نوروز در جمهوري آذربايجان

[باستان شناس]

نوروز در جمهوري آذربايجان

يكي از جشن هاي بزرگ مردم آذربايجان نوروز است.
عيد نوروز سال ها پيش از ميلاد در آذربايجان برگزار مي شده و مردم برخي از احساسات بشر دوستانه و جهان بيني خود را با اين جشنواره مربوط مي دانند زيرا در اوستا كتاب مقدس زرتشتيان نوروز به منزله جشن ستايش رفاه مقدسات محسوب مي شود و گفته مي شود كه نوروز عيد فراواني كشت و سرآغاز تندرستي و بركت و وفور است.

در جمهوري آذربايجان در خصوص پيدايش جشن نوروز اسطوره ها و افسانه هاي گوناگوني نقل شده است.

مثلا در روايتي در خصوص نوروز آمده است، سياوش پسر كيكاووس به كشور افراسياب سفر مي كند افراسياب از وي به نحو قابل توجهي پذيرايي مي كند و حتي دخترش را به عقد وي در مي آورد و سياوش به ياد سفرش از ديار افراسياب ديوار بخارا را بنا مي كند.

ولي دشمنان كه از اين امر ناخر سند بوده اند ميان سياوش و افراسياب را بر هم زده به طوري كه افراسياب تصميم به قتل سياوش مي گيرد و پس از هلاكت سياوش دستور مي دهد جناره اش را روي كنگره هاي ديوار بخارا قرار دهند.

آتش پرستان جسد وي را برداشته و در قدمتگاه دروازه شرقي دفن مي كنند و مرثيه هاي بسياري در وصف سياوش و مرگش سرودند به طوري كه اين مرثيه ها بين مردم گسترش يافت و در همين سياوش مرثيه ها روز دفن سياوش را آتش پرستان نوروز ناميدند.

مردم جمهوري آذربايجان به واسطه اعتقادات شديد به آيين و مراسم نوروز براي با شكوه تر انجام شدن جشن نوروز براي اين مراسم تدارك ويژه اي مي بينند از قبيل سرودن ترانه ها پيش از نوروز تدارك بساط شادي ايام نوروز تهيه لوازم و مواد مورد نياز سفره نوروز تهيه چيستان هاي نوروزي – ستايش و نفرين هاي نوروزي – پند و امثال نوروزي – اعتقادات نوروزي – عادات نوروزي – تماشاي نوروزي – آزردني هاي نوروزي – انجام آيين و مراسم نوروزي. در ميان مردم آذربايجان رسم بر اين است پيش از رسيدن نوروز پوشاك نو خريده به خانه و حياط سر و سامان داده فرش و پلاس نو بافته و به استقبال نوروز مي روند، در رابطه با عيد نوروز جاي مهمي به اعتقادات و فال ها داده مي شود به طوري كه در شب چهارشنبه سوري دختران نو رسيده در ته دل فالي گرفته و و مخفيانه پشت درنيمه باز به انتظار ايستاده و اگر در اين هنگام حرف خوب و موافقي بشنوند آرزويشان برآورده شده و اگر حرف نامناسبي مي شنيدند نيت شان علمي نمي گشته است.


بنابراين برمبناي آيين عيد مردم از بد گويي و حرف نامناسب دوري مي جويند. در ميان عادات نوروزي مراسم خاطره انگيزي هم چون ارسال خوان سمنو، انداختن كلاه پوستين به درها آويزان كردن كيسه و توبره از سوراخ بام در شب عيد و درخواست تحفه عيد در اين سرزمين موسوم است.