با سلام خدمت تمامی دوستان از این به بعد برای تکمیل اطلاعات سرطانها بنده اقدام به ایجاد این زیر مجموعه کردم که اطلاعات تمامی سرطانها به تناوب در این زیر مجموعه قرار خواهد گرفت.
امیدوارم مفید و آموزنده باشد.
با تشکر
با سلام خدمت تمامی دوستان از این به بعد برای تکمیل اطلاعات سرطانها بنده اقدام به ایجاد این زیر مجموعه کردم که اطلاعات تمامی سرطانها به تناوب در این زیر مجموعه قرار خواهد گرفت.
امیدوارم مفید و آموزنده باشد.
با تشکر
درمان تومورهای مغزی بزرگسالان (PDQ®)
اطلاعات كلي دربارۀ تومورهای مغزی بزرگسالان
نکات اصلی برای این قسمت
تومور مغزی بزرگسالان بیماریی است که در آن سلولهای غیرطبیعی در بافتهای مغز شکل میگیرند.
تومور مغزی که در قسمت دیگری از بدن شروع شده و به مغز سرایت ميكند تومور متاستاتیک نامیده میشود.
مغز بسیاری از عملکردهای مهم بدن را کنترل ميكند.
در اکثر نقاط بدن، نخاع، مغز را به عصبها متصل میکند.
انواع مختلفی از تومورهای مغزی و نخاعی وجود دارد:
تومورهای الیگودندروگلیال
تومورهای آستروسیتیک
گلیومهای ترکیبی
تومورهای اپاندیمال
تومورهای سلولی جنینی: مدولوبلاستوما (درجه 4)
تومورهای پارانشیمال پینه آل
تومورهای منینژیال
تومورهای سلول زایا
تومورهای ناحیه سلار: کرانیوفارنیژیوم (درجه1) و تومور هیپوفیر
دیگر تومورهای مغزی بزرگسالان
تومورهای مغزی عودکرده
علت بسیاری از تومورهای مغزی بزرگسالان ناشناخته مانده است.
علائم تومورهای مغزی و نخاعی بزرگسالان در همه افراد یکسان نيست.
آزمایشهايي که مغز و نخاع را بررسي ميكنند برای تشخیص (یافتن) تومورهای مغزی بزرگسالان استفاده میشود.
بسیاری از تومورهای مغزی بزرگسالان در جراحی تشخیص داده شده و برداشته میشوند.
عوامل خاصی بر امكان بهبودی كامل و گزینههای درماني تأثیر میگذارند.
تومور مغزی بزرگسالان بیماریي است که در آن سلولهای غیرطبیعی در بافتهای مغز شکل میگیرند.
انواع مختلفی از تومورهای مغزی و نخاعی وجود دارد. تومورها با رشد غیرطبیعی سلولها شکل گرفته و ممکن است که در قسمتهای مختلفی از مغز و نخاع شروع شوند. مغز و نخاع با هم سیستم اعصاب مرکزی (CNS) را تشکيل میدهند.
تومورها يا خوشخیم (غیرسرطانی) و یا بدخیم (سرطانی) اند. تومورهای مغزی خوشخیم رشد کرده و بر نواحی مغزي نزدیک فشار میآورند. آنها بهندرت به دیگر بافتها سرایت کرده و یا عود میکنند. در حاليكه تومورهای مغزی بدخیم به سرعت رشد کرده و به دیگر بافتهای مغز نيز سرایت ميکنند. زمانیکه تومور به دیگر نواحی مغز سرایت کرده و یا فشار میآورد، مانع کارکردن طبیعی آن قسمت از مغز میشود. تومورهای مغزی خوشخیم و بدخیم هر دو میتوانند باعث بروز علائم و گاهی مرگ شوند.
تومورهای مغزی هم در بزرگسالان و هم در کودکان بهوجود ميآيند، ولي درمان کودکان از درمان بزرگسالان متفاوت است. (برای کسب اطلاعات بیشتر درباره درمان کودکان، خلاصه PDQ را دربارۀ درمان تومورهای مغزی و نخاعی کودکان در یک نگاه مطالعه کنید.)
برای کسب اطلاعات دربارۀ سرطان لنفوم که در مغز شروع میشود خلاصة PDQ در مورد درمان سرطان لنفوم CNS اولیه را مطالعه کنید.
به تومور مغزی که در قسمت دیگری از بدن شروع شده و به مغز سرایت ميكند تومور متاستاتیک ميگويند.
تومورهایی که در مغز شروع میشوند تومورهای مغزی اولیه نامیده میشوند. اغلب، تومورهایی که در مغز یافت میشوند در جای دیگری از بدن شروع شده و به قسمتهايي از مغز سرایت ميكنند. این نوع تومورها تومور مغزی متاستاتیک (یا متاستاز مغزی) نامیده میشوند. تومورهای مغزی متاستاتیک از تومورهای مغزی اولیه شایعترند.
انواعی از سرطان که معمولاً در مغز رسوخ ميكنند عبارتند از ملانوم و سرطان پستان، سرطان روده بزرگ و راست روده، ریه، و سرطان با منشا اولیه نامشخص. انواعی از سرطان که معمولاً در نخاع گسترش مییابند عبارتند از لنفوم و سرطان ریه، پستان و پروستات. در حدود نیمی از تومورهای مغزی و نخاعی متاستاتیک توسط سرطان ریه ميباشند. لوکمی، لنفوم، سرطان پستان، و سرطان دستگاه گوارش، ممکن است به لپتومننژها (دو قسمت از داخلیترین غشائی که مغز و نخاع را میپوشانند) سرایت کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرطانهایی که معمولاً به مغز و نخاع منتشر ميشوند به خلاصههای PDQ مراجعه کنید.
- درمان سرطان لنفوم هوجکین بزرگسالان
- درمان سرطان لنفوم غیرهوجکین بزرگسالان
- درمان سرطان پستان
- درمان کارسینوم اولیه نامشخص
- درمان سرطان روده بزرگ و راست روده
- درمان ملانوم
- درمان سرطان رية سلول غیرکوچک
- درمان سرطان رية سلول کوچک
مغز بسیاری از عملکردهای مهم بدن را کنترل ميكند.
مغز دارای سه بخش مهم است:
در اکثر نقاط بدن، نخاع، مغز را به عصبهاي بدن وصل میکند.
- مخ بزرگترین بخش مغز است و در بالای سر قرار دارد. مخ فکر کردن، یادگیری، حل مسئله، احساسات، گفتار، خواندن، نوشتن و حرکات ارادی را کنترل میکند.
- مخچه در بخش پایینی پشتی مغز قرار دارد (نزدیک به وسط پشت سر) و حرکت، تعادل و طرز ایستادن و نشستن را کنترل میکند.
- ساقه مغز، مغز را به نخاع وصل میکند. این در پایینترین قسمت مغز قرار دارد (دقیقاً بالای پشت گردن). ساقه مغز، تنفس، ضربان قلب، و عصبها و ماهیچههایی را که در دیدن، شنیدن، راه رفتن، صحبت کردن و خوردن استفاده میشوند، کنترل میکند.
نخاع ستونی از بافت عصبی است که از ساقه مغز به مرکز پشت، پایین میرود و توسط سه لایه نازک از بافت به نام غشاء پوشانده میشود. این غشاء توسط ستون فقرات احاطه شده است.
عصبهای نخاع، پیامها را بین مغز و بقیه نقاط بدن منتقل میکند برای مثال یک سیگنال از مغز برای حرکت عضلات و یا از پوست به مغز برای حس لمس کردن.
انواع مختلفی از تومورهای مغزی و نخاعی وجود دارد.
تومورهای مغز و نخاع براساس نوع سلولی که در آن بهوجود میآیند و محلی که تومور در ابتدا در CNS شکل میگیرد نامگذاری میشود. درجۀ تومور برای ابراز تفاوت بین تومورهای کند رشدکننده و سریع رشدکننده بهکار برده ميشود.
درجۀ یک تومور بر این اساس است که سلولهای سرطان در زیر میکروسکوپ چقدر غیرطبیعی بهنظر رسیده و اینکه تومور چقدر سریع رشد کرده و منتشر میشود.
نظام درجهبندی تومور
درجه 1 (درجه پایین)- تومور بهکندی رشد میکند و سلولهایی دارد که بسیار شبیه سلولهای طبیعی بوده و بهندرت به بافتهای اطراف سرایت میکند. این امکان وجود دارد تا کل تومور از طریق جراحی برداشته شود.
درجه 2- تومور بهکندی رشد میکند اما ممکن است به بافت اطراف سرایت کرده و عود کند (برگردد). به تومورهاي با درجه بالاتري تبديل شدند.
درجه 3- تومور به سرعت رشد کرده و ممکن است به بافت اطراف سرایت کند. سلولهای تومور بسیار متفاوت از سلولهای طبیعی بهنظر میرسند.
درجه 4 (درجه بالا)- تومور به سرعت رشد کرده و به بافتهای اطراف سرایت میکند. سلولها مانند سلولهای طبیعی بهنظر نمیرسند.
ممکن است بخشهایی از سلولهای مرده در تومور وجود داشته باشد. درمان تومورهای مغزی درجه 4 دشوارتر از تومورهای درجه پایین است.
تومورهای آستروسیتی
تومورهای آستروسیتی در يك نوع سلول ستارهاي شكل در مغز به نام آستروسیت ايجاد ميشود.
آستروسیت نوعی از سلول گلیال است و گاهی اوقات گلیوم نامیده میشود. تومورهای آستروسیتی شامل انواع زير است:
تومورهای الیگودندروگلیال
- گلیوم ساقة مغز : گلیوم ساقه مغز در ساقة مغز، بخشی از مغز که به نخاع متصل است، شکل میگیرد. این نوع تومور اغلب تومور درجه بالا است که بهطور وسیعی از طریق ساقه مغز گسترش مييابد و درمان آن نیز دشوار است. گلیوم ساقه مغز به ندرت در بزرگسالان اتفاق میافتد (برای کسب اطلاعات بیشتر به خلاصه PDQ درباره درمان گلیوم ساقه مغز در کودکان مراجعه کنید.)
- تومور آستروسیتی پینه آل: تومور آستروسیتی پینه آل در بافت اطراف غدة پینه آل تشکیل شده و میتواند در درجات مختلف باشد. غدة پینهآل یک عضو کوچک در مغز است که ملاتونین، هورمونی که به کنترل سیکل خواب و بیداری کمک میکند، تولید میکند.
- آستروسیتومای پیلوسیتیک (درجه 1): یک آستروسیتومای پیلوسیتیک بهکندی در مغز و نخاع رشد میکند. این تومور ممکن است به شکل یک كيست بوده و بهندرت به بافتهای اطراف گسترش یابد. این نوع تومور رایجترین نوع در بین کودکان و نوجوانان و در افرادی است که به نوروفیبروماتوزیس نوع 1(NF 1) مبتلا هستند. آستروسیتومای پیلوسیتیک بهندرت باعث مرگ میشود.
- آستروسیتومای منتشر (نوع2): آستروسیتومای منتشر بهکندی رشد میکند اما اغلب به بافتهای اطراف گسترش مییابد. برخی اوقات آستروسیتومای منتشر به درجة بالاتر پیشرفت کرده و تبدیل به آستروسیتومای آناپلاستیک و یا یک گلیوبلاستوما میشود. آستروسیتومای منتشر میتواند در هر قسمتی از مغز تشکیل شود اما بیشتر در مخ ایجاد میشود. این نوع تومور رایجترین نوع در نوجوانان و در افراد مبتلا به سندروم لیفرومنی (Li-Fraumeni syndrome) است. این نوع تومور همچنین به آستروسیتومای منتشر درجه پایین معروف است.
- آستروسیتومای آناپلاستیک (درجه 3): آستروسیتومای آناپلاستیک به سرعت رشد کرده و به بافتهای اطراف گسترش مییابد. آستروسیتومای آناپلاستیک به درجات بالاتر پیشرفت کرده و تبدیل به گلیوبلاستوما ميشود. آستروسیتومای آناپلاستیک اکثراً در مخ تشکیل ميشود و بيشتر در بزرگسالان ديده ميشود. آستروسیتومای آناپلاستیک همچنین به آستروسیتومای بدخیم و یا آستروسیتومای درجه بالا معروف است.
- گلیوبلاستوما (درجه 4): گلیوبلاستوما بهسرعت رشد کرده و گسترش مییابد. گلیوبلاستوما اکثراً در مخ تشکیل میشود. این نوع تومور بيشتر در بزرگسالان ديده ميشود و احتمال بهبودی ضعیفی دارد. به این نوع تومور گلیوبلاستومای مولتيفرم نیز گفته میشود.
تومور الیگودندروگلیال در سلولهای مغز به نام الیگودرندروسیت که به سلامت سلولهای عصبي کمک میکند، شروع میشود. الیگودندروسیتها نوعی سلول گلیال هستند که گاهی نیز گلیوم نامیده میشوند. درجات تومورهای الیگودندروگلیال شامل موارد زیر است:
گلیوم مختلط
- الیگودندروگلیوم (درجه 2): الیگودندروگلیوم بهکندی رشد کرده و گسترش مییابد و سلولهای تومور بسیار شبیه به سلولهای طبیعی است. این نوع تومور بيشتر در مخ تشکیل میشود. الیگودندروگلیوم در بین بزرگسالان بسیار رایج است.
- الیگودندروگلیوم آناپلاستیک (درجه3): الیگودندروگلیوم آناپلاستیک بهسرعت رشد کرده و سلولهای تومور، بسیار متفاوت از سلولهای طبیعی بهنظر میرسند. این تومور ممکن است در یک قسمت و یا در قسمتهای مختلفي در تمامی مغز رشد کند. این نوع سرطان اکثراً در مخ تشکیل میشود.
گلیوم مختلط نوعي تومور مغزی است که دو نوع سلولهای تومور در داخل آن هستند- الیگودندروسیت و آستروسیت. این نوع تومور اکثراً در مخ تشکیل میشود.
تومورهای اپاندیمی
- الیگوآستروسیتوما (درجه2): الیگوآستروسیتوما توموری است که بهکندی رشد میکند و سلولهای تومور خیلی متفاوت از سلولهای طبیعی نيستند.
- الیگوآستروسیتومای آناپلاستیک (درجه3): سلولهای تومور در الیگوآستروسیتومای آناپلاستیک بسیار متفاوت از سلولهای طبیعی بهنظر میرسند.
تومور اپاندیمی معمولاً از سلولهایی که فضاي پر از مایع اطراف مغز و نخاع را ميپوشانند بروز ميكند.
سلولهای اپاندیمی نوعی سلول گلیال بوده و گاهی گلیوم نامیده میشود. درجات تومورهای اپاندیمی شامل موارد زیر است:
(برای کسب اطلاعات بیشتر به خلاصه PDQ درباره درمان اپاندیموم کودکان مراجعه کنید.)
- اپاندیموم (درجه1و2): اپاندیموم درجه 1و2 بهکندی رشد کرده و سلولهایی دارد که بسیار شبیه به سلولهای طبیعی است دو نوع اپاندیموم درجه 1 وجود دارد- اپاندیموم میکسوپاپیلاری و ساب اپاندیموم. این تومورها در بین بزرگسالان بسیار رایج است. اپاندیموم درجه2 در بطن مغز و راههای ارتباطی آن و نخاع رشد میکند. این تومور رایجترین نوع تومور در بین کودکان، نوجوانان و افراد مبتلا به نوروفیبروماتوزیس نوع 2(NF2) است.
تومورهای سلولهای جنینی: مدولوبلاستوما (درجه4)
- اپاندیموم آناپلاستیک (درجه3): اپاندیموم آناپلاستیک بهسرعت رشد کرده و احتمال بهبودی بسیار ضعیفی دارد.
مدولوبلاستوما یک نوع تومور جنینی است. تومور در زمانیکه جنین در حال رشد است در سلولهای مغز شکل میگیرد. این نوع تومور مغزی اغلب در مخچه شروع میشود. ممکن است تومور از طریق مایع مغزی نخاعی (CSF) از مغز به نخاع گسترش یابد. یک نوع مدولوبلاستوما اکثراً در کودکان یا نوجوانان و افراد مبتلا به سندروم تورکات نوع دو و یا سندروم کارسینومای سلول بازال نووید (nevoid basal cell carcinoma syndrome) اتفاق میافتد.
برای آگاهي بیشتر به خلاصههای PDQ زیر درباره تومورهای جنینی در کودکان مراجعه کنید:
تومورهای پارانشیمال پینه آل
- درمان تومورهای جنینی سیستم اعصاب مرکزی کودکان
- درمان تومور تراتوید/ رابدوید غیرطبیعی سیستم اعصاب مرکزی کودکان
یک تومور پارانشیمال پینهآل در سلولهای پارانشیمال یا پینئوسیتها، که بیشترین بخش غده پینهآل را تشکیل میدهد، شکل میگیرد. این نوع تومورها از تومورهای آستروسیتک پینهآل متفاوت است. درجات تومورهای پارانشیمال پینهآل شامل موارد زیر است:
تومورهای مننژیال
- پینئوسیتوما (درجه2): پینئوسیتوما توموری است که به آرامی رشد کرده و اکثراً در بزرگسالان اتفاق میافتد.
- پینئوبلاستوما (درجه4): پینئوبلاستوما درجه چهار، نوعي تومور نادر است که احتمال گسترش زیادی دارد. این توموردر میان کودکان بسیار رایج است. (برای آگاهي بیشتر به خلاصه PDQ درباره درمان تومورهای جنینی سیستم اعصاب مرکزی کودکان مراجعه کنید.)
تومور مننژیال، که مننژیوم نيز نامیدهمیشود، در مننژها (لایه نازکی از بافت که مغز و نخاع را ميپوشاند) تشکیل میشود. این تومور میتواند از انواع مختلفی از سلولهای مغز و نخاع تشکیل شود.
اكثر موارد مننژیوم در بزرگسالان ديده ميشود. انواع تومورهای مننژیال شامل موارد زیر است:
همانژیوپریستوما تومور مننژیال نبوده اما به شکل مننژیوم درجه 2و3 درمان ميشود . یک همانژیوپرسیتوما معمولاً در سخت شامه تشکیل میشود و اغلب بعد از درمان نیز عود ميكند و معمولاً در دیگر قسمتهای بدن گسترش مییابد.
- مننژیوم (درجه1): مننژیوم درجه 1 رایجترین نوع تومور مننژیال است. مننژیومای درجه 1 تومور خوشخیمي است که بهکندی رشد میکند و اکثر اوقات در سخت شامه تشکیل میشود اكثر موارد مننژیوم درجه 1در زنان ديده ميشود.
- مننژیوم (درجه 2و3): این نوع از تومور، تومور مننژیال بدخیم نادری است که بهسرعت رشد کرده و احتمال زیادی دارد که در داخل مغز و نخاع گسترش پیدا کند. اكثر موارد مننژیوم درجه 2و3 در مردان ديده ميشود.
تومور سلول زایا
تومور سلول زایا در سلولهاي زايا تشکیل میشود. سلولهاي زايا سلولهايي هستند كه به در اسپرم مردان و یا تخمک زنان تبديل ميشوند.
تومور سلول زایا معمولاً در مغز، نزدیک به غده پینهآل تشکیل میشود. تومور سلول زایا میتواند به دیگر قسمتهای مغز و نخاع نیز رسوخ كند. انواع مختلفی از تومورهای سلول زایا وجود دارد. این نوع تومورها شامل ژرمینوما، تراتوما، کارسینومای کیسه زرده جنینی، و کوریوکارسینوما است. تومورهای سلول زایا میتوانند ، خوشخیم و یا بدخیم باشند. اکثر تومورهای سلول زایا در کودکان و افراد مبتلا به سندروم کلاینفلتر بهوجود ميآيد. (برای آگاهي بیشتر به خلاصه PDQ درباره «درمان تومورهای مغز و نخاع در کودکان در یک نگاه» مراجعه کنید.)
تومورهای ناحیه سلار: کرانئوفارینژیوما (درجه1) و تومور هیپوفیز
تومور ناحیه سلار در مرکز مغز دقیقاً بالای پشت بینی شروع میشود و از انواع مختلفی از سلولهای مغز و نخاع تشکیل ميشود.
دیگر تومورهای مغزی بزرگسالان
- کرانیوفارینژیوم (درجه1): کرانیوفارینژیوم تومور نادری است که معمولاً دقیقاً بالای غده هیپوفیز (عضوي به اندازه نخود در انتهای مغز که دیگر غدهها را کنترل میکند) تشکیل میشود. تومور ممکن است به بافتهای اطراف، شامل غده هیپوفیز و عصبهای بینایی، گسترش یابد. و بسیاری از عملکردها از قبیل ساختن هومورن و نيز بینایی، را تحت تأثیر قرار دهد. (برای آگاهي بیشتر به خلاصه PDQ درباره درمان کرانیوفارینژیوم در کودکان مراجعه کنید.)
- تومور هیپوفیز: برای آگاهي بیشتر به خلاصة PDQ درباره درمان تومورهای هیپوفیز مراجعه کنید.
انواع مختلفی از تومورهای مغزی بزرگسالان وجود دارد که نادر است و در این خلاصه امكان بررسی آنها نيست، لكن شما ميتوانيد براي اطلاع بیشتر درباره انواع دیگر تومورهای مغزی بزرگسالان خلاصه درمانگر PDQ دربارۀ درمان تومورهای مغزی بزرگسالان را مطالعه کنید.
تومورهای مغزی عودکننده
- پلئومورفیک زانتواستروسیتوما.
- ساب اپاندیمال جاینت سل آستروسیتوما.
- آستروبلاستوما.
- کوردویید گلیوم بطن سوم مغز.
- گلیوماتوزیس سربری.
- گنگلیوسیتوما یا گنگلیوگلیوم.
- آستروسیتومای دزموپلاستیک کودکان یا گانگلیوگلیوم.
- تومور نورواپیتلیال دیس امبریوپلاستیک.
- نوروسیتومای مرکزی.
- لیپونوروسیتومای مخچهای.
- پاراگانگلیوم.
- اپاندیموبلاستوما.
- تومور نورواکتدرمال اولیه سوپرتنتوریال (PNET).
- پاپیلوم یا کارسینوم شبکه کوروئید.
- تومورهای پارانشیمال پینه آل با تمایز متوسط.
- ضایعات ملانوسیتی.
- همانژیوبلاستومای مویرگی.
- شوانوما.
تومور مغزی عودکننده توموری است که بعد از درمان عود کرده است. تومورهای مغزی اغلب برميگردند و گاهي این اتفاق چندین سال بعد از تومور اولیه اتفاق میافتد. تومور ممکن است در همان محل مغز و یا دیگر قسمتهای سیستم اعصاب مرکزی عود کنند.
علت بهوجود آمدن اکثر تومورهای مغزی بزرگسالان هنوز نامشخص مانده است.
هر چیزی که احتمال ابتلای شما را به یک بیماری افزایش دهد، عامل خطرزا نامیده میشود. داشتن عامل خطرزا به این معنی نیست که شما به سرطان مبتلا ميشويد، و نبود عوامل خطرزا به این معنی نیست که شما به سرطان مبتلا نخواهید شد. افرادی که فکر میکنند که در خطر هستند بایستی با پزشک خود صحبت کنند. عوامل خطرزای کمی برای تومورهای مغزی شناخته شدهاند. شرایط زیر ممکن است خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان را افزایش دهد:
علائم تومورهای مغزی و نخاعی بزرگسالان در همه افراد یکسان نیستند.
- بودن در معرض ماده کلرید وینیل ممکن است خطر ابتلا به گلیوم را افزایش دهد.
- درمانهای قبلی از طریق پرتودرمانی در ناحیه پوست سر و یا مغز ممکن است خطر ابتلا به مننژیم را افزایش دهد.
- عفونت با ویروس Epstein-Barr، داشتن ایدز، یا دریافت پیوند عضو ممکن است خطر ابتلا به سرطان لنفوم CNS اولیه را افزایش دهد. (برای آگاهي بیشتر به خلاصة PDQ درباره سرطان لنفوم CNS اولیه مراجعه کنید.)
- داشتن سندرومهای ژنتیک خاص ممکن است خطر ابتلا به انواع تومورهای مغزی زیر را افزایش دهد:
- نوروفیبروماتوزیس نوع 1و2
- بیماری ون هیپل – لیندائو
- توبروس اسكلروزيس
- سندروم لی – فرومنی
- سندروم تورکات نوع 1و2
- سندروم کلاین فلتر
- سندروم کارسینومای سلول بازال نووئید.
علائمی که تومور مغزی بهوجود ميآورد به محل شکل یافتن تومور در مغز و عملکرد آن قسمت از مغز، و اندازه تومور بستگی دارد. سردرد و علائم ديگري كه تومورهای مغزی بهوجود مي آيند به سبب مشكلات ديگر (غير تومورال) مغزي هم ايجاد ميشوند. اگر هر کدام از این ناراحتيها رخ دهد، فرد باید با پزشک خود مشورت كند:
تومورهای مغزی
تومورهای نخاع
- سردرد صبحگاهی و سردردی که بعد از استفراغ رفع میشود.
- حالت تهوع و استفراغ مکرر.
- مشکلات بینایی، شنوایی و گفتاری.
- از دست دادن تعادل و داشتن مشکل در راه رفتن.
- ضعف در یک طرف بدن.
- خوابآلودگی غیرعادی و یا تغییر در سطح فعالیتها.
- تغییرات غیرعادی در شخصیت و یا رفتار.
- تشنج.
آزمایشهايي که به معاینة مغز و نخاع میپردازند براي تشخیص تومورهای مغزی بزرگسالان به کار میروند.
- پشت درد و یا دردی که از ناحیة پشت به سمت بازوها و پاها گسترش مییابد.
- تغییر در اجابت مزاج و یا اشکال در ادرار کردن.
- ضعف در پاها.
- داشتن مشکل در راه رفتن.
آزمایشها و مراحل زیر ممکن است مورد استفاده قرار گیرند:
اکثر تومورهای مغزی بزرگسالان تشخیص داده شده و در جراحی برداشته میشوند.
- معاینة فیزیکی و شرح حال: معاینة بدن برای بررسی علائم عمومی سلامت، شامل بررسی علائم بیماری، از قبیل تودهها و یا هر چیز دیگری که به نظر غیرعادی میرسند. شرح حال و عادات سلامت بیمار و بیماریهای قبلی و درمانها نیز خواسته میشود.
- معاینههاي سيستم: یک رشته از سؤالها و آزمایشهاي مغز، نخاع، و عملکرد عصب. ملاحظات وضعیت ذهنی فرد، هماهنگی، و توانایی در راه رفتن طبیعی، و اینکه عضلهها، حسها و واكنشها چقدر خوب عمل میکند، را بررسی میکنند كه معاینه سيستم عصبي نامیده ميشود.
- معاینه میدان دید: معاینه به منظور بررسی میدان دید فرد (تمام میدانی که در آن چیزها قابل دیدن هستند.) این آزمایش، هم دید مرکزی (فرد در زمانیکه مستقیم نگاه میکند چه میزان ميتواند ببیند) و هم دید پیرامونی (فرد در زمانیکه بهطور مستقیم خیره شده است چه میزان میتواند تمامی دیگر جهات ببیند) را اندازهگیری ميكند. هرگونه نقصان دید ممکن است علامت توموری باشد که بر بخشی که بینایی را تحتتأثیر قرار میدهد فشار آورده و یا به آن آسیب زده است.
- آزمایش نشانگر تومور: فرآیندی که در آن خون، ادرار، و یا نمونة بافت براي اندازهگیری میزان مواد خاص که توسط اعضاء، بافتها، و یا سلولهای تومور در بدن آزاد شده مورد بررسی قرار میگیرند. میزان افزایش یافته مواد خاص در بدن به انواع خاصی از سرطان مربوط میشود. این موارد نشانگر تومورها نامیده میشوند.
- آزمایش ژن: یک تست آزمایشگاهی است که در آن نمونهای از خون و یا بافت بهمنظور بررسی تغییراتی در یک کروموزوم که به نوع خاصی از تومور مغز مربوط است، مورد آزمایش قرار میگیرد.
- پونکسیون لومبار: فرآیندی که جهت گرفتن مایع مغزی نخاعی از ستون فقرات بهکار برده میشود. این امر از طریق قرار دادن یک سوزن در داخل ستون فقرات صورت میگیرد. مایع توسط آسیبشناس زیر میکروسکوپ مورد مطالعه واقع میشود تا علائم سرطان مورد بررسی قرار گیرند. این فرآیند همچنین LP و یا نمونهبرداری مايع نخاعی نامیده میشود.
- سیتیاسکن (CAT اسکن): فرآیندی که طی آن يك رشته عکسهای دقیق از نقاط داخل بدن و در زوایای مختلف گرفته میشود. این عکسها توسط یک کامپیوتر متصل به یک دستگاه اشعه ايكس گرفته میشود. یک مایع رنگی نیز ممکن است به داخل ورید تزریق شود و یا خورانده شود تا به بافتها و ارگانها کمک کند که بهطور واضح نشان داده شوند
- امآرآی با گادولینیومgadolinium : فرآیندی که طی آن جهت گرفتن يك رشته عکسهای دقیق از مغز و نخاع، از آهنربا، امواج رادیویی و یک کامپیوتر استفاده میشود. مادهای به نام گادولینیوم به داخل رگ تزریق میشود. گادولینیوم در اطراف سلول سرطانی جمع میشود بهگونهای که آنها در عکس واضحتر نشان داده شوند. این فرآیند همچنین تصویربرداری با تشدید مغناطیسی هستهای (NMRI) نیز نامیده میشود. از امآرآی جهت تشخیص تومورها براساس ساخت شیمیایی آنها استفاده میشود.
- اسکن SPECT(اسکن توموگرافی محاسبه شده با گسیل تک فوتون): فرآیندی که در آن از یک دوربین خاص متصل به کامپیوتر جهت گرفتن تصویر سه بعدی (3D) از مغز استفاده میشود. مقدار کمی ماده رادیواکتیو به داخل رگ تزریق شده و یا از طریق بینی استنشاق میشود. همانطور که ماده در داخل خون حرکت میکند، دوربین در اطراف مغز چرخیده و تصاویری از مغز میگیرد. در نقاطی که سلولهای سرطانی در حال رشد هستند، جریان خون بیشتر و واكنشهاي شیمیایی (متابولیسم) بیشتری وجود خواهد داشت. این نقاط در عکس روشنتر دیده خواهند شد. این فرآیند ممکن است قبل و یا بعد از سی.تی.اسکن صورت گیرد.
- اسکن PET(توموگرافی با گسیل پوزیترون): فرآیندی بهمنظور يافتن سلولهای تومور بدخیم در بدن است. مقدار کمی گلوکز رادیواکتیو (شکر راديواكتيو) به رگ بيمار تزریق میشود. آنگاه اسکنر PETدر اطراف بدن چرخیده و تصاویری از نقاطی از مغز که گلوکز منتشر شده برمیدارد. و بدينگونه سلولهای تومور بدخیم در عکس روشنتر نشان داده میشوند چون كه آنها فعالترند و میزان گلوکز بیشتری به نسبت سلولهای عادی مصرف میکنند.
- آنژیوگرام: فرآیندی جهت بررسی رگهای خونی و جریان خون در مغز است. یک مادة رنگي به داخل رگ بيمار تزریق میشود. همانگونه که رنگ حاجب در رگهای خونی حرکت میکند، اشعة ايكس جهت بررسی اینکه آیا هیچگونه انسدادی وجود دارد، عكسبرداري ميكند.
