.gif)
پاسخ : آشنایی با رشته های تحصیلی
رشته کشاورزیدانش کشاورزی در نگاه اول دانش ساده ای به نظر می آید ولی در کل دارای پیچیدگی ها و شاخه های زیادی است که در انتها یک مجموعه کشاورزی را می سازد .
رشته کشاورزی به دو شاخه تقسیم می شود :
- علوم کشاورزی
- منابع طبیعی
هر کدام از این شاخه ها به زیر شاخه های زیادی تقسیم می شود .
در این مقاله ابتدا به مفهوم علوم کشاورزی و منابع طبیعی و در انتها به معرفی زیر شاخه ها و تعریف کلی از هر کدام و آینده شغلی آنها می پردازیم .
علوم کشاورزی ومنابع طبیعی
علوم کشاورزی و منابع طبیعی یکی از مهمترین ارکان علوم در توسعه علمی و توسعه پایدار کشور است. زیرا امنیت غذایی و حفاظت محیط زیست که رکن اساسی دوام و بقای یک کشور است وابسته به آن است در صورتی که زمینه مساعد بوده و سازماندهی مناسب باشد. برای موفقیت در توسعه کشاورزی پایدار کافی است که برنامه توسعه همه سو نگر تدوین شود آموزش و پژوهش برمبنای برنامه توسعه اعمال شود و نتایج آموزش و پژوهش به تولید کنندگان منتقل شود از این نظر طرح های انجام شده در گروه علوم کشاورزی به ویژه طرح های ارزیابی سطح علمی رشته های کشاورزی و منابع طبیعی بررسی کمی و کیفی کتاب های علوم کشاورزی و فرهنگ واژه ها به توسعه علمی کشور کمک کرده است.
برای ارتقای علمی این رشته لا زم است که افزون بر داشتن برنامه جامع توسعه نوعی تعامل و هماهنگی بین سیاست گذاران، برنامه ریزان، محققین، مدرسین، مروجین، دستگاه های اجرایی، تولید کننده و مصرف کننده برقرار باشند تا بتوان نتایج آموزش و پژوهش مناسب را از راه ترویج در عمل پیاده نمود که البته انجام چنین امری مستلزم زمینه سازی فرهنگی - اجتماعی مناسبی می باشد و همچنین لا زم است که وزارت علوم به مسئله کیفیت علمی رشته های علوم کشاورزی و منابع طبیعی توجه بیشتری بکند و دولت هم امکانات فعالیت های کشاورزی را برای دانشآموختگان کشاورزی فراهم کند که به تولیدات محصولا ت کشاوزی کشور کمک می کند. لا زم است که قشر جوان جامعه را به تحقیق و بررسی عملی در جهت ارتقای رشته کشاورزی تشویق و ترغیب نمود که یکی از راه های تشویق جوانان جامعه به علم و تحقیق تغییر در شیوه آموزش در مقاطع مختلف است.
به گونه ای که دانش آموزان از سنین کودکی به تفکر علمی و تحقیق واداشته شده و روحیه کنجکاوی و قدرت و ابتکار و خلاقیت در آنها پرورش داده شود. به تجربه ثابت شده که انجام چنین کار مهمی نیز بدون زمینه سازی فرهنگی - اجتماعی میسر نیست در این رابطه لازم است که استادان فن طرح هایی را تحت عنوان زمینه سازی برای پیشرفت علم و فناوری و آثار آن در توسعه اجتماعی - اقتصادی ارائه دهند که برای تحقق زمینه سازی مناسب شرایط زیر لازم است. عزم ملی و خواستن واقعی جامعه برای رسیدن به هدف، خودباوری و اعتماد به نفس جامعه در اینکه می تواند به این هدف برسد، پشتکار و تلاش مستمر برای رسیدن به هدف، افزون بر این برقراری شرایط دیگری مانند امنیت - ثبات نظم، علاقمندی به خدمتگزاری بی توقع، صداقت در کار، قانونگرایی و مراعات حقوق دیگران، صرفه جویی در منابع طبیعی و حفاظت محیط زیست نیز ضروری می باشد از دستاوردهای علمی و نظری کشورهای پیشرفته و در حال توسعه به ویژه کشورهایی که از نظر اقلیمی مشابه ایران هستند در صورت داشتن بینش صحیح، می توان بهره برد و با توجه به این دستاوردها می توان الگوی مناسبی را برای توسعه ارائه کرد به عبارت دیگر موفقیت در این امر مستلزم آن است که افراد متخصص و کاملا آشنا به مسائل کشاورزی در تهیه این الگو مشارکت داشته باشند در غیر این صورت استفاده بی رویه از این دستاوردها مانند پیوند نابه جا بی ثمر یا حتی مضر نیز می باشد.
در این رابطه دانستن زبان خارجی به منظور دسترسی به اطلا عات روز دنیا و تامین امکانات ارتباطی ضروری می باشد. شرایط فعلی حاکم بر علم و تحقیق کشاورزی در حد انتظار نیست علت این که می توان با برنامه ریزی های مناسب، سازماندهی، فراهم آوردن بستری مناسب و با همسو نمودن فعالیت ها و تلا ش های جاری و با استفاده بهینه از امکانات موجود و رفع کاستی ها بر پایه یک استراتژی جامع و مدون می توان به وضعیت مناسب تری دست یافت و این کار شدنی است مثل این که در کشور هندوستان اوایل دهه پنجاه میلا دی پیش بینی می شد که هندوستان تا سال ۱۹۷۰ با قحطی مواجه خواهد شد اما تحقیقات دقیق و طرح برنامه ریزی های منظم و کوشش های موثر آگاهانه متخصصین، مروجین، کشاورزان مدیران، طراحان و سیاست گذاران به کشاورزی هندوستان جهت داده و از رشد و توسعه خوبی برخوردار شده است.
با روش مشابهی کشور چین نیز توانست مشکلا ت خود را حل کند. برای بهبود وضعیت رشته های کشاورزی و منابع طبیعی می توان توجه بیشتری به کیفیت علمی رشته های کشاورزی و منابع طبیعی داشت:
پذیرش دانشجو در سطح کارشناسی ارشد و دکتری با توجه به امکانات دانشکده ها از لحاظ تعداد اعضای هیات علمی و امکانات تحقیقاتی و بودجه، تامین بودجه پژوهشی کافی برای دانشکده هایی که دارای اعضای هیات علمی محقق و پژوهشگران برجسته هستند، تامین بودجه کافی برای دانشکده هایی که دارای قدرت علمی هستند جهت بازسازی ساختمان ها، آزمایشگاه ها و تامین و مسائل زیربنایی آموزشی و پژوهشی، دادن امکانات تولید به مهندسین کشاورزی برای تولید محصولا ت کشاورزی به منظور تشویق آنان و بهره برداری بهتر و همچنین تشویق دیگران برای تحصیل در رشته کشاورزی.
