ایمنی تاسیسات برقی

[yuhana]

حفاظت افراد دربرابر تماس مستقیم برق:


حداکثر ولتاژ ایمن به ولتاژ اسمی گفته می شود که در بین هادیها از 42 ولت و در بین سیمهای فاز و نول مدارها از 24 ولت تجاوز نکند. در مورد مدارهائی که زیر بار نیستند،این مقادیر به ترتیب نباید از 50 و 29 ولت تجاوز نماید (موثرترین نتیجه فرکانس 60-50 هرتز خواهد بود . ) ولتاژ تماسی ، بخشی از ولتاژ نشتی یا ولتاژ تخلیه شده به زمین می باشد که ممکن است در معرض تماس افراد قرار گیرد . اتصال زمین یاسیستم ارت عبارت است از متصل کردن بدنه تجهیزات به نحوی که اطمینان حاصل شود درصورت هر گونه نقص الکتریکی، ولتاژ فورا و بدون هیچگونه خطری به زمین تخلیه خواهدشد .

[yuhana]

مسئولیتها : مسئولیت نگهداری صحیح و بازرسی قبل از شروع کار در خصوص کابلهای نرم (انعطاف پذیر) وسائل برقی قابل حمل و نقل بعهده کارگر و سرکارگر مربوطه است . مسئولیت بازو بسته نمودن در تابلوهای برق و یا هرگونه تعمیر و یا تغییری در سیستم تابلوها و یا راه اندازی و برقراری مجدد جریان برق بعهده افراد ذیصلاح مجرب برقکار که قبلا از واحد برق کارخانه به واحد hse کارخانه معرفی شده اند می باشد . مسئولیت علامتگذاری و تعیین مشخصات کلیه انواع قطع کننده های مدارهای برقی د رکاخانه بعهده رئیس واحد برق کارخانه است .مسئولیت بازرسی دوره ای و هرگونه تست و آزمایشی بر روی تجهیزات برقی از قبیل کابلها ، قطع کننده های مدار ، فیوزها ، کلیدها و ... و در نهایت رد یا قبول نمودن انها بعهده کارشناسان واحد برق و hse کارخانه است . در صورت نیاز به اخذ مجوز کار ، سرپرست مربوطه ملزم به آگاه نمودن واحد hse کارخانه و نیز اخذ مجوز لازم باشد . جهت صدور مجوز کار ، واحد hse کارخانه ملزم به بازرسی شرایط کار و افراد از نظر رعایت سلامت و ایمنی لازم می باشد .

[yuhana]

دستورالعمل ایمنی کار با تاسیسات برقی :
کلیه قطعات تاسیسات الکتریکی باید از نظر ایمنی مطابق با استانداردهای بین المللی بوده و در اندازه های مناسب و منطبق با کاری باشند که برای آنها درنظر گرفته شده و بویژه دارای خصوصیات زیر باشند : الف ) تحمل و استقامت مکانیکی کافی در شرایط کار را دارا باشند . ب) در برابر عواملی چون آب ، گردو غبار ، گرمای الکتریکی و واکنشهای شیمیائی مقاوم بوده و آسیب پذیر نباشند . موارد مهم زیر نیز حتما باید مورد نظر قرار بگیرد:-کلیه قسمتهای تاسیسات الکتریکی باید طوری ساخته ، نصب و نگهداری شوند که از هر گونه خطر آتش سوزی و انفجار بدور بوده و از هر گونه خطر شوک الکتریکی مصون باشند . -تجهیزات ایمنی فردی نظیر کفشها و دستکشهای لاستیکی نباید بعنوان عاملی مناسب برای تامین ایمنی در برابر خطر برق گرفتگی محسوب شوند . -کاربرد و ولتاژ کلیه ادوات و انشعابات الکتریکی باید دقیقا مشخص و توسط علائم واضحی نشان داده شود . -مدارها و ادوات الکتریکی یک واحد که ولتاژهای مختلفی دارند باید با مشخصه ها و علامات واضحی مانند رنگهای مختلف علامتگذاری شوند . -وقتی نتوان کروکی تاسیسات را به وضوح تعیین و مشخص نمود مدارها و ادوات الکتریکی باید توسط برچسبها یا دیگر روشهای مقتضی و موثر مشخص و متمایز گردند. -کلیه کسانیکه با تجهیزات برقی (الکتریکی) کار می کنند باید بطور کامل با خطرات ناشی از الکتریسیته آشنا شده و آموزشهای لازم را گذرانده باشند . -شبکه خطوط ارتباطی و مخابراتی نباید از مسیر خطوط الکتریکی ولتاژ متوسط یا ولتاژ قوی عبور داده شوند . -برای محافظت تاسیسات الکتریکی در مقابل دریافت ولتاژهای بالا از دیگر تاسیسات باید تدابیر ایمنی کافی بعمل آید . -در صورت لزوم و برای پیشگیری از خطر رعد و برق باید تدابیر لازم جهت حفاظت از تاسیسات الکتریکی بعمل آورده شود . -آویزان نمودن لباس و یا دیگر وسایل از تابلوها و تجهیزات برقی ممنوع می باشد .

