مطالب مفيد در مورد خواب

[MR_Jentelman]

4 دليل خستگي و خواب آلودگي



هميشه دليل خواب ‌آلوده بودن و خستگي، کمبود خواب يا کار زياد نيست. دلايل بسياري وجود دارد که مي ‌تواند سبب شود شما هميشه احساس خستگي کنيد. در اينجا به 4 مورد اشاره مي ‌کنيم:
1- عفونت‌ ها
گرچه عفونت‌ ها علايم ظاهري بسياري دارند اما گاهي ممکن است عفونتي در بدن شما در حال گسترش باشد بدون آن که شما متوجه آن باشيد يا پزشک تشخيص داده باشد. مثلا در بيماري مربوط به سيستم ايمني، عفونت ممکن است خود را به شکل خستگي شديد بروز دهد.
در بيماري بروسلوز هم که توسط باکتري بروسلا آبورتوس(brucella abortus) از گوسفند، اسب يا گاو آلوده يا حتي شير آن ها به انسان منتقل مي ‌شود، نشانه ي عفونت، خستگي مفرط و خواب آلودگي است.
2- آلرژي ها
جالب است بدانيد هيستامين و ديگر ترکيب ‌هاي شيميايي که بدن براي مقابله با آلرژي ترشح مي‌ کند، خواب آور هستند.
از سوي ديگر سرفه، عطسه ي ناشي از بوييدن يک گل يا التهاب دستگاه تنفسي به دليل ورود هاگ ‌ها به درون بيني سبب بي ‌خوابي مي ‌شود.
به همين علت تمامي داروهاي مقابله با آلرژي خواب آور هستند. قبل از مصرف اين داروها با پزشک تان مشورت کنيد.
3- کم ‌خوني
اصلي‌ ترين کار گلبول‌ هاي قرمز رساندن اکسيژن از ريه‌ ها به ديگر ارگان ‌ها است. وقتي فردي دچار کمبود گلبول قرمز مي ‌شود يا اختلالي در عملکرد گلبول‌ ها پيش مي ‌آيد فرد دچار کم ‌خوني شده و در ضمن به قدري احساس خستگي مي ‌کند که از انجام کارهاي معمول روزمره برنمي ‌آيد.
يک آزمايش ساده ي خون مي‌ تواند نشان دهد فرد دچار کم ‌خوني است يا خير. در صورت مثبت بودن جواب بايد به دنبال دليل کم‌ خوني گشت. يک خون‌ ريزي داخلي يا تغذيه ي نادرست مي ‌تواند دليل اين دو باشد.
4- به‌ هم ريختگي هومورني
در زنان، کاهش هورمون استروژن در اغلب موارد مي ‌تواند سبب کاهش وزن، خستگي، کاهش ميل جنسي و در کل کاهش اشتياق شود.
البته بايد گفت کمبود يا زياد ترشح شدن هورمون هاي ديگري در بدن نيز مي ‌تواند همين نتايج را به دنبال داشته باشد؛ خوشبختانه يک تست ساده هورمون مي ‌تواند اين موضوع را روشن کرده و پزشک با تجويز آمپول يا قرص يا پماد سبب تنظيم هورمون مربوطه در بدن شود.




سلامتيران

[MR_Jentelman]

قطع تنفس در خواب (apnea)



کلمه آپنه از يک واژه يوناني به معني فقدان تنفس گرفته شده است و زماني که اين حالت هنگام خواب ظاهر مي ‌شود آپنه خواب ناميده مي ‌شود...

اين حالت در فردي عادي ممکن است تا 5 بار در هنگام خواب ديده شود. خصوصا پس از 50 سالگي بيشتر ديده مي‌ شود. آپنه‌ خواب زماني مهم تلقي مي ‌شود که حداقل 10 ثانيه به طول بيانجامد. به طور کلي آپنه خواب به انواع مختلف تقسيم مي ‌شود که آپنه انسدادي خواب شايع ‌ترين و مهم ‌ترين نوع آن است. در آپنه انسدادي خواب، عبور هواي دمي در کانال تنفسي فوقاني مسدود مي‌ شود که شايع‌ ترين محل آن کام نرم است. در اين زمان هوا داخل ريه‌ ها نفوذ نمي ‌کند و در نتيجه سطح اکسيژن در بدن به زير حد نرمال مي ‌رسد.

البته انقباض عضله‌ هاي ديواره قفسه سينه و ديافراگم سعي در غلبه بر اين وضعيت دارند. همچنين مغز پيام‌ هايي را براي بيدار شدن فرد ارسال مي‌ کند که معمولا فرد با يک خرو پف بلند بيدار مي ‌شود و اين انسداد تنفس رفع شده و تنفس به حالت عادي برمي ‌گردد. اين سيکل با به خواب رفتن فرد دوباره تکرار مي‌ شود.

آپنه خواب وضعيتي طبيعي است ولي در مواردي که اين وضعيت زياد تکرار شود، خواب شبانه‌ فرد را مختل مي‌ کند و باعث افت سطح اکسيژن در خون فرد مي ‌شود. چون فرد خواب شبانه ناکافي دارد در طول روز خواب ‌آلوده است و از تمرکز کمتري برخوردار خواهد بود.

آپنه خواب در مردان شايع‌ تر است و ممکن است هورمون‌ هاي مردانه آن ها را مستعدتر کند، هرچند شيوع اين حالت در زنان پس از دوره يائسگي افزايش مي ‌يابد. مواردي که باعث تنگي کانال عبور هوا شود مانند مشکل آناتوميکي زبان کوچک و کام افراد يا وجود لوزه‌ ها و آدنوييد در بچه‌ ها باعث بروز آپنه خواب خواهد شد. بعضي از بيماري ‌هاي نورولوژيک مانند خون ‌ريزي مغزي، تومور، ضربه و ام ‌اس که باعث آسيب ساقه مغز مي ‌شوند، مي ‌تواند سبب بروز حالت آپنه خواب شود. آپنه خواب در برخي از خانواده‌ ها بيشتر ديده مي ‌شود. اين شيوع بيشتر در يک خانواده مي‌ تواند به علت ژن‌ هايي باشد که باعث ايجاد اشکال آناتومي در کانال هوايي فوقاني، ساختمان غيرطبيعي صورت، چاقي، چانه عقب رفته و کنترل غيرطبيعي تنفس مي ‌شود.

