اندازه گیری مولکول در آشپزخانه مواد و وسایل مورد نیاز
1. یک عدد سینی فلزی ترجیحاً بزرگ
(هر چه بزرگتر باشد، آزمایش بهتر انجام میشود)
2. مقداری آب
3. مقدار کمی روغن مایع
4. مقدار کمی زردچوبه
5. یک قاشق غذاخوری
6. قطرهچکان
7. خطکش
8. ماشینحساب
9. ترازوی آشپزخانه
شرح آزمایش
سینی را بر روی یک سطح صاف قرار دهید و مقداری آب، تقریباً به عمق 2 سانتیمتر، درون آن بریزید. اندکی صبر کنید تا سطح آب کاملاً ساکن شود. با استفاده از قطرهچکان یک قطره روغن مایع را از ارتفاع نزدیک به سطح آب، بر روی سطح آب بچکانید. برای آن که قطره روغن بتواند تا حداکثر جای ممکن بر روی سطح آب پخش شود، بهتر است آن را در نقطهای در وسط سطح آب رها کنید. قطرهی روغن به سرعت بر روی آب پخش میشود، اما چون رنگ آن تمایز چندانی با آب ندارد، مرز لایهی روغن روی سطح آب مشخص نیست. برای آن که ببینیم روغن تا چه اندازهای روی سطح آب گسترده شده است، از زردچوبه استفاده میکنیم. مقدار کمی زردچوبه را به آرامی و با استفاده از یک قاشق غذاخوری در محلی که قطرهی روغن را رها کردهاید، بریزید. با گسترش این کار به اطراف، مرز لایهی روغن بر روی سطح آب کاملاً مشخص خواهد شد.
اکنون برای آن که ضخامت لایهی روغن را بر روی سطح آب برآورد کنید، ابتدا باید مساحت لایهی روغن را بر روی سطح آب برآورد کنید. برای این کار میتوانید از خطکش و روابط محاسبهی مساحت در ریاضی استفاده کنید. سپس با دانستن چگالی روغن و جرم قطرهی روغن، حجم آن را نیز تعیین کنید. از حاصل تقسیم حجم روغن بر مساحت لایهی روغن، ضخامت قطرهی روغن محاسبه میشود.
برای محاسبهی جرم قطرهی روغن میتوانید جرم تعداد مشخصی قطرهی روغن را با استفاده از ترازوی آشپزخانه اندازهگیری کنید و سپس با تقسیم کل جرم بر تعداد قطرهها، جرم تقریبی یک قطره را برآورد کنید. جرم یک قطره روغن را بر چگالی روغن تقسیم کنید تا حجم آن به دست آید. چگالی روغن مایع را تقریبا 0/9 گرم بر سانتیمترمکعب در نظر بگیرید.
پرسشهای آزمایش
1. ضخامت لایهی روغن بر روی سطح آب تقریباً چند نانومتر است؟
2. اگر سطح سینی بسیار بزرگ باشد و روغن بدون هیچ محدودیتی بتواند روی سطح آب گسترش یابد، ضخامت لایهی روغن تقریباً به اندازهی قطر یک مولکول روغن میشود. قطر مولکول روغن را چند نانومتر برآورد میکنید؟
3. چند مایع دیگر نام ببرید که بتوان قطر مولکول آنها را به این روش محاسبه کرد؟
علاقه مندی ها (Bookmarks)