وقتي پزشکان احتمال وجود یک تومور مغزی را بدهند، نمونهبرداری انجام میشود. در تومورهای مغزي، نمونهبرداری با برداشتن قسمتی از جمجمه و استفاده از يك سوزن جهت برداشتن بافت نمونه، انجام میشود. آسیبشناس بافت را براي پیدا کردن سلولهای سرطانی در زیر میکروسکوپ مورد مطالعه قرار میدهد. اگر سلولهای سرطانی پیدا شوند، پزشک ممکن است در همان زمان نمونهبرداري، تا جايي كه امکان دارد تومور را بهصورت بیخطر خارج كند. بعد از جراحی، آسیبشناس سلولهای سرطانی را جهت تعيين نوع و درجه تومور مغزی مورد بررسی قرار میدهد. تعيين درجه تومور بدين نحو است كه سلولهای سرطانی چقدر در زیر میکروسکوپ غیرعادی به نظر میرسند و این که تومور تا چه حد امکان دارد که سریع رشد کرده و گسترش یابد. یک سی.تی.اسکن و یا امآرآی جهت فهمیدن اینکه آیا هیچگونه سلول سرطانی در بعد از جراحی باقیمانده است انجام میشود. آزمایشهاي زیر ممکن است بر روی بافت تومور برداشته شده انجام شود:
برخی اوقات به دلیل محلی که تومور در مغز و یا نخاع تشکیل شده امکان انجام نمونهبرداری و یا جراحی بیخطر وجود ندارد. این تومورها براساس نتایج تستهای تصویربرداری و دیگر فرآیندها تشخیص داده میشوند.
- مطالعه ایمنی بافتی شیمیایی: تست آزمایشگاهی است که طی آن یک ماده از قبیل یک آنتیبادی، رنگ، و یا رادیوایزوتوپ به نمونهای از بافت سرطانی افزوده ميشود تا آنتیژنهای خاصی مورد بررسی قرار گیرند. از اين آزمايش برای نشان دادن تفاوت بین انواع مختلف سرطان استفاده میشود.
- میکروسکوپ نوری و الکترونی: تست آزمایشگاهی است که در آن سلولهای داخل یک بافت را زیر یک میکروسکوپ معمولی و بسیار قوی قرار ميدهند تا تغییرات خاص داخل سلولها مورد مطالعه قرار گیرند.
- بررسی سیتوژنتیک: تست آزمایشگاهی است که در آن نمونهاي از بافت زیر میکروسکوپ قرار داده میشود تا تغییرات خاص در کروموزومها مورد مطالعه قرار گیرند.
عوامل خاصی، پيشبيني احتمال بهبود و گزینههای درمان را تحتتأثیر قرار میدهند.
احتمال بهبود و گزینههای درمان برای تومورهای مغزی اولیه بستگی به موارد زیر دارد:
احتمال بهبود و گزینههای درمان برای تومورهای مغزی متاستاتیک بستگی به موارد زیر دارد:
- نوع و درجه تومور.
- محل تومور در مغز.
- آیا تومور با جراحی قابل برداشتن است.
- آیا سلولهای سرطانی بعد از جراحی باقی میمانند؟
- آیا تغییرات خاصی در کروموزومها وجود دارد؟
- آیا سرطان تازه تشخیص داده شده و یا عود کرده است؟
- سلامت عمومی بیمار
احتمال بهبودی برای متاستاز مغز از سرطان سینه بیشتر از انواع دیگر سرطان اولیه است. احتمال بهبودی متاستاز مغز از سرطان روده بزرگ و راستروده کمتر است.
- آیا سن بیمار از 60 سال کمتر است؟
- آیا بیشتر از دو تومور در مغز و یا نخاع وجود دارد؟
- محل تومور در مغز و یا نخاع.
- تومور تا چه حد به درمان، خوب جواب میدهد.
- آیا تومور اولیه به رشد و گسترش خود ادامه میدهد.
مراحل تومورهای مغزی بزرگسالان
نکات اصلی برای این قسمت
هیچ نظام مرحلهبندی متعارفي برای تومورهای مغزی بزرگسالان وجود ندارد.
- هیچگونه سیستم مرحلهبندی استانداردی برای تومورهای مغزی بزرگسالان وجود ندارد.
- تستهای تصویربرداری بعد از جراحی براي كمك به درمان تکرار ميشوند.
میزان و یا چگونگي گسترش سرطان معمولاً به نام مراحل توصیف میشود. هیچگونه سیستم مرحلهبندی متعارفي برای تومورهای مغزی وجود ندارد. تومورهای مغزی ممکن است به دیگر قسمتهای مغز و نخاع رسوخ كنند، اما بهندرت به دیگر قسمتهای بدن گسترش مییابند. درمان تومورهای مغزی براساس نوع سلولي که تومور در آن شروع شده، جاييکه تومور در سیستم اعصاب مرکزی قرار گرفته، مقدار سلولهاي سرطاني باقیمانده بعد از جراحی، و درجه تومور تعیین میشود. درمان تومورهای مغزی که از دیگر قسمتهای بدن به مغز گسترش یافتهاند براساس تعداد تومورها در مغز تعیین میشود.
تستهای تصویربرداری براي كمك به درمان بعد از جراحی تکرار ميشوند.
بعد از اینکه تومور در جراحی برداشته شد، ممکن است برخی آزمایشها و فرآیندها که جهت تشخیص تومور مغزي استفاده میشوند، براي اينكه مشخص شود از تومور چيزي باقی مانده است، تکرار شوند.
گزینة درمان در یک نگاه
نکات اصلی برای این قسمت
انواع جدید درمان در پژوهشهای بالینی مورد بررسي قرار دارند.
- انواع مختلفی از درمان برای بیماران مبتلا به تومورهای مغزی بزرگسالان وجود دارد.
- سه نوع درمان استاندارد استفاده میشوند:
- جراحی.
- پرتودرمانی.
- شیمیدرمانی.
بیماران ممکن است بخواهند در پژوهشهای بالینی شركت كنند.
- دیگر انواع پرتودرمانی.
- هايپرترمي (درمان با افزايش درجه حرارت).
- درمان بیولوژیک.
بیماران میتوانند قبل، در طی، و یا بعد از شروع درمان سرطان خود در پژوهشهای بالینی شرکت کنند.
ممکن است تستهای پیگیری مراقبت پزشکی موردنیاز باشد.
انواع مختلفی از درمان برای بیماران مبتلا به تومورهای مغزی بزرگسالان وجود دارد.
درمانهای مختلفی برای بیماران مبتلا به تومورهای مغزی بزرگسالان امكانپذير است. بعضی از درمانها استاندارد بوده (درمانهایی که در حال حاضر استفاده میشوند) و برخی در پژوهشهای بالینی تحت بررسي قرار دارند.
پژوهش بالینی، مطالعه تحقیقاتی است که بهمنظور بهبود درمانهای فعلی و یا کسب آگاهي بیشتر درباره درمان جدید برای بیماران سرطانی انجام میشود. وقتیکه پژوهشهای بالینی نشان دهند که درمان جدید بهتر از درمان استاندارد است، ممکن است درمان جدید تبدیل به یک درمان استاندارد شود. بیماران شايد بخواهند در پژوهشهای بالینی شركت كنند. بايد دانست كه برخی پژوهشهای بالینی فقط بیمارانی را که هنوز درمان را شروع نکردهاند ميپذيرند.
سه نوع درمان استاندارد استفاده میشود:
جراحی
جراحی همانطور که در بخش اطلاعات عمومی این خلاصه توصیف شده است، جهت تشخیص و درمان تومورهای مغزی بزرگسالان بهکار میرود.
حتی اگر پزشک تمام سرطان را که در زمان جراحی قابل رؤیت هستند خارج سازد، برخی بیماران ممکن است بعد از جراحی مورد شیمیدرمانی، و یا پرتودرمانی قرار گیرند تا هرگونه سلولهای سرطانی باقیمانده را از بین ببرند. درمانی که بعد از جراحی جهت افزایش احتمال بهبودی داده میشود معروف به درمان کمکی است.
پرتودرمانی
پرتودرمانی نوعي از درمان سرطان است که در آن از اشعه ايكس بسیار قوی و یا دیگر انواع پرتوها براي از بینبردن سلولهای سرطانی و متوقف کردن رشد آنها استفاده میشود. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد. در پرتودرمانی خارجی از یک دستگاه در خارج از بدن، پرتو به سمت سرطان تابانده میشود. در پرتودرمانی داخلی از ماده رادیواکتیویی كه روی یک سوزن، seeds (دانهها)، سیمها، و یا کاتترها قرار داده شده استفاده ميشود و آنها را مستقیماً در داخل و یا نزدیک غده سرطاني قرار میدهند. شیوه انجام پرتودرمانی بستگی به نوع تومور و محل آن در مغز دارد.
شیمیدرمانی
شیمیدرمانی شیوهاي براي درمان سرطان است که طی آن از داروها جهت توقف رشد سلولهای سرطانی، چه از طریق از بین بردن سلولها و يا توقف تقسیم آنها، استفاده میشود. وقتي دارو بيمار خورانده و يا تزريق ميشود وارد خون شده و در تمامي نقاط بدن جريان ميِيابد و هرجا سلولهاي سرطاني باشد بر آنها تأثير ميگذارد. (شیمیدرمانی سیستمیک). و هنگاميكه دارو مستقیماً در داخل ستون فقرات، یک عضو و یا حفره بدن مثل شکم، قرار داده میشود، داروها سلولهای سرطانی آن نواحی را تحتتأثیر قرار میدهند (شیمیدرمانی موضعی). شیميدرمانی ترکیبی درمانی است که درآن از بیشتر از یک داروی ضد سرطان استفاده میشود. برای درمان تومورهای مغزی ممکن است بعد از خارج کردن از یک ویفر حل شونده برای حمل مستقیم یک داروی ضدسرطان به محل تومور/ تومور طی جراحی، استفاده شود. شیوه انجام شیميدرمانی بستگی به نوع تومور و محل آن در مغز دارد.
انواع جدید درمان در پژوهشهای بالینی در حال بررسی هستند.
دیگر انواع پرتودرمانی
- خلاصه ارائه شده در این قسمت به درمانهای خاصی برمیگردد که در پژوهشهای بالینی تحت مطالعه قرار گرفتهاند، لكن تمامی درمانهای جدید در دست مطالعه را دربر نميگيرد.
هیپرترمی
- حساسکننده به پرتو (radiosensitizer): به داروهایی اطلاق میشود که سلولهای تومور را به پرتودرمانی حساستر ميكنند. ترکیب پرتودرمانی با حساسکنندۀ به پرتو ممکن است باعث از بین رفتن سلولهای تومور بشود.
- پرتودرمانی بیش تفکیک شده (hyperfractionated radiation therapy): به پرتودرمانیای گفته میشود که درآن دوز روزانه پرتو به دو یا دوزهای بیشتری به مقدار کم که در ساعات مختلف انجام میشود تقسیم میشود. پرتودرمانی بیش تفکیک شده بهعنوان یک درمان استاندارد برای گلیوم ساقه مغز استفاده میشود.
- پرتودرمانی تفکیکی سرعت بخشیدهشده (Accelerated-fraction radiation therapy): نوعي پرتودرمانیای است که در آن دوز روزانه پرتو به سه دوز جداگانه تقسیم شده و هر روز در طی درمان انجام میشود.
- پرتودرمانی حین جراحی: به درمانی اطلاق میشود که از اشعه ايكس بسیار قوی برای از بین بردن سلولهای سرطانی در طی جراحی سرطان استفاده میشود.
- پرتوجراحی استریوتاکتیک: به نوعی از پرتودرمانی گفته میشود که از یک کلاه سخت که به جمجمه وصل شده استفاده میشود و اشعههای با دوز بالا مستقیماً به تومور تابانده میشود. این موجب آسیبهای کمتری به بافتهای سالم اطراف تومور میشود. این شیوه همچنین پرتو جراحی استریوتاکتیک و جراحی پرتوی نامیده میشود. این فرآیند شامل جراحی نمیشود.
درمان هیپرترمی درمانی است که در آن بافت بدن بهمنظور آسیب رساندن و از بین بردن سلولهای سرطانی بیشتر از سطح طبیعی گرم میشود تا باعث شود سلولهای سرطانی به اثرات پرتوها و نیز داروهای ضد سرطان حساستر شوند.
درمان بیولوژیک
درمان بیولوژیک درمانی است که درآن برای مبارزه با سرطان از سیستم ایمنی بدن بیمار استفاده میشود. در این نوع درمان از موادی که توسط بدن و یا در آزمایشگاه ساختهشدهاند جهت افزایش، هدایت، و یا بازگرداندن دفاع طبیعی بدن در مقابل سرطان استفاده میشود. این نوع درمان سرطان بیوتراپی و یا ایمیونتراپی نیز نامیده میشود.
بیماران ممکن است بخواهند در پژوهشهای بالینی شركت کنند.
برای برخی بیماران، شرکت در پژوهشهای بالینی ممکن است بهترین گزینه درمان باشد. پژوهشهای بالینی بخشی از فرآیند تحقیقی سرطان هستند. پژوهشهای بالینی به این جهت انجام میشوند تا بفهمند که آیا درمانهای جدید سرطان، ایمن و مؤثراند و آیا بهتر از درمانهای متعارفند.
بسیاری از درمانهای متعارف سرطان امروز براساس پژوهشهای بالینی قبلی بهوجود آمده است. بیمارانی که دریک پژوهش بالینی شرکت میکنند ممکن است درمان استاندارد را دریافت كرده و یا در میان اولین كساني باشند که درمان جدیدی را دریافت ميكنند.
بیمارانی که در پژوهشهای بالینی شرکت میکنند همچنین به شیوهای که سرطان در آینده مورد درمان واقع میشود کمک ميكنند. حتی زمانیکه پژوهشهای بالینی منجر به درمانهای جدیدی نمیشوند، آنها معمولاً به سؤالات مهمی پاسخ داده و کمک میکنند که تحقیق پیشرفت كند.
بیماران میتواند قبل، در طی، و یا بعد از شروع درمان سرطانشان به پژوهشهای بالینی بپيوندند.
برخی پژوهشهای بالینی تنها شامل بیمارانی میشود که تاکنون درمانی دریافت نکردهاند. دیگر پژوهشها درمانهایی را روي بیمارانی آزمایش میکنند که سرطان آنها بهبود پیدا نکرده است. علاوه بر این پژوهشهای بالینی دیگری وجود دارد که شیوههای جدیدی را برای متوقف کردن سرطان از عود کردن (برگشتن) و یا کاهش عوارض جانبی درمان سرطان آزمایش ميكند.
ممکن است آزمایشهاي پیگیری مراقبت پزشکی مورد نیاز باشد.
احتمال ميرود برخی از آزمایشهايي که جهت تشخیص سرطان و یا پی بردن به مرحله سرطان انجام شدهاند دوباره تکرار شوند. اين آزمایشها دوباره تکرار ميشوند تا دريابند درمان چقدر مؤثر بوده است، و تصمیم دربارۀ اینکه آیا درمان ادامه پیدا کرده، تغییر کند و یا متوقف شود براساس نتایج این آزمایشها اتخاذ ميشود. این فرآیند همچنین مرحلهبندی دوباره نیز نامیده میشود.
برخی از آزمایشها بعد از پايان درمان نیز هر چند وقت یکبار انجام ميشود. نتیجه این آزمایشها میتوانند نشان دهند که آیا شرایط بيمار تغییر کرده است و یا اینکه آیا سرطان عود کرده (برگشته) است. اين آزمایشها پیگیری مراقبت پزشکی و یا معاینه عمومی نیز نامیده میشوند.
گزینههای درمان براساس نوع تومور مغزی بزرگسالان
تومورهای آستروستیک.
گلیوم ساقه مغز.
تومورهای آستروسیتی پینه آل.
آسترویستوم پیلوستیک.
آستروسیتوم منتشر.
آستروسیتوم آناپلاستیک.
گلیوبلاستوما.
تومورهای الیگودندروگلیال.
گلیوم مختلط.
تومورهای اپاندیمال.
تومورهای سلولی جنینی اولیه : مدولوبلاستوما.
تومورهای پارانشیمال پینه آل.
تومورهای مننژ.
تومورهای سلول زایا.
تومورهای ناحیه سلا: کرانیوفارینژیوم.
تومورهای مغزی عودکننده.
تومورهای مغزی متاستاتیک.
تومورهای آستروسیتی
گلیوم ساقه مغز
درمان گلیوم ساقه مغز پرتودرمانی است، که شامل پرتودرمانی «بیش تفکیک شده» است.
تومورهای آستروسیتی پینه آل
درمان تومورهای آستروسیتی پینهآل شامل موارد زیراست:
آستروسیتومای منتشر
- جراحی و پرتودرمانی، همراه با شیميدرمانی و يا بدون آن.
- انجام پژوهش بالینی در مورد پرتودرمانی خارجی همراه با و یا بدون حساسکننده به پرتو، پرتودرمانی حین جراحی، درمان گرمایشی.
- انجام پژوهش بالینی دربارۀ پرتودرمانی خارجی، و به دنبال آن داروهای جدید ضدسرطان و درمان بیولوژیک.
درمان آستروسیتومای منتشر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
آستروسیتومای آناپلاستیک
- جراحی همراه با پرتودرمانی و یا بدون آن
- انجام پژوهش بالینی پرتودرمانی همراه با شیميدرمانی و یا بدون آن برای تومورهایی که ممکن نباشد توسط جراحی بهطورکامل برداشته شوند.
- پژوهش بالینی پرتودرمانی در زمانیکه تومور پیشرفت کرده است.
- پژوهش بالینی برای مقایسه پرتودرمانی با دوز بالا و دوز پایین
درمان استروسیتومای آناپلاستیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
انجام پژوهش بالینی پرتودرمانی خارجی، و به دنبال آن داروهای ضد سرطان و درمان بیولوژیک.
- جراحی و پرتودرمانی، همراه با شیميدرمانی و یا بدون آن
- انجام پژوهش بالینی پرتودرمانی خارجی و یکی از موارد زیر:
- پرتودرمانی بیش تفکیک شده.
- پرتودرمانی تفکیکشدۀ سرعت بخشیدهشده.
- پرتوجراحی استروتاکتیک.
- حساسکنندۀ به پرتو.
- درمان گرمایشی.
- پرتودرمانی داخلی.
- پرتودرمانی حین جراحی.
انجام پژوهش بالینی شیميدرمانی با پرتودرمانی خارجی، و به دنبال آن داروهای ضدسرطان و درمان بیولوژیکی
انجام یک پژوهش بالینی شیميدرمانی با پرتودرمانی تفکیکشده بسیار بالا و یا پرتودرمانی داخلی و خارجی
گلیوبلاستوما
درمان گلیوبلاستوما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
انجام پژوهش بالینی درمان جدید
- جراحی و پرتودرمانی، با شیميدرمانی و یا بدون آن.
- شیميدرمانیای که در طی جراحی در مغز قرار داده شده است.
- پرتودرمانیای که همزمان با شیمیدرمانی انجام میشود.
- انجام پژوهش بالینی پرتودرمانی خارجی و یکی از موارد زیر:
- پرتودرمانی بیش تفکیک شده.
- پرتودرمانی تفکیک شده سرعت بخشیده شده.
- پرتو جراحی استریوتاکتیک.
- حساسکنندۀ به پرتو.
- درمان گرمایشی
- پرتودرمانی داخلی
- پرتودرمانی حین جراحی
تومورهای اولیگو دندوگلیال
درمان اولیگودندرو گیلوم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درمان الیگودندروگلیوم آناپلاستیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- جراحی همراه با پرتودرمانی و یا بدون آن
- شیميدرمانی
- انجام پژوهش بالینی پرتودرمانی همراه با شیميدرمانی و یا بدون آن، برای تومورهایی که ممکن نباشد توسط جراحی بهطور کامل برداشته شوند.
- انجام پژوهش بالینی شیميدرمانی.
گلیوم مخلوط
- جراحی و پرتودرمانی، همراه با شیميدرمانی و یا بدون آن.
- شیميدرمانی ترکیبی.
- پرتودرمانی همراه با شیميدرمانی ترکیبی و یا بدون آن.
- انجام پژوهش بالینی شیوه درمانی جدید.
درمان گلیوم مخلوط ممکن است شامل موارد زیر باشد:
انجام پژوهش بالینی پرتودرمانی خارجی، و به دنبال آن داروهای ضد سرطان جدید و درمان بیولوژیک
- جراحی و پرتودرمانی همراه با شیميدرمانی و یا بدون آن.
- شیميدرمانی.
- انجام پژوهش بالینی در مورد پرتودرمانی خارجی و یکی از از موارد زیر:
- پرتودرمانی داخلی.
- حساسکنندۀ به پرتو.
- درمان گرمایشی.
- پرتودرمانی حین جراحی.
تومورهای اپاندیمی
درمان اپاندیموم درجه 1 و 2 معمولاً جراحی همراه با پرتودرمانی و یا بدون آن است.
درمان اپاندیموم آنابلاستیک درجه 3 ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تومورهای سلولی جنینی: مدولوبلاستوما:
- جراحی و پرتودرمانی.
- انجام پژوهش بالینی، شیميدرمانی قبل، در طی، و بعد از پرتودرمانی.
درمان مدولوبلاستوما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تومورهای پارانشیمال پینهآل
- جراحی و پرتودرمانی مغز و نخاع.
- شیميدرمانی.
- انجام پژوهش بالینی، جراحی و پرتودرمانی مغز و نخاع.
- انجام پژوهش بالینی شیميدرمانی.
درمان تومورهای پارانشیمال پینهآل شامل موارد زیر باشد:
تومورهای مننژ
- جراحی و پرتودرمانی برای پینئوسیتوما
- جراحی، پرتودرمانی، و شیميدرمانی برای پینئوبلاستوما.
- انجام یک پژوهش بالینی پرتودرمانی خارجی و یکی از موارد زیر:
- حساسکنندۀ به پرتو.
- درمان گرمایشی.
- پرتودرمانی حین جراحی.
درمان تومورهای مننژ درجه 1 ممکن شامل موارد زیر باشد:
درمان مننژیوم درجۀ 2 و3 و همانژیوپریسیتوم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- جراحی همراه با پرتودرمانی و یا بدون آن
- پرتودرمانی برای تومورهایی که توسط جراحی نمیتوانند برداشته شوند.
انجام پژوهش بالینی پرتودرمانی خارجی و بهدنبال آن داروهای ضد سرطان جدید و درمان بیولوژیک
- جراحی و پرتودرمانی.
- انجام یک پژوهش بالینی پرتودرمانی خارجی و یکی از موارد زیر:
- پرتودرمانی داخلی.
- حساسکنندۀ به پرتو.
- درمان هایپرترمیا.
- پرتودرمانی حین جراحی.
تومورهای سلول زایا
درمان ژرمینوم معمولاً پرتودرمانی است. برای درمان تراتومایی که گسترش نیافته است، از جراحی استفاده میشود. هیچ درمان استاندارد برای دیگر انواع تومورهای سلول زایا وجود ندارد.
تومورهای ناحیه سلار: کرانیوفارینژیوم
درمان کرانیوفارینژیوم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تومورهای مغزی عودکرده
- جراحی بر برداشتن کل تومور
- جراحی برای برداشتن تومور به مقدار ممکن، و به دنبال آن پرتودرمانی
درمان تومورهای مغزی عود کرده ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تومورهای مغزی متاستاتیک
- جراحی همراه با شیميدرمانی و یا بدون آن.
- پرتودرمانی، چنانچه قبلاً استفاده نشده باشد، همراه با شیميدرمانی و یا بدون آن.
- جراحی دومی و بهدنبال آن پرتودرمانی چنانچه قبلاً انجام نشده باشد، و یا شیميدرمانی.
- پرتودرمانی داخلی.
- شیميدرمانی.
- انجام پژوهش بالینی داروی جدید ضد سرطان همراه با و یا بدون درمان بیولوژیک
- انجام پژوهش بالینی شیميدرمانی که در طی جراحی در داخل مغز قرار داده شده است.
- انجام پژوهش بالینی درمان بیولوژیک.
معمولاً درمان توموری که از قسمت دیگری از بدن به مغز رسوخ کرده، جراحی است و بهدنبال آن پرتودرمانی در کل مغز انجام میشود.
درمان بیشتر از یک تومور که از قسمت دیگری از بدن به مغز گسترش یافته است ممکن است شامل موارد زیر باشد:
جراحی برای برداشتن نمونههای بافتها در زمانیکه نوع تومور اولیه نامشخص است.
- پرتودرمانی کل مغز همراه جراحی استریوتاکتیک و یا بدون پرتو آن.
- جراحی برای تومورهایی که باعث بروز علائم میشوند.
درمان گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی:
اطلاعات عمومی درباره گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی:
نکات کلیدی در این قسمت
گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی بیماریایست که در آن سلولهای خوشخیم (غیرسرطانی) و بدخیم(سرطانی) در بافتهای ساقه مغز تشکیل میشوند:
- گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی بیماریای است که در آن سلولهای خوشخیم (غیرسرطانی) و بدخیم (سرطانی) در بافتهای ساقه مغز تشکیل میشوند.
- علت بروز بسیاری از تومورهای مغزی در دوران کودکی نامشخص است.
- علائم گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی متنوع بوده و اغلب به سن کودک و محل واقعشدن تومور بستگی دارد.
- آزمایشهايي که جهت معاینه مغز بهكارمیروند براي پیدا کردن گلیوم ساقه مغز نیز استفاده ميشوند.
- بعضي از گلیومهای ساقه مغز در دوران کودکی تشخیص داده شده و طی جراحی برداشته میشوند.
- عوامل مشخصی بر بهبودی و گزینههای درمان تأثیر میگذارند.
ساقه مغز قسمتی از مغز است که مغز را به نخاع متصل میكند. ساقه مغز در پایینترین قسمت مغز دقیقاً بالای پشت گردن واقع شده است. ساقه مغز بخشی از مغز است که به کنترل تنفس، ضربان قلب، و اعصاب و ماهیچههای مؤثر در دیدن، شنیدن، راهرفتن، حرف زدن، و خوردن میپردازد. بسیاری از گلیومهای ساقه مغز در دوران کودکی گلیومهای مربوط به پونز هستند که در قسمتی از مغز به نام پونز تشکیل میشوند.
گرچه سرطان در کودکان بسیار نادر است، تومورهای مغزی بعد از لوسمی و لنفوم رایجترین نوع سرطان در کودکان است.
این خلاصه به بررسی درمان تومورهای اولیه (تومورهایی که ابتدا درمغز شروع میشوند) میپردازند. درمان تومورهای مغزی متاستاتیک، يعني تومورهایی که توسط سلولهای سرطان که در قسمتهاي دیگری از بدن شروع شده و به مغز گسترش یافتهاند، در این بخش مورد مطالعه قرار نگرفتهاند. تومورهای مغزی میتوانند در کودکان و نیز در بزرگسالان بهوجود آیند، ولی، درمان کودکان ممکن است از درمان بزرگسالان متفاوت باشد.
علت بسیاری از تومورهای مغزی در دوران کودکی نامشخص است.
علائم گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی متنوع بوده و اغلب به سن کودک و محل واقع شدن تومور بستگی دارد.
علائم زیر و بعضي علائم دیگر ممکن است توسط یک گلیوم ساقه مغز بهوجود آید، ولي شرایط ديگري نیز ميتواند باعث اين علائم شود. در صورت بروز هر يك از این علائم، باید با پزشک خود در ميان بگذاريد.
آزمایشهايي که جهت معاینه مغز بهكار میروند جهت پیدا کردن گلیوم ساقه مغز نیز استفاده ميشوند.
- از دستدادن تعادل و اشکال در راه رفتن.
- مشکلات بینایی و شنوایی.
- سردردهای صبحگاهی و یا سردردهایی که بعد از استفراغ برطرف میشوند.
- حالت تهوع و استفراغ.
- بیخوابی غیر عادی و با تغییر در سطح انرژی.
آزمایشها و فرآیندهای زیر ممکن است مورد استفاده واقع شوند:
برخی گلیومهای ساقه مغز در دوران کودکی تشخیص داده شده و طی جراحی برداشته میشوند.
- سیتیاسکن(Cat Scan): فرآیندی است که طی آن عکسهای دقیقی از داخل بدن و از زوایای مختلف گرفته میشود. تصاویر توسط کامپیوتري که به دستگاه اشعه ایکس متصل است گرفته میشود. ممکن است یک نوع مواد رنگي نیز به داخل ورید تزریق شده و یا به بيمار خورانده شود تا کمک کند که اعضا و بافتها واضحتر نشان داده شوند. این فرآیند همچنین Computed Tomography, Computerized Tomography , Computerized Axial Tomography نامیده میشود.
- امآرآی(MRI) (تصویربرداری تشديد مغناطیسی) همراه با گادولینیم: فرآیندی است که طی آن از یک آهنربا، امواج رادیویی، و یک کامپیوتر براي عکسبرداری دقیق از مغز و نخاع استفاده میشود. مادهای به نام گادولینیم به داخل ورید تزریق میشود. گادولینیم در اطراف سلولهای سرطانی جمع شده و باعث میشود که آنها در عکس واضحتر شوند. این فرآیند NMRI نيز نامیده میشود.
اگر تومور به طرز وسیعی در دورن ساقه مغز گسترش نیافته باشد، ممکن است با برداشتن قسمتی از جمجمه و با استفاده از یک سوزن جهت برداشتن نمونهای از بافت مغز، نمونهبرداری صورت گیرد. آسیبشناس بافتها را در زیرمیکروسکوپ مطالعه میكند و به دنبال سلولهای سرطانی ميگردد. اگر سلولهای سرطانی یافت شوند. پزشک تا آنجا که ممکن است تومور را بهصورت بیخطر در طی همان جراحی خارج میسازد.
عوامل مشخصی بر بهبودی و گزینههای درمان تأثیر میگذارند.
پيشآگهي و گزینههای درمان بستگی به موارد زیر دارند:
نکات کلیدی در این قسمت
- نوع گلیوم ساقه مغز.
- محلی که تومور در مغز یافت شده و اینکه آیا به ساقه مغز گسترش یافته است يا نه.
- اینکه آیا کودک، دارای بيماري تحت عنوان نور و فیبر و ماتوز نوع 1 است.
- اینکه آیا تومور بهتازگي تشخیص داده شده است و یا اینکه عود کرده است.
برنامه درمان سرطان بستگی به این دارد که آیا تومور فقط در یک قسمت از مغز قرار دارد و یا اینکه در تمامی مغز گسترش یافته است.
- برنامه درمان سرطان بستگی به این دارد که آیا تومور فقط در یک قسمت از مغز وجود دارد و یا در تمامی مغز گسترش یافته است.
- سرطان به سه طریق در بدن گسترش مییابد.
- اطلاعات بهدستآمده از آزمایشها و بررسيهای انجام شده براي پیدا کردن گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی بهمنظور برنامهریزی درمان سرطان مورد استفاده قرار ميگيرد.
مرحلهبندی، فرآیندی است که براي پیبردن بهشدت سرطان و اینکه آیا گسترش یافته است انجام میشود. دانستن مرحله سرطان بهمنظور برنامهریزی درمان از اهميت فراواني برخوردار است.