[yuhana]

حفاظت در برابر تماس مستقیم و غیر مستقیم : در کلیه انواع تاسیسات الکتریکی باید برای حفاظت افراد در برابر تماس مستقیم یا غیرمستقیم با ولتاژهای بالا تدابیر ایمنی ویژه ای از قبیل اخذ مجوز کار ، شناسائی خطرات توسط کارشناسان واحد برق و hse کارخانه و ... بعمل آورده شود . باید بنا به نیازهای خاص شرایط مختلف کاری (نظیر محلهای مرطوب یا خیس ، کاردر داخل لوله ها ، تانکها و ... یک یا چند روش از انواع روشهای ذکر شده زیر اعمال گردد : -کشیدن حصار -عایق کاری کامل (عایق دوبله – عایق تقویت شده ) -حداکثر ولتاژ ایمن -ایزولاسیون ایمن (مانند ترانسهای ایزوله شده ایمن ) -اتصال زمین سیم نول -نول ایزوله شده -اتصال زمین قسمتهای فاقد برق -رله یا سوئیچی که در صورت هرگونه نشتی ولتاژ به زمین جریان را قطع کند ( از انواع با حساسیت بالا) -وسائل کنترل عایقها -کلیدهای قطع مدار به هنگام اتصال به بدنه یا زمین -اخذ مجوز کار در صورت تشخیص واحد hse-در صورت امکان استفاده از ولتاژ پائین dc-استفاده از کابلهای سالم و بدون عیب -از هیچگونه سیم یا تجهیزات الکتریکی لخت و بدون روپوش نباید استفاده شود .

[yuhana]

حصارها و پوششها : -پوششها ، توریهای حفاظتی و حصارها باید از مواد غیر آتشگیر ساخته شده و دارای مقاومت مکانیکی کافی بوده و بطور محکم و مطمئن نصب شوند . -جهت نصب پوشش و حصار بایستی اطمینان حاصل گردد که برقدار نخواهند شد . - برداشتن و جابجائی حصارهای اطراف قسمتهای حامل جریان برق نباید بدون استفاده از ابزارهای خاص امکان پذیر باشد .

[yuhana]

وسائل قطع کننده جریان : - برای قطع جریان در کلیه هادیهای الکتریکی فعال در مواقع ضروری ، یک وسیله قطع کننده مرکزی باید پیش بینی گردد . - به منظور قطع سریع جریان برق در کلیه هادیهای الکتریکی باید یک وسیله قطع کننده که دسترسی فوری به آن امکان پذیر باشد د رمدار کلیه ادوات الکتریکی تعبیه گردد . -تاسیسات الکتریکی حتی الامکان باید به یک قطع کننده اتوماتیک جریان مجهز شوند تا در مواقع بروز نقص در تاسیسات جریان را قطع نماید .

[yuhana]

لامپها :-ارتفاع لامپهای روشنائی و اتصالات آنها از سطح زمین یا کف حتی الامکان نباید کمتر از 12 متر باشد.