در موارد طولاني آپنه خواب شديد در فرد مي ‌تواند باعث بروز فراموشي و ناتواني جنسي در مردان شود. از تبعات طولاني‌ مدت اين بيماري مي ‌توان به افزايش فشارخون، بيماري‌ هاي قلبي، حمله‌ هاي قلبي و مغزي و اختلال حافظه‌ کوتاه‌ مدت و بلند مدت اشاره کرد. بنابراين توجه جدي به علايمي مانند خروپف بلند، قطع مکرر تنفس طي خواب شبانه، خواب ‌آلودگي مفرط روزانه و تشخيص به موقع و مناسب ضروري است تا به کمک درمان‌ هاي صحيح از عوارض اين وضعيت جلوگيري کرد.

[MR_Jentelman]

اختلالات شایع خواب(قسمت اول)





كاربر محترم شما می توانید این مطلب را در دو قسمت مطالعه نمایید.
بی تردید خواب خوب، چه از لحاظ كیفیت و چه از نظر كمیت برای سالم زیستن با اهمیت است . متأسفانه آمار دقیقی از اختلالات خواب در كشورمان موجود نیست ولی از نظر شیوعِ این اختلالات ، ذكر همین نكته كافی است كه در ایالات متحده بیش از یكصد میلیون نفر در سنین مختلف به طور معمول از خواب شبانه ی مطلوب محروم اند.
خواب خوب بر سلامت ذهنی و جسمی انسان بسیار مؤثر است. فردی كه به صورت طولانی مدت از كمبود خواب (Insomnia) رنج می برد، ممكن است به بعضی از مشكلات روانی دچار شده و به مراقبت های بیشتری نیاز پیدا كند. خواب نه تنها بر سلامت جسمی و روحی انسان تأثیر می گذارد بلكه متقابلاً از شرایط جسمی و روحی انسان و عوامل محیطی تأثیر می پذیرد. بعضی از عوامل انسانی و محیطی كه بر خواب تأثیر می گذارند، عبارت اند از:
1. كهنسالی

2. عوامل روانی

3. عادات و شیوه زندگی

4. تغییرات متوالی و نامنظم ساعات خواب

5. عوامل محیطی

6. عوامل جسمانی

7. داروها
آشنایی با بعضی از اختلالات شایع خواب



خـُرخـُر(Snoring)
خرخر معمولاً هنگامی شنیده می شود كه بافت نرم حلق به هنگام تنفس حین خواب، دچار ارتعاش گردد. معمولاً در چنین افرادی ، انسداد نسبی راه هوایی ثانویه ، چاقی، آسیب یا ساختار نامناسب حلق وجود دارد. هنگامی كه انسان می خوابد عضلات حلق شل می شود و انسداد راه هوا ، بیشتر می گردد.
خرخر نه تنها باعث مزاحمت برای فرد دیگری كه در همان اتاق خوابیده ، می شود بلكه ناآگاهانه سبب بیدار شدن مكرر خود فرد می گردد كه ممكن است به صدها بار در طول یك شب برسد. نتیجه ی آن ، خواب آلودگی روزانه و اشكال در تمركز فكر است. زمانی كه خرخر با "آپنه خواب" (توقف تنفس حین خواب) توأم باشد، خطر آن جدی تر از زمانی است كه به تنهایی وجود داشته باشد. اگر شما علاوه بر خرخر از خستگی روزانه، خواب آلودگی روزانه ، فشار خون بالا و بیماری قلبی - عروقی رنج می برید. حتماً باید به پزشك مراجعه كنید و در صورت وجود آپنه خواب تحت درمان مناسب قرار گیرید، زیرا عدم تشخیص و درمان به موقع و مناسب ، این بیماری می تواند سلامت و حتی زندگی شما را به مخاطره اندازد.
خوشبختانه امروزه برای درمان خرخر ، روش های جراحی و غیر جراحی متعددی وجود دارد كه با توجه به صلاحدید پزشكتان می توانید از این روشهای درمانی بهره ببرید.
آپنه خواب Sleep Apnea"" ( توقف تنفس حین خواب )


آپنه خواب حالت خطرناكی است كه به صورت توقف تنفس حین خواب روی می دهد .

دو نوع آپنه خواب وجود دارد: آپنه انسدادی و آپنه مركزی. آپنه مركزی كه شیوع كمتری دارد هنگامی رخ می دهد كه مغز نمی تواند فرمان لازم برای حركت عضلات تنفسی و شروع دم را بدهد. آپنه انسدادی كه بسیار شایع تر است هنگامی رخ می دهد كه به رغم تلاش فرد و عضلات تنفسی اش برای تنفس، هوا به داخل یا خارج از بینی و دهان وی جریان پیدا نكند. هر چند خرخر همیشه با آپنه خواب همراه نیست ولی تقریباً همیشه آپنه خواب با خرخر در فواصل بین دو حمله آپنه همراه است. ممكن است در هر ساعت 20 تا 30 حمله آپنه اتفاق بیفتد. بیمار ممكن است از احساس خفگی حین خواب، سردرد صبحگاهی و خواب آلودگی و گیجی روزانه شكایت داشته باشد. تشخیص و درمان آپنه خواب بسیار مهم است ؛ زیرا این مشكل می تواند منجر به افزایش فشار خون، سكته قلبی و مغزی و نارسایی قلب و ریه گردد. آپنه معمولاً هنگامی رخ می دهد كه راه هوای نسبتاً بسته حلق ، با شل شدن عضلات در حین خواب كاملاً مسدود گردد و به رغم وجود تلاش برای تنفس، تبادل هوا از ریه به بیرون صورت نگیرد. عدم ورود و خروج هوا از ریه سبب بالا رفتن سطح دی اكسید كربن خون و پایین آمدن سطح اكسیژن خون می گردد. این تغییرات باعث بیدار شدن فرد می گردد. با بیداری بیمار، شلی عضلات حلق وی كم شده و راه هوایی مجدداً باز می شود و هوا جریان می یابد. این بیدار شدن های مكرر هر چند باعث تداوم تنفس می شود ولی سبب می گردد كه بیمار خواب عمیق نداشته باشد. به عبارتی به محض این كه خواب بیمار به سمت عمیق شدن پیش می رود با یك حمله آپنه ، بیمار بیدار می شود. ممكن است فرد مبتلا به "آپنه خواب" متوجه هیچ یك از وقایع حین خواب خود نگردد. معمولاً بیمار از حملات توقف تنفس خود و بیدار شدن های مكرر بی اطلاع است اما از سردرد صبحگاهی، احساس عدم رضایت از خواب و خواب آلودگی روزانه شكایت دارد. ممكن است بیمار قادر نباشد روی موضوعات خاص فكر خود را متمركز كند و همچنین در طول روز و حتی حین كا ر مكرراً چرت بزند. آپنه خواب در آزمایشگاه خواب یا دستگاه پلی سومنوگرام تشخیص داده می شود و برحسب شدت و علت آن تحت درمان های مختلف جراحی و غیر جراحی قرار می گیرد.
خواب ناكافی (Insomnia)