هیچ نوع سیستم مرحلهبندی استانداردی برای گلیوم ساقه مغز دوران کودکی وجود ندارد. در عوض، برنامهریزی درمان سرطان بستگی به این دارد که آیا تومور منتشر شده (در تمامی مغز گسترش یافتهاست) و یا اینکه کانونی(دریک ناحیه مغز) است:
سرطان از سه طریق در بدن گسترش مییابد.
- گلیوم مربوط به پل مغز داخلی منتشر شده توموری است که به طرز وسیعی در تمامی ساقه مغز گسترش یافتهاست. برای این نوع گلیوم ساقه مغز معمولاً نمونهبرداری انجام نميشود و از طریق جراحی هم برداشته نمیشود. گلیوم مربوط به پل مغز داخلی منتشر شده معمولاً از طریق عکسبرداری تشخیص داده میشود.
- گلیوم درجه پایین يا کانونی توموری است که در یک نقطه از ساقه مغز وجود دارد. ممکن است نمونهبرداری انجام شده و تومور طی همان جراحی برداشته شود.
سه طریق که سرطان در بدن گسترش مییابد عبارتند از:
زمانيكه سلولهای سرطانی از تومور اولیه جدا شده و از طریق غدد لنفاوي و یا خون به دیگر نقاط بدن انتشار مييابند، ممکن است تومور ثانویه تشکیل شود. این فرآیند متاستاز نامیده میشود. تومور ثانویه (متاستاتیک) از همان نوع تومور اولیه است. برای مثال، اگر سرطان پستان به استخوانها گسترش یابد، سلولهای سرطانی دراستخوانها در واقع سلولهای سرطان پستان هستند. این بیماری سرطان متاستاتیک پستان است و نه سرطان استخوان.
- از طریق بافت. سرطان به بافتهای سالم اطراف هجوم میبرد.
- از طریق سیستم لنفاوی. سرطان به سیستم لنفاوی هجوم برده و از طریق رگهای لنفاوی به دیگر نقاط بدن نفوذ ميكند.
- از طریق خون. سرطان به وریدها و مویرگها هجوم برده و از طریق خون به دیگر نقاط بدن رسوخ ميكند.
آزمایشهايي که جهت معاینه مغز بهكار میروند جهت پیدا کردن گلیوم ساقه مغز نیز مورد استفاده قرار ميگيرند.
در صورتيكه تومور از طریق جراحی برداشته شود، برخی آزمایشهاي انجام شده براي پیدا کردن گلیوم ساقه مغز دوباره تکرار خواهند شد. ( به بخش اطلاعات عمومی مراجعه كنيد.) این امر بهمنظور پي بردن به اینکه چه مقدار تومور بعد از جراحی باقی مانده است و نیز برای برنامهریزی درمانهای آینده انجام میشود.
گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی عود کننده:
گلیوم عودکننده ساقه مغز دوران کودکی توموری است که بعد از درمان برگشته است. اگر گلیوم ساقه مغز دوران کودکی عود کند، چندین سال بعد از درمان و معمولاً در مغز و یا دیگر نقاط سیستم اعصاب مرکزي اتفاق ميافتد.
گزینههای درمانی در یک نگاه:
نکات کلیدی این قسمت:
انواع جدید درمان در پژوهشهای بالینی در حال آزمایش هستند.
- انواع مختلفی از درمان برای کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز وجود دارد.
- کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز برنامه درمانیای دارند که توسط گروه مراقبین پزشكي فراهم میشود که در زمینه درمان تومورهای مغزي و نخاعي در کودکان تخصص دارند.
- تومورهای مغز و نخاع در دوران کودکی ممکن است باعث علائمی شوند که قبل از تشخیص بروز كرده و برای ماهها و یا سالها ادامه یابد.
- بعضي از درمانهای سرطان باعث نوعي عوارض جانبی میشوند که برای ماهها و سالها بعد از پايان درمان ادامه مییابند.
- پنج نوع درمان متعارف (استاندارد) مورد استفاده واقع میشود.
- جراحی.
- پرتودرمانی.
- شیمیدرمانی.
- انحراف مسیر مایع مغزی نخاعی.
- انتظار آگاهانه
بیماران شايد بخواهند در پژوهشهای بالینی شرکت كنند.
- پرتودرمانی همراه با حساسکننده پرتویي.
- شیمیدرمانی با ميزان بالا همراه با پیوند سلولهاي بنیادی.
بیماران میتوانند قبل، در طی درمان و یا بعد از شروع آن در پژوهشهای بالینی شرکت كنند.
آزمایشهاي پیگیری ممکن است مورد نیاز باشد.
درمانهای مختلفی برای کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز وجود دارد.
درمانهای مختلفی برای کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز متداول است. برخی درمانها استاندارد (درحال حاضر بهعنوان درمان استفاده میشوند) بوده و برخی در حال بررسی در پژوهشهای بالینی هستند.
پژوهش بالینی به مطالعه تحقیقاتی گفته میشود که جهت کمک به بهبود درمانهای جاری و یا کسب اطلاعات دربارۀ درمانهای جدید برای بیماران مبتلا به سرطان انجام میشود. وقتي كه پژوهشهای بالینی نشان میدهند که یک درمان جدید بهتر از درمان متعارف (استاندارد) است، این درمان جدید ممکن است جايگزين درمان استاندارد شود.
از آنجا که سرطان در کودکان نادر است، شرکت در پژوهشهای بالینی بایستی مورد توجه واقع شود. برخی پژوهشهای بالینی تنها پذیرای بيماراني هستند که هیچگونه درمانی را شروع نکرده باشند.
کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز برنامه درمانیای دارند که توسط گروه مراقبتهاي پزشكي فراهم میشود که در زمینه درمان تومورهای مغز و نخاع در کودکان تخصص دارند.
درمان معمولاً توسط یک سرطانشناس کودکان نظارت ميشود. سرطانشناس کودکان پزشکی است که در درمان کودکان مبتلا به سرطان تخصص دارد. سرطانشناس کودکان، همراه با دیگر اعضاي مراقبت پزشكي که در درمان کودکان مبتلا به تومورهای مغزی و نیز در زمینه داروهای خاص تخصص دارند همکاری میكند. تخصصها شايد شامل موارد زیر است:
تومورهای مغزي و نخاعي دوران کودکی ممکن است باعث علائمی شوند که قبل از تشخیص بروز كرده و برای ماهها و یا سالها ادامه یابد.
- جراح مغز و اعصاب.
- آسیبشناس دستگاه عصبی.
- سرطانشناس پرتودرمانی.
- سرطانشناس مغز و اعصاب.
- متخصص مغز و اعصاب.
- متخصص فيزيوتراپي توانبخشی.
- متخصص رادیولوژی مغزواعصاب.
- متخصص غدد.
- روانشناس.
تومورهای مغزي و نخاعي در دوران کودکی ممکن است باعث علائمی شوند که برای ماهها و یا سالها ادامه یابد. علائمی که در اثر تومور بهوجود میآیند ممکن است قبل از تشخیص شروع شوند. در حاليكه عوارضي که در اثر درمان بهوجود میآیند ممکن است در طی درمان و یا بلافاصله بعد از آن شروع شوند.
برخی درمانهای سرطان باعث عوارض جانبیای میشوند که برای ماهها و حتي سالها بعد از پايان درمان ادامه مییابد.
به این عوارض، اثرات دیررس میگویند. اثرات دیررس درمان سرطان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
برخی اثرات دیررس ممکن است درمان شده و یا کنترل شوند. صحبت با پزشک کودک خود دربارۀ اثرات سوء درمان سرطان بر فرزندتان حائز اهمیت است. (جهت آگاهي بيشتر به خلاصه درباره اثرات دیررس درمان سرطان در دوران کودکی مراجعه كنيد.)
- مشکلات فیزیکی.
- تغییر در حالات، فکرکردن، یادگیری و یا حافظه.
- سرطان ثانویه (انواع جدید سرطان).
پنج نوع درمان استاندارد که مورد استفاده قرار ميگیرند عبارتند از:
جراحی:
همانطور که در بخش اطلاعات عمومی این خلاصه توضیح داده شده است جراحی ممکن است برای تشخیص و درمان تومورهای مغزي در نخاعي در دوران کودکی استفاده شود.
پرتو درمانی:
پرتودرمانی یکي از درمانهاي سرطان است که در آن از اشعه ایکس با انرژی بالا و نیز دیگر پرتوها جهت از بین بردن سلولهای سرطانی و یا جلوگیری از رشد آنها استفاده میشود. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد. پرتودرمانی بيروني (خارجی) که در آن از دستگاهی خارج از بدن جهت ارسال پرتو به سمت سرطان استفاده میشود. پرتودرمان دروني (داخلی) که در آن از مواد رادیواکتیو که در یک سوزن، دانه، سیم، و یا کاتتر قرار گرفته است استفاده شده و مستقیماً در داخل و یا نزدیک تومور يا بافتهاي سرطاني قرار داده میشود.
پرتو درمانی در مغز، میتواند بر رشد و پیشرفت کودکان خردسال تأثیر بگذارد. شیوههای خاصی از پرتودرمانی میتواند به ما کمک كند که مانع تخریب بافتهاي سالم توسط پرتودرمانی شود.
شیوه انجام پرتودرمانی بستگی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان دارد. پرتودرمانی ممکن است به تنهایی و یا همراه با شیمیدرمانی استفاده شود.
- در پرتودرمانی تطبیقی (Conformal) از یک کامپیوتر جهت ایجاد تصویر سه بعدی از تومور استفاده میشود. سپس اشعههای پرتو جهت تطبیق با تومور شکل داده میشوند.
- پرتودرمانی به روش بیش منقسم به شیوهای از پرتو درمانی گفته میشود که در آن پرتودرمانی بهصورت ميزانهای کوچکتر ازحد معمول بهجای یکبار، بهصورت دو و یا سه بار در روز داده میشود.
شیمیدرمانی
شیمیدرمانی نوعی از درمان سرطان است که در آن از داروها استفاده میشود که چه از طریق از بینبردن سلولهاي سرطاني و چه از طریق توقف تقسیم آنها، مانع رشد سلولهای سرطانی ميشود. وقتي كه شیمیدرمانی بهصورت خوراكي و یا از طریق تزریق به داخل ورید و یا ماهیچه صورت میگیرد، دارو وارد جریان خون شده و میتواند در تمامی نقاط بدن به سلولهای سرطانی برسد (شیمیدرمانی سیستمیک). وقتي كه شیمیدرمانی مستقیماً در داخل نخاع و يا ستون فقرات، یک عضو و یا یک حفره بدن از قبیل شکم قرار داده میشود، داروها ممکن است بيشتر بر سلولهای واقع در آن نواحی تأثیر بگذارند (شیمیدرمانی ناحیهای). شیوة شیمیدرمانی بستگی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان دارد. از آنجا که پرتو درمانی در مغز میتواند بر رشد و پیشرفت کودکان خردسال تأثیر بگذارد، پژوهشهای بالینی در حال مطالعه شیوههایی برای استفاده از شیمیدرمانی جهت به تاخیر انداختن و یا کاهش نیاز به استفاده از پرتو درمانی هستند.
انحراف مسیر مایع مغزی– نخاعی.
انحراف مسیر مایع مغزی- نخاعی شیوهای است که جهت خشک كردن مایع که در اطرف مغز و نخاع شکل گرفته انجام میشود. یک شانت (لوله باریک بلند) در درون بطن (فضای پر از مایع) مغز قرار داده شده و در زیر پوست به قسمت دیگری از بدن، معمولاً شکم، دوخته میشود. شانت مایع اضافه را از مغز دور کرده و بدین طریق ممکن است توسط قسمت دیگری از بدن جذب شود.
انتظار آگاهانه
انتظار آگاهانه به نظارت شرایط بیمار گفته میشود که طی آن تا هنگام بروز علائم و یا تغییر، هیچ گونه درمانی ارائه نمیشود.
شیوههای جدید درمان در پژوهشهای بالینی مورد آزمایش قرار میگیرند.
این خلاصه به توضیح درمانهایی میپردازد که در پژوهشهای بالینی در حال مطالعه هستند. این بخش ممکن است شامل تمامی درمانهای جدید در حال مطالعه نباشد.
پرتو درمانی همراه با حساس کننده پرتوی:
حساسکنندههای پرتو داروهایی هستند که سلولهای تومور را به پرتودرمانی حساستر میسازند. ترکیب پرتودرمانی با حساسکننده پرتو ممکن است منجر به از بین بردن سلولهای سرطاني بيشتري شود.
آزمایشهاي پیگیری ممکن است لازم باشد.
برخی آزمایشهايی که جهت تشخیص سرطان و یا پیبردن به مرحله سرطان انجام شده است ممکن است دوباره تکرار شوند. برخی آزمایشها بهمنظور پیبردن به اینکه درمان تا چه حد موفقیتآمیز بودهاست دوباره تکرار شوند. تصمیمگیری دربارۀ ادامه درمان پیدا کرده، تغییر و یا توقف آن بستگی به نتایج این آزمایشها دارد. كه به آن مرحلهبندی دوباره نیز گفته میشود.
برخی از آزمایشها هراز گاهی بعد از پايان درمان دوباره انجام ميشوند. نتایج این آزمایشها میتوانند نشان دهند که آیا شرایط شما تغییر یافتهاست و آیا سرطان عود كرده است يا نه. به این آزمایشها، آزمایشهاي پیگیری و یا معاینه عمومی نیز گفته میشود.
گزینههای درمان برای کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز:
گلیوم ساقه مغز دوران کودکی كه درمان نشده باقيمانده است.
عود گلیوم ساقه مغز دوران کودکی.
گلیوم ساقه مغز دوران کودکی درمان نشده باقيمانده است.
گلیوم ساقه مغز دوران کودکی درمان نشده توموری است که هیچ نوع درمانی بر روي آن انجام نشده است. و بيمار فقط داروها و یا درمانهایی را جهت کاهش علائم تومور و يا تسكين آن دریافت كرده باشد.
درمان متعارف (استاندارد) گلیوم پل مغز كه منتشر شده باشد معمولاً پرتودرمانی است.
پارهاي از درمانهایی که در پژوهشهای بالینی برای گلیوم پل مغز داخلی كه منتشر شده باشد در حال انجام است بهشرح زير:
درمان استاندارد گلیوم درجه پایین و یا کانونی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- پرتودرمانی همراه با حساسکننده پرتو.
- شیمیدرمانی که درزمان معینی در طی پرتودرمانی داده میشود.
براي درمان گلیوم ساقه مغز در کودکان دارای نورو فیبرو ماتوزنوع1 ممکن است فقط آنها را تحتنظر قرار ميدهند، چون این تومورها معمولاً به کندی رشد ميكنند و ممکن است برای سالها نیاز به درمان خاصی نداشته باشند.
- جراحی همراه با پرتو درمانی و یا بدون آن.
- انحراف مسیر مایع مغزی نخاعی و بهدنبال آن تحت نظر قرار گرفتن بيمار.
عود گلیوم ساقه مغز دوران کودکی
درمان گلیوم ساقه مغز دوران کودکی كه عود كرده باشد به نوع تومور، اینکه آیا تومور در مکان اولیه خود بازگشته و یا در نقطه دیگری از مغز عود كرده، و نیز چگونگي درمان انجام شده قبلی بستگی دارد.
درمان متعارف (استاندارد) گلیوم پل مغز داخلی كه عود كرده و منتشر شده است معمولاً درمان تسکینی است تا علائم بیماری را کاهش دهد و کیفیت زندگی بیمار را بهبود ببخشد. بیمار همچنین ميتواند در پژوهشهای بالینی شیوههای جدید درمان را دریافت كند.
درمان استاندارد گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی درجه پایین و یا کانونی بازگشته شامل موارد زیر است.
- جراحی.
- پرتودرمانی.
- شیميدرمانی.
درمان تومورهای مغزی و نخاعي کودکان در یک نگاه
اطلاعات عمومی درباره تومورهای مغزی و نخاع در کودکان
نکات کلیدی در این قسمت
علت بسیاری از تومورهای مغزی و نخاعي در دوران کودکی ناشناخته است.
- تومور مغزی و نخاعي در کودکان، بیماریایست که در آن سلولهای غیرعادی در
- بافتهای مغز و یا نخاع تشکیل میشوند.
- مغز بسیاری از اعمال مهم بدن را کنترل میکند.
- نخاع، مغز را به اعصاب بيشتر قسمتهاي بدن متصل میکند.
- تومورهای مغزی و نخاعي سرطانی رایج در دوران کودکی هستند.
- انواع مختلفی از تومورهای مغزی و نخاعي در دوران کودکی وجود دارد:
- آستروسیتومها.
- تومور آتیپیک تراتوئید/رابدوئید.
- گلیوم ساقه مغز.
- تومور رویانی سیستم اعصاب مرکزی.
- تومور رژم سل سیستم اعصاب مرکزی.
- کرانیوفارنژیوم.
- آپاندیموم.
- مدولوپلاستوم.
- تومورهای نخاع.
- تومور نورواکتودرمال فوق چادرینهای اولیه.
- گلیوم مسیر بینایی و هیپوتالاموسی.
علائم تومورهای مغزی و نخاعي در دوران کودکی در همه کودکان یکسان نيست.
تستهایی که جهت معاینه مغز و نخاع استفاده میشوند برای تشخیص تومورهای مغزی و نخاعي نیز استفاده میشوند.
بيشتر تومورهای مغزی در کودکان تشخیص داده شده و طی جراحی برداشته میشوند.
برخی تومورهای مغزی و نخاعي توسط آزمایشهاي عکسبرداری تشخیص داده میشوند.
عوامل خاصی بر احتمال بهبودی تأثیر میگذارند.
تومورهای مغزی و نخاعي بیماریایست که در آن سلولهای غیرعادی در بافتهای مغز و یا نخاع تشکیل میشوند.
تومورهای مغزی و نخاعي در دوران کودکی انواع بسیاری دارد. تومورها در اثر رشد غیرعادی سلولها بهوجود آمده و ممکن است در مناطق مختلفی از مغز و یا نخاع شروع به رشد كنند. تومورها ممکن است خوشخیم (غیرسرطانی) و یا بدخیم (سرطانی) باشند.
مغز و نخاع با هم سیستم اعصاب مرکزی (CNS) را تشکیل میدهند.
مغز بسیاری از اعمال مهم بدن را کنترل میكند.
مغز داراي سه قسمت اصلی است:
نخاع، مغز را به اعصاب بيشتر قسمتهاي بدن وصل میكند.
- مخ که بزرگترین قسمت مغز است، در بالای سر قرار دارد. مخ، فکر کردن، یادگیری، حل مسئله، احساسات، گفتار، خواندن، نوشتن، و حرکات ارادی را کنترل میكند.
- مخچه، که در قسمت پایینتر پشت مغز (نزدیک وسط پشت سر) قرار دارد، حرکت، تعادل و حالات بدن (طرز ایستادن و قرارگرفتن) را کنترل میكند.
- ساقه مغز، مغز را به نخاع متصل میكند. این قسمت پایینترین قسمت مغز است (دقیقاً بالاتر از پشتگردن). ساقه مغز، تنفس، ضربان قلب، و اعصاب و عضلههایی را که در دیدن، شنیدن، راهرفتن، حرف زدن و خوردن بهکار میروند کنترل میكند.
نخاع ستونی از بافت عصبی است که از ساقة مغز به قسمت مرکزی پشت کشیده میشود. نخاع توسط سه لایه نازک از غشا پوشانده میشود. این غشاها توسط استخوانهای مهره (ستون فقرات) احاطه شدهاند. عصبهای نخاع پیامها را بین مغز و دیگر نقاط بدن مبادله میكند، از قبیل علامتی از طرف مغز جهت حرکت دادن عضلات و یا از طرف پوست به مغز دربارۀ حس لامسه.
تومورهای مغزی و نخاعي سرطان شایع در دوران کودکی هستند.
گرچه سرطان بهندرت در کودکان اتفاق میافتد، ولي تومورهای مغزی و نخاعي بعد از لوسمی و لنفوم سومین نوع رایج از سرطان دوران کودکی هستند. تومورهای مغزی میتوانند در کودکان و نیز در بزرگسالان اتفاق بیفتند. معمولاً درمان کودکان با درمان بزرگسالان متفاوت است. (جهت آگاهي بيشتر به خلاصه درمان دربارۀ تومورهای مغزی بزرگسالان مراجعه شود)
این خلاصه به توصیف درمان تومورهای اولیه مغز و نخاع میپردازد (تومورهایی که در مغز و نخاع شروع میشوند). درمان تومورهای متاستاتیک مغز و نخاع که به تومورهایی اطلاق میشود که در دیگر قسمتهاي بدن شروع شده و به مغز و یا نخاع سرایت میکنند، در این خلاصه مورد بررسی قرار نگرفتهاند.
تومورهای مغزی و نخاعي در دوران کودکی انواع مختلفی دارد.
تومورهای مغزی و نخاعي در دوران کودکی براساس نوع سلولی که در آن بهوجود آمدهاند و یا اینکه تومور در ابتدا در کجا در سيستم اعصاب مركزي CNS تشکیل شده است نامگذاری میشوند.
آستروسیتومها
آستروسیتومهای دوران کودکی تومورهایی هستند که در سلولهایی به نام آستروسیت بهوجود میآیند. آنها میتوانند تومورهای درجه بالا و یا درجه پایین باشند. درجه تومور توصیف میکند که سلولهای سرطانی در زیر میکروسکوپ چگونه به نظر میرسند و اینکه تومور چقدر سریع احتمال رشد و انتشار دارد. آستروسیتومهای درجه بالا تومورهایی هستند که بسیار سریع رشد کرده و بدخیم هستند. آستروستیوم درجه پایین تومورهایی هستند که به کندی رشد ميكنند و احتمال کمتری دارد که بدخیم باشند.
تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید
تومورهای آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید تومورهایی هستند که بسیار سریع رشد کرده و اغلب در مخچه بهوجود میآیند. آنها ممکن است در دیگر نقاط مغز و نیز در نخاع رشد كنند.
گلیوم ساقه مغز
گلیومهای ساقه مغز در دوران کودکی در ساقه مغز تشکیل میشوند. (قسمتی از مغز که مغز را به نخاع وصل كند).
تومور رویانی سیستم اعصاب مرکزی
تومورهای رویانی سلسله اعصاب مركزي CNS در دوران کودکی در سلولهای مغز و نخاع و در هنگاميكه جنین شروع به رشد میكند بهوجود میآیند. این تومورها شامل موارد زیر هستند:
- تومورهای آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید CNS (براي آگاهي بيشتر به خلاصه درباره درمان تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید در سیستم اعصاب مرکزی در دوران کودکی مراجعه كنيد.)
- اپاندیمو بلاستوما
- مدولوبلاستوما
- مدولواپتیلیوما
- تومورهای پینئال پارانشیمي
- پینئوبلاستوما
- تومورهای نورواکتو درمال فوق چادرینهای اولیه (Spnet)
تومور ژرم سل سیستم اعصاب مرکزی
تومورهای ژرم سل سیستم اعصاب مرکزی در سلولهای ژرم که سلولهایی هستند که در اسپرم و یا تخمک رشد میکنند، بهوجود میآیند. انواع مختلفی از تومورهای ژرم سل در دوران کودکی وجود دارد. این موارد شامل ژرمینومها، کارسینوم جنینی کیسه زرده، کوریوکارسینوم، و تراتوم است. یک تومور ژرم سل ترکیبی دارای دو نوع تومور ژرم سل در خود است. تومورهای ژرم سل میتوانند خوشخیم و یا بدخیم باشند.
تومورهای مغزی ژرم سل معمولاً در مرکز مغز نزدیک به غده پینئال تشکیل میشوند. غده پینئال یک عضو بسیار کوچکی در مغز است که ملاتونین تولید میكند. ملاتونین مادهای است که چرخۀ خواب و راه رفتن را کنترل كند. تومورهای ژرم سل میتوانند به دیگر قسمتهاي مغز و نخاع سرایت كنند.
کرانیوفارنژیوم
اپاندیموم
- کرانیوفارنژیوم در دوران کودکی تومورهایی هستند که معمولاً در بالای غده هیپوفیز تشکیل میشوند. غده هیپوفیز در مرکز مغز و در ناحیه پشت بینی قرار دارد. اندازه آن در حدود یک نخود بوده و بسیاری از اعمال مهم بدن از جمله رشد را کنترل میكند. کرانیوفارنژیوم بهندرت گسترش مييابد، اما قسمتهاي مهمی از مغز از قبیل غده هیپوفیز را تحتتأثیر قرار میدهد. (براي آگاهي بيشتر به خلاصه درباره درمان کرانیوفارنژیوم در دوران کودکی مراجعه كنيد.)
اپادیموم در دوران کودکی تومورهایی با رشد کند هستند که در سلولهایی تشکیل میشوند که فضاهای پرشده از مایع در مغز و نخاع را میپوشانند. (براي آگاهي بيشتر به خلاصه درباره درمان اپادیموم در دوران کودکی مراجعه كنيد.)
مدولوبلاستوم
مدولوبلاستوم در دوران کودکی در مخچه تشکیل میشوند. (براي آگاهي بيشتر به خلاصه درباره درمان تومورهای جنینی در سیستم اعصاب مرکزی در دوران کودکی مراجعه كنيد.)
تومورهای نخاع
تومورهایی با انواع سلولی مختلف ممکن است که در نخاع بهوجود آیند. تومورهای نخاع درجه پایین معمولاً گسترش نمییابند. تومورهای نخاع درجه بالا ممکن است به دیگر نقاط در مغز و یا نخاع نفوذ كنند.
تومور نورواکتودرمال فوق چادرینهای اولیه
علت بسیاری از تومورهای مغزی و نخاع دوران کودکی ناشناخته است.
- تومورهای نورواکتودرمال فوق چادرینهای اولیه در دوران کودکی (Spnet) در سلولهای نابالغ مخ تشکیل میشوند. (براي آگاهي بيشتر به خلاصه درباره درمان تومورهای جنینی در سیستم اعصاب مرکزی در دوران کودکی مراجعه كنيد.)
گلیوم مسیر بینایی و هیپوتالاموسی- گلیوم مسیر بینایی و هیپوتالاموسی در دوران کودکی در مسیر بینایی و نیز هیپوتالاموسی مغز تشکیل میشود. مسیر بینایی شامل عصب باصره، كياسماي اوپتيك، و دستگاه بینایی است. مسیر بینایی پیامها را از چشم به مغز و از مغز به چشم ارسال میكند. هیپوتالاموس ناحیهای از مغز است که حرارت بدن، گرسنگی و تشنگی را کنترل میكند. (براي آگاهي بيشتر به خلاصه درباره درمان گلیوم مسیر بینایی و هیپوتالاموسی در دوران کودکی مراجعه كنيد.)
علائم تومورهای مغزی و نخاعي دوران کودکی در همه کودکان یکسان نيست.
سردردها و دیگر علائم ممکن است توسط تومورهای مغزی و نخاعي بهوجود آیند. دیگر شرایط نیز ممکن است همین علائم را بهوجود آورند. اگر هر يك از علائم زیر اتفاق بیفتد فرد بایستی به یک پزشک اطلاع دهد.
تومورهای مغزی
تومورهای نخاعي
- سردردهای صبحگاهی و سردردهایی که بعد از استفراغ برطرف میشوند.
- حالت تهوع مکرر و استفراغ.
- مشکلات بینایی، شنوایی و گفتاری.
- از دست دادن تعادل و اشکال در راهرفتن.
- خواب آلودگی غیرمعمول و یا تغییر در سطح فعالیت.
- تغییرات غیرمعمول در شخصیت و یا رفتار.
- تشنج.
- افزایش در اندازه سر(در نوزادان).
علاوه بر این علائم در تومورهای مغزی و نخاعي، برخی کودکان قادر نیستند که به رشد خاص و نقاط عطف رشد از قبیل نشستن، راه رفتن و صحبت کردن در قالب جمله برسند.
- درد در ناحیه پشت و یا دردی که از پشت به سمت بازوها و یا پاها گسترش مییابد.
- تغییر در عادات اجابت مزاج و یا اشکال در ادرارکردن.
- ضعف در پاها.
- اشکال در راه رفتن.
تستهایی که جهت معاینه مغز و نخاع استفاده میشوند برای تشخیص تومورهای مغز و نخاع نیز مورد استفاده قرار ميگيرند.
تستها و فرآیندهای زیر ممکن است مورد استفاده قرار گیرند:
هنگاميكه مواد خاصی در میزان زیاد در خون یافت شود میتواند مربوط به انواع خاصی از سرطان باشند. این علائم نشانگر تومور نامیده میشوند.
- معاینه فیزیکی و سابقه خانوادگي: به معاینه بدن فرد جهت بررسی علائم عمومی سلامت او از قبیل علائم بیماری، شامل تورم و یا هر چیز غیرمعمول دیگر اطلاق میشود. پیشینه سلامت بیمار و بيماريهاي قبلی او و درمان آنها نیز مورد بررسی قرار میگیرد.
- معاینه عصبی: به یک سری سؤالها و آزمایشها براي بررسی مغز، نخاع و عملکرد اعصاب گفته میشود. این معاینه وضعیت ذهنی فرد، هماهنگی و توانایی در راه رفتن بهطور طبیعی، و اینکه عضلات، حسها و عکسالعملها چگونه عمل میكنند را مورد بررسی قرار ميدهد. به این معاینه ممکن است اسامی Neuro Exam و یا Neurologic Exam نیز اطلاق شود.
- آزمون نشانگر تومور سرم خون: فرآیندی است که در آن نمونهای از خون بررسی میشود تا به اندازهگیری مقدار مواد خاصی که توسط اعضا، بافتها و یا سلولهای تومور در بدن آزاد میشوند بپردازند.
بسیاری از تومورهای مغزی در دوران کودکی تشخیص داده شده و با جراحی برداشته میشوند.
- امآرآی(MRI) (تصویربرداری تشديد مغناطیسی) همراه با گادولینیم: فرآیندی است که طی آن از یک آهنربا، امواج رادیویی، و یک کامپیوتر جهت عکسبرداری دقیق از مغز و نخاع استفاده میشود. مادهای به نام گادولینیم به داخل ورید تزریق میشود. گادولینیم در اطراف سلولهای سرطانی جمع شده و باعث میشود که آنها در عکس واضحتر شوند. این فرآیند همچنین NMRI نامیده میشود.
- سیتیاسکن(Cat Scan): فرآیندی است که طی آن عکسهای دقیقی از داخل بدن و از زوایای مختلف گرفته میشود. تصاویر توسط کامپیوتري که به یک دستگاه اشعه ایکس متصل است گرفته میشود. ممکن است نوعي مادة رنگي نیز به داخل ورید تزریق شده و یا به بيمار خورانده شود تا کمک کند که اعضا و بافتها واضحتر نشان داده شوند. این فرآیند همچنینComputed Tomography, Computerized Tomography , Computerized Axial Tomography نامیده میشود.
- آنژیوگرام: فرآیندی است که طی آن رگهای خونی و جریان خون در مغز مورد بررسی قرار میگیرد. مادة رنگي حاجب به داخل رگ خونی تزریق میشود. همانطور که رنگ حاجب در درون رگ خونی حرکت میكند عكسهايي با اشعه ایکس جهت بررسی وجود هرگونه مانع و انسداد گرفته میشود.
