ماهواره های زمین اهنگ

[Joseph Goebbels]

ماهواره های زمین اهنگ

گرداوری : اقای رسول سیرتی
منبع : صنایع هوافضا / ش 78


محاسبات ریاضی نشان می دهد که اگر جسمی در مداری به فاصله 42164 کیلومتری از مرکز زمین قرار بگیرد ، دوره چرخش ان به دور زمین براب با طول یک شبانه روز می شود و بنابراین نسبت به یک منطقه از زمین ، ثابت می ماند . همین پدیده باعث شد که انسان به فکر قرار دادن ماهواره هایی در چنین مداری بیفتد تا بتواند پوشش ثابتی را برای یک منطقه مشخص برقرار نماید . ماهواره های زمین اهنگ اغلب مصارف مخابراتنی دارند . البته در کاربری های هواشناسی یا ماموریت های نظامی نیز می توانند مورد استفاده قرار گیرند . مدار این ماهواره ها در زاویه میل صفر درجه تعریف می شوند.


هر اندازه فاصله یک مدار ماهواره ای از مرکز زمین ( یا به عبارت دیگر ، ارتفاع ان از سطح زمین ) بیشتر می شود ، دوره یا مدت زمان چرخش ان نیز به دور زمین افزایش می یابد . ماهواره هایی با ارتفاع حدود 150 ، 200 الی 300 کیلومتری از سطح زمین ، دوره چرخشی در حدود یک یا چند ساعت دارند و در طول روز چندین بار کره زمین را دور می زنند . کره ماه نیز که در ارتفاع حدود 385000 کیلومتری از سطح زمین قرار دارد ، هر 30 روز یکبار بصورت کامل زمین را دور می زند .
بنابر محاسبات ریاضی و همچنین مشاهده عملی ، در یک ارتفاع مشخص از سطح زمین ( یا به عبارت دیگر فاصله مشخص از مرکز زمین ) دوره چرخش ماهواره به دور زمین برابر با دوره حرکت وضعی زمین ( یا به عبارت دیگر طول یک روز و شب کامل 23 ساعت و 56 دقیقه و 4 ثانیه ، یا به عبارت دقیق تر 86164/1 ثانیه ) می باشد . بدیهی است در چنین مداری ، ماهواره نسبت به یک منطقه از زمین ثابت و بدون حرکت نسبی قرار می گیرد . ارتفاع این مدار دایروی از سطح دریا ، در حدود 35786 کیلومتر و فاصله ان از مرکز زمین برابر با 42164 کیلومتر است . ماهواره هایی که در این مدار قرار می گیرند ، ماهواره های زمین اهنگ یا geo نامیده می شود .


ایده اولیه وجود چنین مداری به اندیشه ها و تحقیقات " کنستانتین تسیلکوفسکی " روسی بر می گردد . هرمان اوبرت المانی نیز در دهه 20 به وجود چنین قابلیتی در مدار حدود 35900 کیلومتری از سطح دریا اشاره کرد . اما اشکارترین و کاربردی ترین اشاره به چنین مداری و کاربردهای عملیاتی ان را " آرتور سی . کلارک " نویسنده استرالیایی ، طی مقاله ای با عنوان : " رله های خارج از زمین " در مجله " جهان بی سیم " ، در اکتبر 1945 ارائه کرد . کلارک در این مقاله حتی توان و بسامد ( فرکانس ) های مورد نیاز برای چنین ماهواره ای را محاسبه و ارائه نمود . کلارک نشان داد که چگونه می توان کل کره را زیر پوشش 3 ماهواره زمین اهنگ قرار داد . از همین رو گامی به مدار زمین اهنگ ، مدار کلارک نیز گفته می شود . 19 سال بعد در 19 اگوست 1964 با پرتاب موفقیت امیز ماهواره " سینکام -3 " توسط پرتابگر دلتا از مرکز فضایی " کیپ کاناورال " اولین ماهواره زمین اهنگ جهان ، در حالی که ماموریتی مخابراتی داشت ، به فضا پرتاب شد . سینکام -3 موفق شد تا تصاویر تلویزیونی مسابقات المپیک تابستانی توکیو را در سال 1964 برای امریکا مخابره کند .

ادامه دارد...

گرداوری : اقای رسول سیرتی

منبع : صنایع هوافضا / ش 78