مهندسي كشاورزي:
ديباچه: كشور ايران با وجود 37 ميليون هكتار اراضي داراي قابليت كشاورزي، 118 تا 100 ميليارد متر مكعب منابع آبي قابل استفاده و گسترش و تنوع آب و هوايي در 14 اقليم گوناگون (كشور ايران از لحاظ تنوع توليد زراعي و باغي بين كشورهاي جهان رتبه هشتم را دارد)، پتانسيل بسيار خوبي در بخش كشاورزي دارد. البته براي توسعه اين بخش مهم كه به حق آن را محور توسعه اقتصادي كشور تلقي كرده‌اند، بايد از كشاورزي سنتي فاصله گرفت و با بهره‌گيري از دانش كشاورزي به كشاورزي مكانيزه نزديك شد، دانش و تخصصي كه در گرايش‌هاي مهندسي كشاورزي آموزش داده مي‌شود.اين رشته در 7 گرايش علوم‌دامي، باغباني، زراعت و اصلاح نباتات، گياه پزشكي، علوم و صنايع غذايي، خاك شناسي و ترويج و آموزش كشاورزي از بين داوطلبان گروه آزمايشي علوم تجربي دانشجو مي‌پذيرد.
مهندسی منابع طبیعی :
كارشناسان منابع طبیعی با بررسی علم اكولوژی، حل مسائل زیست‌محیطی، ارائه طرحهای عملی برای حفظ و توسعه پوشش گیاهی، بهرهبرداری صحیح از اراضی مطابق با قابلیت آنها، توسعه فعالیت آبخیزداری و مدیریت آب و خاك، تلاش های بسیاری می کنند تا زمین را از آلودگی ها پاک و سر سبزی را به زمین برگردانند.این رشته در مقطع كارشناسی دارای 5 گرایش محیط‌زیست، مرتع و آبخیزداری، جنگلداری، شیلات و علوم و صنایع چوب و كاغذ است.
گرایش های رشته مهندسی کشاورزی
* گرایش علوم دامی:
هر نوع دامی را که بخواهیم به طریق علمی پرورش دهیم، با پنج مقوله اساسی روبرو می‌شویم. یکی بحث پرورش دام به نحو صحیح، منطقی و عملی است که در این میان تغذیه به عنوان عاملی بسیار مهم در پرورش مطرح و در راستای آن مسأله مراتع و کشت علوفه نیز مطرح می‌شود. دومین عامل، اصلاح نژاد است که باعث می‌شود تا دام پر تولیدتری داشته باشیم. سومین عامل، بهداشت است که باعث کاهش تلفات و ضایعات و افزایش توان تولید می‌شود. عامل چهارم، مدیریت نیروی انسانی است که به یاری آن از نیروی فعال در مزارع به نحو مطلوب بهره برداری می‌شود. عامل آخر، تولیدات و بازاریابی است که براساس این عامل باید بررسی کرد که به چه نحوی تولیدات به بازار عرضه شود تا در سطح تولیدات، افتی ایجاد نگردد.مهندسی علوم دامی به بررسی و مطالعه این پنج عامل و نقش آنها در پرورش دام می‌پردازد. البته در کشور ما پرورش هر دامی در رشته علوم دامی نمی‌گنجد. برای مثال پرورش آبزیان بیشتر در رشته شیلات مطرح می‌شود؛ همچنین در کشور ما پرورش سگ ، گربه یا خوک رایج نیست.
توانایی‌های لازم :
هر داوطلب علوم دامی باید بداند که بخش قابل توجهی از دروس این گرایش جنبه عملی دارد و دانشجو باید در دامداری‌ها و زمین‌های زراعی با نحوه پرورش و تغذیه دام آشنا گردد. از همین رو نباید نسبت به بوی کود یا دام حساس باشد و از حیواناتی مثل گاو و گوسفند یا حشراتی مثل زنبور عسل بترسد. از لحاظ درسی نیز دانشجوی این گرایش لازم است که به دروسی مانند آمار و زیست‌شناسی مسلط باشد.
موقعیت شغلی در ایران :
بسیاری از دامداران ما به ضرورت حضور یک کارشناس علوم دامی در دامداری‌ها واقف نیستند و در حالی که خودشان از اوج شیر، رکود سالانه، فاصله زایمان، جیره نویسی، اصلاح نژاد و درصد تلفات و بیماری‌ها اطلاعی ندارند، از تخصص کارشناس علوم دامی نیز در زمینه‌های فوق بهره‌ای نمی‌برند.البته این به آن معنا نیست که فارغ‌التحصیلان این گرایش هیچ موقعیت کاری ندارند، چون خوشبختانه در حال حاضر هر دامپروری باید از یک مهندس علوم دامی بهره بگیرد و همچنین بازار کار مهندسی علوم دامی در روستاها و شهرستان‌ها نسبتاً مطلوب است و فارغ‌التحصیلان می‌توانند علاوه بر کار در جهاد کشاورزی در مرغداری‌ها و دامداری‌های خصوصی نیز کار کنند یا اینکه خود یک دامداری را راه‌اندازی نمایند.همچنین می‌توانند در آزمایشگاه‌های تغذیه برای خوراک یا آنالیز خوراک، آزمایشگاه‌های اصلاح نژاد دام و مراکز تحقیقاتی امور دام و آبزیان فعالیت نمایند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل:
دروس مشترک در 7 گرایش زراعت و اصلاح نباتات، علوم دامی،گیاه پزشکی، ترویج و آموزش کشاورزی، باغبانی، خاک شناسی و صنایع غذایی :
ریاضیات عمومی، فیزیک عمومی، شیمی عمومی، اکولوژی، گیاه‌شناسی، آمار و احتمالات، بیوشیمی عمومی، زیست‌شناسی،آبیاری عمومی، هوا و اقلیم‌شناسی، اقتصاد کشاورزی، خاکشناسی عمومی، زراعت عمومی، باغبانی عمومی،حشره‌شناسی و دفع آفات، ماشین‌های کشاورزی، عملیات کشاورزی، اصول تبدیل و نگهداری فرآورده‌های کشاورزی، دامپروری عمومی، آشنایی با کامپیوتر.
دروس تخصصی گرایش علوم دامی :
تغذیه دام ، اصول بهداشت دام، تشریح و فیزیولوژی دام، اصلاح دام ، بیماری‌های دام و طیور، پرورش گاو شیری ، پرورش گوسفند و بز، پرورش طیور، فیزیولوژی تولید مثل، مرتع‌داری ، پرورش زنبور عسل ، کارآموزی.
* گرایش گیاه‌پزشکی:
دانش گیاه‌پزشکی به جای معالجه انسان به حفظ و معالجه گیاهان اعم از گیاهان زراعی، زینتی و درختان میوه می‌پردازد و آنچه که گیاه را رنج می‌دهد و به سلامت آن صدمه می‌زند، مطالعه و بررسی می‌کند؛ یعنی‌دانشجوی این گرایش با آفاتی که در مزرعه‌ها، انبارها، سیلوها و کشتی‌ها به بخش‌های مختلف گیاه صدمه می‌زند از قبیل حشرات، جوندگان و علف‌های هرز یا بیماری‌های گیاهی مانند قارچ‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها آشنا می‌شود و نحوه سمپاشی را در مراحل مختلف رشد و نگهداری از گیاه و نحوه ضد عفونی انبارها را فرا می‌گیرد. البته باید توجه داشت که آنچه به گیاه صدمه می‌زند تنها بیماری نیست بلکه سرمازدگی، گرمازدگی و حتی کمبود مواد غذایی در خاک نیز گیاه را رنج می‌دهد و جزو ضایعات گیاهی محسوب می‌شود. از همین رو دانشجوی گیاه پزشکی باید موارد فوق را بشناسد و نحوه جلوگیری از این آسیب‌ها را بیاموزد.