- PET اسکن: فرآیندی است که جهت پیدا کردن سلولهای تومور بدخیم استفاده میشود. میزان کمی گلوکز رادیواکتیو به داخل ورید تزريق میشود. اسکنر PET در اطراف بدن چرخیده و عکسهایی از قسمتهاي که در آن گلوکز استفاده شده است ميگیرد. سلولهای تومور بدخیم در عکسها واضحتر نشان داده میشود، زیرا که آنها فعالتر بوده و میزان گلوکز بيشتری را در مقایسه با یک سلول طبیعی به خود جذب میکنند.
اگر پزشکان فکر کنند که تومور مغزی در فرد وجود دارد، یک نمونهبرداری جهت برداشتن نمونهای از بافت صورت میگیرد. برای تومورهای مغزی، نمونهبرداری از طریق برداشتن قسمتی از جمجمه و استفاده از سوزنی جهت برداشتن نمونهای از بافت صورت میگیرد. آسیبشناس براي پیدا کردن سلولهای سرطانی به بررسی بافت مورد نظر در زیر میکروسکوپ میپردازد. اگر سلولهای سرطانی یافت شوند، پزشک ممکن است تا آنجا که امکان دارد تومور را بهصورت بیخطر در طی همان جراحی خارج سازد. آسیبشناس سلولهای سرطانی را جهت پیبردن به نوع و درجه تومور مغزی هم مورد بررسی قرار میدهد. درجه تومور بستگی به این دارد که سلولهای سرطانی تا چه حد در زیر میکروسکوپ غیرطبیعی به نظر رسیده و تومور تا چه حد سرعت رشد و گسترش دارد.
ممکن است آزمایشهاي زیر بر روی نمونه برداشته شده صورت گیرد:
برخی تومورهای مغزی و نخاعي در دوران کودکی توسط آزمایشهاي عکسبرداری تشخیص داده میشوند.
- مطالعه IHC (ایمونوهیستوشیمیایی): یک نوع آزمون آزمایشگاهی است که طی آن مادهای از قبیل یک آنتیبادی، رنگ، و یا رادیوایزوتوب به نمونه بافت سرطانی اضافه میشود تا آنتیژنهای خاصی مورد آزمایش قرار گیرد. این نوع مطالعه جهت یافتن تفاوت بین انواع مختلف سرطان استفاده میشود.
- ميكروسكوپ نوري و میکروسکوپ الکترون: آزمونی آزمایشگاهی است که طی آن سلولهای داخل نمونه بافت زیر یک میکروسکوپ معمولی بسیار قوی بررسی میشود تا تغییرات خاصی در درون سلولها مورد مطالعه قرار گیرد.
- تحلیل ژنتیک سلولی: آزمونی آزمایشگاهی است که طی آن سلولهای داخل نمونه بافت در زیر یک میکروسکوپ بررسی ميشود تا تغییرات خاص در کروموزومها مورد مطالعه قرار گیرد.
برخی اوقات بهدليل محلی که تومور در مغز و یا نخاع تشکیل شده، نمونه برداری و یا جراحی نمیتواند بدون خطر باشد. این تومورها براساس نتایج بهدست آمده از آزمایشهاي عکسبرداری و دیگر فرآیندها تشخیص داده میشوند.
عوامل خاصی بر بهبودی تأثیر میگذارند.
بهبودی بستگی به موارد زیر دارد:
مراحل تومورهای مغزی و نخاع در کودکان
- اینکه آیا هیچگونه سلولهای سرطانی بعد از عمل جراحی باقی ماندهاست.
- نوع تومور.
- محل تومور.
- سن کودک.
- اینکه آیا تومور تازه تشخیص داده شده است و یا عود كرده است (برگشته است).
نکات کلیدی در این قسمت
در تومورهای مغزی و نخاعي در دوران کودکی، گزینههای درمان بستگی به عوامل متعددی دارد.
- در تومورهای مغزی و نخاعي دوران کودکی، گزینههای درمان بستگی به عوامل متعددی دارد.
- اطلاعات بهدست آمده از آزمایشها و فرآیندهای انجام شده جهت پیدا کردن تومورهای مغزی و نخاعي در دوران کودکی جهت تعیین گروه خطر تومور استفاده میشوند.
- سرطان از سه طریق در بدن گسترش مییابد.
مرحلهبندی، فرآیندی است که جهت پیبردن به اینکه سرطان تا چه حد منتشر شده و آیا به داخل مغز، نخاع، و یا دیگر قسمتهاي بدن رسوخ كرده است يا نه؟
جهت برنامهریزی درمان سرطان، پیبردن به مرحله سرطان بسیار مهم است.
در تومورهای مغزی و نخاعي درکودکی، هیچ نوع سیستم مرحلهبندی استانداردی وجود ندارد. در عوض، برنامهریزی درمان سرطان بستگی به عوامل متعددی دارد:
اطلاعات بهدست آمده از آزمایشها و فرآیندهای انجام شده جهت پیدا کردن تومورهای مغزی و نخاعي در دروان کودکی بهمنظور تشخیص نوع گروه خطر تومور استفاده میشود.
- نوع تومور و مکانی که تومور در آن تشکیل شده است.
- اینکه آیا تومور به تازگی تشخیص داده شده است و یا اینکه عود كرده است. یک تومور مغزي و یا نخاعي که به تازگي تشخیص داده شده است توموری است که هرگز درمان نشده باشد. تومور مغز و یا نخاع در دوران کودکی که عود كرده است توموری است که بعد از درمان مجدداً برگشته است. تومورهای مغزی و نخاعي در دوران کودکی ممکن است در همان مکان اول و یا در نقطه دیگری از مغز و یا نخاع عود کنندگاهي تومور در محل دیگری از بدن برگشت ميكند. تومور ممکن است چندین سال بعد از درمان عود كند. آزمایشها و مراحلی از قبیل نمونهبرداری، که در تشخیص و مرحلهبندی تومور استفاده ميشوند، ممکن است جهت تشخیص توموری که عود كرده است نیز بهكار روند.
- درجه تومور: درجه تومور بستگی به این دارد که سلولهای سرطانی تا چه حد سریع رشد کرده و گسترش مییابد. دانستن درجه تومور و اینکه آیا هیچ سلول سرطانی بعد از جراحی باقی مانده است جهت برنامهریزی درمان مهم است. درجه تومور در همه موارد برنامهریزی درمان تومورهای مغزي و نخاعي بهكار برده نمیشود.
- گروه خطر تومور: گروههای خطر عبارتند از خطر میانه، خطر کم، متوسط، و خطر بالا. گروههای خطر براساس مقدارتومور باقیمانده بعد از جراحی، انتشار سلولهای سرطانی در درون مغز و نخاع و یا دیگر قسمتهاي بدن یا محل تشکیل تومور و سن کودک تعیین میشوند. گروه خطر جهت برنامهریزی درمان تمامی انواع تومورهای مغزي و نخاعي بهكار برده نمیشود.
بعد از اینکه تومور در طی جراحی برداشته شد، برخی آزمایشها براي پیدا کردن تومورهای مغزی و نخاعي در دوران کودکی تکرار میشود تا گروه خطر تومور تعیین شود. (به بخش اطلاعات عمومی مراجعه كنيد) این امر به این دلیل انجام میشود تا پی ببرند که چه مقدار از تومور بعد از جراحی باقی ماندهاست. دیگر آزمایشها و فرآیندها نیز ممکن است جهت پی بردن به اینکه آیا سرطان گسترش یافته است انجام شود.
پونکسیون کمری: بیمار بهصورت منحنی بر روی یک میز دراز میکشد سپس بخش کوچکی از انتهای کمر وی بیحس میشود و سوزن نخاعی (یک سوزن باریک بلند) به درون قسمت انتهای ستون فقرات جهت برداشتن مایع مغزی نخاعی (CSF با رنگ آبی نشان داده شده است) وارد میشود. سپس مایع براي انجام آزمایش به آزمایشگاه فرستاده ميشود.
- پونکسیون کمری: فرآیندی است که جهت جمعآوری مایع مغزی نخاعی از درون ستون فقرات انجام میشود. این امر از طریق قراردادن یک سوزن در درون ستون فقرات انجام میپذیرد. پونکسیون کمری معمولاً جهت درجهبندی تومور نخاع در دوران کودکی انجام میشود. این فرآیند همچنین LP و یا کشیدن مایع نخاعی نامیده میشود.
اسپیراسیون مغز استخوان و نمونهبرداری، بعد از اینکه بخش کوچکی از پوست بیحس میگردد، یک سوزن جمشیدی (سوزن بلند و توخالی) وارد استخوان لگن بیمار میشود. نمونههایی از خون، استخوان و مغز استخوان جهت بررسی زیر میکروسکوپ برداشته میشوند.
- اسکن استخوان: فرآیندی است جهت بررسی اینکه آیا در استخوان، سلولهایی مانند سلولهای سرطانی وجود دارند که به سرعت تقسیم میشوند. مقدار کمی ماده رادیواکتیو به درون ورید تزریق ميشود. این ماده از طریق جریان خون در تمام نقاط بدن حرکت میكند. ماده رادیواکتیو در استخوانها جمع شده و توسط اسکنر ردیابی میشود.
- رادیوگرافی قفسه سینه: به رادیوگرافی با اشعه ایکس از اعضا و استخوانهای درون قفسه سینه اطلاق میشود. اشعه ایکس یک نوع پرتو انرژی است که میتواند به داخل بدن رفته و بر روی فیلم ظاهر شود و تصویری از درون بدن بهوجود میآورد.
- آسپیراسیون مغز استخوان و نمونهبرداری: به برداشتن مغز استخوان، خون و مقدار کمی استخوان اطلاق میشود که از طریق وارد کردن یک سوزن توخالی به درون استخوان لگن و یا استخوان سینه انجام میشود. سپس آسیبشناس به بررسی مغز استخوان، خون و استخوان در زیر میکروسکوپ به دنبال علائم سرطان میپردازد.
سرطان از سه طریق در بدن گسترش مییابد.
سه طریق که سرطان دربدن گسترش مییابند عبارتند از:
وقتي كه سلولهای سرطانی از تومور اولیه جدا شده و از طریق غدد و یا خون به دیگر نقاط بدن نفوذ ميكنند، ممکن است تومور ثانویهاي تشکیل شود. این فرآیند متاستاز نامیده میشود. تومور ثانویه (متاستاتیک) از همان نوع تومور اولیه است. برای مثال، اگر سرطان پستان به استخوانها گسترش یابد، سلولهای سرطانی دراستخوانها در واقع سلولهای سرطان پستان هستند. این بیماری سرطان متاستاتیک پستان است و نه سرطان استخوان.
- از طریق بافت. سرطان به بافتهای طبیعی اطراف هجوم میبرد.
- از طریق سیستم لنفاوی. سرطان به سیستم لنفاوی هجوم برده و از طریق رگهای لنفاوی به دیگر نقاط بدن رسوخ ميكند.
- از طریق خون. سرطان به وریدها و مویرگها هجوم برده و از طریق خون در دیگر نقاط بدن منتشر ميشود.
تومورهای عودکنندۀ مغز و نخاع در دوران کودکی
یک تومور مغزی و نخاعي عودکننده در دوران کودکی توموری است که بعد از درمان برگشت میكند. تومورهای مغزی و نخاعي در دوران کودکی ممکن است در همان مکان اولیه و یا مکان دیگری در بدن عود كنند. گاهي آنها به قسمت دیگری از بدن رسوخ ميكنند.
تومور ممکن است چندین سال بعد از درمان اولیه برگشت كند، و لازم شود. آزمایشهاي تشخیصی و مرحلهبندی و فرآیندهایی شامل نمونهبرداری، مجدداً جهت تأييد برگشت تومور انجام شود.
گزینههای درمان در یک نگاه
نکات کلیدی دراین قسمت
سه نوع درمان متعارف (استاندارد) عبارتند از:
- انواع مختلفی از درمان برای تومورهای مغزي و نخاعي در دوران کودکی وجود دارد.
- کودکان مبتلا به تومور مغز و نخاع برنامه درمانیای دارند که توسط گروهي از مراقبین پزشكي فراهم میشود که در زمینه درمان تومورهای مغز و نخاع در کودکان تخصص دارند.
- تومورهای مغزي و نخاعي در دوران کودکی ممکن است باعث علائمی شوند که قبل از تشخیص بروز كرده و برای ماهها و یا سالها ادامه یابد.
- برخی درمانهای سرطان باعث بهوجود آمدن عوارض جانبیای میشوند که برای ماهها و سالها بعد از پايان درمان ادامه مییابد.
شیوههای جدید درمان در پژوهشهای بالینی مورد آزمایش قرار میگیرند.
- جراحی.
- پرتودرمانی.
- شیمیدرمانی.
بیماران ممکن است بخواهند که درباره شرکت در پژوهشهای بالینی فکر كنند.
- شیميدرمانی با ميزان بالا همراه با پیوند سلولهاي بنیادی.
بیماران میتوانند قبل، در طی و یا بعد از شروع درمان سرطان خود در پژوهشهای بالینی شرکت جويند.
آزمایشهاي پیگیری ممکن است مورد نیاز باشد.
برای تومورهای مغز و نخاع در دوران کودکی انواع مختلفی از درمان وجود دارد.
درمانهای مختلفی برای کودکان مبتلا به تومورهای مغز و نخاع وجود دارد. برخی درمانها، درمانهاي متعارف (استاندارد) بوده (در حال حاضر استفاده میشوند) و برخی در حال آزمایش در پژوهشهای بالینی هستند. پژوهش بالینی به مطالعه تحقیقاتی گفته میشود که جهت کمک به بهبود درمانهای فعلی و یا دستیابی به اطلاعات درباره درمانهای جدید در بیماران مبتلا به سرطان انجام میشود. زمانيكه پژوهشهای بالینی نشان میدهند که یک درمان جدید بهتر از درمان متعارف (استاندارد) است، درمان جدید جاي درمان استاندارد را ميگيرد.
کودکان مبتلا به تومور مغز و نخاع برنامه درمانیای دارند که توسط گروهي از مراقبین پزشكي فراهم میشود که در زمینه درمان تومورهای مغز و نخاع در کودکان تخصص دارند.
درمان ممکن است توسط یک سرطانشناس کودکان نظارت شود. سرطانشناس کودکان پزشکی است که در درمان کودکان مبتلا به سرطان تخصص دارد. سرطانشناس کودکان همراه با دیگر اعضاي گروه مراقبت پزشكي که در درمان کودکان مبتلا به تومورهای مغزی و نیز در زمینه داروهای خاص تخصص دارند همکاری میكند.
این موارد تخصص ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تومورهای مغز و نخاع در دوران کودکی ممکن است باعث علائمی شوند که قبل از تشخیص بروز كند و برای ماهها و یا سالها ادامه یابد.
- جراح مغز واعصاب.
- متخصص مغز و اعصاب.
- سرطانشناس مغز و اعصاب.
- آسیبشناس دستگاه عصبی.
- متخصص رادیولوژی مغزواعصاب.
- سرطانشناس پرتودرمانی.
- متخصص غدد.
- روانشناس.
- چشمپزشک.
- متخصص فيزيوتراپي توانبخشی.
- مددکار اجتماعی.
- پرستار متخصص.
تومورهای مغز و نخاع در دوران کودکی ممکن است باعث علائمی شوند که برای ماهها و یا سالها ادامه یابد. عوارضی که در اثر تومور بهوجود میآیند ممکن است قبل از تشخیص شروع شوند. علائمی که در اثر درمان بهوجود میآیند ممکن است در طی درمان و یا بلافاصله بعداز درمان شروع شوند.
برخی درمانهای سرطان باعث نوعي عوارض جانبی میشوند که برای ماهها و سالها بعد از پايان درمان ادامه مییابد.
به این عوارض، اثرات دیررس میگویند. اثرات دیررس درمان سرطان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
برخی اثرات دیررس ممکن است درمان شده و یا کنترل شوند. صحبت با پزشک کودک خود دربارۀ اثرات درمان سرطان بر فرزندتان حائز اهمیت است. (براي آگاهي بيشتر به خلاصه درباره اثرات دیررس درمان سرطان در زمان کودکی مراجعه كنيد.)
- مشکلات جسمانی.
- تغییر در حالات، فکرکردن، یادگیری و یا حافظه.
- سرطان ثانویه (انواع جدید سرطان).
سه نوع درمان متعارف (استاندارد) که مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از:
جراحی:
همانطور که در بخش اطلاعات عمومی این خلاصه توضیح داده شده است از جراحی ممکن است برای تشخیص و درمان تومورهای مغز و نخاع در دوران کودکی استفاده شود.
پرتو درمانی:
پرتودرمانی یک نوع درمان سرطان است که در آن از اشعه ایکس با انرژی بالا و نیز دیگر پرتوها جهت از بین بردن سلولهای سرطانی و یا جلوگیری از رشد آنها استفاده میشود. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد. پرتودرمانی خارجی (بيروني) که در آن از دستگاهی خارج ازبدن جهت ارسال پرتو به سمت سرطان استفاده میشود. پرتودرمان داخلی (دروني) که در آن از مواد رادیواکتیو که در یک سوزن، دانه، سیم، و یا کاتتر قرار گرفته است استفاده شده و مستقیماً در داخل تومور و یا نزدیک آن قرار داده میشود.
پرتودرمانی در مغز میتواند بر رشد و پیشرفت کودکان خردسال تأثیر سوء بگذارد. به این دلیل، پژوهشهای بالینی در حال مطالعه شیوههایی جهت استفاده از شیمیدرماني هستند تا نیاز به پرتودرمانی را به تأخیر انداخته، کاهش داده و یا كلاً متوقف كنند. علاوه بر این، شیوههای خاصي از پرتودرمانی که میزان آسیبرسانی به بافت سالم مغز در آن کاهش یافته در حال استفاده است. جراحی پرتویی استريوتاکسیک نوعی از پرتودرمانی است که در آن از یک کلاه سخت بر روی جمجمه استفاده میشود تا بتوان پرتو با ميزان بالا را مستقیماً به سمت تومورها هدایت کرد، و این باعث آسیب رساندن کمتری به بافتهای سالم اطراف میشود. به این نوع درمان، پرتو جراحی و نیز پرتو جراحی استريوتاكسيك Stereotaxic نیز گفته میشود. این فرآیند شامل جراحی نيست. شیوهای که پرتودرمانی انجام میشود بستگی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان دارد.
شیميدرمانی:
شیميدرمانی نوعی از درمان سرطان است که در آن از داروها استفاده میشود که با از بین بردن سلول و يا با جلوگيري از تقسیم آنها، مانع رشد سلولهای سرطانی شود. زمانيكه شیمیدرمانی از طریق دهان بهصورت خوراكي و یا از طریق تزریق به داخل ورید و یا ماهیچه صورت میگیرد، دارو وارد جریان خون شده و میتواند در تمامی نقاط بدن به سلولهای سرطانی برسد (شیمیدرمانی سیستمیک). زمانيكه شیمیدرمانی مستقیماً در داخل ستون فقرات، یک عضو و یا یک حفره بدن از قبیل شکم قرار داده میشود، داروها ممکن است بيشتر بر سلولهای واقع در آن نواحی تأثیر بگذارند (شیمیدرمانی ناحیهای). شیوه شیمیدرمانی بستگی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان دارد.
داروهای ضدسرطانی که جهت درمان تومورهای مغز و نخاع از طریق دهان و یا ورید به بيمار داده میشوند نمیتوانند از سد خونی مغزی عبور کرده و وارد مایعی که مغز و نخاع را احاطه كرده است بشوند. بدين جهت، یک داروی ضدسرطان به داخل فضای پر از مایع مغز تزریق ميشود تا سلولهای سرطانی موجود در آنجا را از بین ببرد. به این عمل شیمیدرمانی اينتراتكال گفته میشود.
شیوههای جدید درمان در پژوهشهای بالینی مورد آزمایش قرار میگیرند.
این خلاصه به توضیح درمانهایی میپردازد که در پژوهشهای بالینی در حال مطالعه هستند. این بخش ممکن است شامل تمامی درمانهای جدید در حال مطالعه نباشد.
شیميدرمانی با ميزان بالا همراه با پیوند سلولهاي بنیادی:
شیميدرمانی با ميزان بالا همراه با پیوند سلولهاي بنیادی، شیوهای است که از طریق آن ميزانهای بالایی از داروهاي شیمیدرمانی براي نابود كردن سلولهاي سرطاني بهكار ميرود و چون اين نوع شيميدرماني بر سلولهاي سالم اطراف نيز اثر گذاشته و سلولهای خونساز را نيز تخریب ميكنند بايد در طی درمان سرطان اين سلولها جایگزین شوند. براي اين منظور سلولهای بنیادی (سلولهای خونی نابالغ) را از خون و یا مغز استخوان بیمار یا یک اهدا کننده برميدارند و آنها را منجمد كرده و ذخیره میكنند. بعد از انجام شیمیدرمانی، سلولهای بنیادی ذخیره شده را از حالت انجماد خارج كرده و به بیمار تزریق میكنند. این سلولهای بنیادی سالم و تقویت شده در سلولهای خونی بدن فرد رشد کرده و جايگزين سلولهاب تخريب شده ميشوند.
آزمایشهاي پیگیری ممکن است لازم باشد.
برخی آزمایشهايی که بهمنظور تشخیص سرطان و یا پیبردن به مرحله سرطان انجام شده است ممکن است دوباره تکرار شوند. بعضي از آزمایشها براي پیبردن به اینکه درمان تا چه حد موفقیتآمیز بوده است بايد دوباره تکرار شوند. تصمیمگیری دربارۀ اینکه آیا درمان ادامه پیدا کند، تغییر یابد و یا متوقف شود بستگی به نتایج این آزمایشها دارد. به این آزمايشها همچنین مرحلهبندی دوباره نیز گفته میشود.
گزینههای درمان بر اساس نوع تومور مغزي و نخاعي در دوران کودکی:
آستروسیتوم دوران کودکی.
تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید دوران کودکی.
گلیوم ساقه مغز دوران کودکی.
تومور رویانی سیستم اعصاب مرکزی دوران کودکی.
تومور رژم سل سیستم اعصاب مرکزی دوران کودکی.
کرانیوفارنژیوم دوران کودکی.
آپاندیموم دوران کودکی.
مدولوپلاستوم دوران کودکی.
تومورهای نخاعي دوران کودکی.
تومور نورواکتودرمال فوق چادرینهای اولیه دوران کودکی.
گلیوم مسیر بینایی و هیپوتالاموسی دوران کودکی.
استروسیتوم دوران کودکی:
استروسیتوم دوران کودکی شامل استروسیتوم درجه پایین و نیز درجه بالا است.
تومورهای جنینی سیستم عصبی مرکزی در دوران کودکی:
تومورهای رویانی CNS در دوران کودکی شامل تومورهای آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید CNS (براي آگاهي بيشتر به خلاصه درباره درمان تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید در سیستم اعصاب مرکزی در دوران کودکی مراجعه كنيد.)، تومورهاي جنيني همچنين شامل اپاندیمو بلاستوما، مدولوبلاستوما، مدولواپتیلیوم، تومورهای پینئال پارانشیم، پینئوبلاستوما، تومورهای نورواکتو درمال فوق چادرینهای اولیه (Spnet) است. (براي آگاهي بيشتر به خلاصه درباره درمان تومورهای جنینی در سیستم اعصاب مرکزی در دوران کودکی مراجعه كنيد.)
تومورهای ژرم سل سیستم عصبی مرکزی در دوران کودکی:
درمان تومورهای رژم سل سیستم اعصاب مرکزی در دوران کودکی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- پرتودرمانی، كه معمولاً در برگیرنده کل مغز و نخاع است.
- شیمیدرمانی.
تومورهای نخاعي در دوران کودکی:
درمان تومورهای نخاعي در دوران کودکی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- جراحی همراه با و یا بدون پرتودرمانی
- شیمیدرمانی. (در کودکان بسیار خردسال، شیمیدرماني تنها در موارد تومور درجه پایین استفاده میشود.)
درمان تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی دوران کودکی
Childhood Central Nervous System Atypical Teratoid/Rhabdoid Tumor Treatment
اطلاعات عمومی درباره تومور آنتیپک تراتوئید/ رابدوئید:
نکات کلیدی در این قسمت:
- تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی بیماریایست که در آن سلولهای بدخیم (سرطانی) در بافتهای مغز تشکیل میشوند.
- تغییرات ژنتیک خاصی ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید شوند.
- علائم تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید درهمه بیماران یکسان نیستند.
- آزمایشهايي که به بررسی مغز و نخاع میپردازند ممکن است جهت یافتن تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید استفاده شوند.
- تومورآتیپیک تراتوئید/ رابدوئید دوران کودکی تشخیص داده شده و با عمل جراحی برداشته ميشود.
- عوامل خاصی بر بهبود و گزینههای درمان تأثیر میگذارد.
تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی بیماریایست که در آن سلولهای بدخیم (سرطانی) در بافتهای مغز تشکیل میشوند.
تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید (AT/RT) سیستم اعصاب مرکزی (CNS) نوعي تومور مغزي و نخاعي است که بسیار نادر بوده و به سرعت رشد میکند. این بیماری معمولاً در کودکان کمتر از سه سال ایجاد میشود، هر چند که گاهي در کودکان بزرگتر و نیز بزرگسالان هم ظاهر ميشود. حدود نیمی از این تومورها در مخچه و یا ساقه مغز بهوجود میآیند. مخچه قسمتی از مغز است که حرکت، تعادل و وضعیت بدن (ایستادن و نشستن) را کنترل میكند. ساقه مغز به کنترل تنفس، ضربان قلب، و اعصاب و ماهیچههای مورد استفاده در دیدن، شنیدن، راهرفتن، حرفزدن، و خوردن میپردازد. AT/RT ممکن است همچنین در دیگر قسمتهاي سیستم اعصاب مرکزی (مغز و نخاع) هم یافت شود.
این خلاصه به بررسی درمان تومورهای اولیه (تومورهایی که ابتدا درمغز شروع میشوند) میپردازد. درمان تومورهای مغزی متاستاتیک، که تومورهایی هستند که توسط سلولهای سرطاني که در قسمتهاي دیگری از بدن شروع شده و به مغز گسترش یافتهاند، در این بخش مورد مطالعه قرار نگرفتهاند. برای اطلاعات بيشتر به خلاصه درباره درمان تومورهای مغز و نخاع کودکان در یک نگاه که در مورد انواع مختلفی از تومورهای مغز و نخاع در دوران کود کی است، مراجعه كنيد.
تومورهای مغزی علاوه بر کودکان در بزرگسالان نيز بهوجود ميآیند، ولی به هر حال، درمان کودکان ممکن است از درمان بزرگسالان متفاوت باشد. براي آگاهي بيشتر به خلاصههای درمانی تومورهای مغزی بزرگسالان مراجعه كنيد.
تغییرات ژنتیک خاصی ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید شوند.
هر چیزی که باعث افزایش خطر ابتلا فرد به یک بیماری شود، به عنوان عامل خطر شناخته میشود. داشتن عامل خطر بدینمعنا نیست که شما مبتلا به سرطان خواهید شد و نداشتن عامل خطر نیز بدینمعنا نیست که شما مبتلا به سرطان نخواهید شد. والدینی که فکر میکنند فرزند آنها ممکن است در خطر ابتلا به سرطان باشند بایستی این امر را با پزشک کودک خود در میان بگذارند.
تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید ممکن است مربوط به تغییراتی در یک ژن سرکوبکننده تومور به نام /N/1 باشد. این ژن، پروتیینی تولید میکند که به کنترل رشد سلول کمک میكند. تغییرات در DNA ژن سرکوبکننده تومور مانند /N/1 ممکن است منجر به سرطان شود.
تغییرات در ژن /N/1 ممکن است ارثی باشد (از والدین به فرزندان منتقل شود.) زمانيكه تغییر ژن /N/1 به ارث برده میشود، تومور ممکن است در یک زمان در دو قسمت بدن تشکیل شود (برای مثال، در مغز و در کلیه). اگر AT/RT تشخیص داده شود، مشاوره ژنتیک (صحبت با یک متخصص بیمارهای موروثی و نیاز احتمالی به آزمایش ژنتیک) ممکن است توصیه شود.
علائم تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید در همه بیماران یکسان نیستند.
از آنجا که تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید بهسرعت رشد میکند، علائم ممکن است سریع رشد کرده و در طی چند روز ویا چند هفته پیشرفت كند. علائم متفاوت بوده و بستگی به سن بیمار و محل تومور دارند.
این علائم ممکن است توسط AT/RT و یا دیگر شرایط ایجاد شوند. در صورت بروز هر گونه علائم زیر بایستی با پزشک در ميان گذاشته شود:
آزمایشهايی که جهت معاینه مغز و نخاع بهكار میروند براي پیدا کردن تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید نیز استفاده ميشوند.
- سردردهای صبحگاهی و یا سردردهایی که بعد از استفراغ برطرف میشوند.
- حالت تهوع و استفراغ.
- بیخوابی غیر عادی و با تغییر در سطح انرژی.
- از دست دادن تعادل، عدم هماهنگی و اشکال در راه رفتن.
- افزایش در اندازه سر (در نوزادان).
آزمایشهاي زیر مورد استفاده قرار ميگيرند:
- معاینه جسماني و بررسي سوابق پزشكي بيمار: به معاینه بدن بيمار براي بررسی علائم عمومی بیماری، شامل غدد و یا هر چیز غیرمعمول دیگر اطلاق میشود. پیشینه سلامت بیمار و بيماريهاي قبلی او و درمان آنها نیز مورد بررسی قرار میگیرد.
- معاینه عصبی: به یک رشته پرسشها و آزمایشها براي بررسی مغز، نخاع و عملکرد اعصاب گفته میشود. این معاینه وضعیت ذهنی فرد، هماهنگی و توانایی در راه رفتن بهطور طبیعی، و اینکه عضلات، حسها و عکسالعملها چگونه عمل میكنند را مورد بررسی قرار ميدهد. به این معاینات اسامی Neuro Exam و یا Neurologic Exam نیز دارند.
- سیتیاسکن (CAT SCAN): فرآیندی است که طی آن عکسهای دقیقی از داخل بدن و از زوایای مختلف گرفته میشود. تصاویر توسط کامپیوتري که به دستگاه اشعه ایکس متصل است گرفته میشود. نوعي مواد رنگي نیز به داخل ورید تزریق شده و یا به بيمار خورانده ميشود تا کمک کند که اعضا و بافتها واضحتر نشان داده شوند. این فرآیند همچنین Computed Tomography, Computerized Tomography , Computerized Axial Tomography نامیده میشود.
- امآرآی (MRI) (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) همراه با گادولینیم: فرآیندی است که طی آن از یک آهنربا، امواج رادیویی، و کامپیوتر جهت عکسبرداری دقیق از مغز و نخاع استفاده میشود. مادهای به نام گادولینیم به داخل ورید تزریق میشود. گادولینیم در اطراف سلولهای سرطانی جمع شده و باعث میشود که آنها در عکس وضوح بيشتري پيدا كنند. این فرآیند همچنین NMRI نامیده میشود.
- پونکسیون کمری: فرآیندی است که جهت جمعآوری مایع مغزی نخاعی از داخل ستون نخاعی انجام میشود. این عمل از طریق قرار دادن یک سوزن در داخل ستون نخاعی انجام میشود. این فرایند را LP و یا کشیدن مایع نخاع مینامند.