خواب ناكافی به معنای كمبود خواب از نظر كمی و یا كیفی است كه می تواند با یك یا چند حالت زیر مرتبط باشد.
1. مشكل در به خواب رفتن
2. بیدار شدن های مكرر در طی شب و مشكل به خواب رفتن مجدد
3. بیدار شدن در صبح خیلی زود
4. خوابی كه سبب شادابی و سرحالی نگردد.
خواب ناكافی با تعداد ساعاتی كه یك فرد می خوابد یا زمانی كه طول می كشد تا به خواب برود تعریف نمی شود. افراد از نظر نیازشان به خواب و میزان رضایتمندیشان از خواب با هم متفاوتند. خواب ناكافی ممكن است سبب مشكلاتی در طی روز از جمله احساس خستگی، كمبود انرژی، مشكل تمركز حواس و تحریك پذیری گردد.
بعضی شرایط سبب می شود كه افراد بیشتر از خواب ناكافی شكایت داشته باشند از جمله ی آنها می توان به سن بالا، جنس مؤنث و سابقه افسردگی اشاره كرد. اگر شرایط فوق با اضطراب و تنش، بیماری جسمی یا مصرف بعضی از داروها همراه شود احتمال بروز خواب ناكافی بیشتر می شود.
خواب ناكافی علل متعددی می تواند داشته باشد: بیماری های جسمی مثل آرتریت (التهاب مفاصل) ، نارسایی قلبی، آسم، آپنه خواب و پركاری تیروئید و پاركینسون( بیماری است كه با سختی و لرزش عضلات مشخص می شود ) ، بیماری های روحی - روانی مثل افسردگی و اضطراب و عادات نامناسب مثل مصرف قهوه زیاد، مصرف سیگار یا الكل قبل از خواب یا خواب بعد از ظهر بیش از حد.
تشخیص خواب ناكافی با بررسی تاریخچه بیمار و معاینات توسط پزشك داده می شود. درمان این بیماری با بر طرف كردن علل ایجاد كننده آن و اصلاح عادت بیمار میسر است.

در قسمت بعد به معرفی دیگر اختلالات شایع خواب یعنی ناركولپسی ، بیماری پای بیقرار و چگونگی بهتر خوابیدن خواهیم پرداخت.

[MR_Jentelman]

اختلالات شایع خواب(قسمت دوم)

در قسمت قبل با سه اختلال شایعه خواب یعنی خُرخُر ، آپنه خواب و خواب ناكافی آشنا شدید . اینك در ادامه ، دیگر اختلالات خواب عنوان می شود.

ناركولپسی ( Narcolepsy)

علت ناركولپسی ( تمایل مقاومت ناپذیر به خوابیدن عمیق كوتاه مدت ) یا بیماری مزمن خواب ناشناخته است. ویژگی این بیماری ، خواب آلودگی شدید و بیش از حد روزانه بعد از خواب شبانه كافی است و این افراد معمولاً در زمانها و مكانهای نامناسب به خواب می روند. حملات خواب روزانه ممكن است بدون آگاهی قبلی اتفاق بیفتد تا جایی كه گاهی مقاومت در برابراین حملات خواب بی فایده است و ممكن است این حملات مكرراً در طول روز اتفاق بیفتد. اتفاقات دیگری در بیماران مبتلا به این بیماری ممكن است رخ دهد از جمله:

· كاتاپلكسی:كه عبارت است از حملات ناگهانی شلی و ضعف عضلات كه ممكن است به صورت زمین خوردن بیمار یا عدم توانایی واضح صحبت كردن رخ دهد. حملات كاتاپلكسی ممكن است با واكنشهای احساسی ناگهانی از جمله خشم و ترس و ... شروع شود و از چند لحظه تا چند دقیقه طول بكشد. بیمار به رغم صرع، در طول این حملات هشیار است.

· فلج خواب:عبارت است از عدم توانایی صحبت كردن یا حركت نمودن هنگام آرمیدن در بستر یا هنگام بیدار شدن كه ممكن است از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بكشد.

· توهمات خواب:عبارت است از تجربیات رؤیا مانند واضح و اغلب هراس انگیز كه هنگام چرت زدن یا هنگام شروع به خواب رخ می دهد.
شایع ترین علامت ناركولپسی ، خواب آلودگی بیش از حد روزانه و حملات چرت زدن است كه ممكن است همراه علایم فوق باشد یا نباشد. تشخیص این بیماری با گرفتن تاریخچه و انجام پلی سومنوگرام میسر است كه در آن تغییرات خاص نوار مغز در حین خواب كه مؤید تغییرات ریتم خواب می باشد مشخص می گردد. هر چند درمان قطعی این بیماری ممكن نیست ولی بعد از تشخیص صحیح، پزشك شما می تواند با برنامه ی درمانی كه برای بیمار ترتیب می دهد علائم و مشكلات خواب و بیداری وی را تا حد قابل توجهی كاهش دهد و در ارتقاء كیفیت زندگی او مؤثر باشد.

