(9)-گزاویه دوپلانول:«تجارت برف در افغانستان»،مجله جغرافیایی آلپین،سال 1974 و گزاویه دوپلانول و Denizot : «برفی که از سالنگ می‏آید»،افغانستان جورنال،1977،ص 74-75.قد و اندازه یخدونها متفاوت اما طرح و نقشه آنها تقریبا یکسان بوده است.آنها متشکل از یک‏ مخزن،شامل چاهی وسیع برای انبار کردن یخ هستند که سقفی مخروطی و غالبا بسیار مرتفع دارد با دیوارهایی بسیار بلند که در سمت جنوب حوضچه‏هایی که در آنها یخ می‏سازند،برپا ایستاده‏اند. یک بنای کوچک جزء بیوتات بنای اصلی نیز وجود داشته که سرپناه نگهبان یخدون یا انبار ابزار و وسایل کار بوده است.یخچال حاجی آقا علی در عباس آباد یکی از مهمترین و مشهورترین یخچالها در میان پنج‏ یخچالی است که در شهر کرمان وجود دارد.چاه محل یخ آن به شکل استوانه است با عمق 5/4 متر و به قطر 5/9 متر.پلکانی که در دیوار تعبیه شده و اجازه می‏دهد به ته آن رفت.در مرکز این چاه‏ بخشی وجود دارد توپر که حفر نشده و امکان می‏دهد یخ را برداشت و اجازه نداد که سطح زیادی از یخ در معرض هوا قرار گیرد.سوراخ چاهکی که در ته این چاه باز می‏شود اجازه می‏دهد آب آن مقدار از یخهایی که ذوب می‏شود تخلیه شود.جدارها و ته قسمت تاجی شکل توخالی که از یخ پر می‏شود با آجر فر شده است.ظرفیت یخچال حدود 290 متر مکعب است.ارتفاع از ته چاه تا نوک‏ سقف مخروطی 12 تا 16 متر است.یخچال عباس آباد نظیر تمامی یخچالهای فلات ایران دارای سرپوشی است مرتفع به شکل‏ مخروط مشابه مخروطی که غالبا روی آب انبارها برپا می‏کنند.10