- سونوگرافی: فرآیندی است که طی آن امواج صوتی با انرژی بالا (مافوق صوتی) به بافتها و اعضا درونی فرستاده ميشود و بر اثر آن بازتاب ايجاد ميشود. این اکوها تصویری از بافتهای بدن به نام سونوگرام میدهند. یک سونوگرافی کلیوی نيز جهت بررسی AT/RT که ممکن است همزمان با مغز در کلیهها تشکیل شده باشد به عمل میآید.
- آزمایش ژن /N/1: یک آزمون آزمایشگاهی است که طی آن یک نمونه از خون و بافت جهت بررسی ژن /N/1 مورد آزمایش قرار میگیرد.
تومورآتیپیک تراتوئید/ رابدوئید دوران کودکی تشخیص داده شده و طی جراحی برداشته ميشود.
اگر پزشکان فکر کنند که ممکن است تومور مغزی وجود داشته باشد، نمونهبرداری جهت برداشتن نمونهای از بافت به عمل میآید. برای تومورهای مغز، نمونهبرداری از طریق برداشتن قسمتی از جمجمه و با استفاده از یک سوزن جهت برداشتن نمونهای از بافت انجام میشود. آسیبشناس براي پیدا کردن سلولهای سرطانی به بررسی نمونه زیرمیکروسکوپ میپردازد. اگر سلولهای سرطانی یافت شوند، پزشک ممکن است تا آنجا که ممکن است تومور را بهصورت بیخطر در طی جراحی خارج سازد. آسیبشناس سلولهای سرطانی را جهت تشخیص نوع تومور مغز مورد بررسی قرارمیدهد. برداشتن کامل AT/RT به دلیل محلی که تومور در آن قرار دارد و نیز به دلیل اینکه تومور در زمان تشخیص گسترش یافته است، مشکل است.
جهت بیان تفاوت بین AT/RT و دیگر تومورهای مغزی ممکن است یک مطالعه ایمنی شیمیایی بافتی (IHC) بر روی نمونه بافت خارج شده انجام شود. مطالعه ایمنی شیمیایی بافتی، آزمونی آزمایشگاهی است که در آن یک ماده از قبیل پادتن، رنگ، رادیوایزوتوپ، به نمونه بافت سرطان اضافه میشود تا آنتیژنهای خاصی مورد آزمایش قرار گیرند.
عوامل خاصی بر بهبودی و گزینههای درمان تأثیر میگذارد.
بهبود بيمار و گزینههای درمان بستگی به موارد زیر دارند:
- سن کودک.
- میزان تومور باقیمانده بعد از جراحی.
- اینکه آیا سرطان به دیگر نقاط سیستم اعصاب مرکزی (مغز و نخاع) و یا به کلیه سرایت كرده است.
مراحل تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی:
نکات کلیدی در این قسمت:
- هیچ نوع سیستم مرحلهبندی استانداردی برای تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی وجود ندارد.
- سرطان از سه طریق در بدن گسترش مییابد.
هیچ نوع سیستم مرحلهبندی استانداردی برای تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی وجود ندارد.
گسترش سرطان و يا شدت آن معمولاً تحتعنوان مراحل توصیف میشود. هیچ نوع سیستم مرحلهبندی استانداردی برای تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی وجود ندارد. این تومور بهعنوان تازه تشخیص داده شده و یا عود کننده طبقهبندی میشود. درمان بستگی به مقدار سرطان باقیمانده بعد از جراحی و سن کودک دارد. نتایج بهدستآمده از فرایندهای زیر برای برنامهریزی درمان استفاده میشوند:
- امآرآی(MRI): فرآیندی است که طی آن از یک آهنربا، امواج رادیویی، و یک کامپیوتر جهت عکسبرداری دقیق از مغز و نخاع استفاده میشود. این فرآیند همچنین NMRI نامیده میشود.
- پانکسیون کمری: فرآیندی که جهت جمعآوری مایع مغزی نخاعی از داخل ستون نخاعی انجام میشود. این عمل از طریق قراردادن یک سوزن در داخل ستون نخاعی انجام میشود. این فرایند را LP و یا کشیدن مایع نخاع مینامند.
سرطان از سه طریق در بدن گسترش مییابد:
سه طریقه گسترش سرطان در بدن عبارتند از:
زمانيكه سلولهای سرطانی از تومور اولیه جدا شده واز طریق غدد و یا خون به دیگر نقاط بدن منتشر ميشوند، ممکن است تومور ثانویه تشکیل شود. این فرآیند متاستاز نامیده میشود. تومور ثانویه (متاستاتیک) از همان نوع تومور اولیه است. برای مثال، اگر سرطان پستان به استخوانها گسترش یابد، سلولهای سرطانی در استخوانها در واقع سلولهای سرطان پستان هستند. این بیماری سرطان متاستاتیک پستان است و نه سرطان استخوان.
- از طریق بافت. سرطان به بافتهای طبیعی اطراف هجوم میبرد.
- از طریق سیستم لنفاوی. سرطان به سیستم لنفاوی هجوم برده و از طریق رگهای لنفاوی به دیگر نقاط بدن رسوخ ميكند.
- از طریق خون. سرطان به وریدها و مویرگها هجوم برده و از طریق خون به دیگر نقاط بدن نفوذ ميكند.
گزینههای درمانی در یک نگاه:
نکات کلیدی این قسمت؛
- انواع مختلفی از درمان برای بیماران مبتلا به تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی وجود دارد.
- بعضي از بیماران تمايل به شرکت در پژوهشهای بالینی دارند.
- بیماران میتوانند قبل يا در طی درمان سرطان و یا بعد از آن در پژوهشهای بالینی شرکت كنند.
- کودکان مبتلا به تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی برنامه درمانیای دارند که توسط گروه مراقبتهاي پزشكي که در زمینه درمان تومورهای مغز و نخاع در کودکان تخصص دارند فراهم میشود.
- تومورهای مغز و نخاع در دوران کودکی ممکن است باعث علائمی شوند که قبل از تشخیص بروز كرده و برای ماهها و یا سالها ادامه یابد.
- برخی درمانهای سرطان باعث عوارض جانبیای میشوند که برای ماهها و سالها بعد از پايان درمان ادامه مییابد.
- چهار نوع درمان استاندارد مورد استفاده واقع میشود:
- جراحی.
- شیمیدرمانی.
- پرتودرمانی.
- شیميدرمانی با دوز بالا همراه با پیوند سلولهاي بنیادی.
- انحراف مسیر مایع مغزی نخاعی.
- آزمایشهاي پیگیری نيز ممکن است مورد نیاز باشد.
انواع مختلفی از درمان برای بیماران مبتلا به تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی وجود دارد.
انواع مختلفی از درمان برای بیماران مبتلا به تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی وجود دارد. درمانAT/RT معمولاً در پژوهشهاي بالینی ارائه ميشود. پژوهش بالینی یک مطالعه تحقیقاتی است که جهت کمک به بهبودی درمانهاي متعارف (استاندارد) و یا بهدست آوردن اطلاعات درباره درمانهای جدید بر روي بیماران مبتلا به سرطان انجام میشود.
بعضي از بیماران مايلند در پژوهشهای بالینی شركت كنند.
برای بعضي از بیماران، شرکت در یک پژوهش بالینی ممکن است بهترین گزینه درمان باشد. پژوهشهای بالینی بخشی از فرآیند تحقیق سرطان هستند، كه در آن درمانهای جدید سرطان و بيخطر و مؤثر بودن آن و اینکه بهتر از درمانهای استاندارد هستند يا نه مورد بررسي قرار ميگيرد.
بسیاری از درمانهای متعارف (استاندارد) سرطان كه در حال حاضر بر روي بيماران انجام ميشود براساس پژوهشهای بالینی گذشته هستند. بیمارانی که در پژوهش بالینی شرکت میکنند ممکن است درمان استاندارد را دریافت كنند و یا اینکه از نخستين افرادی باشند که درماني جدید را دریافت میكنند.
بیمارانی که در پژوهشهای بالینی شرکت میكنند همچنین به پیشرفت درمان سرطان در آینده کمک ميكنند. حتی اگر پژوهشهای بالینی منجر به شیوههای مؤثر درمان جدیدي نشوند، اغلب به مسائل مهمی پاسخ داده ميشود كه در پيشرفت تحقيقات علمي سهمي بسزا خواهند داشت.
بیماران میتوانند قبل يا در طی درمان سرطان و یا بعد از شروع آن در پژوهشهای بالینی شرکت كنند.
عضي از پژوهشهای بالینی فقط شامل بيماراني میشود که هیچگونه درماني را شروع نكرده باشند. دیگر پژوهشها، درمانهایی را در بیماراني آزمایش میکنند که سرطان آنها بهبود نیافته است. پژوهشهای بالینی دیگری نیز وجود دارد که شیوههای جدیدي برای جلوگیری از عود سرطان و یا کاهش عوارض جانبی درمان را مورد آزمایش قرار ميدهند.
کودکان مبتلا به تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی برنامه درمانیای دارند که توسط گروه مراقبتهاي پزشكي فراهم میشود که در درمان تومورهای مغز و نخاع کودکان تخصص دارند.
درمان ممکن است توسط یک متخصص سرطان کودکان نظارت شود. متخصص سرطان کودکان پزشکی است که در درمان کودکان مبتلا به سرطان تخصص دارد. سرطانشناس کودکان همراه با دیگر اعضاي گروه مراقبت پزشكي که در درمان کودکان مبتلا به تومورهای مغزی و نیز در زمینه داروهای خاص تخصص دارند همکاری میكند. این موارد تخصص شامل موارد زیر است:
- جراح مغز و اعصاب کودکان.
- متخصص پرتودرماني سرطان.
- متخصص مغز و اعصاب.
- متخصص پرستاری کودکان.
- متخصص فيزيوتراپي توانبخشی.
- روانشناس.
- مددکار اجتماعی.
- سرطانشناس مغز و اعصاب.
- آسیبشناس دستگاه عصبی.
- متخصص ژنتیک و مشاور ژنتیک.
تومورهای مغزی دوران کودکی ممکن است باعث علائمی شوند که قبل از تشخیص بروز ميكند و برای ماهها و یا سالها ادامه ميیابد.
علائمی که در اثر تومور بهوجود میآیند ممکن است قبل از تشخیص آن شروع شوند و برای ماهها و یا حتي سالها ادامه یابند. گفتوگو با پزشک فرزندتان درباره علائمی که توسط تومور بهوجود آمده و تا بعد از درمان ادامه ميیابد حایز اهمیت خواهد بود.
برخی درمانهای سرطان باعث نوعي عوارض جانبی میشوند که برای ماهها و سالها بعد از پايان درمان ادامه مییابد.
به این عوارض اثرات دیررس میگویند. اثرات دیررس درمان سرطان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
برخی اثرات دیررس ميتوانند درمان شده و یا مهار شوند. گفتوگو با پزشک کودک خود دربارۀ اثرات درمان سرطان بر فرزندتان حائز اهمیت است. (براي آگاهي بيشتر به خلاصه درباره اثرات دیررس درمان سرطان کودکی مراجعه كنيد.)
- مشکلات جسماني.
- تغییر در حالات، فکرکردن، یادگیری و یا حافظه.
- سرطان ثانویه (انواع جدید سرطان).
چهار نوع درمان متعارف (استاندارد) که مورد استفاده قرار ميگیرند عبارتند از:
جراحی:
جراحی جهت تشخیص و درمان تومورآتیپیک تراتوئید/ رابدوئید بهكار میرود. به بخش اطلاعات عمومی این خلاصه مراجعه كنيد.
حتی اگر پزشک تمامی سرطانی را که در زمان جراحی دیده میشود خارج سازد، بسیاری از بیماران بعد از جراحی و جهت ازبین بردن سلولهاي سرطانی باقیمانده تحت شیمیدرمانی و یا احتمالاً پرتودرمانی قرار خواهند گرفت. درمانی که بعد از جراحی و جهت افزایش احتمال درمان انجام میشود درمان ادجوانت نامیده میشود.
شیميدرمانی
شیميدرمانی نوعی از درمان سرطان است که در آن از داروهايي استفاده میشود که سلولهاي سرطاني را نابود كرده و يا تقسيم آنها را متوقف كند و يا مانع رشد و انتشار سلولهای سرطانی شود. زمانيكه شیمیدرمانی بهصورت خوراكي و یا از طریق تزریق به داخل ورید و یا ماهیچه صورت میگیرد، دارو وارد جریان خون شده و در تمامی نقاط بدن با سلولهای سرطانی مبارزه ميكند (شیمیدرمانی سیستمیک). وقتي كه داروهاي شیمیدرمانی مستقیماً در داخل نخاع، یک عضو و یا یک حفره بدن از قبیل شکم قرار داده میشود، بيشتر بر سلولهای واقع در آن نواحی تأثیر ميگذارند (شیمیدرمانی ناحیهای). شیوهای که شیمیدرمانی انجام میشود بستگی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان دارد.
داروهای ضدسرطانی که جهت درمان تومورهای مغز و نخاع بهصورت خوراكي و یا تزريق وریدي داده میشوند نمیتوانند از سد خونی مغزی عبور کرده و وارد مایعی که مغز و نخاع را احاطه كرده است برسند. در عوض، یک داروی ضدسرطان را به داخل فضای پر از مایع مغز و نخاع تزریق ميكنند تا سلولهای سرطانی موجود در آنجا را از بین ببرد. به این عمل شیمیدرمانی داخل فضای نخاعی گفته میشود.
پرتو درمانی:پرتودرمانی یک نوع درمان سرطان است که در آن از اشعه ایکس با انرژی بالا و نیز دیگر پرتوها جهت از بین بردن سلولهای سرطانی و یا جلوگیری از رشد و انتشار آنها استفاده میشود. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد. پرتودرمانی بيروني (خارجی) که در آن از دستگاهی خارج از بدن جهت ارسال پرتو به سمت سرطان استفاده میشود. پرتودرماني دروني (داخلی) که در آن از مواد رادیواکتیو که در یک سوزن، دانه، سیم، و یا کاتتر قرار گرفته است استفاده شده و مستقیماً در داخل و یا نزدیک تومور سرطاني قرار داده میشود.
از آنجاییکه پرتو درمانی در مغز میتواند بر رشد و پیشرفت کودکان خردسال، بهخصوص کمتر از سه سال، تأثیر بگذارد، دوز پرتودرمانی ممکن است کمتر از حد معمول باشد.
شیميدرمانی با دوز بالا همراه با پیوند سلولهاي بنیادی
شیميدرمانی با دوز بالا همراه با پیوند سلولهاي بنیادی شیوهای است که از طریق آن دوزهای بالایی از شیمیدرمانی داده ميشود و سلولهای خونساز تخریب شده در طی درمان سرطان جایگزین میشوند. سلولهای بنیادی (سلولهای خونی نابالغ) از خون و یا مغز استخوان بیمار یا یک اهدا کننده برداشته شده و منجمد و ذخیره میشوند. بعد از اینکه شیمیدرمانی کامل شد، سلولهای بنیادی ذخیره شده را از حالت انجماد خارج ميكنند و به بیمار تزريق میشوند. این سلولهای بنیادی تقویت شده در سلولهای خونی بدن بيمار رشد کرده و جايگزين سلولهاي تخريب شده میشوند.
ممکن است آزمایشهاي پیگیری مورد نیاز باشد.
برخی آزمایشهايي که جهت تشخیص سرطان و یا پیبردن به مرحله سرطان انجام شده است ممکن است دوباره تکرار شوند. برخی آزمایشها جهت پیبردن به اینکه درمان تا چه حد موفقیتآمیز بودهاست دوباره تکرار ميشوند. تصمیمگیری دربارۀ اینکه آیا درمان ادامه پیدا کند يا، تغییر یابد و یا متوقف شود بستگی به نتایج این آزمایشها دارد.
همانطور که در بخش اطلاعات عمومی این خلاصه توضیح داده شده است جراحی ممکن است برای تشخیص و درمان تومورهای مغز و نخاع در دوران کودکی استفاده شود.
گزینههای درمان برای تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی كه بهتازگي تشخیص داده شده است:
نکات کلیدی برای این قسمت؛
هیچ نوع درمان استانداردی برای بیماران مبتلا به تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی وجود ندارد.
- هیچ نوع درمان استانداردی برای بیماران مبتلا به تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی وجود ندارد.
- ترکیبی از انواع درمان برای بیماران مبتلا به تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی استفاده میشود.
ترکیبی از انواع درمان برای بیماران مبتلا به تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی استفاده میشود.
از آنجا که تومور آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سریع رشد میکند، اغلب ترکیبی از درمانها داده میشود. بسیاری از درمانها شامل جراحی و شیمیدرمانی هستند.
درمانهای AT/RT شامل ترکیبی از موارد زیراست:
درمانهای جدید برای بیماران مبتلا به تومور آتیپیک تراتوئید/رابدوئید بایستی در پژوهشهای بالینی مورد توجه قرار گیرد.
- جراحی.
- شیميدرمانی.
- پرتودرمانی.
- شیمیدرمانی با ميزان بالا همراه با پیوند سلولهای بنیادی.
درمان تومور عود کننده آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی در دوران کودکی:
هیچ نوع درمان استانداردی برای بیماران مبتلا به تومور عود کننده آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید سیستم اعصاب مرکزی در دوران کودکی وجود ندارد.
درمانهای جدید برای بیماران مبتلا به تومور عود کننده آتیپیک تراتوئید/ رابدوئید بایستی در پژوهشهای بالینی مورد توجه قرار گیرد.
درمان سرطان خون AML/ دیگر انواع سرطانهای بدخیم مغز استخوان اطفال
Childhood Acute Myeloid Leukemia/ Other Myeloid Malignancies Treatment
اطلاعات عمومی دربارۀ سرطان خون AML و دیگر انواع سرطانهای بدخیم مغز استخوان اطفال
نکات کلیدی این بخش
سرطان خون و دیگر بیماریهای مربوط به خون و مغز استخوان بر گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها تأثیر ميگذارند.
- سرطان خون و دیگر بیماریهای مربوط به خون و مغز استخوان، بر گلبولهای قرمز، گلبول-های سفید و پلاکتها تأثیر ميگذارند.
- لوسمي ميلوئيد حاد (AML) اطفال، نوعی از سرطان است که در آن مغز استخوان، تعداد بسیار زیادی سلول غیر طبیعی میسازد.
- دیگر بیماریهای ميلوئيدخون و مغز استخوان را درگیر ميکنند:
- لوسمي ميلوئيد مزمن CML
- لوسمي ميلومونوسيتيك خردسالان (Juvenile Myelomonocytic leukemia)
- اختلال میلوپرولیفراتیو گذرا (Transient myeloproliferative disorder)
- سندرومهای ميلوويسپلاستيك (Myelodysplastic syndromes)
- سرطانهاي خون AML و CML اطفال و JMML، TMD و MDS عوامل خطرزای مشترکی دارند.
- نشانههای احتمالی سرطانهاي خون AML و CML اطفال، JMML، یا MDS، عبارتند از تب، احساس خستگی و به سادگی دچار خونریزی یا خونمردگی شدن.
- به منظور تشخیص سرطان خون AML اطفال، سرطان خون CML اطفال، JMML، TMD و MDS از آزمايشهاي مخصوص بررسي خون و مغز استخوان استفاده میشود.
- برخی عوامل بر پیش آگاهی سرطان (احتمال بهبودی) و گزینههای درمان تأثیر میگذارند.
در حالت عادی در افراد سالم، مغز استخوان، سلولهای بنیادی نارس خونی میسازد که به مرور به سلولهای خونی كامل تبدیل میشوند، يك سلول بنيادي خوني به سلول بنیادی مغز استخوانی یا سلول بنیادی لنفاوی تبدیل میشود. سلول بنیادی لنفاوی به گلبول سفید تبدیل میشود. بهطور كلي سلول بنیادی مغز استخوانی به یکی از سه نوع سلولهای خونی بالغ تبدیل میشود:
مراحل رشد سلولهای خونی: سلول بنیادی خونی چند مرحله را طی میکند تا به گلبول قرمز، پلاکت یا گلبول سفید تبدیل شود.
- گلبولهای قرمز که وظیفهشان رساندن اکسیژن و دیگر مواد، به تمام بافتهای بدن است.
- گلبولهای سفید که با عفونت و بیماری مبارزه ميكنند.
- پلاکتها که بهعنوان عامل انعقاد خون عمل ميكنند و مانع خونريزي ميشوند.
سرطان خون AML اطفال، نوعی از سرطان است که در آن مغز استخوان تعداد بسیار زیادی سلول ناقص میسازد.
سرطانهای حاد در صورتیکه درمان نشوند، معمولاً به سرعت رو به وخامت میگذارند، لكن سرطانهای مزمن معمولاً بهکندی رشد كرده و وخيم ميشوند. سرطان خون AML، با نامهای سرطان خون مغز استخوانی حاد، سرطان خون میلوبلاست حاد، سرطان خون گرانولوسیتی حاد و سرطان خون غیرلنفوسیتی حاد نیز شناخته میشود.
در سرطان خون AML، سلولهای بنیادی مغز استخوانی به گونهای از گلبولهای سفید نارس، به نام میلوبلاستها تبدیل میشوند. میلوبلاستها، (سلولهای خونی سرطانی)، در سرطان خون AML غیرطبیعی هستند و به گلبولهای سفید سالم و كامل تبدیل نمیشوند. سلولهای خونی سرطانی چنان در خون و مغز استخوان تجمع ميكنند كه فضای کمتری برای گلبولهای سفید، گلبولهای قرمز و پلاکتها باقی ميماند. در این صورت ممکن است بیمار دچار عفونت، کمخونی یا خونریزی شود. سلولهای خونی سرطانی میتوانند به خارج از خون و به قسمتهای دیگر بدن از جمله سیستم اعصاب مرکزی (مغز و نخاع)، پوست و لثهها سرایت کنند. گاهی سلولهای خونی سرطانی، تومور توپری را شکل میدهند که به آن سارکوم گرانولوسیتیك (granulocytic sarcoma) یا کلوروما (chloroma) گفته میشود.
سرطان خون AML، با توجه به نوع سلولهای خونی درگیر، به انواع مختلف تقسیم میشود، كه درمانهاي متفاوتي را طلب ميكند مثلاً درمان سرطان خون AML از نوع لوسمي پروميلوسيتيك حاد APL يا اگر کودک مبتلا به سندروم داون باشد، متفاوت است.
دیگر بیماریهای مربوط به مغز استخوان خون و مغز استخوان را درگیر ميکنند:
سرطان خون CML
در سرطان خون CML، سلولهای بنیادی مغز استخوان بسیار زیادی به گونهای از گلبولهای سفید به نام گرانولوسیتها تبدیل میشوند. برخی از این سلولهای بنیادی مغز استخوان هرگز به گلبول-های سفید بالغ تبدیل نمیشوند. به این نوع گلبولهای سفید نارس، بلاست میگویند و به مرور، تعداد گرانولوسیتها پلاستها بسیار بیشتر از گلبولهای قرمز و پلاکتهای مغز استخوان شده و جاي آنها را ميگيرند. ابتلا به سرطان خون CML در کودکان بسیار نادر است.
لوسمی میلومونوسیتی خردسالان (Juvenile myelomonocytic leukemia)
سرطان خون JMML یک سرطان نادر اطفال است که بیشتر در اطفالی با سن حدود دو سال دیده میشود. در سرطان خون JMML، تعداد بسیار زیادی از سلولهای بنیادی مغز استخوان به دو گونه از گلبولهای سفید با نام میلوسیتها (Myelocyte) و مونوسیتها تبدیل میشوند، كه برخی از آنها هرگز به گلبولهای سفید كامل تبدیل نمیشوند. این سلولهای ناقص، که بلاست خوانده ميشوند، قادر به انجام وظیفهشان نیستند، و به مرور، تعداد میلوسیتها، مونو سیتها و بلاستها در مغز استخوان، از گلبولهای قرمز و پلاکتها بسيار بيشتر میشود. و از رشد آنها جلوگيري ميكند بهنحوي كه ممکن است بيمار دچار عفونت، کمخونی یا خونریزی شود.
اختلال ميلوپرولیفراتیو گذرا (Transient myeloproliferative disorder)
اختلال ميلوپرولیفراتیو گذرا (TMD) اختلالیست مربوط به مغز استخوان که ممکن است در نوزادان مبتلا به سندروم داون ایجاد شود، و معمولاً ظرف 3 هفته اول پس از تولد خودبهخود از بین می-رود. لكن احتمال آنکه نوزادان مبتلا به سندروم داون و TMD، پیش از 3 سالگی به سرطان خون AML مبتلا شوند بیشتر است.
سندرومهای میلوديس پلاستیک (Myelodysplastic syndromes)
در سندرومهای میلوديس پلاستیک (MDS)، مغز استخوان بسیار کم گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکت میسازد. این سلولهای خونی نمیتوانند بالغ شده و وارد خون شوند. درمان MDS به این بستگی دارد که تعداد گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها چقدر از حد طبیعی كمتر است. MDS میتواند به سرطان خون AML تبدیل شود.
این بود خلاصهاي، در مورد سرطان خون AML اطفال، سرطان خون CML اطفال، سرطان خون JMML، TMD و MDS. برای کسب آگاهي بیشتر دربارۀ دیگر انواع سرطان خون و بیماری-های مربوط به خون و مغز استخوان به خلاصههای PDQ زیر مراجعه کنید:
سرطان خون AML اطفال، سرطان خون CML اطفال، JMML، TMD و MDS عوامل خطرزای مشترکی دارند.
- درمان سرطان خون AML بزرگسالان.
- درمان سرطان خون CML بزرگسالان.
- درمان سرطان خون ALL بزرگسالان.
- درمان سرطان خون ALL اطفال.
- درمان سرطان خون CLL .
- درمان سرطان خون سلول مويي
- درمان سندروم میلوديس پلاستیک.
- درمان بیماریهای میلوديس پلاستیک و میلوپرولیفراتیو (Myeloproliferative).
به هر آنچه خطر ابتلا به بیماری را ايجاد كند يا افزایش دهد عامل خطرزا میگویند. وجود عوامل خطرزا در فرد به معنای ابتلا به سرطان نيست و نبود و عوامل خطرزا نیز به معنای عدم ابتلا به سرطان نیست. بنابراين كساني كه با مشاهدة عوامل خطرزا فکر میکنند در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار دارند بهتر است دربارۀ آن با پزشک خود صحبت کنند. عوامل خطرزای احتمالی سرطان خون AML اطفال، سرطان خون CML اطفال، سرطان خون JMML، TMD و MDS عبارتند از:
نشانههای احتمالی سرطان خون AML اطفال، سرطان خون CML اطفال، JMML، یا MDS، عبارتند از تب، احساس خستگی و بهسادگی دچار خونریزی یا خونمردگی شدن.
- داشتن خواهر یا برادر – مخصوصاً دوقلو- مبتلا به سرطان خون.
- داشتن نژاد اسپانیایی.
- قرار داشتن در معرض دود سیگار یا مشروبات الکلی پیش از تولد.
- سابقه ابتلا به MDS
- سابقه درمان با استفاده از شيميدرماني یا پرتودرمانی.
- قرار گرفتن در معرض تابش اشعه یونیزه کننده یا مواد شیمیایی مانند بنزن.
- ابتلا به اختلالات ژنتیک خاص، مانند سندروم داون، کمخونی فانکُونی (Fanconi anemia)، نوروفیبروماتوز نوع يك (Neurofibromatosis type 1) یا سندروم نونان (Noonan syndrome).
این علائم و دیگر نشانهها ممکن است ناشی از سرطان خون AML اطفال، سرطان خون CML اطفال، سرطان خون JMML یا MDS باشند. مشکلات دیگر نیز ممکن است چنین علائمی ایجاد کنند. در صورت بروز هر یک از مشکلات زیر باید با پزشک خود در ميان بگذاريد:
علائم TMD عبارتند از:
- تب ناشي از عفونت يا بدون آن.
- تعریق شبانه.
- تنگی نفس.
- ضعف یا احساس خستگی.
- بهسادگی دچار خونمردگی یا خونریزی شدن.
- پتشی (لکههای مسطح و کوچک زیر پوست که بر اثر خونریزی بهوجود میآیند).
- درد استخوانها یا مفاصل.
- غدههای بدون درد در گردن، زیر بغل، شکم، کشاله ران یا دیگر قسمتهای بدن. در صورت ایجاد این غدهها، در سرطان خون AML اطفال، به آنها (Leukemia cutis) میگویند که ممکن است رنگشان آبی یا ارغوانی باشد.
- غدههای بدون دردی که گاهی اوقات در اطراف چشمها بهوجود میآیند. این غدهها که کلروما(chloroma) نام دارند، برخی مواقع در سرطان خون AML اطفال دیده میشوند و ممکن است رنگشان آبی- سبز باشد.
- بثورات پوستی شبیه به اگزما.
براي تشخیص سرطان خون AML اطفال، سرطان خون CML اطفال، JMML، TMD و MDS از آزمایشهای مخصوص بررسی خون و مغز استخوان استفاده میشود.
- تورم در سراسر بدن.
- تنگی نفس.
- مشکلات تنفسی.
- ضعف یا احساس خستگی.
- درد زیر دندهها.
ممکن است از آزمایشها و فرایندهای زیر استفاده شود:
آزمایش شمارش کامل سلولهای خونی (CBC): با فرو کردن یک سرنگ داخل رگ از شخص خون میگیرند. نمونه خون به آزمایشگاه ارسال شده و تعداد گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتهای آن شمارش ميشود. از آزمایش CBC به منظور تشخیص و بررسی موارد بسیار زیادی استفاده میشود.
- معاينه فیزیکی و سابقه پزشکی: معاینه بدن به منظور بررسی علائم بیماری، مانند غده یا هر چیزی که به نظر غیرطبیعی برسد. سوابق پزشكي شامل بیماریهای گذشته و درمان-های انجام شده است.
- آزمایش شمارش کامل سلولهای خون (CBC): فرایندی که در آن از خون جهت بررسی-های زیر نمونهبرداری میشود:
- تعداد گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها.
- میزان هموگلوبین (پروتئینی حاوی اکسیژن) در گلبولهای قرمز.
- درصد گلبولهای قرمز تشکیل دهنده نمونه خون.
بررسی ساختار شمیایی خون: فرایندی که در آن، نمونه خون به منظور اندازهگیری میزان مواد خاصی که از اندامها و بافتهای بدن در خون آزاد میشود، مورد بررسی قرار میگیرد. غیرطبیعی (بالاتر یا پایینتر از حد طبیعی) بودن میزان این مواد میتواند نشانه بیماری در اندام یا بافتی باشد که آنها را تولید میکند.
عکسبرداری از قفسه سینه با اشعه ایکس: عکسبرداری از اندامها و استخوانهای درون قفسه سینه با اشعه ایکس. اشعه ایکس، پرتوی از نوع انرژی است که میتواند از درون بدن عبور کرده و بر روی یک فیلم خاص، تصویری از نواحی داخلی بدن ایجاد کند.
اسمیر خون محیطی: فرایندی که در آن خون را به جهت وجود بلاستها (Blasts)، تعداد و گونههای گلبولهای سفید، تعداد پلاکتها و تغییرات ظاهری در سلولهای خونی بررسی میکنند.
