محوطه باستانی ازبکی+تصويرش

[باستان شناس]

محوطه باستانی ازبکی

موقعیت جغرافیایی

ازبکي يکي از روستاهاي دهستان احمدآباد مصدق از بخش مرکزي شهرستان نظرآباد است که در80 کيلومتري غرب شهر تهران واقع شده است.
بخش هايي از اين محوطه باستاني نه هزار ساله را کارشناسان مرکز باستان شناسي ايران در سال 1348خورشيدي مورد شناسايي قرار داده و در سال1352 به شماره 955در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.



قدمت

براساس کاوش هاي صورت گرفته، محوطه باستاني ازبکي در برگيرنده شش هزار سال بقاياي فرهنگي پيش از تاريخ و اوايل دوران تاريخي ايران از نيمه اول هزاره هفتم تا نيمه نخست هزاره اول پيش از ميلاد مسيح يعني دوران مادها است.

ازبکي محوطه باستاني گسترده اي برابر با صد هکتار و 10 تپه ارزشمند است که شش تپه از آن را گروهي از باستان شناسان ايراني به سرپرستي دکتر يوسف مجيدزاده ( از سال 1377تا 1384) حفاري کرده اند.



خشت های نه هزار ساله


« يان تپه» يکي از تپه هاي باستاني اين محوطه است که در 700متري تپه مرتفع (دژ مادي) قرار دارد. در اين تپه کم ارتفاع بقاياي کهن ترين روستاي ايران متعلق به دوره هاي فرهنگي هزاره هفتم و ششم پيش از ميلاد شناسايي شده است.

کهن ترين خشت هاي دست ساز بشر از« يان تپه» کشف شده است.

اين در حالي است که کهن ترين خشت هاي شناخته شده در فلات مرکزي ايران تا پيش از حفريات محوطه ازبکي تنها از تپه سيلک در نزديکي کاشان و تپه زاغه در دشت قزوين به دست آمده بود.


آثار محوطه ازبکي به شکل يک روستاي کوچک پيش از تاريخي به وسعت تقريبي يک هکتار است.


شواهد نشان مي دهد که 15 تا20 خانوار در اين روستا ساکن بوده اند. خشت هاي نه هزار ساله يان تپه بيشتر پوک هستند و چون با دست شکل گرفته اند ، اندازه ها و ابعاد مختلفي دارند.

همچنين آثار معماري اين تپه نشان دهنده دوره آغاز خشت سازي در ايران است چرا که هنوز ساکنان آن با تکنيک معماري و ديوار سازي به طور کامل آشنايي نداشتند و خشت ها را با دست شکل داده و بر روي هم مي چيدند.


طي کاوش هاي صورت گرفته آثاري از وجود سقف در هيچ يک از خانه هاي يان تپه به دست نيامده است بلکه کوچکي بيش از حد معمول آنها اشاره بر سرپوشيده بودنشان با وسايل بسيار ابتدايي مانند شاخ و برگ درختان و به احتمال اندودي از گل يا کاهگل بر روي آنها دارد


در اين سکونتگاه ، مردم مردگان خود را در کف اتاق هاي مسکوني دفن کرده و سپس کف آنها را خشت فرش مي کردند.









عکاس: حسین سلمانزاده

• کتاب دشتي به وسعت تاريخ، تالیف حسین عسگری ،تهران:نشر محبي، 1386،صص 144- 147.

• حسین عسگری، «آنجا که حلقه های تاریخ زنجیره می سازند»، روزنامه ایران، سال 8، ش 2331، 25 آذر 1381، ص 9.

• حسین عسگری،«ساوجبلاغ در پیش از سپیده دم تاریخ»، ماهنامه تصویر ساوجبلاغ، ش 76، دی 1381، ص 10

[باستان شناس]