بیماری پای بیقرارRestless Legs Syndrome))

بیماری پای بیقرار نوعی اختلال خواب است كه در آن ، فرد مبتلا دچار احساس ناخوشایند در پاها می شود و آن را به صورت احساس گزگز، مورمور، سوزش، درد و كشش توصیف می كند. این احساس ناخوشایند معمولاً در نرمه ساق پا اتفاق می افتد ولی می تواند در هر جای اندام تحتانی از مچ پا گرفته تا ران احساس شود. این احساس معمولاً وقتی رخ می دهد كه بیمار دراز می كشد، یا برای مدت طولانی می نشیند. فردی كه دچار این حالت می شود به ناچار پای خود را حركت می دهد. حركت پاها، راه رفتن ، مالش یا ماساژ پاها و یا خم كردن زانوها به طور موقت تا حدی علایم را كاهش می دهد و عدم تحرك و استراحت ، سبب تشدید علائم بیماری می شود. این بیماران معمولاً در به خواب رفتن دچار مشكل هستند و معمولاً بهترین خواب را در انتهای شب و ساعات صبح تجربه می كنند. چون این افراد خواب كافی را تجربه نكرده اند ممكن است در طول روز خواب آلود باشند.
گاهی بیماری پای بیقرار به همراه حركات متناوب اندامها حین خوابPeriodic Limp Movements in sleep ) ) دیده می شود. این بیماران به صورت بی اختیار حركات ناگهانی به اندامهای خود در حین خواب می دهند. این حركات به طور معمول هر 10 تا 60 ثانیه رخ می دهد . بعضی افراد صدها بار در طی شب اندام های خود را حركت می دهند. این حركات نه تنها باعث اختلال خواب این افراد می شود بلكه سبب اختلال خواب اطرافیان آنها نیز می گردد.هر چند علل این بیماری شناخته شده نیست ولی نقش عوامل زیر ثابت شده است:
· در بعضی خانواده ها به صورت ارثی این حالت بیشتر دیده می شود.
· در حاملگی بخصوص در ماههای آخر بیشتر دیده می شود . معمولاً بعد از زایمان مشكل بیمار بر طرف می شود.
· كم خونی و پایین بودن سطح آهن خون.
· بیماریهای مزمن مثل نارسایی كلیوی، دیابت، آرتریت روماتویید ( التهاب مفاصل ) و نوروپاتی های محیطی ( بیماری های مربوط به سیستم عصبی ) .
· مصرف قهوه و تركیبات حاوی كافئین.
· افراد مسن و سالمند بیشتر به این بیماری مستعدند.
تشخیص این بیماری بر اساس شرح حال، معاینات و پاراكلینیك است كه توسط پزشك داده می شود و بر اساس عوامل مؤثر، درمان آن صورت می گیرد.

چگونه بهتر بخوابیم؟

نداشتن خواب كافی و مناسب بسیار آزار دهنده است و به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر زندگی اجتماعی، كا ر و روابط انسانی و ... تأثیر می گذارد. با رعایت بهداشت خواب و اصلاح برخی عادات روزانه ، شما نیز می توانید از خواب خود در زمان كافی بهره لازم را ببرید و در هنگام برخاستن از خواب و بیداری احساس شادابی بكنید.

رعایت نكات زیر شما را در بهبود كیفیت و كمیت خواب و به تبع آن بهبود كیفیت زندگی یاری می رساند.
اگر پس از 20 دقیقه آرمیدن در بستر خوابتان نبرد بر خیزید و زمانی را بگذرانید تا احساس خواب آلودگی به شما دست دهد.در این حالت كاملاً بنشینید و از روشن كردن چراغها بپرهیزید.

از خواب بعد از ظهر بپرهیزید.این سبب می شود كه هنگام خوا ب شب، كاملاً خسته و آماده خوا ب باشید. اگر نمی توانید از خواب بعد از ظهر صرف نظر كنید، كمتر از یك ساعت و قبل از ساعت سه بعدازظهر بخوابید.

برای برخاستن از خواب و به خواب رفتن خود برنامه ثابتی داشته باشید.حتی در تعطیلات آخر هفته سعی كنید كه نظم خواب خود را حفظ كنید.

حداقل از چهار ساعت قبل از خوابتان ورزش نكنید.ورزش منظم برای خواب خوب توصیه می شود ولی زمان آن نباید به خواب شب نزدیك باشد، ورزش در صبح و ابتدای بعدازظهر تداخلی در خواب نمی كند.

تنها هنگامی بخوابید كه خوابتان می آید. رعایت این نكته از زمانی كه شما در بستر بیدار هستید می كاهد.

از بستر تنها برای خوابیدن استفاده كنید.
از تماشای تلویزیون، انجام كار یا مطالعه در بستر خودداری كنید.

حداقل 6-4 ساعت قبل از خواب از سیگار، الكل و تركیبات حاوی كافئین اجتناب كنید.الكل سبب منقطع شدن خواب شما می گردد. سیگار و تركیبات كافئین دار مثل قهوه، چای ، نوشابه های گازدار و شكلات مانع به خواب رفتن شما می شوند.

· اگر معده شما خالی است قبل از خواب مقدار كمی مواد خوراكی مصرف نمایید.
مصرف مقادیر زیادی غذا بخصوص قبل از خواب و یا خالی بودن بیش از حد معده و احساس گرسنگی سبب اختلال در خواب شما می شود.

· نود دقیقه قبل از خواب (با آب خیلی گرم) حمام كنید.
این كار باعث افزایش دمای بدن شما می شود و هنگامی كه در بستر آرمیده اید كاهش دمای بدن شما سبب احساس خواب آلودگی در شما می شود.

· قبل از خواب از راحت و مناسب بودن شرایط فیزیكی اطاق خوابتان مطمئن شوید.
دمای مناسب، تاریكی كافی، سكوت كافی و بستر راحت برای خواب راحت ، ضروری است.

· از نور خورشید برای تنظیم ساعت بیولوژیك خود استفاده كنید.
به محض این كه از خواب بر می خیزید برای 15 دقیقه از محیط بسته خانه خارج گردید و نور روز را تجربه كنید.

[MR_Jentelman]

بی‌ خوابی، مغز را تحلیل می‌ دهد



محققان برای دومین بار در تصویر برداری‌ های مغزی مشاهده کردند که بی‌ خوابی، مغز را تحلیل می ‌دهد.

به گزارش سرویس بهداشت و درمان ایسنا، در این تصاویر مغزی ارتباط بین بی‌ خوابی با کم شدن حجم قشر خاکستری مغز به چشم می‌ خورد.

محققان می ‌گویند: این نواحی تحلیل رفته از قشر خاکستری مخ، توانایی این عضو را در تصمیم ‌گیری و استراحت تنظیم می کند.

