تاثیر ونقش مکان های مذهبی بر روح و روان

[وحید 0319]

موضوع بحث:تاثیر ونقش مکان های مذهبی بر روح وروان


تندرستي يكي از نعمت هاي بزرگ الهي در زندگي انسان است . در مقابل ، بيماري همواره به عنوان خطري انسان و جامعه را تهديد مي كند و زيان هاي اقتصادي ، خانوادگي و اجتماعي را به دنبال دارد . امروزه از نظر كارشناسان اين حقيقت مسلم است كه براي سازگاري منطقي با خود و محيط ، و رسيدن به تندرستي و آرامش بايد به بهداشت روان توجه كافي مبذول داشت . با وجود پيشرفتهاي علمي چشمگيري كه در زمينه هاي روانپزشكي و روان درماني صورت گرفته، ملاحظه مي شود صاحب نظران بر نياز به دين در زمينه بهداشت رواني تأكيد زياد دارند .
آن ها عقيده دارند كه اعتقادات مذهبي در تسكين آلام روحي بسيار مؤثر است . داشتن ايمان و دلسپردن به خداوند و قرار گرفتن در مسيري كه او براي سعادت بشر تعيين كرده ، در انسان اطميناني مؤثر و نيروي قوي پديد مي آورد . در اين ميان ، شركت در مراسم ديني و حضور در اماكن مذهبي مثل مساجد و زيارت گاهها نقش بسيار مؤثري در تامين بهداشت رواني انسان دارد . حضور در اماكن مقدس و زيارتگاههاي شخصيتهاي معنوي و الهي ، موجب تخليه هيجاني در انسان مي شود و اين تخليه هيجاني با آرامش دروني در آدمي همراه است . مراسمي نظير نذز ، اطعام نيازمندان ، عبادات دسته جمعي و شركت در فعاليت هاي مذهبي در اماكني مانندبقاع متبرکه - مسجدو.... ، اكثراً مي توانند كاركردهاي روان درماني داشته باشند . "

حضور در اماكن مقدس و زيارتگاهها و يا شركت در مراسم مذهبي جمعي ، سبب مي شود كه فرد در هماهنگي با محيطي كه در آن قرار گرفته براي دقايق يا ساعاتي كشمكش هاي دروني و تضادهاي رواني خويش را به فراموشي بسپارد . مراسم آئين هاي مذهبي به فرد كمك مي كند كه بتواند بر اختلالات روحي خويش تا حدودي فائق آيد و آن ها را كنترل كند . شركت افراد در مراسم ديني از قبيل زيارت و عبادت ، با كاهش اختلالات رواني آن ها همراه است . همچنين شركت در مناسك ديني و حضور در اماكن زيارتي ، باعث كاهش اضطراب و عصبانيت و اختلالات رواني مي شود .

زيرا اطمينان زائرين به ياري و كمك خداوند افزايش مي يابد و لذا به كمك رحمت الهي در حل مشكلات خود اميدوارتر مي شوند . همين پژوهش نشان مي دهد كه نگرش كساني كه در اماكن مذهبي و زيارتگاهها حضور مي يابند ، در برخورد با استرس ها تغيير مي يابد و اين تغيير نگرش به شكلي مثبت ، باعث بهبود اخلاق و تأمين سلامت رواني آنها مي شود .
زيارت يكي از اعمال و مناسك ديني است كه به عنوان يك تجربه شخصي تقريباً در همه اديان ، وجود دارد و انسانها با حضور در اماكن مذهبي احساس آرامش مي كنند . زيارت در اسلام ، جايگاه ويژه اي دارد و نزد مسلمانان به عنوان يك ارزش محسوب مي شود . در چنين تجربه اي فرد خود در محيطي معنوي و سرشار از صفا و يكرنگي قرار مي دهد و شرايط را براي ارتباطي نزديك و خالصانه با خداوند فراهم مي كند .
با اين احساس كه دعايش در اين مكان ، به استجابت نزديك است ، خواسته هاي خود را با خداوند بسيار بخشنده و مهربان مطرح مي كند . برخي از روانشناسان به كاركرد روان درماني ديگري از زيارت اشاره كرده اند و آن اينكه انسان زائر با تأسي به سيره و منش معنوي انسان بزرگي كه به زيارت او رفته ، مي تواند براي زندگي خويش هدف و برنامه اي سعادتمندانه را طراحي كند و آنگونه كه آنها زيسته اند ، زندگي كند . اين احساس در ايجاد بهداشت و امنيت رواني در انسان كمك مي كند .
مساجد از اماكن بسيار مهم مذهبي هستند كه كاركردهاي فردي و اجتماعي متعددي را درارتباط با بهداشت روان برعهده دارند . تحقيقات نشان داده است كه حضور در مسجد مي تواند در از بين بردن مشكلاتي مانند احساس تنهايي ، غم و اندوه و حتي انزوا گرايي بسيار مؤثر باشد . گردهمايي هاي مذهبي در مساجد كه مسلمانان در اجراي آن به طور متحد عمل مي كنند ، پيوندهاي عاطفي آن ها را تقويت مي كند و صميميت بيشتري را در بين آنها وجود مي آورد .
دوري از انزوا ، رهایي از اندوه هاي جانكاه و احساس توانمندي در همراهي و تعاون با ديگران ، همه به طور غيرمستقيم ، در زمره درمانهاي رواني قرار مي گيرند كه با حضور در مسجد و در جمع صميمي انسانهاي با ايمان تحقق مي پذيرد . همان طور كه مي دانيد اصلي ترين برنامه مذهبي در مساجد ، نماز است . نماز شكلي از نيايش با خداست كه با هماهنگي و نظم خاصي در قالب حركات معنا دار فيزيكي و روحي انجام مي شود .