توانایی‌های لازم :
گیاه پزشک ایرانی باید از یک سو با گونه‌های گیاهی و جانوری طبیعی ایران آشنا باشد و از سوی دیگر با موجودات زنده (آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز قرنطینه‌ای) که دائم از مبادی ورودی رسمی یا از مرزهای طولانی کشور به صورت غیرقانونی وارد می‌شوند، آشنا بوده و با آنها مبارزه کند. در واقع مهندس گیاه‌پزشکی کاری دشوار، پیچیده و پر مسؤولیت را بر عهده دارد و باید از بیوشیمی، بیولوژی و آمار، اطلاعات وسیع و گسترده‌ای داشته باشد.همچنین گیاه‌پزشکی نیاز به حافظه قوی دارد چون دانشجو باید اسامی لاتین حشرات و قارچ‌ها و رده آنها را به خاطر بسپارد و بالاخره دانشجوی این گرایش باید به کشاورزی و بخصوص حشره‌شناسی علاقه‌مند باشد. زیرا بخش عمده‌ای از دروس این گرایش شامل آفات گیاهی می‌شود و در این درس حشرات مضر برای آفات و بیولوژی آنها آموزش داده می‌شود.
موقعیت شغلی در ایران :
شاید برخی از کشاورزان تصور کنند که اطلاعات لازم را درباره آب و خاک دارند اما هر کشاورزی می‌داند که برای مبارزه با آفات و بیماری‌های گیاهی باید به یک متخصص مراجعه کند تا نوع سم و نحوه استفاده از آن را فرا گیرد. به عبارت دیگر کشور به فارغ‌التحصیل علاقه‌مند و توانای گیاه‌پزشکی نیاز مبرمی دارد. وزارت کشاورزی، شهرداری‌ها و کلنیک‌های گل و گیاه نیز از مراکز جذب فارغ‌التحصیلان این گرایش هستند.از سوی دیگر در حال حاضر مهندسین کشاورزی می‌توانند با استفاده از طرح اشتغال‌زایی جهاد کشاورزی، از این وزارتخانه وام گرفته و گلخانه یا باغ میوه ایجاد کنند.قابل ذکر است که موقعیت فارغ‌التحصیلان این گرایش در شهرستان‌ها بهتر است زیرا می‌توانند در سازمان تحقیقات کشاورزی شهر خود فعالیت نمایند.
دروس تخصصی گیاه پزشکی:
حشره‌شناسی ، قارچ‌شناسی، آفات مهم گیاهان زراعی ، بیماری‌های مهم گیاهان زراعی، آفات مهم درختان میوه، بیماری‌های مهم درختان میوه، آفات و بیماری‌های مهم گیاهان زینتی، جالیزی و سبزی‌ها، اصول مبارزه با آفات و بیماری‌های گیاهی، سم‌شناسی، تکنولوژی مبارزه شیمیایی، علف‌های هرز و کنترل آنها، آفات انباری، کارآموزی.
گرایش ترویج و آموزش کشاورزی:
یکی از رسالت‌های مهم هر رشته‌ای بردن دانش و علم آن رشته در بین اقشار مختلف جامعه است. به عبارت دیگر مطالبی که دانشجویان در دانشگاه‌ها فرا می‌گیرند، مستقیماً برای عموم مردم قابل استفاده نیست بلکه باید تغییر و تحولی در آن صورت گیرد تا متناسب با سطح توانایی هر یک از مخاطبان بتوان ایده‌ها و نوآوری‌ها را در اختیارشان قرار داد. در کشاورزی نیز ما با افراد مختلفی سر و کار داریم که از لحاظ سطح علمی و آگاهی در رده‌های متفاوتی قرار دارند. افرادی که نیاز به دانش کشاورزی نوین دارند اما نمی‌توانند این دانش را از کتب کشاورزی به دست بیاورند بلکه باید متخصصانی باشند که یافته‌های جدید علمی را متناسب با سطح دانش و توان علمی این دسته از مخاطبان در اختیار آنها قرار دهند این متخصصان همان مهندسین ترویج و آموزش کشاورزی هستند.البته بخش آموزش این گرایش شامل آموزش‌های رسمی نیز می‌شود؛ یعنی دانشجویان مهندسی ترویج و آموزش کشاورزی در این بخش با نحوه برنامه‌ریزی آموزشی، تدریس و مدیریت هنرستان‌ها و دبیرستان‌های کشاورزی آشنا
می‌شوند.
توانایی‌های لازم :
مهندسی ترویج و آموزش کشاورزی یکی از رشته‌های بین رشته‌ای است چون دروس آن حیطه گسترده‌ای از علوم مختلف شامل ارتباطات، روانشناسی تربیتی، تکنولوژی آموزشی، علوم تربیتی، مدیریت، کامپیوتر، آمار و کشاورزی را دربرمی‌گیرد.به همین دلیل دانشجوی این گرایش باید هم در دروس مهم مهندسی کشاورزی مانند زیست‌شناسی، شیمی و ریاضی قوی باشد و هم توانمندی‌های لازم برای تدریس را داشته باشد؛ یعنی باید صبر و حوصله بسیار داشته و با کوچک‌ترین عدم پذیرش از سوی کشاورزان، دلسرد نشود. در ضمن باید نواندیش و خلاق باشد تا بتواند به بهترین نحو به ترویج و آموزش کشاورزی بپردازد و از روشهای متعدد و متفاوت تکنولوژی آموزشی مثل تهیه پوستر، فیلم و عکس در این راه استفاده نماید. همچنین باید شخصیتی برون‌گرا داشته باشد تا بتواند با طبقات مختلف جامعه به خصوص قشر روستایی ارتباط برقرار کند و با جلب اعتماد آنها، دانش تئوری و عملی را به کشاورزان منتقل سازد و در نهایت لازم است که از محیط روستایی و فعالیت‌های کشاورزی لذت ببرد و علاقه‌مند به همکاری و کمک به دیگران باشد.
موقعیت شغلی در ایران :
مهندسین ترویج و آموزش کشاورزی می‌توانند به عنوان رئیس سازمان کشاورزی استان، مجری طرحهای تحقیقاتی - ترویجی، کارشناس ترویج و آموزش در وزارت تعاون، صندوق بیمه و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مشغول به فعالیت شوند و باعث ارتقای سطح زندگی روستاییان گردند. یا به عنوان کارشناس، گروهی از مروجین را برای انتقال یافته‌های نوین به روستاییان آماده کرده، بر کار آنها نظارت کنند.همچنین می‌توانند به عنوان مدیر، آموزشگر، برنامه‌ریز آموزشی یا تکنولوژیست آموزشی در هنرستان‌ها و دبیرستان‌های کشاورزی فعالیت نمایند یا در سمینارها و کنگره‌های علمی مسؤول وسایل دیداری و شنیداری شوند و به عنوان سردبیر روزنامه‌ها و نشریات کشاورزی در جامعه خدمت کنند.لازم به ذکر است که در بخش کشاورزی، نیاز به آموزش هم برای زنان و هم برای مردان روستایی وجود دارد، بنابراین فارغ‌التحصیلان این گرایش چه زن و چه مرد می‌توانند فرصت شغلی مناسبی داشته و نقش بسیار ارزنده‌ای در بهبود وضعیت روستاییان داشته باشند.