نمونهبرداری: برداشتن سلولها یا بافتها به منظور معاینه توسط یک آسیبشناس در زیر میکروسکوپ، برای بررسی وجود نشانههای سرطان. انواع نمونهبرداریها یی که در سرطان خون AML اطفال انجام میشود، عبارتند از:
آسپیراسیون و نمونهبرداری مغز استخوان: برداشتن مغز استخوان، خون و قطعه کوچکی از استخوان، با استفاده از سرنگی در استخوان لگن یا استخوان جناغ سینه.
آسپیراسیون و نمونهبرداری مغز استخوان. پس از بیحس کردن ناحیهای کوچک، سرنگ جمشیدی (سرنگی بلند و توخالی) در داخل استخوان لگن بیمار قرار داده میشود. نمونههایی از خون، استخوان و مغز استخوان بهمنظور بررسی در زیر میکروسکوپ برداشته میشود.
تحلیل سیتوژنتیک (Cytogenetic Analysis): آزمايشي است که در آن سلولهای موجود در نمونه خون یا مغز استخوان را در زیر میکروسکوپ بررسی میکنند تا ببینند آیا تغییرات خاصی در کروموزومهای موجود در لنفوسیتها ایجاد شده است یا خیر.
- نمونهبرداري از تومور: ممکن است از کلروما نمونهبرداری شود.
- نمونهبرداری از غدد لنفاوی: برداشتن یک غده لنفاوی یا بخشی از آن.
بررسي فنوتيپ ايمني (Immunophenotyping): فرایندی جهت شناسایی نوع سلولها، براساس گونههای آنتیژنها یا مارکرها روی سطح سلولها. در این فرایند از طریق مقایسه سلولهای سرطانی با سلولهای طبیعی سیستم ایمنی، زیرگونه سرطان خون AML را تشخیص میدهند.
پونکسیون لومبار: فرایندی که به جهت بهدست آوردن مایع درون نخاع از ستون فقرات انجام می-شود. این کار را با فرو کردن سرنگی به داخل ستون فقرات انجام میدهند. نامهای دیگر این فرایند، LP یا کشیدن مایع نخاعی است.
پونکسیون لومبار. بیمار بر روی تخت به حالتی چنبره مانند دراز میکشد. برای کشیدن مایع درون نخاع (این مایع با رنگ آبی نشان داده شده است)، پس از بیحس کردن ناحیه کوچکی در کمر، یک سرنگ نخاعی (سرنگی بلند و توخالی) را درون قسمت پایینی ستون فقرات فرو میکنند، سپس مایع را به آزمایشگاه ميفرستند.
برخی عوامل بر پیش آگاهی سرطان (احتمال بهبودی) و گزینههای درمان تأثیر میگذارند.
عواملی که بر پیش آگاهی (احتمال بهبودی) سرطان خون AML اطفال و گزینههای درمان آن تأثیر میگذارند، عبارتند از:
پیشآگاهی سرطان و گزینههای درمان سرطان خون CML اطفال، به مدت زمانیکه از تشخیص سرطان در بیمار گذشته است و تعداد سلولهای بلاست در خون وی بستگی دارد.
- سن کودک به هنگام تشخیص سرطان.
- تعداد گلبولهای سفید خون در هنگام تشخیص سرطان.
- اینکه سرطان خونAML ناشی از درمانهای ضد سرطان قبلی باشد یا خیر.
- زیرگونه سرطان خون AML.
- تغییرات کروموزومی خاص در سلولهای خونی سرطانی.
- ابتلای کودک به سندروم داون. سرطان خون را در بیشتر کودکانی که مبتلا به سرطان خون AML و سندروم داون هستند میتوان درمان کرد.
- میزان تأثیر درمان اولیه روی سرطان.
- اینکه سرطان خون AML به تازگی تشخیص داده شده یا پس از درمان عود کرده است (بازگشته است).
- در مورد سرطان خون AML راجعه، مدت زمانی که طول کشیده تا پس از پایان درمان، سرطان عود کند.
پیشآگاهی سرطان (احتمال بهبودی) و گزینههای درمان سرطان خون JMML به عوامل زیر بستگی دارد:
پیش آگاهی سرطان (احتمال بهبودی) و گزینههای درمان MDS به عوامل زیر بستگی دارد:
- سن کودک در هنگام تشخیص سرطان.
- تعداد گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتهای خون.
- اینکه سرطان خون JMML درمان نشده است یا پس از درمان عود کرده است.
مراحل سرطان خون AML اطفال و دیگر انواع سرطان بدخیم مغز استخوان
- اینکه ابتلا به MDS ناشی از درمان سرطان در گذشته بوده یا خیر.
- تعداد گلبولهای قرمز، گلبولهاي سفید یا پلاکتها چقدر از حد طبیعی کمتر هستند.
- اینکه MDS از نوع درمان نشده است یا پس از درمان عود کرده است.
نکات کلیدی این بخش
پس از تشخیص سرطان خون AML اطفال، آزمایشهایی انجام میشود تا مشخص شود سرطان به دیگر قسمتهای بدن نیز سرایت کرده است یا خیر.
- پس از تشخیص سرطان خون AML اطفال، آزمایشهایی انجام میشود تا مشخص شود سرطان به دیگر قسمتهای بدن نیز سرایت کرده است یا خیر.
- سرطان به سه شکل در بدن گسترش پیدا میکند.
- سیستم استانداردی برای مرحلهبندی سرطان خون AML اطفال، سرطان خون CML اطفال، سرطان خون JMML، اختلال ميلوپرولیفراتیو گذرا (TMD) یا سندرومهای میلو.دی. پلاستیک (MDS) وجود ندارد.
میزان گسترش یا سرایت سرطان را معمولاً با مرحله آن مشخص میکنند. در سرطان خون AML اطفال، برای تعیین برنامه درمان بهجای مرحله سرطان، از زیر گونه سرطان خون AML و اینکه سلولهای خونی سرطانی به خارج از خون و مغز استخوان سرایت کردهاند یا خیر استفاده میکنند. برای مشخص شدن اینکه سرطان خون به دیگر قسمتهای بدن سرایت کرده یا خیر، از آزمایشها و فرایندهای زیر استفاده میشود:
سرطان به سه شکل در بدن گسترش پیدا میکند:
- پونکسیون لومبار: فرایندی است که بهمنظور بهدست آوردن مایع مغز نخاعی(CSF) از ستون فقرات انجام میشود. این کار را با فرو کردن سرنگی درون ستون فقرات انجام میدهند.
نامهای دیگر این عمل، LP یا کشیدن مایع نخاعی است.- نمونهبرداری از بیضهها، تخمدانها یا پوست بدن: برداشتن سلولها یا بافتهایی از بیضه-ها، تخمدانها یا پوست به منظور معاینه در زیر میکروسکوپ برای بررسی وجود نشانه-های سرطان. این عمل تنها زمانی انجام میشود که در معاینه فیزیکی مشخص شود بیضه-ها، تخمدانها یا پوست، حالتی غیرطبیعی دارند.
هنگامیکه سلولهای سرطانی به خارج از خون سرایت میکنند، ممکن است تومور توپری را شکل دهند. به این فرایند متاستاز میگویند. سه شکل گسترش سلولهای سرطانی در بدن عبارتند از :
جنس تومورهای جدید (متاستاتیک) از همان نوع سرطان اولیه است. برای مثال، اگر سلولهای سرطانی خون به مغز سرایت کنند، سلولهای سرطانی موجود در مغز در واقع سلولهای سرطانی خون هستند، و نام بیماری، سرطان خون متاستاتیک خواهد بود و نه سرطان مغز.
- از طریق خون: سلولهای سرطانی از طریق خون به بافتهای سخت بدن، مانند مغز یا قلب حمله کرده و توموری توپر را تشكيل میدهند.
- از طریق دستگاه لنفاوی: سلولهای سرطانی به دستگاه لنفاوی حمله کرده، به عروق لنفاوی نفوذ میکنند و در دیگر قسمتهای بدن تومور توپری را شکل میدهند.
- از طریق بافتهای سخت: سلولهای سرطانی که یک تومور توپر را شکل دادهاند به بافت-های مجاور حمله میکنند.
سیستم استانداردی برای مرحلهبندی سرطان خون AML اطفال، سرطان خون CML اطفال، سرطان خون JMML، اختلال ميلوپرولیفراتیو گذرا (TMD) یا سندرومهای میلو.دی. پلاستیک (MDS) وجود ندارد.
سرطان خون AML اطفال را با سه وضعیت تازهتشخیصداده شده، فروکش کرده یا راجعه توصیف میکنند.
سرطان خون AML اطفال كه تازه تشخیص داده شده است:
سرطان خون AML اطفال كه تازه تشخیص داده شده است، وضعیتی است که بهجز درمان عوارضي مانند تب، خونریزی یا درد، اقدامي برای درمان خود سرطان نشده باشد و یکی از موارد زیر نیز در مورد آن صادق باشد:
سرطان خون AML فروکش کرده اطفال
- بیش از 20% سلولهای موجود در مغز استخوان «بلاست» هستند (سلولهای خونی سرطانی).
یا- کمتر از 20% از سلولهای موجود در مغز استخوان «بلاست» هستند و در کروموزومها تغییرات خاصی به چشم میخورد.
در سرطان خون AML فروکش کرده اطفال، بیماری درمان شده است و موارد زیر نیز در مورد آن صدق میکند:
سرطان خون AML راجعه اطفال
- نتیجه آزمایش شمارش کامل سلولهای خونی تقریباً طبیعی است.
- کمتر از 5% از سلولهای موجود در مغز استخوان را بلاستها (سلولهای خونی سرطانی) تشکیل میدهند.
- در مغز، نخاع یا دیگر قسمتهای بدن، نشانه یا علائمی از سرطان خون دیده نمیشود.
سرطان خون AML راجعه اطفال، پس از پایان درمان، عود کرده است و ممکن است سرطان در خون و مغز استخوان، یا دیگر قسمتهای بدن بازگردد.
گزینههای درمانی در یک نگاهنکات کلیدی این بخش
برای کودکان مبتلا به سرطان خون AML، سرطان خون CML، سرطان خون JMML، اختلال ميلوپرولیفراتیو گذرا (TMD)، یا سندروم میلو.دی.پلاستیک (MDS)، روشهای درمانی متفاوتی وجود دارد.
- برای کودکان مبتلا به سرطان خون AML، سرطان خون CML، سرطان خون JMML، اختلال ميلوپرولیفراتیو گذرا (TMD)، یا سندروم میلو.دی. پلاستیک (MDS)، روشهای درمانی متفاوتی وجود دارد.
- برنامه درمانی کودکان مبتلا به سرطان خون AML، سرطان خونCML، سرطان خون JMML، TMD یا MDS، باید توسط گروهی از متخصصان كه در زمینه درمان سرطان خون اطفال و دیگر بیماریهای خونی تخصص دارند تهیه شود.
- عوارض جانبی برخی از روشهای درماني سرطان، ماهها یا سالها پس از به پایان رسیدن درمان بروز ميكند.
• درمان سرطان خون AML اطفال معمولاً دو فاز دارد.- برای سرطان خون AML اطفال، سرطان خون CML اطفال، سرطان خون JMML، TMD یا MDS، شش نوع درمان استاندارد وجود دارد:
- شیمیدرمانی.
- پرتودرمانی.
- پیوند سلولهای بنیادی.
- درمان با استفاده از داروهای دیگر.
- انتظار توأم با مراقبت (watchful waiting).
- مراقبت حمایتی.
- روشهای درمانی جدیدی در پژوهشهای بالینی مورد بررسی قرار دارند.
- درمان بیولوژیک
- اگر بیماران بخواهند در پژوهشهای بالینی شركت كنند، میتوانند پیش از آغاز درمان سرطان، در حین آن یا پس آغاز درمان در پژوهشهای بالینی شرکت کنند.
- ممکن است انجام آزمایشهای پیگیری سلامت بیمار پس از درمان لازم باشد.
برای کودکان مبتلا به سرطان خون AML، سرطان خون CML، سرطان خون JMML،TMD، یا MDS، روشهای درمانی متفاوتی وجود دارد. برخی از این درمانها استاندارد اند (درمانهایی که در حال حاضر مورد استفاده قرار میگیرند)، و برخی دیگر در پژوهشهای بالینی تحت بررسی قرار دارند. پژوهش بالینی یک بررسی تحقیقاتی است که به منظور بهبود درمانهای کنونی یا به-دست آوردن اطلاعات دربارۀ درمانهای جدید مبتلایان به سرطان انجام میشود. اگر در پژوهش-های بالینی مشخص شود که درمان جدید بهتر از درمان استاندارد است، ممکن است از آن به بعد از درمان جدید به عنوان درمان استاندارد استفاده شود.
چون ابتلا به سرطان در کودکان نادر است، بهتر است شرکت در پژوهشهای بالینی مورد توجه قرار گیرد. بايد دانست كه شرکت در برخی از پژوهشهای بالینی تنها برای بیمارانی مجاز است که درمانشان را آغاز نکرده باشند.
برنامه درمانی کودکان مبتلا به سرطان خون AML، سرطان خونCML، سرطان خون JMML، TMD یا MDS، باید توسط گروهی از بهیاران که در زمینه درمان سرطان خون اطفال و دیگر بیماریهای خونی تخصص دارند تهیه شود.
درمان باید تحت نظر یک سرطانشناس اطفال و پزشکي که در درمان کودکان سرطاني تخصص دارد انجام گیرد. سرطانشناس اطفال با متخصصاني که در درمان کودکان مبتلا به سرطان خون تخصص دارند و متخصصانی در دیگر زمینههای پزشکی، همکاری میکنند. این متخصصان عبارتند از:
عوارض جانبی برخی از روشهای درماني سرطان، ماهها یا سالها پس از پایان درمان بروز ميكند.
- متخصص خون.
- پزشک سرطانشناس.
- جراح اطفال
- متخصص پرتوتابي سرطان.
- متخصص مغز و اعصاب.
- آسیبشناس مغز و اعصاب (Neuropathologist).
- رادیولوژیست مغز واعصاب (Neuroradiologist).
- پرستار متخصص اطفال.
- مددکار اجتماعی.
- متخصص توانبخشی.
- روانشناس.
انجام آزمایشهای پیگیری سلامت بیمار، بهصورت منظم پس از درمان از اهمیت بالایی برخوردار است. عوارض جانبی برخی از روشهای درمان سرطان، ماهها یا سالها پس از پایان درمان، ادامه یا ظهور پیدا میکنند. به این عوارض جانبی، عوارض جانبی تأخیری میگویند. عوارض جانبی تأخیری ناشی از درمان سرطان میتوانند شامل موارد زیر باشند:
برخی از عوارض جانبی تأخیری را میتوان درمان یا مهار کرد. بنابراين لازم است که والدین کودکانی که به دلیل ابتلا به سرطان خون AML یا دیگر بیماریهای خونی تحت درمان قرار دارند، با پزشکان دربارۀ عوارض احتمالی ناشی از درمان و چگونگي درمان ومهار آن گفتوگو كنند. (برای آگاهي بیشتر به خلاصه عوارض جانبی تأخیری سرطان اطفال مراجعه کنید).
- مشکلات جسمی.
- تغییر خلق و خو، احساسات، طرز فکر، فراگیری، یا حافظه.
- سرطانهای ثانویه (دیگر انواع سرطان).
درمان سرطان خون AML اطفال معمولاً در دو مرحله انجام ميگيرد:
درمان سرطان خون AML اطفال در دو مرحله انجام میشود:
در مرحله القايي، ممكن است درمانی با نام درمان سیستم عصبی مرکزی (CNS) انجام شود. چون ممکن است شيميدرماني که از طریق دهان یا تزریق درون رگ انجام میشود نتواند به سلولهای خونی سرطانی موجود در سیستم عصبی مرکزی (CNS) (مغز و نخاع) دسترسی پیدا کند، اين سلولها میتوانند در سیستم اعصاب مرکزی، مشخص شدند. با شيميدرماني داخل نخاعي و پرتودرمانی میتوان به سلولهای خونی سرطانی موجود در سیستم اعصاب مرکزی دسترسی یافت و آنها را از بین برد و با این کار از عود بيماري جلوگیری كرد. به درمان حفاظتي سلسله اعصاب مرکزی، درمان پيشگيرانه سیستم عصبی مرکزی نیز میگویند.
- درمان القايي (induction therapy): این، اولین مرحله درمان است. در این مرحله، هدف، از بین بردن سلولهای خونی سرطانی در خون و مغز استخوان است. با انجام این مرحله، سرطان خون در وضعیت فروکشی قرار میگیرد.
- درمان تثبیتی/ تشديدي (Consolidation/intensification therapy): این مرحله دوم درمان است، و هنگامی آغاز میشود که سرطان در وضعیت فروکشی قرار دارد. هدف درمان پس از وضعیت فروکشی (Postremission therapy)، از بین بردن باقیمانده سلولهای سرطانی است که فعال نیستند، اما ممکن است در آینده رشد خود را از سر گیرند و موجب عود سرطان شوند.
برای سرطان خون AML اطفال، سرطان خون CML اطفال، سرطان خون JMML، TMD یا MDS، شش نوع درمان استاندارد وجود دارد:
شیمیدرمانی
شيميدرماني روشی برای درمان سرطان است که درآن از داروها برای متوقف کردن گسترش سلولهای سرطانی، یا از بین بردن این سلولها و یا جلوگیری از تقسیم شدنشان، استفاده میشود. در صورتیکه شيميدرماني از طریق دهان یا تزریق در رگ یا عضله انجام شود، داروها وارد جریان خون شده و به سلولهای سرطانی در سراسر بدن دسترسی پیدا ميکنند (شيميدرماني سیستمیک). در صورتیکه شيميدرماني مستقیماً در ستون فقرات (شيميدرماني داخل نخاعي)، یک اندام یا یک حفره بدن مانند شکم (abdomen) انجام شود، تأثیر عمده داروها بر روی سلولهای سرطانی آن ناحیه خواهد بود (شيميدرماني موضعی). شيميدرماني ترکیبی، درمانی است که در آن از بیش از یک نوع داروی ضد سرطان استفاده میشود.
نوع شيميدرماني به نوع سرطان بستگی دارد.
در سرطان خون AML، ممکن است سلولهای خونی سرطانی به مغز و/ یا نخاع سرایت کنند. داروهای ضد سرطان مخصوص درمان سرطان AML که خوراكي هستند و یا در رگ تزریق می-شوند نمیتوانند از سد خونی مغز (Blood-brain barrier) عبور کرده و وارد مایع محیطی (دربرگیرنده) مغز و نخاع شوند. بهجای اینکار، داروی ضد سرطان را درون فضایی که مایع آن را فرا گرفته تزریق میکنند تا سلولهای سرطانی را که ممکن است به آنجا سرایت کرده باشند از بین ببرند. به این کار شيميدرماني اينتراتكال میگویند.
شيميدرماني اينتراتكال. داروهای ضد سرطان درون فضای اينتراتكال – که مایع مغزی نخاعی داخل آن قرار دارد - تزریق میشوند (رنگ مایع مغزی- نخاعی آبی است). میتوان به دو صورت این کار را انجام داد. در راه اول که در قسمت بالای شکل نشان داده شده است، داروها را درون یک مخزن اومایا (یک مخزن گنبدی شکل که با جراحی، زیر پوست فرق سر قرار داده میشود؛ داروی درون این مخزن از طریق لولهای کوچک به مغز جریان مییابد) تزریق میکنند. در روش دوم که در قسمت پایین شکل نمایش داده شده، پس از بیحس کردن بخش کوچکی از بخش پایینی كمر، داروها را مستقیماً به درون مایع مغز نخاعی در بخش پایینی ستون فقرات تزریق میکنند.
پرتودرمانی
پرتودرمانی، روشی برای درمان سرطان است که در آن از اشعه ایکس با انرژی بالا یا تابش دیگر انواع اشعه برای از بین بردن یا جلوگیری از رشد سلولهای سرطانی استفاده میشود. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد: پرتودرماني خارجي و پرتودرماني داخلي. در پرتودرمانی خارجی، از یک دستگاه خارج از بدن جهت تابش اشعه به سمت ناحیه درگیر سرطان استفاده میشود. در پرتودرمانی داخلی، از مواد رادیو اکتیوی استفاده میشود که داخل سرنگها، دانهها (Seeds)، سیمها یا سوندها جایگذاری شده و مستقیماً در ناحیه ابتلا به سرطان یا نواحی مجاور آن قرار داده می-شوند. جهت درمان سرطان خون AML اطفال که به مغز و نخاع سرایت کرده یا احتمال سرایت ميرود، ممکن است از پرتودرمانی خارجی استفاده شود. در این صورت به این روش، درمان مأمئن سیستم عصبی مرکزی یا درمان پيشگيرانه سیستم اعصاب مرکزی میگویند. اين سلولهاي بنيادي در بدن فرد.
پیوند سلولهای بنیادی
پیوند سلولهای بنیادی درمانی است، که در آن پس از شیمی درمانی، سلولهای خونسازی که غیرطبیعی هستند یا بر اثر درمان از بین رفتهاند را جایگزین میکنند. سلولهای بنیادی (سلولهای خونی نارس) از خون یا مغز استخوان خود بیمار یا یک اهدا کننده جدا شده و فریز (Freeze) و ذخیره میشوند. پس از انجام شیمیدرمانی، یخ سلولهای بنیادی ذخیره شده را آب کرده و آنها را به بیمار تزریق میکنند. اين سلولهاي بنيادي در بدن فرد گيرنده سلولهاي خوني جديد را ايجاد ميكند.
درمان با استفاده از داروهای دیگر
تری اکسید آرسنیک (Arsenic trioxide) و اسید رِتینوئیک تمام ترانس (All-trans retinoic acid) (ATRA) داروهای ضدسرطانی هستند که سلولهای خونی سرطانی را از بین میبرند، جلوی تقسیم آنها را میگیرند یا در تبدیل سلولهای خونی سرطانی به گلبولهای سفید كامل کمک میکنند. از این داروها در درمان زیرگونهای از سرطان خون AML به نام لوسمي پروميلوسيتيك حاد APL استفاده می-شود.
تری اکسید آرسنیک (Arsenic trioxide) و اسید رِتینوئیک تمام ترانس (All-trans retinoic acid) (ATRA) داروهای ضدسرطانی هستند که سلولهای خونی سرطانی را از بین میبرند، جلوی تقسیم آنها را میگیرند یا در تبدیل سلولهای خونی سرطانی به گلبولهای سفید كامل کمک میکنند. از این داروها در درمان زیرگونهای از سرطان خون AML به نام لوسمي پروميلوسيتيك حاد APL استفاده می-شود.
انتظار توأم با مراقبت
انتظار توأم با مراقبت به معنای نظارت دقیق بر شرایط بیمار است. تا زمانی که علائمی ظاهر نشوند یا تغییری در آنها روی ندهد، درمانی بر روی وی انجام نمیشود. از این روش گاهی برای درمان MDS یا TMD استفاده میشود.
مراقبت حمایتی
مراقبت حمایتی به منظور کاهش مشکلات ناشی از سرطان یا درمان آن انجام میشود. مراقبت حمایتی شامل موارد زیر است:
روشهای درمانی جدیدی در پژوهشهای بالینی مورد بررسی قرار دارند.
- درمان با انتقال خون (Transfusion therapy): روشی برای تزریق گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید یا پلاکتها، جهت جایگزینی سلولهای خونی که بر اثر سرطان یا درمان آن از بین رفتهاند. ممکن است خون مورد استفاده در این روش، از فرد دیگر و یا قبلاً از خود بیمار گرفته شده باشد و تا زمانیکه به آن نیاز پیدا شود، ذخیره گردد.
- دارو درمانی، مثلاً استفاده از آنتی بیوتیکها.
- لکوفرز (Leukapheresis): فرایندی که در آن با استفاده از دستگاهی مخصوص، گلبولهای سفید را از خون جدا میکنند. خون بیمار را وارد دستگاه جداساز سلولهای خونی میکنند که در آن، گلبولهای سفید از خون جدا میشود. خونی که گلبولهای سفیدش جداشده، دوباره وارد جریان خون بیمار میشود.
درمان بیولوژیک
درمان بیولوژیک، درمانی است که در آن از سیستم ایمنی خود بیمار جهت مبارزه با سرطان استفاده میشود. از موادی که در بدن یا آزمایشگاه ساخته میشود جهت تقویت، هدایت یا ترمیم سیستم دفاعی طبیعی بدن بر ضد سرطان استفاده میشود. به این روش، زیست درمانی یا ایمیونتراپی نیز میگویند.
یک نوع درمان بیولوژیک، درمان با پادتنهای تکدودمانی است، روشی درمانی که در آن از پادتنهایی استفاده میشود که در آزمایشگاه از یک نوع سلول سیستم ایمنی ساخته میشوند. این پادتنها میتوانند بر مواد مؤثر روی سلولهای سرطانی یا موادی که به رشد سلولهای سرطانی کمک میکنند تأثیر بگذارند. این پادتنها به این گونه مواد میچسبند و سلولهای سرطانی را از بین میبرند، جلوی رشدشان را میگیرند یا مانع سرایت آنها میشوند. پادتنهای تک دودمانی به بیمار تزریق
میشوند. ممکن است از این پادتنها، به تنهایی استفاده شود، یا آنها را به منظور حمل مستقیم داروها، ترکیبات سمی یا مواد رادیو اکتیو به سمت سلولهای سرطانی مورد استفاده قرار دهند.
سلولهای کشنده طبيعي (Natural killer cells) (NT) گلبولهای سفیدی هستند که سلولهای تومور را از بین میبرند. میتوان این سلولها را از یک اهداکننده گرفت و با تزریقشان به بیمار، از آنها جهت از بین بردن سلولهای خونی سرطانی کمک گرفت.
ممکن است بیماران بخواهند شرکت در پژوهشهای بالینی را در نظر بگیرند.
برای برخی از بیماران، شرکت در پژوهشهای بالینی ميتواند بهترین گزینه درمان باشد. پژوهش-های بالینی بخشی از فرایند تحقیقات مربوط به سرطاناند. هدف از انجام پژوهشهای بالینی مشخص شدن بی خطر، مؤثر و یا بهتر بودن درمانهای جدید سرطان، نسبت به درمانهای استاندارد است.
بسیاری از درمانهای استاندارد امروزی، براساس پژوهشهای بالینی گذشته شکل گرفتهاند. بیمارانی که در پژوهشهای بالینی شرکت میکنند، ممکن است تحت درمان استاندارد قرار بگیرند یا اینکه جزو اولین نفراتی باشند که درمان جدیدی بر رویشان انجام میشود.
از طرفی، بیمارانی که در پژوهشهای بالینی شرکت میکنند، به بهبود روش درمان سرطان در آینده نیز کمک میکنند. حتی اگر پژوهشهای بالینی به درمانهای جدید مؤثری منجر نشوند، اغلب موجب برطرف شدن بسیاری از ابهامات میشوند و به پیشرفت تحقیقات کمک میکنند.
بیماران میتوانند پیش از آغاز درمان سرطان، در حین آن یا پس آغاز درمان در پژوهشهای بالینی شرکت کنند.
برخی از پژوهشهای بالینی تنها شامل بیمارانی میشود که هنوز درمانی را آغاز نکرده باشند. برخی دیگر به منظور بررسی روشهای درمانی انجام میشود که مخصوص بیمارانی است که سرطانشان بهبود نیافته باشد. همچنین پژوهشهای بالینی دیگری نیز هستند که راههای جلوگیری از عود (بازگشت) سرطان یا کاهش عوارض جانبی ناشی از درمان را مورد بررسی قرار میدهند.
پژوهشهاي باليني در بسياري از نقاط مختلف دنيا انجام ميشود. به ضميمة بخش گزينههاي درمان كه پيوندهاي مربوط به پژوهشهاي باليني جاري را دارد، مراجعه كنيد. اين پيوندها برگرفته از پايگاه دادههاي مربوط به پژوهشهاي باليني انستيتوي ملي سرطان است.
ممکن است انجام آزمایشهای پیگیری سلامت بیمار پس از درمان لازم باشد.
ممکن است لازم باشد برخی از آزمایشهایی که بهمنظور تشخیص سرطان یا مرحلهبندی آن انجام شده باشد، تکرار شود. تکرار برخی از آزمایشها بهمنظور مشخص شدن میزان کارایی درمان است. تصمیمگیری دربارۀ ادامه، تغییر یا توقف درمان براساس نتایج این آزمایشها انجام ميشود. به این کار مرحلهبندی مجدد میگویند.
برخی از آزمایشها را پس از به پایان رسیدن درمان، هر از گاهی انجام میدهند. نتایج این آزمایشها میتواند تغییر شرایط بیمار یا عود (بازگشت) سرطان را نشان دهد. به این آزمایشها آزمایشهای پیگیری سلامت بیمار پس از درمان یا معاینات منظم نیز میگویند.
گزینههای درمانی برای سرطان خون AML اطفال، سندرومهای میلو.دی. پلاستیک و سرطان خون JMML
سرطان خون AML تازهتشخیصد ادهشده اطفال
- سرطان خون AML تازهتشخیصد ادهشده اطفال
- سرطان خون AML فروکش کرده اطفال
- سرطان خون AML راجعه اطفال
- سرطان خون APL
- سرطان خون APL راجعه
- کودکان مبتلا به سندروم داون و سرطان خون AML
- سرطان خون CML اطفال
- سرطان خون JMML
- اختلال ميلوپرولیفراتیو گذرا (TMD)
- سندرومهای میلوديس پلاستیک
درمان سرطان خون AML تازه تشخیص داده شده اطفال میتواند شامل موارد زیر باشد:
در درمان سرطان خون AML تازهتشخیصد ادهشده اطفال به همراه سارکوم گرانولوسیتی (کلروما) ممکن است از شيميدرماني با، یا، بدون استفاده از پرتودرمانی استفاده شود.
- شيميدرماني ترکیبی بهعلاوه درمان پيشگيرانه سیستم اعصاب مرکزی (شيميدرماني داخل تكائي با یا بدون استفاده از پرتودرمانی ناحیه مغز).
- پژوهشی بالینی با رژیمهای متفاوت شيميدرماني (میزان تجویز و جدول زمانی متفاوت).
سرطان خون AML فروکش کرده اطفال
درمان سرطان خون AML اطفال، در مرحله فروکش کرده (درمان تثبیتی/ تشديدي (Consolidation/intensification therapy)) به زیرگونه سرطان خون AML بستگی دارد و میتواند شامل موارد زیر باشد:
پژوهش باليني موجود در PDQ و پژوهشهاي باليني جاري كه در آمريكا در حال پذيرش بيمار در مرحله سرطان خون ALL فروكش كرده اطفال هستند را در پايگاه انجمن ملي سرطان جستوجو كنيد. براي كسب نتايج دقيقتر، ديگر ويژگيهاي جستوجويتان مانند مكان انجام آن پژوهش باليني، نوع درمان، يا نام دارو مورد استفاده را نيز وارد كنيد. اطلاعات عمومي دربارة پژوهشهاي باليني در پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان موجود است.
- شيميدرماني ترکیبی.
- پیوند سلولهای بنیادی.
- پژوهش بالینی متشکل از شيميدرماني ترکیبی با، یا، بدون استفاده از پادتن تکدودمانی و/ یا پیوند سلولهای بنیادی.
- پژوهش بالینی شامل پیوند سلولهای کشنده طبيعي پس از شیمیدرمانی.
