ويولن

[LaDy Ds DeMoNa]

ويولن ارجحترين ساز ميان ساز‌هاي زهي با ميدان صوتي بسيار گسترده است ، درخشان ، روشن وبسيار چابك بوده با طيف وسيعي از طنين هاي غني ، زنگدار ، خشن ، ارامش بخش و.... ميباشد و به همين دليل امكانات گسترده اي را در اختيار اركستر ميگذارد.

ويلن سازي است كه تمامي فواصل كروماتيك عربي و فواصل كروماتيك مخصوص موسيقي ايراني و هر موسيقي ديگر را به راحتي اجرا ميكند .اين ساز داراي چهار سيم است و در هنگام نواختن روي شانه چپ نوازنده قرار ميگيرد ، ويلن به وسيله ارشه نواخته ميشود ، اين ساز چه به صورت تكنواز و چه به صورت هم نواز مهمترين عضو اركسترهاي كوچك و بزرگ محسوب ميشود.

در همنوازي اركسترهاي بزرگ ويلن به دو گروه ويلن يك و ويلن دو تقسيم ميشود كه كار گروه ويلن يكها اجراي ملودي اصلي و نقش ويلن دومي ها هارموني قطعه ميباشد .

بسياري از اهنگسازان بزرگ جهان معتقدند كه ويلن قادر است انواع پاساژهاي تند و تزئيني و ماهرانه را به راحتي و از هر ساز ديگر بهتر اجرا كند و البته از اين ساز به علت چابكي بسيار در ملودي هاي پر تحرك بسيار استفاده ميشود .

برخي از اسايتد شناخته شده ويولن ( همراه با عكس آنها ) :

-موتسارت



-بتهوون



-هيفتز Heifetz



-كارن بريگز ( تك‌نواز گروه ياني )



-بيژن مرتضوي



-شهرداد روحاني ( كاندكتور ياني در كنسرت آكروپوليس )



( اساتيدي كه نامشان ذكر شد تنها كساني بودند كه در ذهن من بودند و البته اساتيد خبره‌ تري نيز هستند )

[LaDy Ds DeMoNa]

ويولن

ويولن :

ساز زهي _ آرشه اي , كوچكترين ساز اين دسته , كه براي نواختن روي شانه چپ قرار مي گيرد و به كمك آرشه كه در دست راست نوازنده است نواخته مي شود .
سيم هاي ويولن قبلا از روده گوسفند ساخته مي شد . امروز در سيم هاي بم تر , بر روي روده سيم فلزي نازكي مي پيچيد و در سيم هاي زير تر از مفتول فلزي تنها استفاده مي شود .
سيم هاي ويولن , از زيرترين تا بم ترين سيم به اين ترتيب كوك مي شوند :
« مي » (( سيم اول )) « لا » (( سيم دوم )) « ر » (( سيم سوم ))
« سل » (( سيم چهارم )) . بنابر اين اصوات سيم ها نسبت يكديگر , به ترتيب
فاصله پنجم را تشكيل ميدهد .





ويولن قادر است تمام فواصل كروماتيك غربي و فواصل كروماتيك مخصوص موسيقي ايراني و هر موسيقي ديگري را حاصل كند به شرطي كه گوش نوازنده در تشخيص شان استاد باشد .
ويولن سازي تكنواز و همنواز است . عضو مهم , چه در اركستر هاي كوچك و چه در اركستر هاي بزرگ (( اركستر سنفونيك )) به شمار مي رود .

منبع : ساز شناسي

[LaDy Ds DeMoNa]

ویولن

رده‌بندی سازهای زهی (آرشه‌ای)

محدودهٔ صوتی کوک سیم ها و محدوده صوتی

نوازندگان

طریقه نواختن

ویولون ساز زهی و آرشه‌ای است. این ساز کوچک‌ترین عضو سازهای زهی
برای نواختن معمولاً روی شانه چپ قرار می‌گیرد و با آرشه که در دست راست نوازنده‌است نواخته می‌شود.
کوک سیم‌های ویولن از زیر به بم به ترتیب :
می‌ (سیم اول)، لا (سیم دوم)، ر (سیم سوم)، سل (سیم چهارم).

بنابراین اصوات سیم‌های مجاور نسبت به‌یکدیگر فاصله پنجم درست را تشکیل می‌دهند. در این وسعت صدا ویولن قادر است تمام فواصل کروماتیک و کوچکتر از آن را اجرا نماید.