دروس تخصصی گرایش ترویج و آموزش کشاورزی :
مقدمات روانشناسی تربیتی، جامعه شناسی روستایی ، مقدمات مردم‌شناسی عشایری ، اصول آموزش و پرورش ، اصول آموزش بزرگسالان، اصول آموزش کشاورزی، اصول ترویج کشاورزی، اصول مدیریت آموزش و ترویج ، اصول برنامه‌ریزی ترویجی، طرح و تهیه برنامه آموزشی، نوآوری و نوپذیری، آموزش سمعی و بصری ، اصول مقاله نویسی فنی و ترویجی، ترویج و آموزش کشاورزی عملی .
گرایش باغبانی:
باغبانی آمیخته‌ای از علم، هنر، تجربه و مهارت در پرورش گیاهان باغبانی است. گیاهانی که شامل درختان میوه، گل‌ها و گیاهان زینتی، سبزیجات و گیاهان دارویی می‌شود و دانشجوی مهندسی باغبانی در طی چهار سال با ویژگی‌های ژنتیکی این چهار دسته از گیاهان، پاسخ‌هایی که گیاهان به شرایط محیطی می‌دهند و پاسخ‌هایی که به تیمارهای ما مثل آبیاری، کود، هرس و ... می‌دهند، آشنا می‌شود و به خاطر همین بررسی‌های دقیق فیزیولوژیکی گیاهان است که باغبانی یک رشته علمی است، علمی که باعث بهتر شدن کمیت و کیفیت محصولات باغبانی شده است. برای مثال به یاری علم باغبانی، گیاهان زینتی دوام بیشتری پیدا کرده و گل‌های بزرگتری می‌دهند. یا در قدیم بعضی از خیارهایی که می‌خریدیم تلخ بود اما امروزه به یاری اصلاح نژاد و رسیدگی‌های لازم خیار تلخ وجود ندارد.
توانایی‌های لازم :
باغبانی یک کار عملی است، باید آن را حس کرد، باید با آب و خاک ارتباط برقرار کرد و باید بررسی کرد که در زمینه باغبانی چه کارهایی در دنیا انجام شده است و از آنها ایده گرفت. به همین دلیل دانشجوی مهندسی کشاورزی ـ باغبانی لازم است که سرِ زمین برود و به کار با خاک و گل و گیاه علاقه‌مند باشد.همچنین دانشجوی این گرایش باید به علوم زیستی به ویژه گیاه‌شناسی علاقه‌مند بوده و به آن تسلط داشته باشد برای اینکه تنوع گیاهی در این گرایش فوق‌العاده زیاد است.گفتنی است که باغبانی به خاطر ماهیت گیاهان بخصوص گیاهان زینتی با مسائل ذوقی سر و کار دارد. بنابراین افرادی که زمینه‌های هنری در آنها قوی است و به گل و گیاه نیز علاقه دارند، در این گرایش موفق‌تر خواهند شد.
موقعیت شغلی در ایران :
باغبانی از نظر اقتصادی رشته پردرآمدی برای تولیدکنندگان است، چون فارغ‌التحصیلان این گرایش در صورت داشتن سرمایه لازم می‌توانند به تولید گل‌ها، گیاهان زینتی و دارویی، سبزیجات یا میوه‌های گلخانه‌ای بپردازند.از سوی دیگر چون دانشگاه آزاد اسلامی در سطح وسیعی دانشجوی مهندسی باغبانی نمی‌گیرد، هنوز بازار کار این گرایش اشباع نشده است.فارغ‌التحصیلان مهندسی باغبانی می‌توانند در سازمان برنامه و بودجه یا جهاد کشاورزی نیز کارهای تحقیقاتی و آزمایشگاهی انجام دهند یا به عنوان کارشناس در مزارع و باغ‌های خصوصی فعالیت نمایند.
دروس تخصصی گرایش باغبانی:
اصول باغبانی، اصول اصلاح نباتات، علف‌های هرز و کنترل آنها، حاصلخیزی خاک و کودها، ازدیاد نباتات ، سبزیکاری عمومی، سبزیکاری خصوصی، میوه‌های مناطق معتدل ، فیزیولوژی بعد از برداشت، گلکاری ، میوه‌های ریز، اصلاح و بذر گیری گل و گیاه ، میوه‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری، فیزیولوژی گیاهی ، کارآموزی .
* گرایش خاکشناسی:
مهندسی کشاورزی ـ خاکشناسی به شناسایی خاک، بهره‌بری از خاک در جهت تولید مواد غذایی و حفاظت از محیط زیست، مدیریت خاک و آب، آلودگی خاک، اصلاح خاک‌های شور و قلیایی، مصرف بهینه کودهای شیمیایی و آلی و کاربری خاک برای مصارف گوناگون از قبیل جنگل، مرتع، زراعت آبی، زراعت دیم و شهرسازی می‌پردازد. به عبارت دیگر دانشجویان این گرایش با مراحل پیدایش و تکامل خاک، رده‌بندی و نام‌گذاری انواع خاک، روشهای مختلف کنترل فرسایش و حفظ، نگهداری و تقویت خاک‌های زراعی آشنا می‌شوند و رابطه بین خاک با آب و گیاه و عوامل مختلف اقلیمی را مطالعه می‌کنند و با بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و واکنش آن در برابر اضافه یا کم شدن مواد مختلف به بهروری هرچه بیشتر محصولات زراعی کمک می‌کنند.
توانایی‌های لازم :
دروس پایه در مهندسی کشاورزی ـ خاکشناسی، شیمی و زمین‌شناسی است و دانشجویان این گرایش باید به این دروس و همچنین محیط زیست و منابع طبیعی علاقه‌مند باشند و آمادگی کار در آزمایشگاه‌ها، صحرا و مزارع را داشته باشند.
موقعیت شغلی در ایران :
فرض کنید که یک باغدار می‌خواهد باغی 30 یا 50 هکتاری را کود بدهد. تعیین میزان کود و نوع کود برعهده مهندس کشاورزی ـ خاکشناسی است. همچنین مهندس این گرایش می‌تواند کاربری زمین‌های مختلف را تعیین کند؛ یعنی مشخص کند که یک زمین برای زراعت، باغبانی یا مسکن مناسب است. در ضمن نوع محصول مناسب برای زمین زراعی را نیز پیشنهاد بدهد. در حال حاضر نیز مهندس کشاورزی ـ خاکشناسی می‌تواند در وزارت جهاد کشاورزی، محیط زیست، شهرداری‌ها یا در بخش خصوصی فعالیت کند.