به گفته پژوهشگران، این تحقیق می ‌تواند به کشف روش های جدید برای درمان بی ‌خوابی منجر شود.

دکتر المارجی آلتنا محقق اصلی در این آزمایشات در انستیتو علوم اعصاب هلند خاطرنشان کرد: این یافته‌ ها پیش بینی می ‌کنند که مبتلایان به بی ‌خوابی مزمن ممکن است، ظرفیت‌ های پیچیده ‌ای برای ارزیابی ارزش‌ موثر محرک ها داشته باشند.
محققان دریافتند: ابتلا به بی ‌خوابی و مدت زمان آن در کاهش میزان ماده خاکستری مغز نقش دارد؛ به طوری که هر چه درصد بی‌ خوابی بیشتر باشد، حجم این ناحیه از مغز کمتر می ‌شود.

این امر پیامدهای دیگری روی سایر فرآیندهای ذهنی به ویژه تصمیم گیری خواهد داشت.
در این تحقیق که شرح آن در مجله روانپزشکی بیولوژیک به چاپ رسیده است، مقدار ماده سفید و خاکستری مغز در 24 داوطلب بالغ مبتلا به بی‌ خوابی مزمن با 13 فرد سالم مورد مقایسه قرار گرفت.

محققان دریافتند: ابتلا به بی ‌خوابی و مدت زمان آن در کاهش میزان ماده خاکستری مغز نقش دارد؛ به طوری که هر چه درصد بی‌ خوابی بیشتر باشد، حجم این ناحیه از مغز کمتر می ‌شود.



منبع:تبيان

[MR_Jentelman]

یادگیری در خواب



گویا خوابیدن با کتاب زیر بالش، به نحوی تأثیرگذار است. پژوهشگران سوئیسی معتقدند که مطالب فرا گرفته شده در طول روز، هنگام خواب به طور خودکار تعمیق می ‌شوند.
"فلوریان هاوک" 12 سال دارد. او در 7 سالی که به مدرسه می‌ رود، روش ‌های مختلفی را برای یادگیری بهتر، آزمایش کرده و تجربیات جالبی در این زمینه به دست آورده است. فلوریان می ‌گوید: "همیشه شب امتحان پیش از خواب یک ‌بار دیگر مطالب درسی را مرور می‌ کنم. فکر می‌ کنم این روش واقعا به من کمک می‌ کند."
"رتو هوبر"، عصب ‌شناس سوئیسی، قصد دارد کشف کند که آیا تجربه فلوریان تنها یک احساس است یا حقیقت دارد. او می ‌خواهد بداند هنگام درس‌ خواندن و خوابیدن چه اتفاقی در مغز فلوریان رخ می ‌دهد.
سنجش میزان یادگیری


به این ترتیب "هوبر" تست یادگیری ویژه ‌ای تنظیم می ‌کند تا بتواند این پدیده را بررسی کند. او سر فلوریان را با 128 الکترود می ‌پوشاند. فلوریان باید با این پوشش الکترودی جلوی کامپیوتر بنشیند و با توپی مجازی نقاط تعیین‌ شده را روی صفحه کامپیوتر هدف بگیرد.
در جریان این پژوهش، نکته‌ ای که فلوریان از آن اطلاع ندارد این است که دستگاه موشواره طوری برنامه‌ ریزی شده است که حرکات او روی صفحه کامپیوتر با تفاوتی چند میلی ‌متری منتقل می ‌شود. فلوریان از عدم موفقیت خود تعجب می ‌کند و می ‌گوید: "اصلا موفق نمی ‌شوم به هدف بزنم".
اما مغز او به تدریج خود را با انحراف جزئی موشواره تطبیق می ‌دهد و پس از مدتی بهتر هدف ‌گیری می‌ کند. "دستگاه اندازه ‌گیری فعالیت الکتریکی مغز" نشان می‌ دهد که بخشی از مغز فلوریان در طول روز از سایر بخش ‌ها فعال ‌تر است.

یادگیری در طول شب


هنگام شب فلوریان با پوشش الکترودی روی سر خود به تختخواب می ‌رود. حال قرار است مشخص شود که آیا ارتباطی میان یادگیری و خواب وجود دارد یا نه. هوبر در این جریان متوجه نکته جالبی شد: "دقیقا همان بخشی از مغز که برای یادگیری به کار گرفته شده بود، هنگام خواب فعالیتی متفاوت، از بخش ‌های دیگر داشت." این پدیده می ‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. هوبر می ‌گوید: "نظریه ‌ای حاکی از این است که مطالب فرا گرفته شده، هنگام خواب مرور می‌ شوند و فرد صبح روز بعد راحت ‌تر آن ها را به خاطر می ‌آورد. در عین حال نظریه ‌ای دیگر نشان می ‌دهد که در مجموع هنگام خواب اطلاعات دریافت‌ شده پاک می ‌شوند، به غیر از مطالبی که پیش از خواب فرا گرفته شده ‌اند."
نتیجه پژوهش


فلوریان علی ‌رغم پوشش الکترودی و فضای نامانوس توانست راحت بخوابد. مدتی کوتاه پس از بیدار شدن جلوی کامپیوتر می‌ نشیند و دوباره تلاش می ‌کند با توپ مجازی نقاط مشخص‌ شده را هدف بگیرد. موشواره نیز همچنان چند میلی‌ متر انحراف را حفظ کرده است. فلوریان می ‌گوید: "به هدف زدن امروز، به نحوی راحت ‌تر از دیروز است."
ارزیابی دستگاه‌ ها مُهر تأییدی بر گفته فلوریان است. به گزارش دویچه‌ وله، این پروهش نشان داد که خواب به طور محسوسی روند یادگیری را تقویت می کند. رتو هوبر در ارتباط با کودکان دیگر نیز مشاهده کرده است که بازدهی آن ها پس از خواب بین 5 تا 20 درصد افزایش می ‌یابد.
بنابراین یادگیری در خواب امکان ‌پذیر است. اما تنها در صورتی که پیش از خواب عمل یادگیری صورت بگیرد.



