ملامین ها

**HANIKO** · 8th June 2011 01:48 AM

ملامین ها جزو پرکاربردترین و مهمترین پلیمرها هستند.

ملامين اولين بار در حدود 45 سال پيش در ايتاليا ساخته شد و حدود 30 تا 35 سال پيش به ايران راه يافت .مِلامين، ماده‌اي است که. با گرم کردن دي سيان دي آميد به تنهايي يا در مجاورت آمونياک و يا ساير بازها و در حلال‌هاي آلي گوناگون ساخته مي‌شود.ملامين ماده مهمي در صنعت پلاستيک است و از تراکم آن با متانال و ساير ترکيبات، رزين‌هاي گرما سخت تهيه مي‌شوند که پايداري چشمگير در برابر گرما و نور دارند.
ملامين يک ماده شيميايي آلي است، که بيش از همه به صورت بلورهاي مملو از نيتروژن يافت مي‌شود.
ملامين به طور گسترده‌اي در توليد پلاستيک‌ها، چسب‌ها، ظرف‌هاي غذا، قفسه‌‌ها و وايت‌بوردها به کار مي‌رود.
ملامين نام رايج براي ماده شيميايي 2,4,6-triamino-1,3,5-triazine است. ملامين يک تريمر (پليمر سه‌تايي) سيانامايد، با يک چارچوب 1،3،5 تيازيني است و از کربيد کلسيم ساخته مي‌شود. ملامين مانند سياناميد از لحاظ جرمي 66 درصد نيتروژن دارد.
اين ترکيب شيميايي را با فرمالدئيد متراکم مي‌کنند تا يک رزين گرماسخت (ترموستينگ) از آن به دست آيد. رزين‌هاي ملامين در کاربردهاي بسياري در صنعت دارند.
ساختار ملامین:

ساختار فرمالدئید:

روش کار تهیه رزین ملامین – فرم آلدئید (MF) :
حدود 1 گرم از پودر ملامین را وزن کرده و در داخل لوله آزمایش به آن حدود 5/1 میلی لیتر فرمالین اضافه کنید . مخلوط را به آرامی توسط چراغ بونزن حرارت دهید تا محلول شفاف شود . حال می توان با دو برابر حجمی آب مقطر ، رسوب سفید رنگ رزین ملامین – فرم آلدئید را جدا کرد .

ساختار رزین ملامین – فرم آلدئید (MF) :

ملامين و مواد غذايي
ملامين در سال 2007 در گلوتن گندم و کنسانتره پروتئين برنج صادراتي چين که در توليد غذاي حيوانات در آمريکا به کار مي‌رود، يافت شد. اين آلودگي باعث مرگ شمار زيادي از سگ‌ها و گربه‌ها به علت نارسايي کليه در آمريکا شد.
در رسوايي اخير آلودگي لبنيات در چين با ملامين، آلودگي به ملامين در چندين مارک تجاري متفاوت شيرخشک کودکان، يکي از مارک‌هاي دسر منجمد ماست و يک مارک قهوه سرد قوطي يافت شد. در همه اين فراورده‌ها به احتمال زياد از اجزايي استفاده شده بود که از شير آلوده به ملامين به دست آمده بودند

ملامين و سلامتي انسان
با اينکه بررسي مستقيمي در مورد تاثير ملامين بر سلامتي انسان وجود ندارد، داده‌هاي به دست آمده از مطالعات حيواني براي پيش‌بيني اثرات ملامين بر سلامتي انسان به کار برد.
ملامين به تنهايي باعث ايجاد سنگ مثانه در آزمايش بر روي حيوانات شده است. ملامين در ترکيب با اسيد سيانوريک، که ممکن است در پودر ملامين يافت شود، ممکن است بلورهايي را تشکيل دهد که به ايجاد سنگ‌ کليه منجر شود.
بلورهاي کوچک ملامين همچنين ممکن است لوله‌هاي کوچک درون کليه را که وظيفه تشکيل ادرار را به عهده دارند، مسدود کند و به نارسايي کليه و در مواردي به مرگ بينجامد.
همچنين نشان داده شده است که ملامين داراي در شرايطي معين در حيوانات آزمايشگاهي سرطان‌زا است، اما در مورد که آيا ملامين اثر مشابهي در انسان هم دارد، شواهد قاطعي در دست نيست.
ظروف ملامين ظروفي هستند که به دلايلي نظير مقاومت آن ها در برابر شکستن، ارزان و سبک بودن، در زماني نه چندان دور مورد توجه مردم و مصرف کنندگان قرار داشتند. البته در طي ساليان اخير و با ورود ظروف ديگر نظير پيرکس، چيني، آرکوپال و... اين ظروف کاربرد خويش را در مجالس و محافل رسمي از دست داده و به صورت ظروفي که تنها در برخي اوقات خاص نظير مسافرت‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرند، تبديل گرديده‌اند.لذا با افزايش توجه مصرف‌کنندگان به استفاده از اين ظروف در سال هاي قبل، شرکت‌هاي توليدي مختلفي در کشور به توليد اين گروه از ظروف پرداختند. بر همين اساس موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران با تهيه استانداردهايي متعدد تلاش نموده است تا با تدوين الگويي مناسب، توليدات اين شرکت‌ها را به محصولاتي که براي مصرف کنندگان بي‌زيان است تبديل نمايد. دانستن برخي از اين استانداردها، براي تهيه ظروفي مناسب‌تر جهت استفاده در منزل و مراکز غذاخوري جمعي، موثر خواهد بود