دروس تخصصی گرایش خاکشناسی:
فیزیک خاک، شیمی خاک، خاک‌های شور و قلیایی، پیدایش و رده‌بندی خاک‌ها، حاصلخیزی خاک و کودها، بیولوژی خاک، فرسایش و حفاظت خاک، رابطه آب و خاک و گیاه، ارزیابی خاک‌ها و اراضی، نقشه‌برداری خاک‌ها، مبانی زهکشی، تغذیه گیاه، کارآموزی.
گرایش زراعت و اصلاح نباتات:
زراعت و اصلاح نباتات در کنار گرایش‌های باغبانی و علوم دامی یکی از سه گرایش تولیدکننده مهندسی کشاورزی است. در این میان گرایش زراعت و اصلاح نباتات به رشد و نمو، میزان عملکرد و روشهای بهینه‌سازی تولید گیاهان زراعتی نظیر گندم، جو، ذرت، چغندر قند، سویا و آفتابگردان می‌پردازد. گیاهانی که غذای انسان و دام به آنها وابسته است و در واقع مهمترین گیاهان زراعتی به شمار می‌آیند. همچنین در این گرایش طریقه اصلاح گیاهان که پایه ژنتیکی دارد، مطالعه می‌شود تا با اصلاح ژنتیکی، گیاهانی با کیفیت و بازدهی بیشتری داشته باشیم. برای مثال با تلاقی گندم‌های مختلف، گندمی را تولید کنیم که بالاترین بازدهی و بهترین کیفیت را داشته باشد.
توانایی‌های لازم :
استادان و متخصصان این گرایش معتقدند که زندگی شخصی دانشجویان زراعت و اصلاح نباتات باید به نوعی وابسته به کشاورزی باشد. چون تجربه نشان داده شده است، دانشجویانی که زندگی شهری دارند در دروس عملی کشاورزی با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند. همچنین افرادی که به کار در مزرعه و آزمایشگاه علاقه‌مند باشند در این گرایش موفق‌تر هستند.
موقعیت شغلی در ایران :
اگر فارغ‌التحصیل این گرایش سرمایه داشته باشد به خوبی می‌تواند یک زمین زراعی را به صورت مکانیزه اداره کند و در صورت نداشتن سرمایه نیز می‌تواند جذب مؤسسات تولید واحدهای کشاورزی گردد. به ویژه این که با اجرای آئین‌نامه‌های نظام مهندسی کشاورزی که توسط مجلس تصویب شده است، هر زمین زراعی اعم از دولتی و خصوصی باید تحت نظارت یک مهندس زراعت و اصلاح نباتات اداره گردد. گفتنی است در حال حاضر دولت به هریک از فارغ‌التحصیلان مهندسی کشاورزی در صورت داشتن توانمندی‌های لازم 20 میلیون تومان وام برای انجام فعالیت‌های کشاورزی می‌دهد.
دروس تخصصی گرایش زراعت و اصلاح نباتات :
مرتع‌داری، دیم‌کاری، علف‌های هرز و کنترل آنها، رابطه آب و خاک و گیاه، اصول اصلاح نباتات، اصلاح نباتات خصوصی، زراعت نباتات صنعتی، زراعت نباتات علوفه‌ای، فیزیولوژی گیاهان زراعتی، کارآموزی.
آشنایی با رشته مهندسی آب و خاک
به عبارت دیگر این گرایش، علم آب و خاک است و دانشجویان درباره نحوه رساندن آب تا مزرعه توسط کانالها یا لوله های انتقال آب و شبکه های توزیع آب در زمین زراعی، تامین نیاز محصولات زراعی و باغی با روشهای مختلف آبیاری، خارج ساختن آبهای اضافی از پیرامون ریشه به منظور تنفس ریشه گیاه توسط شبکه های زهکشی، احداث سد های انحرافی و خاکی برای آبیاری کشاورزی، مطالعه و طبقه بندی خاک، بر اساس خصوصیات فیزیکی (مانند بافت یا ساختمان)، شیمیایی (مانند هدایت الکتریکی محلول خاک و میزان سدیم موجود) و زیستی آن، آموزش می بینند. این علم به ما کمک می کند که بهترین کاربرد ممکن را برای خاک‌های مناطق مختلف را تعیین نماییم، از آن حفاظت کنیم و کیفیت آن را افزایش دهیم. علاوه بر این، آب و خاک شیوه‌های کشت بدون خاک گیاهان (کشت هایدروپونیک) را نیز در بر می‌گیرد. پژوهشگران رشته خاکشناسی با بررسی مواد و شرایط مورد نیاز زندگی گیاهان، امکان رشد گیاه در محیط‌های بدون خاک را فراهم می‌کنند.
فارغ التحصیلان این رشته میزان مواد غذایی موجود در خاک‌های مناطق مختلف را بررسی می‌کنند و بهترین راه افزایش میزان مواد مورد نیاز و کاهش آثار سوء موادی که میزان آن از حد طبیعی بیشتر است را بیان می‌کنند و در صورتیکه خاک از لحاظ مواد غذایی متعدد دچار کمبود باشد، راه حل‌های ترکیبی (مانند کود فسفات آمونیوم) ارایه می‌دهند.
این کارشناسان همچنین می‌توانند با شیوه‌های غیر عادی، مثلاً با اضافه نمودن گچ به خاک سدیمی و شستشوی مداوم آن، ساختار شیمیایی و با شخم مناسب و اضافه نمودن کودهای گیاهی به خاک، ساختار فیزیکی آن را بهبود بخشند. آنها گیاهان و جاندرانی را که می‌توانند باعث بهبود کیفیت خاک از نظر شیمیایی یا فیزیکی شوند را براساس نوع خاک پیشنهاد می‌کنند. مثلاً برای خاک‌هایی که دارای کمبود نیتروژن هستند شبدر یا یونجه پیشنهاد می‌کنند و برای خاک‌هایی که به شدت فشرده شده‌اند ولی ساختار شیمیایی مناسبی دارند کرم خاکی پیشنهاد می‌کنند.
دانش خاکشناسی دارای گرایش‌های تخصصی متعددی می‌باشد که گرایش‌های خاکشناسی در مقطع کارشناسی ارشد قابل انتخاب است.
موقعیت شغلی در ایران
در کشور ما کشاورزی محور توسعه شناخته شده است و محور کشاورزی نیز آب و خاک است.
پس باید در این زمینه سرمایه گذاری کنیم. هر چند که در زمینه منابع آب، سرمایه گذاری بسیار خوبی شده است و این سرمایه گذاری ادامه نیز دارد تا جایی که به جرات می توانیم بگوییم که اگر زمانی در مملکتمان پولی برای راهسازی
نداشته باشیم، حتما پولی برای استحصال و توزیع آب کنار خواهیم گذاشت. بنابراین فارغ التحصیلان این رشته بازارکارخوبی دارند و در آینده بازار کار آنها بهتر نیز خواهد شد.
