مراقبت از پا در بيماران ديابتي

[سونای]

مراقبت از پا در بيماران ديابتي



ديابت بيماري نسبتاً شايعي است كه به مرور عوارض مختلفي را ايجاد مي‌كند. يكي از خطرناك‌ترين عوارض ديابت ايجاد زخمهاي مزمن در پا مي‌باشد كه نهايتاً مي‌تواند منجر به قطع عضو گردد. بطوريكه بعد از جراحات منجر به قطع عضو، ديابت شايعترين عامل قطع عضو اندام تحتاني است. قطع عضو يك اندام با توجه به فشاري كه به اندام مقابل وارد مي‌سازد نهايتاً مي‌تواند باعث قطع عضو اندام مقابل نيزگردد.



هزينه‌هاي وارد به فرد و جامعه چه از نظر روحي و جسمي و يا اقتصادي و امكان پيشگيري ازاين عوارض باعث ايجاد درمانگاههاي خاص جهت پيشگيري و درمان بيماريهاي پا در بيماران ديابتي در كشورهاي پيشرفته شده است.



اساس كار اين درمانگاهها آموزش بيماران است. با شناخت علل ايجاد زخمها و رعايت دستورات ساده تا حدود زيادي مي‌توان از ايجاد زخمهاي پا و نهايتاً قطع عضو بيماران ديابتي پيشگيري نمود. هدف از نگارش اين مطلب انتقال و آموزش برخي از اين موارد به افراد مبتلا به ديابت است و اميدواريم بتوانيم امكانات آموزشي بيشتري را براي اين بيماران در آينده نزديك مهيا سازيم.



از افراد مبتلا به ديابت به علل مختلفي در معرض زخمهاي پا مي‌باشند. معمولاً چند عامل دست به دست هم داده و نهايتاً باعث ايجاد زخم مي‌گردند كه در صورت عدم بررسي و درمان به موقع مي‌تواند براي فرد عوارض خطرناكي را به همراه داشته باشد. از مهمترين عوامل زمينه ساز مي‌توان به درگيري اعصاب محيطي اشاره نمود كه باعث كاهش حس در پاها شده و فرد را در معرض آسيب قرار مي‌دهد. ساير علل شامل آسيب‌هاي جزئي و مكرر، خراشيدگي‌هاي پوستي، عفونت، اختلال عروق خوني در اندام تحتاني و اشكال در بهبود زخم‌مي‌باشد. حذف يك يا چند عامل مي‌تواند باعث كاهش ايجاد زخمهاي ديابتي گردد. توصيه‌هاي زير بطور كلي براي تمام افراد مبتلا به ديابت ارائه گرديده است و بهتراست در هر مورد از پزشك خود راهنمائي‌هاي لازم را در خواست كنيد.

---

http://rehab.blogfa.com

---

[سونای]

روزانه پاهاي خود را معاينه كنيد. به محلهاي قرمزي، تاول يا بريدگي دقت كنيد. توجه كنيد كه آيا حس گرمي و سردي پاها كم نشده است؟ آيا در پاها احساس تورم نمي‌كنيد؟



اگر نمي‌توانيد تمام قسمتهاي پا را معاينه كنيد از يك آينه استفاده كنيد يا از فرد ديگري بخواهيد اين كار را براي شما انجام دهد. هرچه
زودتر مراقبت از زخم پا را شروع كنيد خطرات بعدي كمتر است.



1) بايد پاها هر روز توسط آب و صابون شستشو و سپس خشك شوند.
الف) صابون بكار رفته بايد از نوع صابونهاي ملايم باشد.
ب) با توجه به اينكه ممكن است حس گرما در پا اختلال داشته باشد وحتي دستها نيز دچار اختلال حسي باشند بهتر است قبل از شستشو،
دماي آب توسط آرنج كنترل شود تا از بروز سوختگي پيشگيري بعمل آيد.
ج) توجه كنيد كه بعداز شستن پاها، آنها را كاملاً با آب شستشو دهيد به نحوي كه صابون كاملاً پاك شده و بر روي پوست باقي نماند.
د) پاها را با يك حوله كاملاً نرم خشك كنيد، به لاي انگشتان دقت بيشتري كنيد. باقي ماندن رطوبت خود باعث ايجاد خشكي و ترك برداشتن
پوست مي‌شود.
ه) حوله را بر روي پا فشار دهيد. از ماليدن حوله به روي پوست خودداري كنيد.
و) در مناطقي از پا كه ميخچه وجود دارد، پس از شستشوی پا حوله را محكم روي اين نواحي بكشيد. برجسته بودن قسمتي از پوست باعث فشار به آن ناحيه شده و نهايتاً باعث بزرگترشدن ميخچه يا پينه مي‌گردد.
ز) بعد از خشك شدن پاها از كرم مرطوب كننده استفاده كنيد. استفاده از كرم مرطوب كننده در صورتي كه هنوز پوست مرطوب است
مي‌تواند خشكي پا را شديدتر كند.
ح) در بين انگشتان از كرم مرطوب كننده استفاده نكنيد بلكه از پودر تالك استفاده شود.

