شاهین اسمان F-16 Fighting Falcon قسمت دوم

[Joseph Goebbels]

از F-16 Block به بعد سیستم JHMCS یا Joint Helmet Mounted Cueing Systemهم مورد استفاده قرار گرفت در این سیستم که بر روی کلاه خلبان نصب است م توان موشکهایی مانند AIM-9X را حتی زمانی که هدف در داخل HUD قرار ندارد شلیک کند کافی است خلبان سر خود را بچرخاند و هدف را بوسیله این سیستم نگاه کند و سپس قفل هدف و شلیک موشک روی می دهد این سیستم اولین بار در عملیات طوفان صحرا در عراق مورد استفاده قرار گرفت .
در ایم جنگنده نمایشگرهای دیجیتال چند منظوره تعبیه شده است نمایشگری که در سمت چپ خلبان قرار دارد اطلاعات اولیه پرواز یا PDF را شامل نقشه پرواز ، رادار و ... را نمایش می دهد و نمایشگر سمت راست اطلاعات مهم شامل وضعیت موتور ، چرخ ها ، تنظیم فلپ ها ، وضعیت سوخت و تسلیحات جنگنده رو نمایش می دهد . F-16 های اولیه یعنی نوع A/Bفقط دارای یک نمایشگر مونو کروم با ساختاری شبیه تلویزیونهای معمولی بودند یعنی فقط یک CRT (TubeCathode Ray ) داشتند به مرور زمان نمایشگرهای کریستال مایع یا LCD جایگزین ان شدند . در جدیدترین مدل F-16 یعنی Block-60 سه نمایشگر LCD وجود دارند .
جنگنده های جدید دارای عینک های ویژه دید در شب یا night vision goggleمی باشند که پرواز در شب را میسر می سازد .
ادامه دارد ....
منبع : ماهنامه جنگ افزار / سال هفتم / ش 75

[Joseph Goebbels]

رادار کنترل اتش :
F-16 مدل A/B مجهز به رادار محل قرار گرفتن ان در نوک دماغه جنگنده می باشد . این رادار قابلیت کشف اهداف در ارتفاع متوسط و بالا را دارد . در این رادارها برای حمله به اهداف هوایی 4 حالت و برای حمله به اهداف زمینی 7 حالت وجود دارد که بسته به موقعیت خلبان ان را انتخاب می کند . برای مثال حالتی که شرایط اب و هوایی بد است یا پارازیت زیادی وجود دارد یا پرواز در شب است .
F-16 بلاک 15 دارای یک پردازنده جدید مجهز شد تا پرواز در شب میسر گردد این رادار با نام APG-66(V)2A نامیده شد .در بروز رسانی های بعدی با اضافه شدن قابلیت های رادار به نوع APG-66(V)2A ارتقا یافت . در رادار F-16 های بلاک 15 تایوان حالت CW به رادار افزوده شد تا قابلیت شلیک موشک های AIM-7M را پیدا کند . این سیستم در سال 92 به عنوان APG-66(V)3 به تایوان فروخته شد .
در جنگنده های F-16 C/D Block 25 از رادار AN/APG-68 استفاده گردیده که دارای برد و رزولوشن بیشتری بود و تا 25 حالت مختلف را نمایش می داد از جمله نقشه عوارض زمینی و پستی و بلندی ها ، شناسایی اهداف دریایی و ... . این رادار همزمان تا 10 هدف را شناسایی و انالیز می کند .
در F-16 Block 40/42 شرکت لاکهید مارتین رادارهای APG – 68 (V)1 را به کار برد این جنگنده ها به راحتی اهداف ارتفاع پست را شناسایی می نماید و با استفاده از سیستم پالس داپلر که قابلیت پردازش امواج پیوسته را دارا می باشد می توانند کلیه موشک های هدایت نیمه فعال راداری مانند اسپارو را شلیک نماید . این جنگنده ها به سیستم لانتیرن مجهز می باشند که بوسیله ان می توانند به راحتی در ارتفاع کم پرواز کند و اهداف را در شب بوسیله امواج فرو سرخ شناسایی کند .
در مدلهای جدیدتر مانند Block 50/52 رادار APG-68(V)5 که از سیستم VHSIC یا Very high speed integrated circuit استفاده می کند در جنگنده های Block 50+/52+ از رادار AOG-68(V)9 که دارای برد %30 بیشتر از مدلهای قبلی می باشد و از سیستم SAR یا Synthetic aperture radar استفاده می نماید که قابلیت تهیه نقشه های با وضوح بالا را دارا می باشد . در سال 2004 شرکت نورث روپ گرومن برنده مناقضه ای شد که در ان رادارهای مدل APG-68 را در جنگنده های F-16 Block 40/42/50/52 را ارتقا دهند و به استاندارد V(10) برسانند . در این استاندارد جنگنده در کلیه شرایط جوی قادر به شناسایی و هدف قرار دادن اهدلف زمینی و هوایی هستند . در این رادارها از GPS استفاده می شود . F-16 E/F از رادارهای AN/APG-80 ساخت نورث روپ گرومن استفاده می کنند . در سال 2007 شرکت ریتون نسل جدید رادارها که بر پایه مدل APG-79 که کاملا بهینه سازی شده بود را ارائه داد .
ادامه دارد ...
منبع : ماهنامه جنگ افزار / سال هفتم / ش 75