درحال حاضر نیز فارغ التحصیلان این رشته در بخش خصوصی، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، مهندسین مشاور آب و خاک، پیمانکاری های مختلف و شیلات زمینه کاری دارند. برای مثال در بخش شیلات طراحی استخر برای پروش ماهی در حیطه کار مهندسین آب و مهندسین آب و خاک است.
دانش آموختگان پس از فراغت از تحصیل و اخذ مدرک کارشناسی می توانند با حضور در دوره های تجربی طراحی سیستم و گذراندن دوره دوماهه موفق به دریافت مجوز طراحی یا طراحی و اجرا گردند و مستقلاً با تاسیس شرکت های آبیاری و آبرسانی یا در قالب همکاری با شرکت های کشاورزی و آبرسانی دیگر به طراحی یا طراحی توام با اجرای سیستم های آبیاری بپردازند.
گرایش های منابع طبیعی
الف) محیط زیست:گرایش محیط‌زیست یک رشته چند بخشی یا بین رشته‌ای است و آمیخته‌ای از علوم بیولوژی، اکولوژی، فیزیک، شیمی، ریاضی، آمار، اکولوژی کاربردی و جغرافیا می‌باشد. در کشور ما محیط زیست در مقطع کارشناسی یکی از گرایش‌های مهندسی منابع طبیعی است و در آن بیشتر به اکوسیستم‌های طبیعی پرداخته می‌شود، اما استادان محیط‌زیست معتقدند که باید مثل سایر کشورهای دنیا، محیط‌زیست را به عنوان یک رشته مجزا ارائه دهیم و در آن علاوه بر اکوسیستم‌های طبیعی به اکوسیستم‌های شهری نیز پرداخته شود. چون در حقیقت محیط‌زیست به تعامل و ارتباط بین محیط‌های انسانی و طبیعی می‌پردازد و صحیح نیست که این دو را مجزا از یکدیگر بررسی کنیم.(در سال 83 مهندسی محیط زیست به عنوان یک رشته مجزا در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، وابسته به وزارت آموزش و پرورش ارائه شده است.)
موقعیت شغلی در ایران :
در سال 1382 ارزش اقتصادی هر هکتار دریا از نظر تعدیل و تنظیم گازها، کنترل آشفتگی، تنظیم آب، تهیه آب، تصفیه آب، تولید مواد غذایی، تامین مواد خام، ارزش فرهنگی، توریسم و ... 71609310 ریال، هر هکتار ساحل 50244800 ریال، هر هکتار جنگل 12015600 ریال، هر هکتار مرتع 2876800 ریال و هر هکتار تالاب 183334000 ریال محاسبه شده است.متأسفانه بسیاری از این منابع ارزشمند که تجدیدناپذیر یا به سختی قابل تجدید هستند، در کشور ما به دلیل بی‌مبالاتی و بی‌توجهی در معرض نابودی قرار گرفته‌اند. چرا که ما توجه به قوانین و معیارهای محیط‌زیست را یک امر ضروری و اجتناب‌ناپذیر نمی‌دانیم و حتی در نظر برخی از شرکت‌ها و سازمان‌ها، سازمان حفاظت محیط‌زیست، یک سازمان دردسرآفرین است و باید به نحوی از زیر اصول و قوانین آن شانه خالی کرد!و باز به همین دلیل در طرح‌ها و پروژه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ما، محیط زیست نه تنها حرف اول را نمی‌زند بلکه در انتها نیز جایگاه مشخصی ندارد! با این همه، چون امروزه مسائل و مشکلات زیست‌محیطی صرفاً به یک کشور، یک منطقه یا یک قاره محدود نمی‌شود و هیچ کشوری نمی‌تواند ادعا کند که انتشار آلودگی و مشکلات ناشی از آن، مختص به کشور متبوعش می‌باشد، حفظ محیط‌زیست به یک ائتلاف جهانی تبدیل شده است و تمام کشورها و جوامع بشری پذیرفته‌اند که باید در توسعه صنعتی با توجه به ارزیابی دقیق زیست‌محیطی، تجدید نظر کرد.
این امر باعث شده است که در کشور ما نیز متخصصان محیط‌زیست در تمام مقاطع تحصیلی بویژه کارشناسی‌ارشد و دکترا در سازمان‌های متعددی از جمله:
سازمان حفاظت محیط‌زیست، شهرداری‌ها، مهندسین مشاور، وزارت کشور، وزارت نیرو، سازمان توسعه و برنامه‌ریزی، وزارت صنایع، وزارت نفت حضور داشته باشند. تا جایی که به گفته دکتر مخدوم استاد محیط زیست دانشگاه تهران، هیچ یک از فارغ‌التحصیلان کارشناسی‌ارشد و دکترای محیط‌زیست بی‌کار نیستند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس مشترک در گرایش‌های مختلف مهندسی منابع طبیعی:
ریاضیات، فیزیک عمومی، زمین‌شناسی، گیاه‌شناسی، اکولوژی، شیمی عمومی، زیست شناسی، آمار و احتمالات، هوا و اقلیم‌شناسی، خاکشناسی عمومی، قوانین و مدیریت منابع طبیعی، جامعه‌شناسی روستایی، آشنایی با کامپیوتر، هیدرولوژی عمومی،
دروس تخصصی گرایش محیط‌زیست :
اکولوژی حیات‌وحش، مبانی مدیریت حیات‌وحش، بیولوژی حیوانات شکاری، پرنده‌شناسی، قوانین و مدیریت محیط‌زیست و شیلات، اکولوژی دریاها، فنون مدیریت حیات وحش، آلودگی‌های محیط‌زیست، انسان و محیط‌زیست، پارک‌های ملی، جنگل و پردیس‌ها، طراحی و مهندسی پارک‌های ملی و جنگلی، ارزیابی محیط‌زیست، پارک‌داری، جلسه بحث، پروژه. ب) گرایش مرتع و آبخیزداری:در گرایش مرتع و آبخیزداری دانشجویان می‌آموزند که با توجه به امکانات آبی، خاکی، اقلیمی، زمین‌شناسی و پوشش گیاهی چگونه می‌توان از عرصه منابع طبیعی، به ویژه از مراتع موجود، بیشترین بهره را برد برای مثال با توجه به پوشش گیاهی یک منطقه، چه مقدار می‌توان دام وارد منطقه کرد و چه مقدار عرصه کشاورزی داشت؟ همچنین به یاری مدیریت آبخیزداری می‌توان از مسائلی مثل سیلاب و خشکسالی که ضررهای هنگفت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دارد، جلوگیری کرد. به عبارت دیگر، کارشناس این رشته با تقویت پوشش گیاهی، اصلاح آبراهه‌ها و بانکت‌زدن (ایجاد خطوط افقی بر روی دامنه کوه‌ها و تپه‌ها و کاشت نهال) می‌تواند از فرسایش خاک و ایجاد سیلاب جلوگیری کند.اهمیت این مسأله زمانی آشکار می‌شود که بدانیم کشور ما به دلیل پیشروی شن‌های روان به مناطق مرکزی و شرقی کشور، در معرض بیابان‌زایی قرار دارد. همچنین فرسایش خاک، موجب پرشدن مخازن سدها و آسیب‌رسانی جدی به این منابع ارزشمند می‌گردد. به همین دلیل، لازم است به یاری متخصصان مرتع و آبخیزداری، از فرسایش آب و خاک جلوگیری کرد و در جهت اصلاح و توسعه مراتع قدم برداشت.