ويژگي‌هاي ظروف ملامين
بر اساس استاندارد شماره 612، مواد اوليه مورد مصرف در ساخت ظروف ملامين غذاخوري مي‌توانند شامل رزين ملامين، آلفا سلولز، پيگمان‌ها بوده و حداکثر تا 5 درصد وزن محصول از ساير مواد افزودني مجاز و مندرج در استاندارد ملي ايران به شماره 131 باشد.
مواد به کار رفته و نحوه ساخت اين ظروف بايد به گونه‌اي باشد که هنگام استفاده عادي از آنها در منزل و ساير مراکز، ترکيبات موجود در اين ظروف وارد مواد غذايي نشوند و در صورت ورود به ماده غذايي، مقدار آن در حدي باشد که سلامتي را به خطر نيندازد.
1) وضعيت ظاهري:
ظروف غذاخوري ملاميني بايد داراي سطحي صاف، يکنواخت و براق بوده و گليزر(لعاب مخصوص ملامين) تمام سطح ظرف را پوشانده و فاقد عيوب زير باشد:
آثار فرو رفتگي ناشي از فشار، وجود رگه‌هاي مربوط به زود سخت شدن مواد، وجود قسمت‌هاي ذوب نشده، وجود مواد خارجي که در ظرف مشاهده شوند، تيز بودن لبه‌ها، تاب داشتن، قرينه نبودن ظروف‌هاي داراي شکل منتظم، وجود تاول در سطوح ظرف، پخش رنگ و پررنگي اطراف گل نسبت به بقيه سطح ظرف، تنظيم نبودن تزيين ظرف، عدم توزيع يکنواخت مواد در کل ظرف.
2) ضخامت:ضخامت اين ظروف بر اساس ظرفيت آن ها تعيين مي‌گردد. حداقل ضخامت ظروفي که ظرفيتي کمتر از 100 ميلي ليتر دارند، 8/1 ميلي‌متر و حداقل ضخامت ظروفي که ظرفيت آنها بيش از 3000 ميلي‌ليتر مي‌باشند، 1/3 ميلي‌متر است.
3) نشانه‌گذاري:نشانه‌گذاري روي ظرف مي‌بايست شامل اطلاعات زير باشد که بايد روي هر ظرف با قالب‌گيري يا حک کردن به‌طور خوانا و پاک نشدني وجود داشته باشد.
الف) نام و علامت تجارتي سازنده
ب) کد متناسب با نوع ظرف
خريد ظروف ملامين
بر اساس موارد فوق، هنگام خريد اين ظروف دقت فرماييد که اين ظروف داراي علامت استاندارد بوده و با استفاده از مجوز وزارت بهداشت تهيه شده باشند. در پشت اين‌گونه ظروف(خصوصا ملامين و تفلون) شماره پروانه ساخت حک شده است که تضمين کننده کيفيت مواد اوليه مورد استفاده در تهيه ظرف و رعايت اصول بهداشتي است.

اين ظروف بايد داراي مهر استاندارد باشند، در غير اين صورت ممکن است از ترکيباتي غير مُجاز در تهيه آن استفاده شده باشد که خطرناک هستند. ظروف ملاميني تقلبي اغلب سبک‌تر مي‌باشند که دليل آن مي‌تواند به جهت عدم رعايت ضخامت مطلوب و نيز به کارگيري مواد اوليه نامرغوب باشد. جهت براق نمودن ظروف ملامين از پوشش گليزر استفاده مي شود که در صورت مناسب نبودن اين فرآيند پوشش‌دهي، پس از استفاده طولاني مدت، اين پوشش ممکن است آسيب ببيند.
آسيب پوشش(گليزر) در ظروف ملاميني موجب مي‌گردد مواد زير پوشش در تماس با مواد غذايي درون ظرف قرار گيرند. اين مواد مي‌توانند با ترکيبات غذايي واکنش داده و ترکيبات مضري را به داخل غذاي مصرفي وارد نمايند.
بر اين اساس در هنگام خريد ملامين دقت فرماييد که ظروف مورد انتخاب شما براي خريد، از انواع استاندارد و داراي شماره پروانه بهداشتي ساخت باشند.اگر چه ظروف ملامين کاربري آساني داشته و به دليل سبکي و ارزان بودن نيز از اقبال عمومي برخوردارند، ليکن براي خريد، به کارگيري و استفاده از اين ظروف در آشپزخانه نکات متعددي مي‌بايست مورد نظر قرار گيرند.
لذا از نظر بهداشتي، استفاده از ظروف ديگر نظير پيرکس و چيني به ظروف ملامين ارجحيت دارد.
امروزه نسبت به گذشته خیلی کم از ظروف ملامینی استفاده میشود در عوض از ملامین به عنوان روکشی محکم وارزان و یا چسبی قوی در تولید تخته های نئوپان یا MDF استفاده میگردد.