[Joseph Goebbels]

پیشرانه یا موتور جنگنده :
در F-16 های اولیه موتور PW-200 تامین کننده نیروی لازم برای پرواز جنگنده بود . البته این موتور با کمی تغییرات در جنگنده F-15 هم مورد استفاده قرار گرفت و تراستی معادل 23830 پوند را فراهم کند . این موتور تا جنگنده های Block 25 موتور استاندارد F-16 بود . فقط در برخی مدلهای Block15 از این موتور استفاده نشد . با توجه به مشکلات موجود در جهت کاهش میزان ریسک استال موتور جنگنده از جنگنده های Block 25 به بعد علاوه بر استفاده از سیستم digital Electronic Engine Control از موتور PW-F100-220/220E استفاده گردید . البته در دهه 90 میلادی تعدادی از جنگنده های Block 25 هم در بروز رسانی انجام شده به این موتورها مجهز شدند. پس از ان نیروی هوایی برنامه جایگزینی موتورهای جدید و کارامدتر را برای F-16 در دستور کار خود قرار داد که این امر منجر به استفاده از موتورturbofanF110-GE-100 شد . جنرال الکتریک سالها قبل با طراحی موتور جنگنده های فانتوم توانمندی های خود را به اثبات رسانده بود . البته فضایی که برای جای گیری موتور F-16 در نظر گرفته شده بود به اندازه موتورهای شرکت PW بود که این امر مشکلاتی را برای GE در جهت استفاده از حداکثر میزان تراست مورد نیاز بوجود اورد ، به طوریکه در ابتدا موتورهای جنرال الکتریک فقط تراستی معادل 25735 پوند را ایجاد می کردند ولی با اصلاحاتی که صورت پذیرفت این میزان تا نزدیک 29000 پوند افزایش یافت البته ذکر این نکته ضروری است که موتورهای ساخت شرکت پرت اند ویتنی کاملا از گردونه خارج نشد ، به طوریکه در30F-16 Block به بعد انهایی که به عدد صفر ختم می شوند از موتور ساخت جنرال الکتریک استفاده می کنند مثلا 30 و انهایی که به عدد غیر از صفر ختم می شوند کماکان از موتور ساخت شرکت پرت اند ویتنی استفاده می کنند مثل بلاک 32.
البته این دو کمپانی کماکان در حال بروز رسانی و رفع عیوب موتورهای خود هستند به طوریکه جنرال الکتریک از موتورهای F110-GE-129 در جنگنده های Block50 و پرت اند ویتنی هم در جنگنده های Block52 از موتور F100-PW-229 استفاده می کنند . بهترین موتورهایی که تاکنون در این جنگنده استفاده شده در F-16 Block 60 نیرو هوایی امارات می باشد که از نوع F110-GE-132 turbofan بوده و تراستی معادل 32500 پوند را ایجاد می کند .


ادامه دارد...

[Joseph Goebbels]

پیشرانه یا موتور جنگنده :
در F-16 های اولیه موتور PW-200 تامین کننده نیروی لازم برای پرواز جنگنده بود . البته این موتور با کمی تغییرات در جنگنده F-15 هم مورد استفاده قرار گرفت و تراستی معادل 23830 پوند را فراهم کند . این موتور تا جنگنده های Block 25 موتور استاندارد F-16 بود . فقط در برخی مدلهای Block15 از این موتور استفاده نشد . با توجه به مشکلات موجود در جهت کاهش میزان ریسک استال موتور جنگنده از جنگنده های Block 25 به بعد علاوه بر استفاده از سیستم digital Electronic Engine Control از موتور PW-F100-220/220E استفاده گردید . البته در دهه 90 میلادی تعدادی از جنگنده های Block 25 هم در بروز رسانی انجام شده به این موتورها مجهز شدند. پس از ان نیروی هوایی برنامه جایگزینی موتورهای جدید و کارامدتر را برای F-16 در دستور کار خود قرار داد که این امر منجر به استفاده از موتورturbofanF110-GE-100 شد . جنرال الکتریک سالها قبل با طراحی موتور جنگنده های فانتوم توانمندی های خود را به اثبات رسانده بود . البته فضایی که برای جای گیری موتور F-16 در نظر گرفته شده بود به اندازه موتورهای شرکت PW بود که این امر مشکلاتی را برای GE در جهت استفاده از حداکثر میزان تراست مورد نیاز بوجود اورد ، به طوریکه در ابتدا موتورهای جنرال الکتریک فقط تراستی معادل 25735 پوند را ایجاد می کردند ولی با اصلاحاتی که صورت پذیرفت این میزان تا نزدیک 29000 پوند افزایش یافت البته ذکر این نکته ضروری است که موتورهای ساخت شرکت پرت اند ویتنی کاملا از گردونه خارج نشد ، به طوریکه در30F-16 Block به بعد انهایی که به عدد صفر ختم می شوند از موتور ساخت جنرال الکتریک استفاده می کنند مثلا 30 و انهایی که به عدد غیر از صفر ختم می شوند کماکان از موتور ساخت شرکت پرت اند ویتنی استفاده می کنند مثل بلاک 32.
البته این دو کمپانی کماکان در حال بروز رسانی و رفع عیوب موتورهای خود هستند به طوریکه جنرال الکتریک از موتورهای F110-GE-129 در جنگنده های Block50 و پرت اند ویتنی هم در جنگنده های Block52 از موتور F100-PW-229 استفاده می کنند . بهترین موتورهایی که تاکنون در این جنگنده استفاده شده در F-16 Block 60 نیرو هوایی امارات می باشد که از نوع F110-GE-132 turbofan بوده و تراستی معادل 32500 پوند را ایجاد می کند .