موقعیت شغلی در ایران :
شرط اول حیات اقتصادی ـ سیاسی هر کشور، استقلال و وجود نیروی انسانی متعهد، متفکر و کاردان است. زیرا نیروی انسانی لایق و کاردان می‌تواند با استفاده از قدرت تصمیم‌گیری و استقلال و برنامه‌ریزی خوب دولت، از عامل دوم؛ یعنی منابع سرشار خدادادی از قبیل آب، خاک، جنگل، مرتع برای بهبود زندگی و رفاه مردم و جامعه بهرهبرداری کند. به عبارت دیگر تعادل این دو عامل، شرط مطلوب و اساسی بهره‌وری بهینه و تداوم حیات یک جامعه است.کارشناسان منابع طبیعی نقش مهمی در ایجاد تعادل بین این دو عامل دارند. زیرا از یک سو، عامل مهمی در حفظ و گسترش منابع طبیعی هستند و از سوی دیگر، نحوه استفاده و بهرهبرداری بهینه از این منابع را می‌دانند.برای مثال، فارغ‌التحصیلان گرایش مرتع و آبخیزداری می‌توانند با برنامه‌ریزی‌های صحیح و نظارت بر حسن اجرای آنها و آموزش به منظور اصلاح و توسعه مراتع، جلوگیری از فرسایش آب و خاک و پر شدن مخازن سدها و تثبیت شن‌های روان، نقش بسیار مهمی در حفظ و گسترش منابع طبیعی از قبیل مرتع، آب و خاک داشته باشند.در کل فارغ‌التحصیل توانمند این رشته، فرصت‌های شغلی مناسبی در شرکت‌های دولتی، خصوصی و نیمه‌خصوصی مرتبط با وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، مؤسسه تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات خاک و حفاظت آبخیزداری، سازمان جنگل‌ها و شرکت‌های مشاوره منابع طبیعی دارد.
دروس تخصصی گرایش مرتع و آبخیزداری :
شناسایی گیاهان مرتعی، ژئو مرفولوژی، زراعت نباتات علوفه‌ای، خاک مناطق خشک و نیمه‌خشک، هیدرولوژی کاربردی، حفاظت خاک، کارتوگرافی، ارزیابی خاک‌های زراعی، اکولوژی مرتع، دامداری، اصلاح و توسعه مراتع، آنالیز و ارزیابی مراتع، جنگلکاری در مناطق خشک، آبخیزداری، مقدمات مردم‌شناسی عشایری، جلسه بحث، پروژه.
ج) گرایش شیلات:
صنعت شیلات در کشور ما در مقایسه با تحولاتی که در صید و صیادی جهان در 50 سال اخیر روی داده، نسبتاً جوان است و حتی سرانه مصرف ماهی در ایران از 5/4 کیلوگرم فراتر نرفته است؛ رقمی که همردیف سرانه ماهی در کشورهای فاقد ذخایر آبزیان است. این در حالی است که آبزیان، به دلیل کاهش کلسترول خون،جلوگیری از بروز بیماری‌های قلب و عروق، وجود انواع اسیدهای آمینه مورد نیاز برای رشد و نمو بدن و داشتن درصد قابل توجهی مواد معدنی و ویتامین، ارزش غذایی بیشتری نسبت به گوشت‌های قرمز و سفید دارند.از سوی دیگر، فعالیت‌های شیلاتی در کشور، صرف‌نظر از تأمین بخشی از مواد پروتئینی، منبع مناسبی برای اشتغال، تأمین ارز و اهرمی برای توسعه و عمران مناطق ساحلی است. در واقع، در برنامه‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، شیلات جایگاه مهمی دارد.شک نیست که اجرای طرحهای شیلاتی کشور، به نیروهای کارآمد و متخصص نیازمند است، افرادی که با استفاده از منابع آبی برای تأمین پروتئین مورد نیاز مردم فعالیت کنند.هدف رشته مهندسی منابع طبیعی گرایش شیلات، پرورش و آموزش کارشناسان و متخصصان در همین زمینه است. در این گرایش، دانشجویان با علوم مختلف بیولوژی جانوری، گیاهی و اکولوژی دریایی به عنوان زیربنای شیلات آشنا می‌شوند ، درباره آبزیان آبهای داخلی و دریایی، نحوه تکثیر و پرورش آبزیان، صید و صیادی ونحوه عمل‌آوری فرآورده‌های دریایی مطالعه می‌کنند.اهمیت این رشته زمانی آشکار‌تر می‌شود که بدانیم بهرهبرداری صحیح و پایدار از منابع دریایی، حفاظت از منابع و بازسازی ذخایر، تنوع‌بخشی در تولید و افزایش تولید، بهبود و ارتقای کیفیت محصولات شیلاتی از تولید به مصرف، استفاده از فناوری‌های جدید مهندسی ژنتیک در شیلات، تولید فرآورده‌های بیولوژیک، اشتغال و درآمد ارزی، بدون نگرش علمی و متکی بر یافته‌های تحقیقاتی در شیلات، امکان‌پذیر نیست.
موقعیت شغلی در ایران :
آمارهای سازمان کشاورزی و خواروبار جهانی "فائو" نشان می‌دهد که درآمد خالص حاصل از تجارت ماهی (صادرات منهای واردات) کشورهای در حال توسعه، اخیراً به 7/17 میلیارد دلار رسیده است. این رقم بزرگتر از ارزش کل صادرات چای، برنج، کاکائو و قهوه است.در کشور ما نیز صنعت شیلات نقش مهمی در ایجاد اشتغال، بویژه از جهت کیفی دارد. زیرا بخش عمده‌ای از فعالیت‌های شیلات در مناطق دورافتاده و محروم انجام می‌شود؛ مناطقی که حضور فعالیت‌های انسانی از دید سیاسی و امنیتی بسیار مهم است. همچنین، ایفای نقشی که فعالیت‌های شیلاتی در کاهش پدیده بیکاری پنهان در مناطق روستایی و سواحل صیادی دارد، برای کشور حائز اهمیت است. زیرا فعالیت‌هایی که به منظور استفاده از منابع کوچک آبی طبیعی و نیمه‌طبیعی برای پرورش ماهی، صنایع کوچک پشتیبانی، و فرآوری و تعمیر ادوات صیادی انجام می‌شود، در کاهش بیکاری پنهان و افزایش درآمد ساکنان این مناطق، بسیار مؤثر است. همان‌طور که پیش از این گفتیم، برای اجرای برنامه‌های شیلات، پرورش افراد فنی و کارشناس از اهمیت خاصی برخوردار است؛ افرادی که می‌توانند با توسعه فعالیت‌های آبزی پروری، بازسازی ذخایر دریای خزر و منابع آبهای داخلی، ترویج مصرف آبزیان پرورشی به عنوان غذای سلامتی، بهبود کیفیت عرضه آبزیان پرورشی، ایجاد مزارع انفرادی پرورش آنها و مراکز تکثیر آبزیان، ارائه آموزش‌های مورد نیاز آبزی پروران به منظور تقویت و ارتقای دانش فنی تولید کنندگان، مطالعه وارائه مناسبترین روشهای تکثیر و پرورش آبزیان ، افزایش راندمان و بهبود کیفیت آبزیان پرورشی، شناسایی و مطالعه اراضی مستعد توسعه پرورش آبزیان و انجام تحقیقات در امر شناخت بیماری‌ها، بهداشت و تغذیه آبزیان، نقش بسیار مهم و اساسی در رشد و ارتقای صنعت شیلات بر عهده داشته باشند.
