وجود مایع پشت پرده گوش

[ساناز فرهیدوش]

ساختمان گوش به سه قسمت گوش خارجي ، گوش مياني ، گوش داخلي تقسيم ميشود . لاله گوش و مجراي گوش كه به پرده گوش ختم ميشود گوش خارجي را تشكيل مي دهند . گوش مياني حفره اي است كه از يك طرف به پرده گوش محدود مي شود و از طرف ديگر از طريق لوله اي به نام شيپور استاش به حلق راه پيدا مي كند . لوله استاش حالت ارتجاعي دارد يعني در حالت معمول جداره هاي آن روي همديگر خوابيده اند و هنگامي كه فشار داخل حلق زياد شود ( مثل هنگام بلع و يا زورزدن ) اين فشار جدارلوله استاش را از هم باز كرده و هوا به گوش مياني مي رسد .
بايد بدانيم وقتي پرده گوش بيشترين حركت و بهترين حالت را دارد كه فشار دو طرف پرده گوش با يكديگر ( يعني با فشار اتمسفر يا محيط اطراف ) برابر باشند . از طرف ديگر مي دانيم ، خون موجود در مويرگهاي روي مخاط پوشاننده جداره هاي گوش مياني، هنگام عبور از گوش مياني مقداري از هواي موجود در حفره مياني را در خود حل كرده و با خود مي برند . لذا به تدريج از ميزان هواي گوش مياني كم ميشود و فشار هوا در گوش مياني كمتر ميشود و شيپور استاش براي جبران آن از طريق حلق ، هوا به گوش مياني مي رساند تا مجددا فشار سمت داخل پرده گوش رابه فشار سمت خارج پرده برساند و اين سيكل مداوماً ادامه دارد . حال چنانچه بدلايلي شيپور استاش نتواند كار خود را خوب انجام دهد، فشار گوش مياني كم و كمتر ميشود . به عبارتي ديگر ، فشار داخل گوش مياني منفي ميشود . اين فشار منفي حالتي مثل مكش ايجاد مي كند و اين مكش بر روي جدار مويرگها نيز اعمال مي شود و باعث مي شود از آنها خونابه به داخل گوش مياني وارد شود . بدين ترتيب خوني كه از مويرگهاي گوش مياني ميگذرد هواي گوش مياني را با خود برده و به جبران آن مايع به گوش مياني وارد مي كند . اين مايع بتدريج غليظ و غليظ تر ميشود تا حدي كه قوامي مثل آدامس پيدا مي كند. وجود اين مايع كه ‘چسب’ ناميده ميشود باعث كاهش شنوايي ميشود . متاسفانه اين بيماري به جز كاهش شنوايي كه آن هم تدريجي صورت مي گيرد علامت ديگري مثل درد ندارد و لذا معمولا كودك يا خانواده وي از وجود چنين مايعي بي خبرند و در نتيجه براي درمان آن اقدامي نمي كنند . معمولا اين بيماران در معاينات روتين شناسايي مي شوند البته در مواردي نيز وقتي والدين مشاهده مي كنند كه كودك بلند صحبت مي كند و يا صداي تلويزيون را خيلي بلند مي كند ، كودك را نزد پزشك مي برند .
چنانچه اين بيماري درمان نشود مايع پشت پرده باعث وارد آمدن آسيبهاي غير قابل جبران به گوش خواهد شد . پس پيدايش اين بيماري ناشي از كاركرد نامناسب شيپور استاش است . عوامل متعددي ممكن است عملكرد استاش را با مشكل مواجه سازند از جمله مي توان از بزرگي لوزه سوم ، آلرژي ، شكاف كام و عفونتهاي بيني و سينوس ها نام برد .تشخيص اين بيماري بر مبناي معاينه باليني و اوديومتري يا " نوار گوش" است.

[ساناز فرهیدوش]

درمان : اگر مدت زيادي از تجمع مايع پشت پرده گوش نگذشته باشد، ممكن است با برطرف كردن عامل انسداد شيپوراستاش ( مثلا درمان حساسيت بيني ) و با درمان طبي اين مايع بتدريج جذب شود ولي در مواردي كه مدت زيادي از تجمع مايع گذشته باشد و اين مايع تبديل به چسب شده باشد علاوه بر برطرف كردن عامل ايجادي بايد خود گوش نيز تحت عمل جراحي قرار گيرد .
بدين منظور تحت بيهوشي عمومي از طريق مجراي داخل گوش ، پرده گوش را سوراخ كرده و درون آن سوراخ ، وسيله اي كه شبيه قرقره بسيار بسيار كوچك مي باشد را تعبيه مي كنيم . از طريق سوراخ وسط اين وسيله ، هوا از كانال گوش به گوش مياني مي رسد . بلافاصله بعد از عمل كودك احساس مي كند كه خيلي خوب مي شنود . اين وسيله به گونه اي طراحي شده است كه وقتي مشكل گوش برطرف شوداين وسيله نيزاز پرده جدا شده و داخل كانال گوش بيفتد . معمولا حدود 5-4 ماه زمان لازم است تا اين اتفاق صورت گيرد يعني بعد از 5-4 ماه وضعيت شيپور استاش بهتر مي شود و گوش مياني به حالت طبيعي برميگردد و وسيلهُ جاگذاري شده داخل مجراي گوش مي افتد و در مراجعه كودك به مطب با پنس مخصوص اين وسيله را ازطريق مجراي گوش بر ميداريم .
بعد از جدا شدن وسيله از پرده گوش و افتادن آن در مجراي گوش به تدريج سوراخ پرده بصورت خودبخود بسته ميشود و معمولا مشكل گوش بطور كامل برطرف ميشود . در موارد نادري ممكن است بعد از بسته شدن سوراخ ، مجددا به تدريج مايع در پشت پرده گوش جمع شود ، در اين صورت گوش بايد مجددا مورد عمل جراحي قرار گيرد ، اما اين بار به جاي وسيله قرقره مانند از وسيله ديگري استفاده مي كنيم . اين وسيله لوله كوچكي است كه در انتهاي آن دو شاخه عمودي دارد ولذا شبيه ‏‏‏t انگليسي است شاخه هاي اين وسيله را در سمت داخلي پرده قرار مي دهيم وخودلوله از طريق سوراخ پرده وارد مجراي گوش ميشود . برخلاف وسيله قرقره اي شكل كه خودبه خود دفع مي شد ، وسيلهُ t شكل خود بخود دفع نخواهد شد وبعد از گذشتن مدت زمان بيشتري و پس از اينكه پزشك اطمينان كامل پيدا كرد كه مشكل شيپور استاش برطرف شده است ، در داخل مطب و توسط پنس مخصوص از طريق مجراي گوش برداشته مي شود .
نكاتي كه بيمار بايد بداند :
1 – عمل از طريق مجراي گوش انجام ميشود و برشي روي گوش يا صورت داده نخواهد شد و برش ما فقط محدود به ايجاد سوراخ بسيار كوچك در پرده گوش جهت گذاشتن پروتز است .
2 – بلافاصله بعد از عمل كاهش شنوايي بيمار اصلاح ميشود .
3 – بعد از عمل مراقبت خاصي لازم ندارد .
4 –– تا هنگامي كه پروتز داخل کانال گوش نيفتاده است هر دو ماه يكبار به پزشك خود مراجعه نماييد .
منبع :سایت دکتر عامری