ادامه دارد...

[Joseph Goebbels]

پنل کنترل جنگنده :
در جلوی خلبان پنلی وجود دارد که در ان دکمه هایی جهت کنترل فرامین جنگنده وجود دارد از جمله دکمه حالت خلبان اتوماتیک که بخصوص در زمان سوخت گیری هوایی کمک شایانی به خلبان می کند . این کار با استفاده از پنل ICP یا integrated control panel و DED یا data entry display که با هم کار می کنند انجام می شود . مثلا دکمه COM و NAV برای تنظیم فرکانس به کار می رود . دکمه A-A مشخصات هدف هوایی مانند سرعت و سمت و ارتفاع ر انشان می دهد . IFF سیستم تشخیص دوست از دشمن می باشد . دکمه هایی که با رنگ قرمز مشخص شده اند عملکرد خاصی دارند مثلا دکمه شماره 4 و 0 در حالت خلبان اتوماتیک به ترتیب ارتفاع و سرعت ر اتنظیم می کند . دکمه ای که با کادر ابی مشخص شده است ارتفاع سنج رادیویی است کار این سوئیچ این است که در هنگام پرواز در ارتفاع خیلی کم میزان فاصله شما را با زمین به صورت صوتی مشخص می کند تا در اثر خطای انسانی جنگنده با زمین برخورد نکند .
دکمه های دواری که در سمت راست با کادر سبز مشخص شده اند برای تنظیم HUD به کار می روند برای مثال وضوح و روشنی و شفافیت ان . در این جنگنده سیستم هشدار صوتی هم در نظر گرفته شده است . مثلا در حالتی که سوخت در حال اتمام است یا اینکه موشکی به سمت شما شلیک شده است .
ادامه دارد....
منبع : ماهنامه جنگ افزار / سال هفتم / ش 75

[Joseph Goebbels]

تسلیحات :
F-16 از تسبیحات متنوعی بهره می برد که در زیر به طور اختصار به انها اشاره می کنیم :


مسلسل 20 میلیمتری گتلینگ M-61
این مسلسل که مسلسل استاندارد جنگنده های امریکایی می باشد و در F-15 & F-18 هم مورد استفاده قرار می گیرد مسلسلی 6 لول با نواخت 511 تیر می باشد . محل قرار گیری ان در سمت چپ جنگنده است .
مقر قرار گرفتن تسلیحات :
این جنگنده دارای دو مقر پرتاب موشک هوا به هوا در کناره بالها و 6 مقر در زیر بال و 3 مقر در زیر جنگنده برای نصب انواع موشک ها می باشد . همچنین بارگیری تا 17000 پوند یا 7700 کیلوگرم را دارا می باشد .


راکت :
این جنگنده دارای لانچر LAU-61/LAU-68 جهت پرتاب راکت های هیدرا 70 می باشد ی امی تواند از 4 لانچر های LAU-5003 جهت پرتاب راکت های CRV7 استفاده کند ، یا اینکه از چهار لانچر LAU-10 جهت پرتاب راکت های Zuni 127 استفاده کند .


موشک ها :
ای نجنگنده می تواند 2 موشک هوا به هوای AIM-7 یا 6 موشک AIM-2000 ملقب به IRIS-T و یا 6 موشک AIM-120 امرام و یا 6 موشک پیتون و یا تلفیقی از این موشک ها را حمل کند . در بلاک 60 موشک های پیشرفته برد کوتاه اسرام AIM-132 هم مورد استفاده قرار گرفته .


موشک های هوا به زمین :
به طور استاندارد 3 نوع موشک هوا به زمین جهت حمله به ادوات زرهی و اهداف زمینی برای F-16 در نظر گرفته شده است .
1- 6 موشک AGM-45 Shrike و یا
2- 6 موشک AGM-65 Maverick و یا
3- 4 موشک ضد رادار AGM-88 HARM.
با توجه به اینکه F-16 جز پیشرفته ترین جنگنده های پشتیبانی به حساب می اید قابلیت بالایی در استفاده از این موشکها دارد .


موشکهای ضد کشتی :
این جنگنده قابلیت پرتاب 4 فروند موشک ضد کشتی AGM-119 Penguin و یا 2 فروند موشک ضد کشتی AGM-84 Harpoon را دارا می باشد .


پایان قسمت دوم .


منبع : ماهنامه جنگ افزار / سال هفتم / ش 75