نیتروگلیسرین؛ دارویی آشنا برای بیماران قلبی

[MR_Jentelman]

قرص ‌های زیرزبانی نیتروگلیسرین(Nitroglycerin) که در بیشتراوقات فقط "زیرزبانی" یا TNG خوانده می ‌شوند از جمله داروهایی هستند که بیماران قلبی با آن آشنایی زیادی دارند.
مورد اصلی مصرف این دارو درد قفسه صدری، نارسایی احتقانی قلب و درمان سکته حاد قلبی است.
از زیرزبان تا عروق قلبی



این دارو یک داروی سریع‌ الاثر است که به سرعت باعث گشاد شدن عروق کرونر قلب و در نتیجه افزایش جریان خون در این عروق می ‌شود و باعث افزایش جریان خون از طریق عروق جانبی به نقاط کم خون می ‌شود. همچنین فشار پایان دیاستولی بطن چپ و حجم پایان دیاستولی بطن چپ (پیش بار)‌ را کاهش می ‌دهد.
علاوه بر آن مصرف اکسیژن ماهیچه ی قلب را کاهش می‌ دهد و در مجموع سعی می ‌کند از نیاز اکسیژنی قلب بکاهد و در عین حال اکسیژن لازم را به قلب برساند تا بافت قلب دچار آسیب نشود. به این ترتیب درد قلبی کاهش می ‌یابد، برون ‌ده قلب زیاد می شود و فشارخون پایین می آید.
نکاتی درباره ی نیتروگلیسیرین


1ـ این قرص فقط باید توسط کسانی مصرف شود که پزشک مصرف این دارو را برای آن ها بی‌ خطر تشخیص داده است. در این صورت این افراد می ‌توانند هنگام درد قفسه ی سینه قلبی یا سکته قلبی تا 3 عدد از این قرص‌ ها را به فاصله 5 دقیقه مصرف کنند تا به اورژانس منتقل شوند.
2ـ مصرف این دارو در افرادی که به آن حساسیت دارند، همچنین به کم‌ خونی شدید مبتلا هستند و برخی مشکلات قلبی ممنوع است.
3ـ سرگیجه، سردرد، افت فشار خون و افزایش ضربان قلب از عوارض شایع مصرف این دارو است. از عوارض غیرشایع می‌ توان به بی‌ خوابی، ضعف، تاری دید و تهوع و استفراغ اشاره کرد.
4ـ مصرف همزمان این دارو با سیلدنافیل، تادالافیل و واردنافیل ممنوع است، زیرا باعث افت فشارخون شدید و مرگبار می‌ شود.
5ـ مصرف این دارو در خانم ‌های باردار مورد مطالعه قرار نگرفته اما مصرف آن در حیوانات آزمایشگاهی مشکلی در پی نداشته است.
نیتروگلیسیرین موجب پایین آمدن فشارخون و بالا رفتن ضربان قلب می شود


6 ـ نیتروگلیسیرین علاوه بر قرص زیرزبانی انواع کپسولی هم دارد که باید طبق دستور پزشک مصرف شوند. افراد مُسن باید دقت کنند که به علت احتمال افت فشارخون باید به آرامی از حالت نشسته به ایستاده بروند.
7 ـ سردرد همراه با مصرف این کپسول به مرور برطرف می ‌شود. در صورت صلاحدید پزشک می ‌توانید از آسپیرین یا استامینوفن برای برطرف شدن سردرد استفاده کنید.
نیتروگلیسیرین، فقط زیر نظر پزشک



مقدار دوز داروی نیتروگلیسیرین ممکن است با فرآورده های سایر کارخانجات سازنده ی این دارو تفاوت داشته باشد؛ لذا در خصوص مصرف آن باید به دستورات کارخانه سازنده دارو به دقت توجه شود.
داروی نیتروگلیسیرین ضد آنژین، گشاد کننده عروق و درمان کننده درد قلب است. درد قلبی به دلیل تنگ‌ شدن عروق قلبی می‌ باشد که مانع از رسیدن اکسیژن کافی به قلب می‌ شود.
نیتروگلیسیرین زیرزبانی باعث گشاد شدن نسبی عروق کرونر قلب شده و خون اکسیژن ‌دار بیشتری به سمت عضله ی ناراحت قلب حمل می ‌شود.
برخی افراد در صورت بروز ناراحتی قلبی به طور خودسرانه به استفاده از این دارو می پردازند در حالی که سنجش ناراحتی قلبی و استفاده و یا عدم استفاده از این دارو به عهده ی پزشک است؛ چرا که ناراحتی های مربوط به مری ممکن است با ناراحتی های قلبی اشتباه شده و شخص در صورت استفاده ی سرخود از این دارو به عوارض وخیمی دچار شود.
در واقع مصرف خودسرانه ی این دارو، علاوه بر آن که مشکل را حل نخواهد کرد بلکه عوارض نامطلوبی نیز بر جای خواهد گذاشت.
مصرف شکل تزریقی داروی مذکور در مواردی که فشار داخل جمجمه ای افزایش یافته باشد، ممنوع است و دیگر این که لازم است نیتروگلیسیرین در صورت کم بودن حجم خون و یا اختلال در کارکرد کبد یا کلیه با احتیاط تجویز شود.

پماد نیتروگلیسیرین


در مورد مصرف شکل موضعی داروی نیتروگلیسرین باید گفت: موضعی که پماد بر آن مالیده می شود باید قسمت بی موی روی سینه، جلوی ران یا هر قسمتی از پوست که تمیز و خشک است، باشد.
اما معمولا مصرف پماد بر روی سینه ترجیح داده می شود؛ چرا که بیمار با به کار بردن دارو بر روی ناحیه ای که درد از آن جا منشا گرفته است به طور روانی نیز از اثر دارو بهره مند می گردد.
هنگام استفاده از پماد نیتروگلیسیرین، پیش از مصرف، پوست باید تمیز شود. در هر بار مصرف، پماد باید بر روی سطح بدون مو مالیده شده و گسترده شود. پس از گسترده شدن، دارو را نباید روی پوست ماساژ داد.
به خاطر داشته باشید:



* همراه داشتن این دارو برای آن هایی که بیماری قلبی دارند، ضروری است.
* به هنگام استفاده از قرص زیرزبانی از خوردن، نوشیدن و سیگار کشیدن پرهیز کنید.
* مصرف الکل باعث تشدید اثر دارو می ‌شود و می ‌تواند باعث افت فشارخون شود.
* قبل از انجام فعالیت‌ هایی که احتمال درد دارید، از قرص استفاده کنید.
* قرص های زیرزبانی را در شیشه ‌های تیره رنگ و به دور از حرارت و رطوبت نگه دارید.
* داروهای دیگر را در ظرف محتوی TNG نگذارید.
* ظرف دارو را نزدیک بدن حمل نکنید زیرا ممکن است گرمای بدن باعث کاهش قدرت دارو شود.
* این دارو نباید در مکانی با درجه حرارت بالاتر از 22 از قبیل حمام یا آشپزخانه نگهداری شود.


منابع:
دکتر شاهد فدایی ‌فرد - جام جم
دکتر دبیرمنش، متخصص داروسازی – ایسنا
انجمن دارو سازان جوان