[سونای]

ناخنهادر دیابت



مراقبت ازناخنها بسيار مهم است ناخنهاي نامناسب مي‌توانند منشاء عفونت گردند و بيماريهاي ناخن بايد بطور جدي درمان شوند. رعايت موارد
زير در همه مبتلايان به ديابت توصيه مي‌گردد.
الف) ناخنهاي پا بايد بطور مستقيم چيده شوند و لبة آنها اندكي از انگشتان بيرون باشد تا از ايجاد عفونت در كناره ناخن جلوگيري شود.
ب) براي چيدن ناخن از قيچي استفاده نكنيد. پس از كوتاه كردن ناخنها آنها را سوهان بزنيد.



الف) هنگام پياده‌روي بهتر است از جوراب نرم و ضخيم استفاده شود يا دو جفت جوراب نازك نخي روي هم پوشيده شود. اين امر باعث
مي‌شود سائيدگي پوست پا در كفش كمتر شود.
ب) سعي كنيد از جورابهاي نخي يا پشمي استفاده كنيد و موقع پوشيدن جوراب لبه‌هاي جوراب چين خوردگي نداشته باشد.
ج) جورابهائي تهيه كنيد كه دوخت قسمت جلوي آن در جلوي جوراب نباشد بلكه خط دوخت بايد زير انگشتان پا قرار گيرد. همچنين قسمت‌فوقاني آن فشار زيادي به ساق پا وارد نسازد.
د) محلهاي دوخت داخل جوراب را بررسي كنيد. نخهاي اضافه را بگيريد. برجستگي داخل جوراب مي‌تواند باعث ايجاد زخم پا گردد.
ه) حداقل هر روزجورابهاي خود بشويد.
و) هرگز كفش بدون جوراب نپوشيد.
ز) با توجه به اينكه حس گرما و سرماي پا ممكن است مختل باشد. درروزهاي سرد از جورابهاي گرم استفاده كنيد و اگر جورابها خيس شدند فوراً آنها را تعويض كنيد.

[سونای]

پاهای دیابتی

مشاوره در میزان و نحوه انجام ورزش مناسب در افراد مبتلا به دیابت یا مستعد به دیابت بخصوص در افراد دارای اضافه وزن از جمله اقدامات پیشگیری و درمان دیابت است. بسیاری از افراد دچار بی حرکتی یا اضافه وزن مبتلا به بیماریهای همراه مثل آرتروز می باشند در این حالت درمان آرتروز و کاهش درد بیمار به بهتر شدن توانایی حرکت بیمار کمک می کند و نهایتا باعث بیشتر شدن توانائی فرد در انجام ورزش می شود.


درگیری عصب در دیابت شایع است و خود را بصورت گز گز و مورمور شدن، احساس داغ شدن یا سرد شدن قسمتی از بدن، احساس وجود سنگ ریزه موقع راه رفتن ، حتی دردهای تیر کشنده شدید یا حالت برق گرفتگی خود را نشان می دهند.گاهی التهاب عصب علایمی شبیه به دیسک و سیاتیک ایجاد می کند و مشکلاتی در درمان بیمار ایجاد می کند. ممکن است تشخیص و درمان این بیماریها یکی از زمینه های کاری متخصصین طب فیزیکی است. انجام نوار عصب و عضله در صورت لزوم می تواند نوع درگیری عصب، محل و شدت آنرا تعیین کند وبه تنظیم برنامه درمانی کمک نماید.



اختلالات پا بعلت اثر دیابت بر پوست، عروق و اعصاب پا شایع است. رفع مشکلات پا با معاینه ارزیابی پا و راه رفتن و تعیین نوع کفش و کفی لازم انجام می شود. در مواردی خاص مثل زخم کف پا از کفشهای مخصوص که حداقل فشار را بر کف پا وارد می کنند استفاده می شود. متاسفانه برخی از زخمهای دیابتی منجر به قطع عضو میشود. اختلال تعادل در پا در دیابت بعلت مشکلات در اعصاب پا ایجاد می شود و می تواند باعث زمین خوردن شود.ارزیابی تعادل و تمرینات افزایش تعادل باعث پیشگیری ازاین خطر می شود.



با توجه به استفاده از کمترین میزان دارو و اثرات پایدار درمانهای طب فیزیکی بخصوص برنامه های تمرینی برای هر بیمار، اقدامات درمانی فیزیکی برای درمان این بیماران بسیار سودمند می باشند. این درمانها شامل ورزشهای درمانی می باشد.




منبع