وضعیت پیشرفت در مکانیک سنگ

[محسن آزماینده]

نايب رييس جامعه بين المللي مكانيك سنگ جهان گفت: ايران با دارا بودن مخازن نفت و گاز بسيار و جايگاه كنوني در زمينه دانش مكانيك سنگ و مهندسي سنگ و هم‌گام بودن با دانش روز جهان در اين زمينه، مي‌تواند در صورت ورود به عرصه صنعت نفت كشور به قطب دانش فني در رابطه با مكانيك سنگ نفتي (ژئومكانيك نفتي) جهان تبديل شود. دكتر عبدالهادي قزوينيان ـ رييس انجمن‌هاي مكانيك سنگ قاره آسيا و عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس ـ در گفت‌وگو با ايسنا، با بيان اين مطلب اظهار كرد: كاربرد مكانيك سنگ در عرصه صنعت نفت بسيار وسيع و گسترده است. وي با بيان اين كه مكانيك سنگ حلقه مفقوده‌اي در زمينه بهره‌برداري از مخازن نفت و گاز است، خاطر نشان كرد: مديريت مخازن نفت و گاز با دانش مكانيك سنگ رابطه مستقيمي دارد. قزوينيان با اشاره به اين كه در مديريت مخزن، شبكه‌هاي گسستگي (درزه داري در سنگ) مخزن، تعيين كننده چگونگي حركت سيال در خصوص توليد و بازده توليدي مخازن نفتي است، تصريح‌كرد: نفوذپذيري نفت به درون چاه‌ها به شكل نفوذپذيري از بطن سنگ و يا از طريق درزه‌داري در سنگ اتفاق مي‌افتد. هر گونه تغييري در سيستم درزه‌داري بدليل اثرات القايي مي‌تواند موجب تغييرات مثبت يا منفي در بازدهي توليد شود. وي خاطرنشان كرد: با توجه به اين موضوع حال اگر ما نتوانيم خصوصيات مسير تراوش سيال نفتي و محيط اطراف آنرا بشناسيم، نمي‌توانيم مديريت مناسبي بر مخازن نفتي نيز انجام بدهيم. قزوينيان افزود: مطالعات در محدوده چاه‌هاي نفت و پايداري، آماده سازي و تجهيز آن با توجه به وضعيت ژئومكانيكي زمين، گسل‌ها، ‌جنس زمين و خصوصيات سنگ مخزن صورت مي‌گيرد. دانش مكانيك سنگ در اكثر مباحث از جمله اكتشاف، حفاري، توليد و مديريت مخازن نفت مورد استفاده قرار مي‌گيرد. وي خاطر نشان كرد: با توجه به گسل‌هاي موجود در مناطق نفت‌خيز، استخراج نفت مي‌تواند موجب فعال شدن گسل‌ها و فرو نشست در سطح و در نتيجه نابودي تدريجي مخازن نفتي شود. اين موضوع نشان دهنده ضرورت توجه ويژه به انجام مطالعات در رابطه با مكانيك سنگ در صنعت نفت است. قزوينيان خاطرنشان كرد: با نگاهي به شرايط اقليمي كشور، در مي‌يابيم مكانيك سنگ مي‌تواند در پروژه‌هاي عمراني و معدني نيز نقش كليدي در بهينه سازي طراحي، ايمني و هزينه‌هاي مرتبط (اقتصادي شدن طرح) با آن‌ها داشته باشد. وي افزود: با توجه به جايگاه كنوني كشور در دانش مكانيك سنگ، هدايت تمامي انجمن‌هاي مكانيك سنگ قاره آسيا تا سال 2011 ميلادي بر عهده ايران قرار گرفته است. نايب رييس جامعه بين‌المللي مكانيك سنگ جهان يادآورشد: در حال حاضر با توجه به اقدامات انجام شده، جايگاه كشور از نظر آكادميك در زمينه مكانيك سنگ جهشي بزرگ داشته است. با توجه به چشم انداز براي استفاده از متخصصان و محققان در دانش مكانيك سنگ در كشور، آينده روشني در اين زمينه ديده مي‌شود.

[(( آواز قو))]

سلام.
مرسی ا زمطالب مفیدتون.