دروس تخصصی گرایش شیلات :
لیمونولوژی، اصول تکثیر و پرورش آبزیان، تکثیر و پرورش ماهی، تکثیر و پرورش آبزیان، اکولوژی دریاها، اصول تغذیه آبزیان، ماهی‌شناسی عمومی، بیماری‌ها و انگل‌های آبزیان، هیدروتکنیک و طراحی استخرها، ماهی‌شناسی و سیستماتیک، بهداشت و تکنولوژی فرآورده‌های شیلاتی، هیدروشیمی، جلسه بحث، پروژه.
د) گرایش جنگلداری:
گرایش جنگلداری مجموعه‌ای از علوم و فنون است که برای شناخت جوامع مختلف جنگلی و آگاهی از کیفیت و کمیّت آنها، تربیت، پرورش و بهرهبرداری مستمر از تولیدات جنگلی، روشهای مختلف قطع و حمل درختان قطع شده، جاده‌سازی درجنگل و مهمتر از همه، حفاظت، احیا و توسعه مناطق جنگلی به عنوان تعدیل و تنظیم کننده شرایط آب و هوایی و خاکی و منبع تولید کننده چوب به کار گرفته می‌شوند.برای مثال، دانشجویان با مطالعه درس "حمایت جنگل" با عوامل تخریب جنگل آشنا شده و روشهای بهبود و حفاظت و نگهداری از جنگل را می‌آموزند؛ روش‌هایی که می‌تواند عامل کاهش فرسایش خاک و فراهم ساختن زیستگاه‌هایی برای حیات وحش گردد. همچنین با مطالعه درس‌هایی مثل جنگلداری، بهرهبرداری از جنگل و سیاست جنگل می‌آموزند که چگونه با فراهم ساختن مناطقی برای چرای دام‌ها، می‌توان فشار وارد شده بر زمین‌های جنگلی را کاهش داد یا چگونه می‌توان چوب مورد استفاده برای ساخت وسایل چوبی و سوخت و انرژی را فراهم ساخت تا به این وسیله، هم منافع اقتصادی حاصله از جنگل و هم اکولوژی آن حفظ گردد.
موقعیت شغلی در ایران :
ایران با داشتن 24 تا 25 درصد بیابان از مجموع وسعت کشور، با مشکل مهم و حیاتی فرسایش خاک رو به رو است. این فرسایش، مشکلات اقتصادی بسیاری را در کانون‌های بحرانی کشور ایجاد کرده است و تنها راه مبارزه با آن، احیای پوشش گیاهی مناطق بحرانی و حفظ و صیانت از جنگل‌ها است. به عبارت دیگر، فارغ‌التحصیلان توانمند این رشته چون هم از اطلاعات فنی - مهندسی و هم از علوم طبیعی و اقتصادی و اجتماعی مربوط به مناطق جنگلی برخوردار هستند، فرصت‌های شغلی مناسبی دارند که از آن جمله می‌توان به کارشناس متخصص در تهیه طرحهای جنگلکاری و جنگلداری و سایر طرحهای مربوط به حفاظت و توسعه جنگل‌ها در سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور، وزارت جهاد کشاورزی، شهرداری‌ها، سازمان پارک‌ها و فضای سبز و سازمان محیط زیست اشاره کرد. همچنین همکاری با شرکت‌ها و مؤسسات مجری طرحهای راهسازی در زمینه نقشه‌برداری، طراحی و محاسبه و اجرای راه‌ها و جاده‌های جنگلی، فعالیت در شرکت‌های مشاوره منابع طبیعی به صورت همکاری در طرحهای جنگلداری خصوصی و شرکت‌های بهرهبرداری از جنگل‌ها از جمله فعالیت‌هایی است که فارغ‌التحصیلان مهندسی منابع طبیعی گرایش جنگلداری می‌توانند در آنها حضور داشته باشند.
دروس تخصصی گرایش جنگلداری:
اندازه‌گیری جنگل، جنگل‌شناسی، جاده‌سازی، جنگلداری، اقتصاد جنگل، بهرهبرداری جنگل، خاکشناسی جنگل، اکولوژی جنگل، درخت‌شناسی، شناخت حیوانات شکاری،حقوق وقوانین منابع طبیعی، سیاست جنگل، حمل و نقل چوب، حمایت جنگل، جنگلکاری و نهالستان‌های جنگلی، صنایع چوب، جلسه بحث، طرح جنگلداری.
ه) گرایش علوم و صنایع چوب و کاغذ:
علوم و صنایع چوب و کاغذ مجموعه علوم و فنونی است که با فراگیری آنها دانشجویان در زمینه نحوه رویش و تولید چوب و عوامل مؤثر بر آن، اختصاصات ساختمانی و طبقه‌بندی و درجه‌بندی چوب‌ها و کاغذها، خواص فیزیکی، مکانیکی، شیمیایی و کاربردی چوب و کاغذ، تبدیل شیمیایی و مکانیکی و نیز بازرگانی و داد و ستد چوب و کاغذ و تولیدات آنها آگاهی لازم را کسب می‌کنند.
موقعیت شغلی در ایران :
فارغ‌التحصیل علوم و صنایع چوب و کاغذ می‌تواند به عنوان مدیرفنی در بخش‌های دولتی یا خصوصی مجتمع‌های چوب و کاغذ و کارخانجات تولید چوب فعالیت کند یا به عنوان کارشناس در دفاتر فنی سازمان جنگل‌ها و مراتع مشغول به کار گردد.
دروس تخصصی گرایش علوم و صنایع چوب و کاغذ :
فیزیک چوب، شیمی چوب، مدیریت صنعتی، چوب‌بری ، روکش و تخته لایه ، استاندارد و درجه‌بندی چوب، صنایع مبلمان، مکانیک چوب، تخته خرده چوب، تخته فیبر، چوب‌خشک‌کنی، تکنولوژی تهیه خمیر کاغذ، حفاظت کار و ایمنی در صنایع چوب، بازار چوب، سازه‌های چوبی، کنترل کیفیت محصول، کاغذسازی، جلسه بحث.
دوست عزیز، به سایت علمی نخبگان جوان خوش آمدید
مشاهده این پیام به این معنی است که شما در سایت عضو نیستید، لطفا در صورت تمایل جهت عضویت در سایت علمی نخبگان جوان اینجا کلیک کنید.
توجه داشته باشید، در صورتی که عضو سایت نباشید نمی توانید از تمامی امکانات و خدمات سایت استفاده کنید.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (Bookmarks)