منبع:

همشهری آنلاین

[MR_Jentelman]

چه کسی دچار اختلال خواب است؟


وقتی یک فرد خواب راحت و کافی نداشته باشد (یعنی یا خوب نمی‌خوابد و یا اگر هم می‌خوابد، بعد از بیدار شدن احساس سرحالی نمی کند)، می‌گوییم که او مبتلا به اختلال خواب شده است.
اما چه‌طور می‌توانید متوجه شوید که دچار اختلال خواب هستید یا خیر؟

شما باید علایم این بیماری را بشناسید:
دسته اول علایمی هستند که حین خواب اتفاق می‌افتند و باعث بیداری شما می‌شوند.
دسته دوم علایمی هستند که بعد از بیدار شدن از خواب، در طی روز بروز می‌کنند؛ مثل حس خستگی و کسالت، تحریک‌پذیری، خواب‌آلودگی و اختلال خلق.

ممکن است به دلیل بیدار نشدن، اتفاقات بین خواب را متوجه نشوید، لذا مشکل را پیدا نکرده و دیر به فکر درمان خود می‌افتید و شاید پزشکان با دیدن علایم شما، به دنبال بیماری‌های اعصاب و روان باشند، نه اختلالات خواب.

عوامل متعددی می‌توانند به بروز اختلال خواب بیانجامند:
بیماری‌های تنفسی، مشکلات گوارشی، بیماری‌های روماتیسمی و حتی مشکلات روحی مثل افسردگی و اضطراب از جمله این عوامل هستند. شاید حتی عوامل شغلی (به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل) و فعالیت‌ در شیفت‌های کاری شبانه‌روزی و عدم پیشگیری از عوارض و مشکلات کار در شیفت شب، باعث شود هزاران مشکل جسمی به علاوه ی اختلال خواب و افت کیفیت خواب در فرد دیده شود.

لذا تشخیص به موقع افراد مبتلا یا مستعد اختلال خواب، بسیار مهم است. گاهی تنها با گرفتن یک شرح حال از همسر یا هم اتاقی فرد و روش‌های بالینی دیگر به تشخیص قطعی می‌رسیم. اگر با روش بالینی نتوانستیم، از روش‌های تشخیصی پاراکلینیکی استفاده می‌کنیم.

مهم‌ترین آزمایش استاندارد برای تشخیص اختلال خواب، "پلی‌سومنوگرافی" (polysomnography) می باشد که ترکیبی از چند دستگاه است و شب، هنگام خواب به فرد وصل می‌شود.
این دستگاه هر 30 ثانیه، اطلاعات مختلفی را از حسگرهای خاص خود ثبت کرده و متخصص مربوطه با بررسی آنها می‌تواند علت اختلال را مشخص و به سادگی آن را درمان کند.

بیش از 80 نوع اختلال خواب داریم که شیوه درمان هر یک با توجه به شدت و علت آن متفاوت خواهد بود.

[MR_Jentelman]

خواب ناکافی، روان را بیمار می کند


شاید در اطرافیان خود افرادی را بشناسید كه به اختلال روانی دچار باشند و علاوه بر آن مشكل خوابیدن هم داشته باشند. شاید فكر كنید دلیل اینكه او نمی‌تواند خواب راحتی داشته باشد، به بیماری روانی او مربوط است، اما هم اكنون این تصور به صورت دیگری خود را مطرح می‌كند. بدین صورت كه خواب ناكافی می‌تواند باعث اختلالات روانی شود، یا این كه موجب شود افراد به‌گونه‌ای رفتار كنند كه به اشتباه، مشكلات روانی در آنها تشخیص داده شود. خبر خوشحال‌كننده این است كه خواب مناسب می‌تواند وضعیت این بیماران را اصلاح كند، اما متاسفانه ممكن است بسیاری از افراد داروهای روانی مصرف كنند كه هیچ‌ كمكی به آنها نكند و گاهی برای آنها خطرناك باشد. هیچ‌كس نمی‌داند كه چه تعداد از مردم جزو این دسته قرار می‌گیرند. اما آیا فكر نمی‌كنید مهم است كه بدانیم چند درصد كسانی كه در آنها تشخیص بیماری روانی داده می‌شود ، فقط از اختلال خواب رنج می‌برند؟
خواب نامناسب، علت بیماری مغزی

ابتدا باید بدانید كه اختلالات خواب، چگونه و به چه مقدار در بروز مشكلات روانی نقش دارند. پزشكانی كه مدت‌ها اختلالات روانی را مورد مطالعه قرار داده بودند، از قبل متوجه نقش موثر خواب نامنظم در این موضوع شده بودند، به عنوان مثال بزرگسالانی كه افسردگی دارند، نسبت به افراد سالم 5 برابر بیشتر دچار دشواری تنفس در هنگام خواب هستند و یا یك‌چهارم تا نیمی از كودكانی كه اختلال توجه و بیش فعالی (ADHD) دارند، دچار مشكلات مربوط به خواب هستند، در صورتی كه این اختلال در سایر كودكان فقط در 7 درصد موارد مشاهده می‌شود.
تا كنون این تفكر كه بدخوابی یك علامت است تا علت بیماری مغزی، آنقدر قوی بوده كه هیچ‌كسی آن را مورد سوال قرار نداده بود. رابرت استیكگولد كه از محققان خواب دانشگاه هاروارد است، می‌گوید: «خیلی راحت است كه در مورد یك بیمار بگوییم او افسرده یا اسكیزوفرن است و خوب هم نمی‌خوابد، ولی هیچ وقت از خودمان نمی‌پرسیم كه شاید این ارتباط درست برعكس تصور ما باشد (یعنی شاید کم خوابی او باعث افسردگی شده است).»
هیجان زده‌اید؟ پس بخوابید

اگر می‌بینید كه با گذشت هر روز، رابطه شما با دیگران بد و بدتر می‌شود، برای مدت كوتاهی بخوابید. در مطالعه‌ای که مت واكر از دانشگاه كالیفرنیا و همكارانش انجام دادند، به افراد مختلف تصاویری از صورت‌هایی كه حالات هیجانی مختلف مانند ترس، عصبانیت، غم و خوشحالی را بروز می‌دادند، نشان دادند و از آنها خواستند تا به مقدار هیجان موجود در این صورت‌ها امتیاز دهند.
پژوهشگران، این آزمایش را یك‌بار در ظهر و بار دیگر ساعت 6 بعدازظهر تكرار كردند. مشاهده شد كه شركت‌كنندگان در نوبت دوم، نسبت به چهره‌های عصبانی و هراسناك حساس‌ترند.
اما وقتی كه داوطلبان بین دو نوبت آزمایش، 90 دقیقه خوابیدند، دیگر این اتفاق رخ نداد. علاوه بر آن این افراد نسبت به چهره خوشحال پذیراتر شده بودند. واكر نتیجه گرفت كه خواب می‌تواند واكنش‌های هیجانی ما را كاهش دهد و نیرویی تازه به ما ببخشد.
مغز كامل به خواب نمی‌رود

