گندم : واسنجي يا كاليبره كردن رديف كار گندم

[A M S E T I S]

كشت بذور با دستگاههاي رديف كار و خطي موجب يكنواختي پراكنش بذور گندم از نظر تراكم و عمق كاشت در سطح مزرعه مي شود. هر نوع عيب و نقص در دستگاه خطي كار گندم سبب بهم خوردن يكنواختي و كسب نتيجه نامطلوب از زراعت گندم مي گردد. بنابراين رفع هر نوع عيب و نقص از دستگاه خطي كار قبل از شروع كشت اولين قدم مهم در كاشت گندم است. دومين گام مهم تطبيق دادن دستگاه خطي كار با نوع بذر گندم و شرايط سطح مزرعه مي باشد. روي جعبه بذر دستگاه رديف كار جداولي به عنوان راهنماي كلي در مورد ميزان مصرف بذر وجود دارد. مبناي اين جداول اندازه استاندارد هر بوشل بذور گياهان زراعي مختلف مي باشد. وزن استاندارد هر بوشل گندم 27 كيلوگرم مي باشد. ارقام مختلف گندم بدليل داشتن اندازه و وزن بذر متفاوت ممكن است استاندارد آنها متغير باشد. سيستم هاي سنجش بذر بر مبناي حجم بذر يعني اندازه آن و هم چنين وزن بذر مي باشند. اگر دو رقم بذر گندم از نظر اندازه و وزن بذر اختلاف داشته باشد در صورت تنظيم دستگاه خطي كار مقدار بذر مصرفي متفاوت بدست مي آيد. به همين دليل ، سيستم هاي سنجش بذر براي داشتن يك تراكم گياهي مطلوب در واحد سطح بايستي در مورد هر مزرعه واسنجي شوند.

جمعيت گياهي مطلوب و مورد نياز در زمان برداشت محصول ، تعيين كننده مقدار بذر لازم براي كاشت مي باشد كه با اين جمعيت مطلوب حداكثر عملكرد گندم بدست مي آيد.
به عنوان مثال ،اگر در يك منطقه براي كسب حداكثر عملكرد تعداد 000/125/3 بوته در هكتار در زمان برداشت مورد نياز باشد. براي دستيابي به اين جمعيت گياهي مورد نظر ، بايستي تلفات بوته هاي گندم در مزرعه برآورد شود. اين تلفات اغلب حداقل 10 درصد و حداكثر 40% مي باشد. اغلب بين 10 تا 20 درصد تلفات در اثر عوامل آفات ، بيماريها ، رقابت علف هاي هرز و آسيب ديدن بذر در مراحل مختلف قبل از كاشت و در زمان كاشت بوجود مي آيد.
تعدادي از بذور گندم جوانه نمي زنند و سبز نمي شوند و در مورد همه نوع بذر انجام تست جوانه زني لازم مي باشد. تلفات بذور در تست جوانه زني در تعيين مقدار بذر لازم براي كاشت در نظر گرفته مي شود.
مقدار بذر لازم براي كاشت يك هكتار گندم به صورت ذيل تعيين مي شود.
1- تعداد 100 دانه را شمارش و جدا كنيد. براي كسب نتيجه دقيق انجام شمارش 100 دانه ها به تعداد بيشتر بهتر است.
2- تعداد 100 دانه گندم را بر حسب گرم وزن كنيد.
3- تعداد بذر هر كيلوگرم بذر را محاسبه كنيد. به عنوان مثال اگر وزن 100 دانه گرم 17/3 گرم باشد.
تعداد دانه در هر كيلو گرم بذر31546 =100*3.17/1000
با توجه به تعداد بوته لازم براي هر هكتار كه 000/125/3 بوته مي باشد.
كيلوگرم بذر در هر هكتار 99 = 31546/3125000
اگر مجموع تلفات بذر و بوته را 20 درصد در نظر بگيريم پس حدود 120 كيلو بذر گندم براي هر هكتار بدست مي آيد.
بر اساس تعداد بذر ريزش يافته توسط دستگاه خطي كار در يك فاصله مكاني معيني و با سرعت حركت مشخص روش دقيق تعيين مقدار بذر مصرفي بدست مي آيد.
هر چه سرعت حركت تراكتور بيشتر باشد تعداد بذر كمتري نسبت به سرعت كمتر دستگاه خطي كار ريزش مي يابد.
با شمارش تعداد بذر ريزش يافته در هر يك متر رديف كشت و فاصله رديف ها مي توان مقدار بذر مصرفي توسط دستگاه رديف كار در سطح يك هكتار بدست آورد.