تاریخچه ویولون

تاريخچه ويلن در اروپا به قرن 9 ميلادي باز ميگردد.بسیاری معتقدند که ویلن نمونه تکمیل شده ساز رباب است. رباب سازی است که بعدها وقتی به اروپا آورده شد و تغییراتی در آن بوجود آمد به نام ربک در اروپا شهرت گرفت. برخي بر اين باورند كه ساز ويلن متعلق به يك امپراطوري هند در 5000 سال قبل از ميلاد بوده است و برخي ديگر ريشه ان را در افريقا و حتي كشورهاي عربي ميدانند. فرمهاي اوليه داراي سوراخي بودند كه بر روي ساز قرار داشت اما بعد ها اين سوراخ از بدنه ساز ها حذف شدند و اين ساز با چهار سيم سر اغاز ساز ويلن تكامل يافته در سالهاي اينده شد. در اروپا از قرن ۱۱ به بعد ساز ويلن به صورت تكامل يافته دیده می‌شود.

پیشینهٔ ساز

از اولین سازندگان ویلن می‌توان به گاسپارو برتولونی ایتالیایی نام برد ، که در برخی موارد وی را مختراع این ساز می‌دانند. از شاگردان مشهور گاسپارو برتولونی آندره آماتی بود که او هم بهترین سازنده ویولن در سطح جهان یعنی آنتونیو استرادیواریایتالیایی را پرورش داد. تا کنون کسی در جهان پیدا نشده که نه تنها بتواند هنر او را تکمیل نماید بلکه قادر نبوده ویولنی بسازد که از حیث زیبایی و صوت بتواند با ویولن‌های آنتونیو استرادیواریوس برابری نماید. جلا و ظاهر خوش ویولن استرادیواریوس چیزی در حد کیفیت خورشید که روی پوست ابریشمی تابیده باشد است و هم چنین نرمی و لطافت خاص و منحصر به فرد یا می‌توان گفت پختگی.
یکی از کارهای استرادیواریوس ایجاد ویولن کنسرت است که با طنین نیرومند خود در کنسرتها مقام ارجمند دارد و موسیقی بیشتر از این لحاظ مدیون استرادیواریوس می‌باشد.
تاکنون بیش از سه سده از اختراع اولین نمونه ویولن توسط گاسپارو برتولونی میگذرد و در این مدت با وجودی که کشفیات جدیدی در علوم فیزیک و شیمی نموده‌اند نه تنها نتوانسته‌اند در ساختمان ویولن تغییری بدهند بلکه از رموز کار سازندگان قدیم نیز چیزی درک نکرده‌اند.

بخش‌های ویولون


آرشه‌ای است.

خرک (در جلو)، گریف (جسم سیاه‌رنگ در عقب) و سیم‌های ویولون

این ساز از ۵۸ قطعه مختلف ساخته می‌شود.وزن آن در حدود ۴۰۰ گرم می‌باشد.
ویلن از بخش های زیر تشکیل شده است :

• آرشه: یا کمان ترکه‌ای چوبی است که رشته‌های موی دم اسب در طول آن کشیده شده و به دو سر آن ثابت شده‌است.

• جعبه طنینی (جعبه ریزونانس): جعبه‌ای است که از سه بخش صفحه روئی ، صفحه زیرین و زوارهای دور تشکیل شده است. گریف ،خرک و سیم گیر در این ساز از جنس چوب آبنوس ( به دلیل استحکام بیشتر)می باشد.

• دسته یا گردن: در واقع دنباله چوب آبنوس تکیه سیم هاست که محل انگشت گذاری نوازنده در قسمت بالای آن قرار دارد. نوازنده ویولن قادر است در تمام طول چوب آبنوس انگشت گذاری کند.انتهای دسته به جعبه کوچکی (جعبه کوک) ختم می‌شود که سیم‌ها در درون آن به دور گوشی‌های کوک پیچیده می‌شوند.

• خرک: پلیست بین سیم‌ها و جعبه طنینی . نقش خرک تقسیم راه سیم ها ، نگه داشتن سیم ها با ارتفاع خاص برای عبور بر روی جعبه طنینی و انتقال ارتعاشات سیم‌ها به جعبه طنینی . در داخل جعبه طنینی استوانه چوبی کوچکی قرار دارد (تقریباً در زیر محلی که خرک قرار دارد)، که نقش آن انتقال ارتعاشات به صفحه زیرین ساز و مانعی در جهت عدم شکسته شدن صفحه روئی ساز از فشار سیم ها و خرک.