سرطان خون AML راجعه اطفال
درمان سرطان خون AML راجعه اطفال میتواند شامل موارد زیر باشد:
پژوهشهاي باليني موجود در PDQ را در پايگاه انستيتوي ملي سرطان جستوجو كنيد. براي كسب نتايج دقيقتر، ديگر ويژگيهاي جستوجويتان مانند مكان انجام آن پژوهشهاي باليني، نوع درمان، يا نام داروي مورد استفاده را نيز وارد كنيد. اطلاعات عمومي دربارة پژوهشهاي باليني در پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان موجود است.
- شيميدرماني ترکیبی.
- شيميدرماني ترکیبی و پیوند سلولهای بنیادی.
- پژوهش بالینی با استفاده از یک داروی ضد سرطان جدید.
- پژوهش بالینی شامل پیوند سلولهای بنیادی که در آن از منابع متفاوتی از سلولهای بنیادی استفاده میشود.
سرطان خون APL
درمان لوسمي پروميلوسيتيك حاد APL میتواند شامل موارد زیر باشد:
از روشهای درمانی مراقبت حمایتی بهمنظور مدیریت مشکلات ناشی از بیماری، از جمله عفونت، خونریزی و کمخونی استفاده میشود.
- اسید رِتینوئیک تمام ترانس (All-trans retinoic acid) (ATRA) بهعلاوه شیمیدرمانی.
- درمان با تری اکسید آرسنیک.
- شيميدرماني ترکیبی.
- پژوهش بالینی شامل شيميدرماني و ATRA با، یا، بدون استفاده از تری اکسید آرسنیک.
- پژوهش بالینی شامل پادتن تکدودمانی به همراه ATRA.
- پژوهش بالینی شامل ATRA بهعلاوه تری اکسید آرسنیک.
پژوهش باليني موجود در PDQ را ميتوانيد در پايگاه انستيتوي ملي سرطان جستوجو كنيد براي كسب نتايج دقيقتر، ديگر ويژگيهاي جستوجويتان مانند مكان انجام آن پژوهش باليني، نوع درمان، يا نام دارو مورد استفاده را نيز وارد كنيد. اطلاعات عمومي دربارة پژوهشهاي باليني در پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان موجود است.
سرطان خون APL راجعه
درمان سرطان خون APL راجعه میتواند شامل درمان با استفاده از رِتینوئیک اسید تمامترانس (ATRA) یا تری اکسید آرسنیک باشد.
کودکان مبتلا به سندروم داون و سرطان خون AML
درمان سرطان خون AML در کودکانی که مبتلا به سندروم داون هستند شامل موارد زیر است:
سرطان خون CML اطفال
- شيميدرماني ترکیبی.
- پژوهش بالینی شامل شيميدرماني با میزان پایین.
درمان سرطان خون CML اطفال شامل موارد زیر است:
پژوهشهاي باليني موجود در PDQ را در پايگاه انستيتوي ملي سرطان جستوجو كنيد. براي كسب نتايج دقيقتر،ديگر ويژگيهاي جستوجويتان مانند مكان انجام آن پژوهش باليني، نوع درمان، يا نام دارو مورد استفاده را نيز وارد كنيد. اطلاعات عمومي دربارة پژوهشهاي باليني در پايگاه علمي، پزشكي و آموزش مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان موجود است.
- پیوند سلولهای بنیادی.
- دارودرمانی با گلیوِک یا دیگر داروهای بازدارنده «تیروزین کیناز».
- پژوهش بالینی بر روی پیوند سلول بنیادی که در آن از شيميدرماني با میزان پایینتر استفاده شود.
سرطان خون JMML
روش درمان سرطان خون JMML معمولاً پیوند سلولهای بنیادی است.
پژوهشهاي باليني موجود در PDQ را در پايگاه انستيتوي ملي سرطان جستوجو كنيد. براي كسب نتايج دقيقتر،ديگر ويژگيهاي جستوجويتان مانند مكان انجام آن پژوهش باليني، نوع درمان، يا نام دارو مورد استفاده را نيز وارد كنيد. اطلاعات عمومي دربارة پژوهشهاي باليني در پايگاه علمي، پزشكي و آموزش مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان موجود است.
اختلال ميلوپرولیفراتیو گذرا (TMD)
اختلال ميلوپرولیفراتیو گذرا (TMD) معمولاً خودبهخود برطرف میشود. در مورد TMD که خودبهخود برطرف نمیشود:
پژوهشهاي باليني موجود در PDQ را در پايگاه انستيتوي ملي سرطان جستوجو كنيد. براي كسب نتايج دقيقتر،ديگر ويژگيهاي جستوجويتان مانند مكان انجام آن پژوهش باليني، نوع درمان، يا نام دارو مورد استفاده را نيز وارد كنيد. اطلاعات عمومي دربارة پژوهشهاي باليني در پايگاه علمي، پزشكي و آموزش مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان موجود است.
- درمان انتقال خون (Transfusion therapy).
- لکوفرز (Leukapheresis).
- شیمی درمانی.
سندرومهای میلو.ديس.پلاستیک
درمان سندرومهای میلو.دیس.پلاستیک (MDS) شامل موارد زیر است:
از روشهای درمانی مراقبت حمایتی به منظور مدیریت مشکلات ناشی از بیماری، مانند عفونت، خونریزی و کمخونی نيز استفاده میشود.
- پیوند سلولهای بنیادی.
- شيميدرماني ترکیبی.
- پژوهشی بالینی با استفاده از یک داروی ضد سرطان جدید.
در صورتیکه MDS به سرطان خون AML تبدیل شود، روشهای درمانی همانند روشهای درمانی سرطان خون AML تازهتشخیصد اده شده خواهد بود.
پژوهشهاي باليني موجود در PDQ را در پايگاه انستيتوي ملي سرطان جستوجو كنيد. براي كسب نتايج دقيقتر،ديگر ويژگيهاي جستوجويتان مانند مكان انجام آن پژوهش باليني، نوع درمان، يا نام دارو مورد استفاده را نيز وارد كنيد. اطلاعات عمومي دربارة پژوهشهاي باليني در پايگاه علمي، پزشكي و آموزش مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان موجود است.
درمان سرطان خون CML
Chronic Myelogenous Leukemia Treatment
اطلاعات عمومی مربوط به سرطان خون CML
نکات کلیدی این بخش
- سرطان خون CML سرطانی است که درآن مغز استخوان بسیار بیش از حد گلبولهای سفید تولید میکند.
- از نشانههای احتمالی سرطان خون CML میتوان به خستگی، تعریق شبانه و تب اشاره کرد.
- بیشتر مبتلایان به سرطان خون CML، دچار جهش(تغییر) ژنتیکی موسوم به کروموزوم فیلادلفیا هستند.
- آزمایشهایی که خون و مغز استخوان را بررسی میکنند جهت کشف (یافتن) و تشخیص سرطان خون CML مورد استفاده قرار ميگيرد.
- برخی عوامل بر پیش آگاهی سرطان (احتمال بهبودی) تأثیر میگذارند.
سرطان خون CML سرطانی است که در آن مغز استخوان بسیار بیش از حد گلبولهای سفید تولید میکند.
لوسمي ميلوژنيك مزمن CML (یا لوسمی گرانولوسیتی مزمن) نوعی بیماری پیشرونده خون و مغز استخوان است که بهکندی پیشرفت میکند و معمولاً در دوران میانسالی یا پس از آن روی میدهد، و بهندرت در کودکان دیده میشود
در حالت طبیعی، مغز استخوان سلولهای بنیادی خونی (سلولهای نارس) میسازد که به مرور به سلولهای خونی كامل تبدیل میشوند. یک سلول بنیادی خونی ممکن است به یک سلول بنیادی میلوئید یا یک سلول بنیادی لنفوئید تبدیل شود. سلول بنیادی لنفوئید به گلبول سفید تبدیل می-شود. سلول بنیادی میلوئید به یکی از سه گونه سلولهای خونی كامل زیر تبدیل میشود:
مراحل رشد سلولهای خونی. یک سلول بنیادی خونی چند مرحله را طی میکند تا به گلبول قرمز، پلاکت یا گلبول سفید تبدیل شود.
- گلبولهای قرمز که وظیفه رساندن اکسیژن و دیگر مواد را به تمام بافتهای بدن بر عهده دارند.
- پلاکتها که موجب انعقاد خون ميشوند و از خونريزي جلوگيري ميكنند.
- گرانولوسیت ها (گلبولهای سفید) که وظیفه مبارزه با عفونت و بیماری را دارند.
در سرطان خون CML، تعداد بسیار زیادی از سلولهای بنیادی به گونهای از گلبولهای سفید به نام گرانولوسیتها تبدیل میشوند. این گرانولوسیتها غیرطبیعی هستند و به گلبولهای سفید كامل تبدیل نمیشوند. میتوان این سلولها را سلولهای لوکمیک نیز نامید. سلولهای لوکمیک می-توانند در خون و مغز استخوان جمع شوند و بنابراین فضای کمتری را برای گلبولهای سفید، گلبولهای قرمز و پلاکتهای سالم باقی بگذارند. درنتيجه بیمار ممکن است گرفتار عفونت و کمخونی شده و بهسادگی دچار خونریزی شود.
این خلاصه مربوط به سرطان خون CML است. برای کسب آگاهي بیشتر دربارۀ سرطان خون به خلاصههای زیر مراجعه کنید:
از نشانههای احتمالی سرطان خون CML میتوان به خستگی، تعریق شبانه و تب اشاره کرد.
- درمان سرطان خون ALL بزرگسالان.
- درمان سرطان خون ALL اطفال.
- درمان سرطان خون AML بزرگسالان.
- درمان سرطان خون AML / دیگر انواع بدخیمیهای میلوئید.
- درمان سرطان خون CLL.
- درمان سرطان خون سلول مويي
این علائم و دیگر نشانهها ممکن است بر اثر سرطان خون CML ایجاد شوند. بايد توجه داشت كه مشکلات دیگر نیز میتوانند چنین علائمی ایجاد کنند. در صورتیکه هر یک از مشکلات زیر برای شما پیش آمد باید به پزشک مراجعه کنید:
گاهی، سرطان خون CML به هیچ وجه موجب ایجاد علائم خاصی نمیشود.
- احساس خستگی مفرط.
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص.
- تعریق شبانه.
- تب.
- درد یا احساس پری زیر دندههای سمت چپ بدن.
بیشتر مبتلایان به سرطان خون CML دچار جهش (تغییر) ژنتیکی موسوم به کروموزوم فیلادلفیا هستند.
هر سلولی در بدن حاوی دی.اِن.اِی DNA (مادهای ژنتیکی) است که تعیینکننده ظاهر و نوع فعالیت آن سلول است. کروموزومها حاوی دی.اِن.اِی هستند. در سرطان خون CML، بخشی از دی.اِن.اِی یک کروموزوم به کروموزومی دیگر میچسبد. این دگرگونی «کروموزوم فیلادلفیا» نام دارد. این کروموزوم موجب ساخته شدن آنزیمی به نام تیروزین کیناز در مغز استخوان میشود که این آنزیم به نوبه خود موجب تبدیل تعداد بسیار زیادی سلول بنیادی به گلبولهای سفید (گرانولوسیتها یا بلاستها) میشود.
کروموزوم فیلادلفیا: از طریق والدین به فرزندان منتقل نمیشود.
کروموزوم فیلادلفیا. قسمتی از کروموزوم 9 و قسمتی از کروموزوم 22 میشکنند و جایشان را با یکدیگر عوض میکنند. هنگامیکه قسمت جدا شده کروموزوم9 به کروموزم 22 میچسبد، ژن bcr-abl تشکیل میشود. کروموزوم 22 تغییر یافته، «کروموزوم فیلادلفیا» نام دارد.
از آزمایشهایی که خون و مغز استخوان را بررسی میکنند جهت کشف (یافتن) و تشخیص سرطان خون CML استفاده میشود.
ممکن است از آزمایشها و فرایندهای زیر استفاده شود:
در آزمایش شمارش کامل سلولهای خونی(CBC). با فرو کردن سرنگ به درون رگ، از خون نمونه ميگيرند. نمونه خون به آزمایشگاه ارسال شده و گلبولهای قرمز، سفید و پلاکتهای آن شمارش میشوند. از CBC به منظور تشخیص و نظارت بر بسیاری از اختلالات و مشکلات استفاده میشود.
- معاینات فیزیکی و بررسي سوابق پزشكي: معاینه بدن به منظور بررسی نشانههای عمومی سلامت، از جمله بررسی وجود نشانههای بیماریها، مانند بزرگ شدن طحال. سابقه عادت-های مربوط به سلامت بیمار و بیماریها و درمانهای گذشته وی نیز تهیه میشود.
- آزمایش شمارش کامل سلولهای خونی (CBC): فرایندی که در آن از خون نمونهاي گرفته ميشود و موارد زیر را بررسی میکنند:
- تعداد گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها.
- میزان هموگلوبین (پروتئینی حاوی اکسیژن) در گلبولهای قرمز.
- درصد گلبولهای قرمز تشکیل دهنده نمونه خون
بررسی ساختار شیمیایی خون: فرایندی که در آن، نمونه خون به منطور اندازهگیری میزان مواد خاصی كه از اندامها و بافتهای بدن در خون آزاد میشود، مورد بررسی قرار میگیرد. غیرطبیعی (بالاتر یا پایینتر از حد طبیعی) بودن میزان این مواد میتواند نشانه بیماری در اندام یا بافتی باشد که آنها را تولید میکند.
تحلیل سیتوژنتیک: آزمایشی که در آن، سلولهای موجود در نمونه خون یا مغز استخوان، به جهت بررسی تغییرات خاص در کروموزومها، مانند کروموزوم فیلادلفیا زیر میکروسکوپ مورد معاینه قرار میگیرند.
آسپیراسیون و نمونهبرداری مغز استخوان : برداشتن نمونهاي از مغز استخوان، خون و قطعه کوچکی از استخوان با فرو کردن سوزنی توخالی به استخوان لگن یا قفسه سینه، كه آسیبشناس آن را جهت بررسی سلولهای غیرطبیعی، زیر میکروسکوپ معاینه میکند.
آسپیراسیون و نمونهبرداری مغز استخوان. پس از بیحس کردن ناحیهای کوچک، سرنگ جمشیدی (سرنگی بلند و توخالی) در داخل استخوان لگن بیمار قرار داده میشود. نمونههایی از خون، استخوان و مغز استخوان به منظور بررسی در زیر میکروسکوپ برداشته میشود.
برخی عوامل بر پیش آگاهی سرطان (احتمال بهبودی) تأثیر میگذارند.
پیش آگاهی سرطان (احتمال بهبودی) و گزینههای درمانی به عوامل زیر بستگی دارد:
مراحل سرطان خون CML
- سن بیمار.
- سرطان خون CML در چه مرحلهاي قرار دارد.
- میزان بلاستهای موجود در خون یا مغز استخوان.
- اندازه طحال در هنگام تشخیص.
- وضعيت عمومی بیمار
نکات کلیدی این بخش
- پس از تشخیص سرطان خون CML، آزمایشهایی برای پی بردن به میزان گسترش آن انجام میشود.
- سرطان به سه شکل در بدن گسترش مییابد.
- سرطان خون CML سه مرحله دارد:
- مرحله مزمن (Chronic)
- مرحله تسریع شده (Accelerated)
- مرحله بلاستیک (Blastic)
پس از تشخیص سرطان خون CML، آزمایشهایی برای پی بردن به میزان گسترش سرطان انجام میشود.
مرحلهبندی سرطان فرایندی است که از آن به منظور پی بردن به میزان گسترش سرطان دربدن استفاده میشود. برای سرطان خون CML مرحلهبندی استانداردی وجود ندارد. در عوض، وضعیت این سرطان را با سه مرحله: مزمن، تسریعشده یا بلاستیک توصیف میکنند. تعیین مرحله سرطان برای مشخص کردن برنامه درمان حائز اهمیت است. میتوان از آزمایشها و فرایندهای زیر به منظور تعیین مرحله سرطان استفاده كرد:
سرطان به سه شکل در بدن گسترش مییابد.
- تحلیل سیتوژنتیک: آزمایشی که در آن، سلولهای موجود در نمونه خون یا مغز استخوان، به جهت بررسی تغییرات خاص در کروموزومها، مانند کروموزوم فیلادلفیا زیر میکروسکوپ مورد معاینه قرار میگیرند.
- آسپیراسیون و نمونهبرداری مغز استخوان : برداشتن مغز استخوان، خون و قطعه کوچکی از استخوان با فرو کردن سوزنی توخالی به استخوان لگن یا قفسه سینه، كه آسیبشناس نمونه را جهت بررسی سلولهای غیرطبیعی، زیر میکروسکوپ معاینه میکند.
هنگامیکه سلولهای سرطانی به خارج از خون سرایت کنند، میتوانند یک تومور توپر ايجاد كنند. به این فرایند متاستاز میگویند. سه شکل گسترش سلولهای سرطانی در بدن عبارتند از:
جنس تومور جدید (متاستاتیک)، از همان نوع سرطان اولیه است. برای مثال، در صورتیکه سلولهای لوکمیک به مغز سرایت کنند، سلولهای سرطانی موجود در مغز در واقع سلولهای لوکمیک هستند. نوع بیماری، سرطان خون متاستاتیک خواهد بود و نه سرطان مغز.
- از طریق خون. سلولهای سرطانی به همراه خون حرکت میکنند و به بافتهای سخت داخل بدن مانند مغز یا قلب حمله کرده و غدهاي توپر را شکل میدهند.
- از طریق دستگاه لنفاوی. سلولهای سرطانی به دستگاه لنفاوی حمله میکنند، به عروق لنفاوی نفوذ کرده و در دیگر قسمتهاي بدن توموری توپر را تشکيل میدهند.
- از طریق بافتی سخت. سلولهای سرطانی که غدهاي توپر را شکل دادهاند، به بافتهاي مجاور خود سرایت میکنند.
سرطان خون CML سه فاز دارد.
با افزایش میزان سلولهای بلاست در خون و مغز استخوان، فضای کمتری برای گلبولهای سفید، گلبولهای قرمز و پلاکتهای سالم باقی میماند. این امر میتواند منجر به عفونت و کمخونی شده و نیز بیمار به سادگی دچار خونریزی شود؛ همینطور درد استخوان و درد یا احساس پُري در زیر دندههاي سمت چپ بدن نیز میتواند از دیگر آثار این وضعیت باشد. با توجه به تعداد سلولهای بلاست موجود در خون و مغز استخوان، و شدت علائم بروز یافته، مرحله سرطان را تعیین میکنند.
مرحله مزمن:
در مرحله مزمن سرطان خون CML، سلولهای بلاست، کمتر از 10% سلولهای خون و مغز استخوان را تشکیل میدهند.
مرحله تسریع شده:
در مرحله تسریعشده سرطان خون CML، سلولهای بلاست، بین 10% تا 19% سلولهای خون و مغز استخوان را تشکیل میدهند.
مرحله بلاستیک:
در مرحله بلاستیک سرطان خون CML، سلولهای بلاستیک، بیش از 20% سلولهای خون و مغز استخوان را تشکیل میدهند. در صورتیکه مرحله بلاستیک، با خستگی، تب و بزرگ شدن طحال همراه شود، به آن برانپلاست (blast crisis) میگویند.
سرطان خون CML راجعه
در سرطان خون CML راجعه، تعداد سلولهای بلاست پس از یک دوره بهبودی، افزایش مییابد.
گزینههای درمانی در یک نگاهنکات کلیدی این بخش
گزینههای درمانی متفاوتی برای مبتلایان به سرطان خون CML وجود دارد.
- گزینههای درمانی متفاوتی برای مبتلایان به سرطان خون CML وجود دارد.
- شش نوع درمان استاندارد مورد استفاده عبارتند از:
- درمان با استفاده از بازدارنده «تیروزین کیناز»
- شیمیدرمانی.
- درمان بیولوژیک.
- شيميدرماني با میزان بالا همراه با پیوند سلولهای بنیادی.
- تزریق لنفوسیت اهدایی (Donor Lymphocyte infusion) (DLI).
- جراحی.
- روشهای جدید درمانی در پژوهشهای بالینی مورد بررسی قرار میگیرند.
- ممکن است بیماران بخواهند شرکت در پژوهشهای بالینی را در نظر بگیرند.
- مبتلایان به سرطان میتوانند پیش از آغاز درمان سرطان، در حین آن و یا پس از آغاز درمانشان در پژوهشهای بالینی شرکت کنند.
- ممکن است انجام آزمایشهای پیگیری سلامت بیمار پس از درمان لازم باشد.
گزینههای درمانی متفاوتی برای مبتلایان به سرطان خون CML وجود دارد. برخی از درمانها استاندارد هستند (درمانهایی که در حال حاضر مورد استفاده قرار میگیرند)، و برخی دیگر از آنها در حال بررسی در پژوهشهای بالینی هستند. پژوهش بالینی یک بررسی تحقیقاتی است که بهمنظور کمک به بهبود درمانهای جاری یا بهدست آوردن اطلاعاتی دربارۀ درمانهای جدید سرطان انجام میشود. در صورتیکه پژوهشهای بالینی نشان دهند که درمان جدید بهتر از درمان استاندارد است، ممکن است از آن به بعد درمان جدید بهعنوان درمان استاندارد مورد استفاده قرار گیرد. ممکن است بیماران بخواهند شرکت در یک پژوهش بالینی را در نظر بگیرند، ولي بايد توجه داشت كه برخی از پژوهشهای بالینی تنها بیمارانی را میپذیرند که درمانی را آغاز نکرده باشند.
شش نوع درمان استاندارد مورد استفاده عبارتند از:
درمان با استفاده از بازدارنده «تیروزین کیناز».
از دارویی بهنام ایماتینیب مسیلِات (Imatinib mesylate) بهعنوان درمان اولیه بعضی از گونههای سرطان خون CML در بیمارانی که سرطانشان تازه تشخیص داده شده است، استفاده میشود. این دارو جلوی فعالیت آنزیمی با نام «تیروزین کیناز» را که موجب میشود سلولهای بنیادی، بیش از نیاز بدن، به گلبولهای سفید (گرانولوسیتها یا بلاستها) تبدیل شوند. از یکی دیگر از داروهای بازدارنده تیروزین کیناز با نام داساتینیب (Dasatinib) جهت درمان بیمارانی که مبتلا به برخی گونه-های پیشرفته سرطان خون CML هستند استفاده میشود و در حال حاضر این روش درمان بهعنوان درمان اولیه این گونهها شناخته ميشود.
شیمیدرمانی
شيميدرماني یک روش درمان سرطان است که در آن از داروها برای متوقف کردن گسترش سلولهای سرطانی، با از بین بردن آنها و یا جلوگیری از تقسیم شدنشان، استفاده میشود. درصورتیکه شيميدرماني از طریق دهان یا تزریق درون رگ یا عضله انجام شود، داروها وارد جریان خون شده و میتوانند به سلولهای سرطانی در سراسر بدن دسترسی یابند (شيميدرماني فراگیر). در صورتیکه شيميدرماني مستقیماً درون ستون فقرات، یک اندام یا یک حفره بدن مانند شکم (abdomen) انجام شود، تأثیر عمده داروها بر سلولهای سرطانی آن نواحی خواهد بود (شيميدرماني منطقهای). روش انجام شيميدرماني به نوع و مرحله سرطان بستگی دارد.
درمان بیولوژیک
درمان بیولوژیک، درمانی است که در آن از سیستم ایمنی خود بیمار برای مبارزه با سرطان استفاده میشود. از موادی که در بدن یا آزمایشگاه تولید میشوند بهمنظور تقویت، هدایت یا ترمیم سیستم دفاعی طبیعی بدن بر ضدسرطان استفاده میشود. نامهای دیگر این روش درمان، زیست درمانی یا ایمیونتراپی است.
شيميدرماني با میزان بالا همراه با پیوند سلولهای بنیادی.
شیمیدرماني با میزان بالا به همراه پیوند سلولهای بنیادی روشی است که در آن ابتدا شيميدرماني را با میزانهای بالا انجام داده و سپس سلولهای خونسازی را که بر اثر این درمان از بین رفتهاند جایگزین میکنند. سلولهای بنیادی (سلولهای خونی نارس) از خون یا مغز استخوان بیمار یا فرد اهداکننده جدا شده، منجمد و ذخیره میشوند. پس از به پایان رسیدن شیمیدرمانی، یخ سلولهای بنیادی ذخیرهشده را آب کرده و آنها را به بیمار تزریق میکنند. این سلولهای تزریقی به سلولهای خونی بدن تبدیل میشوند و آنها را ترمیم میکنند.
تزریق لنفوسیت اهدایی (DLI).
تزریق لنفوسیت اهدایی (DLI) درمانی است که میتوان آن را پس از پیوند سلولهای بنیادی آن را انجام داد. لنفوسیتهای (گونهای از گلبولهای سفید) سلولهای بنیادی پیوندی اهدایی، از خون اهدا کننده جدا شده و ممکن است آنها را برای ذخیرهسازی منجمد کنند. اگر لنفوسیتها را منجمد کرده باشند، هنگام مصرف، یخ آنها را آب کرده و سپس طی یک یا چند مرحله به بیمار تزریق میکنند. لنفوسیتها به سلولهای سرطانی، که به نظر آنها متعلق به بدن نبوده و بيگانه بهحساب ميآيند، حمله میکنند.
جراحی.
طحال برداری (Splenectomy)، نوعی جراحی برای برداشتن طحال است.
روشهای جدید درمانی در پژوهشهای بالینی مورد بررسی قرار میگیرند.
اطلاعات مربوط به پژوهشهاي باليني در پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان موجود است.
ممکن است بیمار بخواهد در پژوهشهای بالینی شركت جويد.
برای برخی از بیماران، شرکت در پژوهشهای بالینی میتواند بهترین گزینه درمانی باشد. پژوهش-های بالینی بخشی از فرایند تحقیقات بر روی سرطان هستند. هدف از انجام پژوهشهای بالینی، مشخص شدن بیخطر و مؤثر بودن درمانهای جدید و بهتر بودنشان از درمانهای استاندارد است.
بسیاری از درمانهای استاندارد امروزی، حاصل پژوهشهای بالینی گذشته هستند. بیمارانی که در پژوهشهای بالینی شرکت میکنند، ممکن است تحت درمان استاندارد قرار بگیرند و یا جزء نخستین افرادی باشند که درمان جدید بر رویشان انجام میشود.
از طرفی بیمارانی که در پژوهشهای بالینی شرکت میکنند به بهبود روشهای درمان سرطان در آینده کمک میکنند. حتی در صورتیکه پژوهشهای بالینی منجر به درمانها جدید و مؤثری نشوند نیز، اغلب ابهامات بسیاری را برطرف میکنند و به پیشرفت تحقیقات کمک میکنند.
مبتلایان به سرطان میتوانند پیش از آغاز درمان، در حین آن و یا پس از آغاز درمان در پژوهش-های بالینی شرکت کنند.
برخی از پژوهشهای بالینی تنها شامل بیمارانی میشود که هنور هيچ درماني را آغاز نكردهاند. برخی دیگر از پژوهشهای بالینی برای بیمارانی است که سرطانشان بهبود نیافته است. همچنین پژوهشهای بالینی دیگری نیز وجود دارد که در آنها روشهای جدید جلوگیری از عود (بازگشت) سرطان یا کاهش عوارض جانبی ناشی از درمان را مورد بررسی قرار ميدهند.
ممکن است انجام آزمایشهای پیگیری سلامت بیمار پس از درمان لازم باشد
پس از پايان درمان برخی از آزمایشهایی که قبلاً جهت تشخیص سرطان یا مرحلهبندی آن انجام شده است دوباره انجام ميشود. تکرار برخی از آزمایشها جهت مشخص شدن میزان کارایی درمان است. تصمیم دربارۀ ادامه، تغییر یا توقف درمان براساس نتایج این آزمایشها اتخاذ ميشود. به این کار مرحلهبندی مجدد میگویند.
پس از پایان درمان نیز، لازم است هر از گاهی برخی از آزمایشها انجام شود. نتایج این آزمایشها میتواند نشاندهنده تغییر وضعیت یا عود (بازگشت) سرطان باشد. به این آزمایشها، آزمایشهای پیگیری سلامت بیمار پس از درمان یا معاینات منظم نیز میگویند.
گزینههای درمانی برای سرطان خون CML.
- مرحله مزمن سرطان خون CML.
- مرحله تسریعشده سرطان خون .CML
- مرحله بلاستیک سرطان خون CML.
- سرطان خون CML راجعه.
مرحله مزمن سرطان خون CML
درمان مرحله مزمن سرطان خون CML میتواند شامل موارد زیر باشد:
پژوهشهاي باليني موجود در PDQ ثبت شده است را ميتوانيد در پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان جستوجو كنيد. براي كسب نتايج دقيقتر، يگر ويژگيهاي جستوجويتان مانند مكان انجام آن پژوهشهاي باليني، نوع درمان، يا نام داروي مورد استفاده را نيز وارد كنيد. اطلاعات عمومي دربارة پژوهشهاي باليني در پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان موجود است.پژوهشهاي باليني موجود در PDQ ثبت شده است را ميتوانيد در پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان جستوجو كنيد. براي كسب نتايج دقيقتر، يگر ويژگيهاي جستوجويتان مانند مكان انجام آن پژوهشهاي باليني، نوع درمان، يا نام داروي مورد استفاده را نيز وارد كنيد. اطلاعات عمومي دربارة پژوهشهاي باليني در پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان موجود است.
- دارودرمانی با استفاده از بازدارنده «تیروزین کیناز.»
- شيميدرماني با میزان بالا همراه با پیوند سلولهای بنیادی اهدایی.
- درمان بیولوژیک (اینترفرون(interferon)) با، یا، بدون استفاده از شیمیدرمانی.
- شیمیدرمانی.
- طحالبرداری.
- پژوهش بالینی شامل شيميدرماني با میزان پایین همراه با پیوند سلولهای بنیادی اهدایی.
- پژوهش بالینی یک درمان جدید.
مرحله تسریعشده سرطان خون CML
درمان مرحله تسریعشده سرطان خون CML میتواند شامل موارد زیر باشد:
پژوهشهاي باليني موجود در PDQ ثبت شده است را ميتوانيد در پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان جستوجو كنيد.
- پیوند سلولهای بنیادی.
- دارو درمانی با استفاده از یک بازدارنده تیروزین کیناز.
- درمان بیولوژیک (اینترفرون) با، یا، بدون استفاده از شیمی درمانی
- شيميدرماني با میزان بالا.
- درمان با تزريق خون و يا تركيبات آن (Transfusion). جایگزین کردن گلبولهای قرمز، پلاکتها و گاهی گلبولهای سفید، به منظور تسکین علائم سرطان و بهبود کیفیت زندگی بیمار.
- پژوهش بالینی بهعنوان یک درمان جدید.
مرحله بلاستیک سرطان خون CML
درمان مرحله بلاستیک سرطان خون CML میتواند شامل موارد زیر باشد:
پژوهشهاي باليني موجود در PDQ ثبت شده است را ميتوانيد در پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان جستوجو كنيد.
- دارودرمانی با استفاده از یک بازدارنده تیروزین کیناز.
- شيميدرماني با استفاده از یک یا چند دارو.
- شيميدرماني با میزان بالا.
- پیوند سلولهای بنیادی اهدایی.
- شيميدرماني بهعنوان درمان مسکن (Palliative therapy) به منظور تسکین علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار.
- پژوهش بالینی بهعنوان یک درمان جدید.