در سال گذشته، جیمز كروگر از دانشگاه واشنگتن بیان كرد كه بعضی از نواحی مغز به طور مستقل به خواب می‌روند و چیزی كه ما به آن «خواب» می‌گوییم، وقتی رخ می‌دهد كه به اندازه كافی قسمت‌های مختلف مغز به خواب روند. این در حالی است كه پیش از آن تصور می‌شد مغز دارای مركز كنترل خوابی است كه به آن دستور می‌دهد تا به طور كامل به خواب رود. او و همكارانش تصور می‌كنند كه خواب از دسته‌های عصبی مجزا كه تحلیل پایه مغز را به عهده دارند و در اثر فعالیت خسته می‌شوند شروع می‌شود و پس از مدتی توسط یك مكانیسم مركزی با هم یكی می‌شوند.
این دیدگاه می‌تواند اختلالاتی چون راه رفتن در خواب و اینرسی خواب (به نیم ساعت اول خواب آلودگی پس از بیدار شدن گفته می‌شود) را توضیح دهد. تصور می‌شود كه در این پدیده‌ها به طور همزمان قسمت‌هایی از مغز بیدارند، در حالی كه سایر قسمت‌ها به خواب رفته‌اند.
هر چند كه پژوهشگران خواب هنوز این نظریه را خیلی مورد پذیرش قرار نداده‌اند، اما كروگر فكر می‌كند كه باید این موضوع مجددا مورد بررسی واقع شود.
کمبود خواب، علتی برای مشكلات رفتاری و روانی


کمبود خواب شاید بتواند دلیلی برای بروز بعضی از اختلالات رفتاری همراه با بیماری‌های مغزی باشد. مثلا شواهد زیادی بیان می‌كند که اختلال خواب می‌تواند حمله‌های مانیا (شیدایی) در افراد مبتلا به اختلالات دوقطبی را تحریک کند.
همه پدر و مادرها می‌دانند كه كودك خسته فعالیت بیشتری نسبت به كودك خواب آلوده از خود نشان می‌دهد. پریدن از خواب باعث افزایش سطح هورمون‌های استرس زا می‌شود كه می‌تواند منجر به اضطراب روزانه گردد كه یكی از مشخصه‌های شایع بیماری‌های روانی است.
حتما تا به حال شنیده‌اید كه اگر شب‌ها خوب نخوابید، در روز دچار اضطراب و تحریك‌پذیری می‌شوید. واكر و همكارانش كلید این ماجرا را كشف كرده‌اند.
این تیم پژوهشگر یك سری تصاویر ناخوشایند را به افرادی كه خواب طبیعی داشتند و افرادی که 35 ساعت از خواب محروم بودند نشان دادند و دریافتند که تصاویر ناخوشایند موجب 60 درصد فعالیت بیشتر در آمیگدال (قسمت مربوط به فعالیت هیجانی در مغز) افراد محروم از خواب، نسبت به افرادی كه خواب طبیعی داشتند، شد.
مطالعات بیشتر نشان داد كه در افراد محروم از خواب، آمیگدال نمی‌تواند به خوبی با بخش جلوی پیشانی مغز ارتباط برقرار كند. بخش جلوی پیشانی به طور عادی، بخش هیجانی مغز را مهار می کند. علت این كه ما در مقابل حرف‌هایی كه برایمان ناخوشایند است رفتارهای نامربوط انجام نمی‌دهیم، این است كه بخش جلوی پیشانی پیشرفته‌ای داریم كه مانند یك ترمز هیجانی عمل می‌كند. از دست دادن ارتباط بین آمیگدال و بخش جلوی پیشانی در اثر کم خوابی، باعث علائم روانی می شود.
در تعدادی از اختلالات روانی، مانند افسردگی فعالیت بخش جلوی پیشانی مغز مختل می‌شود.
گروه دیگری از مطالعات نشان می‌دهد خوابیدن به پردازش خاطرات در مغز كمك می‌كند. اختلال در این مكانیسم، باعث بروز مشكلات روانی مانند "اختلال استرس پس از حادثه" در شما می‌شود.
در آگوست 2008، استیكگولد و همكارانش گزارش دادند وقتی افراد با تصاویر هیجا‌ن انگیز یا خنثی مواجه می‌شوند، خاطرات آنها در طول روز كاهش می‌یابد و پس از یك شب خوابیدن، تقریبا همه آنچه را كه دیده بودند فراموش می‌كنند، مگر چیزهایی كه باعث برانگیخته شدن هیجان در آنها شده بود.
بیشتر خاطرات شما جنبه هیجانی و احساسی دارند. واكر تصور می‌كند كه این بدان علت است كه هیجان مانند پرچمی برای موضوعات مهم است كه برای یادآوری آنها لازم می باشد. اما وقتی هم‌اكنون خاطرات گذشته را به یاد می‌آورید، عكس‌العمل‌هایی را كه قبلا بروز داده‌اید تجربه نمی‌كنید، یعنی مغز، خاطره را حفظ می کند، ولی عكس‌العمل‌های گذشته شما را حذف می نماید.
استیكگولد و واكر تصور می‌كنند كه این عمل حذف شدن در خواب (در طی مرحله‌ای از خواب كه REM نامیده می‌شود) انجام می‌شود. این فرآیند در بیماری كه اختلال استرس پس از حادثه (PTSD) نامیده می‌شود مختل است، بنابراین خاطرات حوادث گذشته با عكس‌العمل‌های هیجانی همراهشان به یاد آورده می‌شوند.
با این همه هنوز باید كارهای زیادی انجام شود تا راه‌هایی كه اختلال خواب توسط آنها موجب بروز علائم روانی می‌شود، آشکار گردند.
یكی از مواردی كه نیاز به توضیح دارد این است كه داروهای ضد افسردگی، بخش REM خواب را كوتاه می‌كنند، پس چطور می‌توانند در رفع علائم افسردگی موثر باشند؟!
واكر می‌گوید: «5 سال قبل ما در این مورد چیزی نمی‌دانستیم، ولی هم‌اكنون در مورد آن سوال مطرح می‌كنیم و آگاه‌تر شده‌ایم. این خود نشان می‌دهد كه ما در حال پیشرفت هستیم.»



