منبع : اطلس نبردهای ماندگار ( عملیات نیروهای زمینی در هشت سال دفاع مقدس ، شهریور ماه 1359 – مرداد ماه 1367 ) ، معاونت عملیات نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران ، مرکز پژوهش های دفاع مقدس
www.njavan.com All rights reserved©



عنوان عملیات : عملیات آفندی پای پل کرخ 1359/7/23

حوادث روزهای اول جنگ در منطقه پای پل کرخه در خاک ایران بسیار مهم و سرنوشت ساز بوده است. بعد از آنکه نیروهای ایرانی توانستند توسط تیپ 2 لشکر 92 زرهی ، عراق را در غرب رودخانه کرخه متوقف نمایند و نه تنها به دشمن اجازه عبور از کرخه را ندهند ، بلکه در غرب رودخانه سر پلی را نیز برای خود حفظ نمایند ف تدبیر فرماندهان نظامی بر این نکته متمرکز گردید تا دشمن را هر چه سریعتر شکست داده و به مرزهای بین المللی برسانند. بر این اساس عملیات آفندی 23 مهر ماه توسط لشکر 21 حمزه از نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران طرح ریزی و اجرا گردید. این لشکر که در حال اجرای ماموریت در کردستان برای مبارزه با ضد انقلاب بود ، فورا به منطقه جنوب منتقل گردید تا در شرق رودخانه کرخه مانع از عبور دشمن به طرف جاده اهواز – اندیمشک گردد.
فشار شدید دشمن در منطقه خرمشهر و پیشروی نیروهای عراقی به طرف رودخانه کارون در منطقه آبادان و درگیری های گسترده در منطقه بستان و سوسنگرد ایجاب می کرد ، حرکتی علیه عراق انجام گیرد. لذا طرح لشکر 21 بلافاصله بعد از دریافت از قرارگاه مقدم نیروی زمینی ارتش جهت تصرف تپه های ابوصلیبی خات ، سپتون و شاوریه به اجرا درآمد. یک پل پی . ام . پی سریعا بر روی رودخانه کرخه نصب گردید و ساعت 7 صبح روز 1359/7/23 در پناه تانک ها که در پای پل به طرف مواضع عراق یورش می بردند ، سربازان جان بر کف حرکت خود را آغاز کردند و بدین سان اولین عملیات گسترده و هماهنگ شده ایران تنها در کمتر از یک ماه از شروع رسمی جنگ انجام گرفت.

در چنین روزی امیر سرلشکر محمدرضا ضیائی در این منطقه به شهادت رسید.


دست آوردهای عملیات :


  • اولین حمله گسترده ارتش جمهوری اسلامی ایران بعد از اینکه 24 روز از جنگ گذشته بود ، به علت عدم شناخت کافی از دشمن و شتاب برای انجام عملیات به پیروزی منجر نگردید ، ولی تجربه ارزشمندی به دست آمد که با استفاده از آن عملیات موفقیت آمیز بعدی صورت پذیرفت. در این عملیات ، ضمن وارد شدن تلفات و ضایعات به دشمن ، یگان های خودی نیز متحمل خسارات سنگین شدند و با وجود احتمال حمله دشمن جهت عبور از رودخانه کرخه ، باقی مانده نیروهای ایرانی همراه با یگان های تیپ 2 دزفول نسبت به حفظ سرپل و مواضع قبلی خود اقدام کردند.



  • این عملیات باعث شد تا عراقی ها نه تنها به فکر گسترش مناطق تصرفی نباشند ، بلکه تاکتیک خود را از آفند به پدافند تغییر دهند.



  • از دیگر نتایج این عملیات ، افزایش روحیه تهاجمی نیروهای جمهوری اسلامی ایران برای آغاز حملات خودی به عراق بوده است.