[yuhana]

تجهیزات ضد اشتعال :-در محلهائی که دارای مواد یا جو آتشزا بوده یا مستعد آتشزائی و انفجار می باشند فقط باید از کلیدها ، اتصالات ، روشنائی و تجهیزات الکتریکی ضد تولید جرقه(Intrinsic safe ) مخصوص چنین محلهائی استفاده گردد .

[yuhana]

هشدارها : برای جلب توجه عمومی بایستی اطلاعیه یا اطلاعیه هائی با مضمون های زیر در محلهای مناسب نصب کرد : a) ورود افراد غیر مجاز و متفرقه به محلهای تاسیسات الکتریکی ممنوع b) هرگونه تعمیر و یا دستکاری تاسیسات الکتریکی توسط افراد غیر مجاز ممنوع c) روشهای مقابله با آتش سوزی در هنگام بروز حریق d) روشهای نجات افراد برق گرفته و کمکهای اولیه به افرادی که دچار برق گرفتگی شده اند e) مشخص نمودن افراد معینی برای مقابله با خطرات الکتریکی احتمالی و اعلام نحوه ارتباط با آنها f) شماره تلفنهای اضطراری کارخانه

[yuhana]

سیمهای برق : -کلیه سیمهای برق باید دارای روپوش عایق بوده و از پیچیده شدن آنها بدوراشیاء تیز و برنده اکیدا جلوگیری شود . -سیمهای نول ، حفاظت کننده و جبران کننده باید به وضوح از سایر سیمها متمایز شوند . -سیمهای هوائی باید دارای نگهدارنده های مقاوم بوده و در ارتفاعی قرار داشته باشند که با افراد و اشیائی که در زیرجابجا می شوند برخورد ننمایند . -تیرهای هدایت کننده سیمهای برق یا تجهیزات الکتریکی باید بطور مطمئن به زمین یا هر پایه محکم دیگری متصل شده باشند . -هنگام پائین آوردن سیم ازروی تیرها ، تیرها بایدطوری مهار شوند که دراثر تکانهای وارده منحرف نشوند. -سوئیچها ،فیوزها،سرپیچها و پریزهای سیم کشی هائی که در فضای آزاد انجام شده اند باید کاملا ایزوله شده و تماس با آنها غیر ممکن باشد. -سیم کشی های هوائی برق 440 ولت و بیشتر باید در محلهای تقاطع با جاده ها و مسیرهای حمل و نقل دارای ارتفاع کافی از سطح زمین باشند . -سیم کشیهائی که در ارتفاع کمتر از 5/2 متر (8 فوت) از سطح زمین یا کف کارگاه واقع شده اند باید حصارکشی شده یا در داخل لوله هائی از -جنس فولاد یا هر ماده دیگر که در برابر ضربه و صدمات ناشی از آن استحکام کافی داشته باشند ، قرار داده شوند . -سیم کشیهای موقت حتی الامکان نباید مسیر خطوط برق ، تلفن یا آنتن رادیو را قطع نمایند . -سیمهائی که از درون زمین عبور داده میشوند فقط باید از جنس سیمهای محکم و بادوام بوده و بایستی در برابر ضربات ناشی از وسائل نقلیه، تجهیزات مکانیکی ، خاک برداری و غیره محافظت شوند . جهت عملیات خاک برداری د رمناطقی که سیم برق قبلا درون زمین قرار گرفته شده اخذ مجوز کار الزامی است . -کابلهای فشار قوی هرگز نباید با دستهای لخت لمس شوند و برای گرفتن آنها باید از دستکش های مخصوص عایق برق استفاده گردد . -ریلهائی که بعنوان نیروی محرکه برقی برای حرکت جراثقالها و غیره بکار می روند باید دارای قابلیت قطع جریان برق باشند . -اگر تعدادی از ماشین آلات از یک ریل مشترک تغذیه می کنند، هر ماشین باید بطور مستقل قابلیت قطع ارتباط از تمامی فازها را داشته باشد.