مترجم: دكتر امیر شیروانی
New Scientist :منبع

[MR_Jentelman]

براي نديدن بختک چه کنيم؟

آيا راهي براي خلاصي از اين كابوس‌ها (ديدن بختک) وجود دارد؟

از آنجا كه فلج خواب يا همان بختك، پديده‌اي وحشت‌آور است، بهتر است از بروز آن پيشگيري كنيم.
براي جلوگيري از ايجاد چنين حالاتي يا به حداقل رساندن آن، وضعيت خوابيدن خود را تغيير دهيد و هرگز به پشت نخوابيد.
از خوردن زياد غذا و نوشيدن كافئين به مقدار زياد و كشيدن سيگار پيش از خواب خودداري كنيد.
كاهش سطح استرس زندگي، يكي ديگر از عوامل كليدي و مهم در پيشگيري از بروز فلج خواب است.
خوابيدن به اندازه كافي، انجام ورزش‌هاي منظم نيز مي‌تواند كمك‌كننده باشد.
اما چنانچه با رعايت اين نكات باز هم گرفتار اين مشكل شديد، با انجام اين راهكارها سعي در هوشياري خود كنيد:
در اين حالت بهترين روش براي خلاصي از حالت فلج، تمركز روي حركت اعضاي بدن است. سعي كنيد دست ها و پاها و انگشتان خود را تكان دهيد و حتي پلك بزنيد. اگر قادر به حركت بدن خود نيستيد، اين كار را در ذهن خود القا كنيد. تصور كنيد كه سرتان يا بخشي از بدنتان را تكان مي‌دهيد. اين كار مغز شما را براي فرستادن پيام هاي عصبي فعال مي‌كند. به طور كلي سعي كنيد وضعيت خروج از بدن را در وجود خود القا كنيد.
چنانچه هنگام خوابيدن احساس كرديد كه حالت فلج در حال رخ دادن است، بنشينيد و چند لحظه‌ به نور خيره شويد و سپس دوباره دراز بكشيد. اين راهكار در برخي از موارد موثر واقع مي‌شود.
در مواردي هم مي‌توانيد در زمان بيداري، لحظه وقوع فلج خواب را بازسازي كنيد و سپس روي بازگرداني فعاليت اندام‌ها و نوع تفس خود تمركز كنيد و به نوعي حالت بيداري را در وجود خود القا كنيد. اين تمرين مي‌تواند نگراني حاصل از آن را در زمان فلج خواب كاهش دهد.
در موارد شديد، كه فلج خواب به مدت 6 ‌‌ماه، حداقل هفته‌اي يك بار در فردي رخ مي‌دهد، مي‌توان از دارودرماني استفاده كرد و اغلب مصرف داروهاي ضدافسردگي‌ و برخي داروهاي ديگر با تجويز پزشك نتايج خوبي در پي خواهد داشت.

آيا بروز اين علايم پديده‌اي خطرناك است؟

تحقيقات اخير حاكي از آن است كه بين 25 تا 30 درصد از جمعيت كلي جهان، در طول عمر خود حداقل يك بار فلج خواب را تجربه كرده‌اند كه در اين ميان 95 درصد از آنها تجربه حوادث وحشتناك را در خواب داشته‌اند. بنابراين پديده شايعي محسوب مي‌شود.
همان طور كه پيش‌تر هم اشاره كرديم، يكي از دلايل بروز فلج خواب وراثت است. بنابراين چنانچه يكي از اعضاي خانواده شما دچار اين مشكل باشد، احتمال اين كه شما هم مبتلا به آن شويد، وجود دارد.
به طور معمول احتمال بروز فلج خواب در زنان 2 تا 4 برابر بيشتر از مردان است. اگر چه بسياري از افرادي كه با اين مشكل مواجهند، از اتفاقاتي كه مي‌افتد آگاه نبوده و دچار وحشت مي‌شوند، ولي اين فرآيند اصلا خطرناك نيست و در عرض چند لحظه پايان مي‌يابد و هيچ گونه عارضه‌اي جسمي را در پي نخواهد داشت. بلكه تنها بايد آرامش خود را حفظ كنيد و از هر گونه استرس و نگراني بپرهيزيد، چون به اين فرآيند دامن مي‌زند.
فلج خواب در اكثر موارد، بر اثر ناهنجاري مغزي رخ مي‌دهد كه در آن مكانيسم‌هاي عصبي در زمان نامناسبي شروع مي‌شوند. در اين افراد، به جاي اين كه خواب با امواج آهسته مغزي (آلفا) آغاز شود، به طور مستقيم وارد مرحله عميق مي‌شود.



منبع:جام جم

[MR_Jentelman]

سحرخیزی از بیماری‌ مغزی جلوگیری می کند


محققان فرانسوی اعلام کرده‌اند که سحرخیزی مانع بروز بسیاری از بیماری های مغزی مانند سکته و لخته شدن خون در عروق مغزی می‌شود و سلامت جسم را تضمین می‌کند.
به گزارش مهر ، این پژوهشگران معتقدند بیدار شدن در ساعات اولیه صبح و سپس نرمش کردن، نه تنها سلامت مغز را تامین می‌کند، بلکه بهداشت روح و روان سحرخیزان را نیز در پی خواهد داشت.
در نتایج این تحقیقات عنوان شده است، زمانی که بدن انسان در ساعات اولیه صبح از خواب بیدار می‌شود، نسبت به زمانی که دیرتر از رختخواب خارج می‌شود، از ضربان قلب آرام تری برخوردار است و کمتر دچار استرس و تنش های عصبی می‌شود.
این محققان بر این باورند که زنان بارداری که سحرخیز هستند، نسبت به مادران بارداری که زیاد می‌خوابند، نه تنها زایمان راحت‌تری خواهند داشت، بلکه فرزندشان از طراوت، نشاط‌ و سلامت بیشتری برخوردار خواهد بود.