سرطان خون CML راجعه
درمان سرطان خون CML راجعه شامل موارد زیر است:
پژوهشهاي باليني موجود در PDQ ثبت شده است را ميتوانيد در پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان جستوجو كنيد.
- دارو درمانی با یک بازدارنده تیروزین کیناز.
- پیوند سلولهای بنیادی اهدایی.
- تزریق لنفوسیت اهدایی.
- درمان بیولوژیک (اینترفرون).
- پژوهش بالینی شامل درمان بیولوژیک، شيميدرماني ترکیبی یا دارودرمانی.
سرطان رحم
مقدمه:
رحم يک عضو تو خالي و گلابي شکل است که در قسمت پايين شکم بين مثانه و راست روده قرار دارد . ديواره هاي رحم از دو لايه بافتي تشکيل شده است : لايه داخلي و لايه خارجي . از دو گوشه بالايي رحم دو لوله ظريف ، قابل انعطاف و نرم به نام لوله هاي رحمي به طرف ديواره جانبي لگن کشيده مي شود که انتهاي آن بصورت شيپور در محوطه شکم آزاد است ، عمل لوله ها هدايت تخمک آزاد شده از تخمدان و همچنين تخم بارور شده به طرف رحم است .
در زناني که در سنين باروري هستند لايه داخلي رحم هر ماه رشد مي کند و جدارش ضخيم مي شود تا براي بارداري آماده شود . اگر زن باردار نشود ، بافت ضخيم شده ، همراه با خون از راه مهبل به بيرون مي ريزد که اين حالت را قاعدگي گويند .
تومورهاي رحم يا خوش خيم هستند و يا بد خيم.
تومورهاي خوش خيم
مهمترين تومور خوش خيم ، فيبروم رحم است .
فيبروم ها شايع ترين تومور خوش خيم رحم هستند . اين تومورها بيشتر در حدود ۴۰ سالگي پيدا مي شوند . يک زن ممکن است در يک زمان چند فيبروم داشته باشد . در بيشتر موارد فيبروم علائمي ندارند و احتياج به درمان هم ندارند ولي بايد توسط پزشک کنترل شوند . بر حسب اندازه و محل تومورها ، بعضي مواقع علائمي وجود دارد . اين علائم عبارتند از :
خونريزي نامنظم
ترشح
تکرر ادرار
وقتي فيبروم ها سبب خونريزي شديد شوند و با فشار روي اعضاي مجاور ايجاد درد کنند درمان جراحي و يا طبي انجام مي گيرد . وقتي زن به سن يائسگي مي رسد ، فيبروم ها کوچک مي شوند و در پاره اي موارد خود بخود از بين مي روند .
تومورهاي بدخيم
اين تومورها بافتها و اعضاء مجاور را مورد حمله قرار ميدهند . اين تومورها همچنين از راه جريان خون و لنف به تمام نقاط بدن منتشر مي شوند . سرطان رحم به استخوانها ، ريه ها و کبد انتشار مي يابد .
خونريزي غيرعادي بخصوص بعد از يائسگي ، شايع ترين علامت سرطان رحم است . خونريزي ممکن است کم يا زياد باشد . . سرطان رحم معمولاً بعد از يائسگي ايجاد مي شود و به همين سبب خونريزيهاي دوران يائسگي نبايد ساده تلقي شود .
علائم زير ممکن است با شروع سرطان رحم همراه باشند :
خونريزي و ترشح غيرعادي بخصوص بعد از يائسگي و يا خونريزي زياد هنگام هنگام عادت ماهانه
اشکال و يا درد در هنگام ادرار کردن
مقاربت دردناک
درد در ناحيه لگن
علائم ياد شده در بالا ممکن است مربوط به سرطان رحم و يا ساير شرايط غيرعادي باشد ، ولي اغلب اوقات ارتباطي با سرطان ندارد .
اگر زن دچار يکي از علائم فوق شد ، بايد به پزشک مراجعه کند و پزشک با انجام معاينات و آزمايش هاي زير متوجه بيماري خواهد شد :
1- معاينات باليني و آزمايشگاهي دستگاههاي ادراري ، تناسلي و گوارشي . در معاينه داخلي اگر تومور و يا تغييراتي باشد معلوم مي شود .
2- نمونه برداري از لايه داخلي بافت رحم و بررسي آن زير ميکروسکوپ .
3- انجام آزمايش پاپ اسمير ( نمونه اي از سلولهاي گردن رحم و بالاي مهبل جمع آوري مي شود و براي آزمايش به آزمايشگاه ارسال مي شود ) .
4- تمام خانمها بعد از ازدواج بايد آزمايش پاپ اسمير را انجام دهند .
علل سرطان رحم
اين گروه بايستي سالانه معاينه و آزمايش پاپ اسمير بشوند . بعد از سه بار آزمايش و يا بيشتر ، اگر نتيجه رضايت بخش بود ، زمان آزمايش بعدي با نظر پزشک تعيين مي شود .
علت واقعي سرطان رحم مشخص نيست و پزشکان به ندرت مي توانند توضيح دهند چرا يک زن سرطان مي گيرد و ديگري نمي گيرد . آنچه واضح است اين است که سرطان رحم به علت يک آسيب و يا صدمه ايجاد نمي شود ، مسري نيست و کسي از ديگري سرطان نمي گيرد . عواملي بنام خطرساز ، خطر ابتلا را افزايش مي دهند .
عوامل خطرساز
سن :
سرطان رحم بيشتر در زنان ۵۰ سال به بالا شايع است . خطر ابتلا با افزايش سن زياد مي شود .
درمان با استروژن :
در زناني که در دوران يائسگي براي برطرف کردن علائم اين دوران و يا جلوگيري از پوکي استخوان و کم کردن خطرات بيماريهاي قلبي و سکته ، استروژن مصرف مي کنند ، شانس ابتلا به سرطان رحم بيشتر است . استفاده طولاني و به مقدار زياد اين خطر را افزايش مي دهد .
چاقي :
خطر ابتلا به سرطان رحم در زنان چاق دو برابر زنان با وزن معمولي است .
ديابت و فشار خون بالا :
بعضي از دانشمندان اعتقاد دارند که ديابت و فشار خون بالا ، خطر ابتلا به سرطان رحم را بيشتر مي کند .
ساير سرطانها :
خطر بروز سرطان رحم در مبتلايان به سرطان روده بزرگ و پستان بيشتر است .
نژاد :
خطر ابتلا در نژاد سفيد بيشتر از نژاد سياه است .
ساير موارد :
نازائي ، نامنظم بودن عادت ماهانه ، يائسگي ديررس هم از ديگر عوامل خطرساز هستند .
درمان
درمان اغلب به روش جراحي صورت مي گيرد و در مواردي هم از اشعه درماني استفاده مي شود . تعداد کمي از بيماران با شيمي درماني و هورمون درماني معالجه مي شوند .
انتخاب روش درماني به اندازه تومور ، شرايط هورموني بيمار ، سن ، وضعيت عمومي بيمار و بخصوص درجه بندي سرطان رحم بستگي دارد . منظور از درجه بندي اين است که آيا سرطان در مراحل اوليه است و فقط بافت رحم را مبتلا کرده است ويا به اعضاي مجاور حمله کرده وانتشار يافته است .
روشهاي درماني
جراحي :
معمولاً رحم ، لوله هاي رحم و تخمدانها بيرون آورده مي شوند .
پرتو درماني :
پرتو درماني مانند جراحي در واقع درمان محل ضايعه است و فقط سلولهاي سرطاني را در محل ضايعه از بين مي برد . اين روش ممکن است همراه با جراحي باشد و يا قبل و بعد از جراحي مورد استفاده قرار گيرد .
هومورن درماني :
درمان با هورمون پروژسترون صورت مي گيرد و در واقع يک درمان عمومي است که بصورت خوراکي ويا تزريقي مورد استفاده است .
شيمي درماني :
استفاده از داروها است . اين داروها خوراکي يا تزريقي هستند مانند هورمون درماني ، شيمي درماني هم يک درمان عمومي است و در زماني که سرطان منتشر شده است ، بکار مي رود .
اثرات جانبي روشهاي درماني
جراحي :
بعد از درآوردن رحم ، زن احساس درد و يا خستگي عمومي مي کند . در بعضي مواقع ، تهوع ، استفراغ و اشکال در دفع ادرار و مدفوع وجود دارد . زناني که تخمدانهاي آنها با رحم برداشته مي شوند ، فوري يائسه مي شوند و علائم يائسگي مانند گرگرفتگي و غيره در آنها پيدا مي شود .
تمايلات جنسي معمولاً بعد از درآوردن رحم تغييري نمي کند . البته بعضي از زنان ممکن است تغيير تمايلات جنسي پيدا کنند که مشاوره و حمايت و مراقبت شوهر از زن در اين مواقع بسيار مفيد و کارساز خواهد بود .
پرتو درماني :
اثرات جانبي بستگي به مقدار پرتو درماني و محل ضايعه دارد . بيماران هنگام درمان بخصوص در هفته هاي آخر آن خسته هستند . استراحت مهم است ولي پزشکان توصيه مي کنند تا جايي که امکان دارد بيماران فعاليت معمول خود را داشته باشند .
هورمون درماني :
زناني که تحت درمان با پروژسترون هستند ممکن است زود خسته شوند و تغييراتي در وزن و اشتهاي آنها پيدا شود .
شيمي درماني :
اين اثرات جانبي در هر مورد متفاوت است و بستگي به مقدار درمان و نوع دارو دارد . بيماران بيشتر در معرض ابتلا به عفونت قرار مي گيرند ، به آساني خونريزي پيدا مي کنند ، بدنشان کوفته و انرژي و توان آنها کم مي شود و ممکن است دچار ريزش مو ،تهوع ، استفراغ ، کمي اشتها و زخمهاي دهاني شوند. اين علائم به تدريج بعد از دوره درمان از بين مي روند .
ویرایش توسط poune : 18th June 2011 در ساعت 11:44 AM
سرطان پروستات
مقدمه:
سرطان پروستات نوعی بیماری است که در آن سلولهای بدخیم از بافتهای پروستات نشات می گیرد و به طور نامنظم و فزایندهای تکثیر و منجر به افزایش حجم در هر یک از اجزای سلولی غده پروستات میشود.
غده پروستات غده ای است که تنها در مردان یافت می شود. این غده در زیر مثانه قرار دارد و مایعی به داخل منی ترشح می کند.
سرطان پروستات نوعی بیماری است که در آن سلولهای بدخیم از بافتهای پروستات نشات می گیرد و به طور نامنظم و فزایندهای تکثیر و منجر به افزایش حجم در هر یک از اجزای سلولی غده پروستات میشود.
سرطان پروستات دومین سرطان شایع بعد از سرطان ریه در میان مردان است.
اطلاعات آماری و علائم بالینی میزان مرگ و میر ناشی از سرطان پروستات مبین سه طیف گسترده روند رشد این بیماری است. سرطان پروستات میتواند دارای رشد آهسته بوده و زمانی طولانی تا بروز علائم بالینی آن داشته باشد. در مواردی دیگر تومور به سرعت رشد کرده و تهاجم تومور به بافتهای دیگر امکانپذیر می شود. در چنین مواردی مدت فاصله زمانی بین شروع بیماری و گسترش دامنه آن بسیار کوتاه است. مابین این دو طیف رشد، تومورهایی وجود دارند که سرعت روند رشد آنها در حد متوسطی است.
علائم
سرطان پروستات با نشانههای مرتبط با دفع ادرار و یا درد شکم تظاهر میکند. این نشانهها با علائم بیماریهای رایجی مانند عفونت و هیتروفی (بزرگی) خوش خیم پروستات (Benign Prostatic Hyperplasia) مشترک است.
علائم هشدار دهنده سرطان پروستات عبارتند از:
▪ ادرار کردن پی در پی یا سخت
▪ جاری شدن ضعیف ادرار
▪ عدم توانایی در ادرار
▪ بی اختیاری ادراری
▪ جریان منقطع و ضعیف ادرار
▪ وجود خون در ادرار
▪ خروج منی همراه با درد
▪ درد مداوم قسمت پائین کمر
▪ سوزش
▪ ناتوانی جنسی
▪ سببشناسی: سرطان زایی پروستات
عوامل خطرساز:
علت ابتلا به سرطان پروستات هنوز ناشناخته است اما تحقیقات آماری و بالینی، روند بدخیمی بیماری سرطان پروستات را به این عوامل ارتباط می دهد:
▪ سن ـ سرطان پروستات اغلب در افراد سالمند دیده میشود و افراد زیر ۵۰ سال به ندرت به آن مبتلا می شوند. مردان بالای ۶۰ سال بیشتر در معرض خطر ابتلاء به سرطان پروستات هستند و باید بیشتر متوجه علائم هشدار دهنده این بیماری باشند.
▪ عوامل ژنتیکی - سابقه ارثی سرطان پروستات عامل مهمی در ابتلا به این سرطان است. وجود سابقه سرطان پروستات بین اعضای نزدیک خانواده از جمله پدر و برادر احتمال ابتلا به این سرطان را افزایش می دهد.
▪ عوامل هورمونی ـ هورمونهای استروئیدی (تستوسترون و آندروژنها) برای رشد و حفظ و عمل طبیعی آن در مردان بالغ نقش مهمی را ایفا می کند. افزایش میزان ترشح هورمون تستوسترون در خون اغلب موجب تسریع روند بدخیمی سرطان پروستات می شود.
▪ تغذیه - رژیم غذایی دارای اثرات بالقوه ای در پیشگیری و یا پیشتازی ایجاد سرطان پروستات به شمار می رود. مطالعات و تحقیقات علمی ثابت کرده اند که سبزیجات حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین C و E، به خصوص گوجه فرنگی، عاملی محافظتی در مقابل سرطان پروستات تلقی می شوند در حالی که استفاده از مقادیر زیاد چربی حیوانی عامل مستعد کننده و پیشتاز در ایجاد سرطان پروستات شناخته شده است.
▪ مواد شیمیایی - تماس با مواد شیمیایی سرطانزا در محیط مانند کادمیم، که در تهیه برخی آلیاژها و باتری کاربرد دارد، عامل مستعد کننده و پیشتاز در ایجاد سرطان پروستات است.
▪ بیماری های مقاربتی - وجود بیماریهای مقاربتی احتمال ابتلاء به سرطان پروستات را افزایش میدهد.
الگوهای غربالگر سرطان پروستات:
معاینه غده پروستات از طریق معاینه مقعد (Digital rectal examination) از الگوهای غربالگر سرطان پروستات است. در این روش پزشک از داخل مقعد بیمار، غده پروستات را معاینه می کند. وجود سطح خشن و نامنظم بافت از علائم هشدار دهنده سرطان پروستات محسوب می شود.
تومورهای سرطانی آنتی ژنهای مشخصی را تولید می کنند که ممکن است از طریق آزمایش خون کشف شوند. آنتی ژنی که به طور کامل توسط غده پروستات تولید می شود، آنتی ژن اختصاصی پروستات (Prostate Specific Antigen ,PSA) است.
پیش آگهي:
تشخیص سریع سرطان پروستات با اندازه گیری آنتی ژن اختصاصی پروستات از آزمایش های غربالگر این بیماری است. در بیمارانی که مبتلا به سرطان پروستات هستند، مقدار این آنتی ژن در سطح بالاتری است.
البته تنها سطح PSA در آزمایش خون فرد نمایانگر ابتلا به سرطان پروستات نیست. در برخی از موارد عفونت و یا ”بزرگی خوش خیم“ حجم غده پروستات می تواند سبب افزایش میزان PSA در خون شود. از این رو، ترکیب معاینه مقعد توأم با آزمایش تعیین سطح PSA از طریق خون روش دقیقتری برای تشخیص سرطان پروستات است و برای اطمینان بیشتر، در مراحل بعدی آزمایشات دیگری مانند تصویرنگاری باز آوای مغناطیسی (MRI)، سونوگرافی (Ultrasound)، توموگرافی کامپیوتری (CT SCAN) و نمونه برداری از غده (Biopsy) نیز انجام میگیرد.
تشخیص به موقع بیماری، دست کم ۵ سال بیشتر به زندگی مبتلایان به سرطان پروستات اضافه میکند. توصیه میشود مردان در سنین بالای ۴۰ سال سالیانه مورد معاینه غده پروستات ازطریق معاینه مقعد قرار گیرند و در سنین بالای ۵۰ سال، هر سال آزمایش آنتیژن مخصوص پروستات را انجام دهند.
درمان سرطان پروستات:
با در نظر گرفتن شرایط بیمار ممکن است یک یا ترکیبی از این الگوها تجویز شود:
۱-تحت نظر گرفتن بیماری:
در این روش بیمار به طور دقیق تحت نظر پزشک قرار می گیرد، بدون اینکه الگوی درمانی بر روی او اعمال شود. این روش برای بیمارانی تجویز می شود که جراحی برایشان مفید نیست و یا رشد غده سرطانی پروستات آنها بسیار کند و آهسته است و در درازمدت تأثیر سوء بر سلامتی او نخواهد گذاشت.رادیوتراپی از روش های درمانی انواع سرطان از جمله سرطان پروستات است.
۲-جراحی:
برداشتن کامل غده پروستات (پروستکتومی Prostatectomy).
۳-کرایوتراپی (Cryotherapy):
استفاده درمانی از سرمای شدید. در این روش سوند (probe) سونوگرافی به داخل مقعد انداخته می شود تا پزشک تصویر محل مورد نظر را بر روی صفحه ببیند. در این روش پزشک با انداختن سوند درون غده پروستات از طریق شکاف کوچکی بین مقعد و کیسه حاوی بیضه ها نیتروژن مایع را به غده پروستات هدایت می کند. نیتروژن مایع در داخل بافت منجر به انجماد بافت و انهدام سلولهای سرطانی بافت غده پروستات می شود. کرایوتراپی روشی موثر برای درمان مقاطع کوچک ابتلا به سرطان است. احتمال آسیب دیدگی مثانه و التهاب دستگاه تناسلی از عوارض جانبی این روش است.
۴-شیمی درمانی:
استفاده از داروهای شیمیایی منجر به انهدام سلولهای سرطانی می شود. عوارض جانبی شیمی درمانی عبارتند از: ریزش موی سر و ابرو، کاهش گلبولهای سفید خون، ضعف سیستم ایمنی و دفاعی بدن، عفونت، احساس درد، خشکی دهان و پوکی استخوان.
۵-رادیوتراپی:
از آنجا که تومور ممکن است بافتهای اطراف غده پروستات را در بر گرفته باشد انجام جراحی و برداشتن غده پروستات کافی نیست و هر تظاهری از وجود PSA در آزمایش حاکی از گستردگی تومور است. در چنین وضعیتی الگوهای درمانی وسیع تری مانند رادیوتراپی پی گیری می شود. هدف از رادیوتراپی کنترل رشد سلولهای سرطانی است.
تابش اشعه به محل تومور ممکن است به صورت خارجی یا داخلی باشد.
▪ رادیوتراپی خارجی:
در این روش بیمار در معرض تشعشع قرار می گیرد. اشعه از چند زاویه مختلف از خارج از بدن به تومور هدایت می شود.
این روش کاملا بدون درد است و به مدت ۷ تا ۸ هفته ادامه دارد. ولی بیمار از عوارض جانبی مانند تحریک پذیری مقعد، اسهال و خستگی مفرط ناشی از تابش پرتو گزارش می دهد. اثرات اشعه ممکن است واکنشهای پوستی به صورت التهاب، خارش، سوزش، ترشح یا پوسته پوسته شدن پوست را به دنبال داشته باشد. تهوع، استفراغ، بی اشتهایی و آسیبهای عروقی و تنفسی می تواند از دیگر عوارض جانبی رادیو تراپی باشد. همچنین رادیوتراپی ممکن است باعث سرکوب سیستم خونساز بدن و کاهش گلبولهای سفید و ضعف سیستم ایمنی بدن و نهایتا بروز عفونت شود.
▪ رادیو تراپی داخلی یا براکی تراپی (Brachy therapy):
براکی تراپی برای رساندن مستقیم مقدار زیادی اشعه به ضایعه بدخیم است. در این روش، در اتاق عمل با استفاده از سرنج های نازک مواد یونیزه در بدن بیمار کاشته می شود.
۶-هورمون درمانی:
از آنجا که هورمون تستوسترون به رشد سرطان غده پروستات کمک می کند، هدف از هورمون درمانی کاهش هورمون جنسی در بدن است. این روش با به کارگیری داروهای ضد تستوسترون انجام می گیرد و شامل تجویز هورمون استروژن به عنوان قرص است که تاثیر ضد تستوسترون دارد. عوارض جانبی استفاده از قرصهای حاوی استروژن شامل درد در پستان و رشد پستان است که با قطع مصرف قرص ها از بین می رود.
جلوگیری از مرگ و میر ناشی از سرطان پروستات با تشخیص زودرس امکانپذیر است. اکنون با اطلاعات و روشهای جدید الگوهای درمانی، برای درصد بالایی از بیماران مبتلا به سرطان پروستات، امکان بهبودی کامل فراهم شده است.
سرطان بیضه
مقدمه:
در مقایسه با دیگر سرطانهای مختص مردان مانند سرطان پروستات، سرطان بیضه نادر است. به هر حال، این نوع سرطان شایعترین نوع سرطان در مردان ۲۹ تا ۳۵ ساله میباشد.
از آنجائی که سرطان بیضه در یک عضو خارجی اتفاق میافتد، میتوان آن را با کشف بزرگشدن بیضه طی بررسی معمول بیضهها تشخیص داد. با تشخیص بموقع و درمان سریع، میتوان به بهبود آن امیدوار بود.
- سرطان بیضه
این سرطان به دو دسته سمینوم و غیر سمینوم تقسیم میشود.
سمینوم شایعترین و درمانپذیرترین نوع تومور بیضه است و بیش از ۵۰ درصد سرطانهای بیضه را بهخود اختصاص میدهد. ازآنجائی که این تومور بهکندی انتشار مییابد، در صورتیکه بهموقع از پیشرفت آن جلوگری شود، بهراحتی قابل درمان خواهد بود.
سرطان غیر سمینومی بیضه به چند نوع تقسیم میشود که در بعضی از آنها درمان با انواع دیگر متفاوت میباشد. از آنجائی که مداوای صحیحتر تشخیص صحیح استوار است، شناسائی سریع و دقیق نوع تومور اهمیت دارد. تومور اولیه معمولاً به یک بیضه محدود است اگر چه احتمال ناچیزی (۵ درصد یا کمتر) وجود دارد که تومور در بیضه دیگر نیز ایجاد گردد.
- علل سرطان بیضه
سرطان بیضه در ۱۱ تا ۱۵ درصد از مردانی که بیضهشان پائین نیامده است، دیده میگردد. اگرچه دلیل اصلی این ارتباط نامشخص است، پائین نیامدن بیضه بهعنوان عامل خطرساز در سرطان بیضه بهشمار میآید. در نوزادان باید این مشکل با عمل جراحی رفع گردد تا در آینده از ایجاد سرطان بیضه جلوگری شود. مردانی که اکنون یا در گذشته دچار بیضههای پائین نیامده بودەاند، باید به محض کشف هر توده یا احساس سفتی در بیضههای خود جهت بررسی به پزشک مراجعه نمایند.
در بسیاری از موارد سرطان بیضه پس از وارد آمدن ضربه به بیضه کشف میگردد. صدمه به بیضهها عامل ایجاد سرطان بیضه نیست بلکه باعث ایجاد توجه به بیضه و کشف تودههائی که از قبل در آن بودهاند میگردد. عامل دیگری که میتواند زمینهساز سرطان بیضه باشد، مصرف داروهای حاوی استروژن در زمان بارداری توسط مادر و اثر آنها روی جنین مذکر است.
سرطانهای بیضه در بین افراد دوقلو یا برادران و اعضاء خانواده فرد مبتلا بیشتر از سایر افراد طبیعی جامعه دیده میشود. این مشاهده مطرح کننده دخالت عوامل ژنتیکی در ایجاد سرطان بیضه میباشد. البته این نظریه مورد قبول همه متخصصان نیست.
- عوامل خطر
علت تومورهاي بيضه دقيقا معلوم نيست ولي هم عوامل مادرزادي و هم عوامل محيطي در بروز آن تا‡ثير دارند. از جمله مهمترين عوامل موِثر، كريپتوركيدسيم است كه به معني عدم نزول بيضه به محل طبيعي خود در كيسه اسكروتوم (يا كيسه بيضه) است. در حالت طبيعي بيضهها در دوره جنيني در داخل شكم تشكيل ميشوند و سپس مسير خود را به سمت كيسه بيضه طي كرده و داخل آن قرار ميگيرند، به طوريكه وقتي نوزاد به دنيا ميآيد، بيضهها در حين معاينه بايد داخل كيسه بيضه باشند. اهميت اين موضوع به خاطر اين است كه درجه حرارت اسكروتوم يا كيسه بيضه حدود 1 درجه سانتيگراد سردتر از درجه حرارت بدن است و سلولهاي حساس اسپرمساز را در دماي خنكتر نگه ميدارد. اگر بيضهها داخل شكم باقي بمانند، به علت دماي بالاتر، سلولهاي اسپرمساز از بين رفته و علاوه بر ناباروري ميتوانند باعث ايجاد تغيير در سلولها و سرطان شوند! به همين علت براي جلوگيري از خطرات بدخيمي، اگر بيضهها تا سن 1 سالگي به داخل كيسه بيضه پايين نيايند، بايد اين كار با عمل جراحي انجام شود.
عوامل ديگري مثل نژاد هم در ابتلا به اين بيماري موِثرند و مردان سفيدپوست نسبت به مردان سياهپوست در معرض خطر بالاتري هستند. كساني كه پدر يا برادر آنها به اين بيماري مبتلا شدهاند و شغلهايي دارند كه درتماس با برخي مواد شيميايي هستند، افرادي كه در معادن كار ميكنند و آتشنشانها بايد بيشتر مراقب باشند، چون اين عوامل شانس ابتلا به سرطان بيضه را بالا ميبرند.
- علايم شايع
تورم سفت در يك بيضه كه بهطور تصادفي يا با بررسي خود فرد مشخص ميشود.
عدم درد (90% موارد)
احساس پري در بيضه
علائم دیگر سرطان بیضه عبارتند از:
- درد خفیف در کشاله ران، شکم یا پهلو
- بزرگی یا حساسیت پستان در مردان
- ایجاد توده در ناحیه گردن
اگر این علائم ظاهر شود، برای بررسی دقیق آنها باید سریع به پزشک مراجعه نمود.
- عوامل تشديد كننده بيماري
*عدم نزول بيضه(ها) در شيرخواري حتي اگر بيضه با جراحي وارد بيضهدان شده باشد.
*نژاد قفقازي
*تجويز استروژن براي مادر در دوران بارداري
- پيشگيري
مردان بايد بهطور منظم حداقل ماهي يك بار بيضههاي خود را معاينه كنند. اين كار جلوي سرطان را نميگيرد ولي ممكن است به كشف سريع تومور كمك كند بهطوري كه از علاج آن اطمينان حاصل گردد.
- عواقب مورد انتظار
بيشتر انواع تومورهاي بيضه با جراحي و درمانهاي ديگر قابلعلاج هستند. تعدادي از آنها بسيار بدخيم هستند و در صورت عدم تشخيص و درمان فوري، ميزان مرگ بالايي دارند. برداشتن يك بيضه مانع كاركرد جنسي طبيعي يا داشتن فرزند نميشود.
- شناسائی و تشخیص
تقریباً تمام سرطانهای بیضه در ابتدا به عنوان تودهای بدن درد در بیضه کشف میشوند. برای کشف زودرس سرطانهای بیضه پیشنهاد میگردد که مردان هر ماه بیضههای خود را معاینه کنند. این کار بعد از یک حمام یا دوش گرم در زمانی که کیسه بیضه شل است، به بهترین شکل قابل انجام است. هر بیضه باید بهآرامی بین شست و انگشتان هر دو دست غتانده شود. هر توده یا تورم کشف شده ممکن است سرطان نباشد اما به هر حال باید توسط پزشک بررسی گردد.
- روشهای تشخیص
پزشک بعد از گرفتن شرح حال و معاینه بیمار ممکن است یک یا تعدادی از آزمایشهای تشخیص زیر را درخواست نماید:
* پرتونگاری قفسه سینه
* سیتیاسکن شکم
* آزمونهای خون برای آلفا فیتوپروتئین و بتا hCG. این پروتئینها به عنوان نشانگرهای سرطان بیضه میباشند زیرا در خون افراد مبتلا میزان آنها افزایش مییابد.
* پژواکنگاری (سونوگرافی)
* لنفانژیوگرافی: در این بررسی جهت مشخص شدن گره لنفی، به درون رگهای لنفاوی ماده حاجب تزریق میشود. هر الگوی رشد نامعمول غدد لنفاوی بهطور واضح مشخص میشود و پزشک میتواند مشاهده کند که آیا سلولهای سرطانی به آن سرایت کردهاند یا خیر.
* IVP (پیلوگرافی داخل وریدی): در این روش، ماده حاجب به داخل خون تزریق میگردد. ماده حاجب توسط کلیه جذب و سپس دفع میگردد و با انجام پرتونگاری میتوان شکل کلیهها و مجاری ادراری را مشخص نمود.
* نمونهبرداری (بیوپسی): در این روش قسمتی از بافت مبتلا برداشته میشود و زیر میکروسکوپ مشاهده میگردد تا نوع سرطان مشخص شود.
- درمان
شیوهٔ درمان بسته به نوع تومور و میزان گسترش آن تعیین میشود. برداشتن بیضه مبتلا از طریق جراحی، اولین مرحله درمان در سرطان بیضه است. عملکرد جنسی یا قدرت باروری با برداشتن یک بیضه، تغییر چندانی نخواهد کرد.
ممکن است جهت از بین بردن سلولهای سرطانی در سمینوم از پرتودرمانی استفاده شود. به این صورت که اشعه گاما یا اشعه ایکس با ولتاژ بالا بر ناحیه گرفتار تابانده میشود. این اشعه به سلولهای سرطانی صدمه وارد ساخته یا آنها را نابود میکند در حالی که بر بافت طبیعی نزدیک اثر چندانی ندارد. ممکن است پرتو درمانی آثار جانبیای مانند واکنشهای پوستی، حالت تهوع، استفراغ، خستگی و اسهال داشته باشد. در اکثر موارد استراحت و تغذیه مناسب و گذشت زمان این ناراحتیها را برطرف میسازد.
شیمی درمانی و درمان با داروهای ضد سرطان که در تقسیم و رشد سلولهای سرطانی تداخل ایجاد میکند در بعضی از موارد سرطان بیضه مورد استفاده قرار میگیرد.
پرتودرمانی و شیمیدرمانی برکارکرد جنسی تأثیر ندارند اما میتوانند بر باروری اثر داشته باشند.
جهت برداشتن غدد لنفاوی شکم در مواردی که درگیری این غدد در سرطانهای غیر سمینومی ثابت شده باشد یا مورد شک باشد، ممکن است از عمل جراجی استفاده گردد.
در نهایت، مراقبت دقیق و مراجعه مرتب پزشکی بعد از درمان توصیه میشود.
تقریباً تمام موارد سرطان بیضه بهخوبی قابل درمان هستند، بهویژه اگر تومور بهموقع تشخیص داده شود.
در حال حاضر 1 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 1 مهمان ها)
علاقه مندی ها (Bookmarks)