن به دیگران موجب انحراف و مشغولیت ذهنی مردم و در نهایت فساد و فحشا برای دیگران می شود، چون زن تمام بدنش زینت و تحریک کننده است و هر کس نگاهش به زن که زینت است، بخورد، ممکن است تحریک بشود و یا مبتلا به نگاه حرام و مشغولیت ذهنی و در دراز مدت فحشا بشود و عاقبت انسان را جهنمی کند . و این حفظ ناموس، از ایجاد زمینه و مقدمات فساد و فحشا و گناه، جلوگیری می کند و این خود نوعی دیگر خواهی است نه خود خواهی.

به علاوه به خاطر همین گناهانی که در نشان دادن زن در اجتماع خوابیده است، ابروی مسلمان نیز می تواند در خطر باشد و هیچ کسی دوست ندارد بی ابرو بشود .البته غیرت و ناموس داری ،مانع از حضور زن با حجاب کامل و با حیای مناسب در عرصه اجتماع نیست.


پی‌نوشت‌ها:
۱٫ ثقة الاسلام کلینى، الکافی، دار الکتب الإسلامیة تهران، ۱۳۶۵ ه.ش ، ج ۵، ص ۵۳۵ .
۲٫ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، انتشارات جامعه مدرسین قم، ۱۴۱۳ ه.ق ، ج ۳، ص ۴۴۴٫
۳٫ همان .