• گریف: از آبنوس ساخته شده و در طول دسته ویلن چسبیده‌است و تا میانهٔ جعبهٔ ساز ادامه دارد. گریف بخشی است که نوازنده با انگشت خود سیم را به آن می‌چسباند و به این ترتیب طول سیم را کوتاه می‌کند و نت‌های مختلف را می‌نوازد.

• سیم گیر: از آبنوس ساخته شده و در فاصله اندکی از خرک تا آخر تنه ویولن کشیده شده‌است. با زهی از جنس روده یا پلاستیک یا سیم به دکمه‌ای که در قسمت پائین جدار تعبیه شده بند می‌شود.

• سیم‌ها: سیم‌ها از جعبه کوچک سر ساز آغاز شده در طول چوب آبنوس تکیه‌گاه سیم‌ها ادامه یافته، از روی خرک عبور کرده و در سیم‌گیر مهار می‌شوند. سیم‌های ویولن قبلا از روده گوسفند (زه) ساخته می‌شد. امروزه در سیم‌های بم‌تر، روی روده سیم فلزی نازکی می‌پیچند و در سیم‌های زیرتر از مفتول فلزی تنها استفاده می‌شود.

نقش این ساز چه در ارکسترها، به صورت گروه نوازی و چه در ارکستر مجلسی و ختی بصورت تکنوازی پر اهمیت است و بیشترین نقش را در ارکستر بر عهده دارند. نخستین سازندگان معروف ویولن ازایتالیا هستند. گاسپارو داسالو نخستین ویولن حقیقی را ساخت، اما معروفترین ویولن‌ها در شهر کرمونا ساخته شدند. آندره اماتینیکولا آماتی و شاگردش آنتونیو استرادیواری، بهترین ویولن‌های دنیا را تاکنون ساخته‌اند.

نوازندگی ویولون

نقش این ساز چه در ارکستر بزرگ چه به طور جمعی و انفرادی بسیار پر اهمیت است. وجهه جهانی ویولن را می‌توان در سازگاری آن با فرهنگهای مختلف و حضور این ساز در موسیقی ملل مختلف دید.
و فرزندش
محل قرار گرفتن ویلن بر روی سطح شانه و در نزدیکی گردن نوازنده است.

نوازندگان ویلون


با ورود ویولن به ایران برخی از نوازندگان کمانچه مانند حسین خان اسماعیل زاده، علی اصغر بهاری، حسین یاحقی و... به آموختن آن پرداختند.
از جمله نوازندگان صاحب سبک این ساز(در سبک موسیقی ایرانی)، می‌توان به علی محجوبی، رکن الدین مختاری، ابوالحسن صبا، علی تجویدی، اسدالله ملک، حبیب‌الله بدیعی، پرویز یاحقی، ابراهیم لطفی، همایون خرم، مجتبی منصوری، رحمت‌الله بدیعی، امیرحسین وفائی و همایون خرم اشاره کرد

ویکی پدیا

[LaDy Ds DeMoNa]

تاریخچه ویولن

ویولن یک ساز زهی و آرشه ای است. این ساز کوچکترین عضو

خانواده ی ویولن است. برای نواختن معمولا روی شانه ی چپ

قرار می گیرد، و با آرشه ای که در دست راست نوازنده است،

نواخته می شود.

سیم های ویولن از زیر ترین تا بم ترین سیم، به ترتیب زیر کوک

می شوند :

می:سیم اول ، لا:سیم دوم ، ر:سیم سوم ، سل:سیم چهارم

نوازندگی ویولن:



ویولن

سیم گیر : از آبنوس ساخته شده است و در فاصله ی اندکی با خرک

نقش این ساز چه در کنسرت های بزرگ و چه به طور جمعی و

انفرادی ، آنقدر پر اهمیت است، که آن را «شاه ساز ها» گفتند.

پیشینه ی ساز:

ویولن یک ساز ظریف و فرهنگیست و طبق نمونه هایی که ساخته

می شود، از ۵۸ قطعه ی مختلف که به طرز دقیقی که با هم جور

شده اند و وزن آن در حدود ۴۰۰ گرم می باشد که ابتدا توسط

سازنده ی ایتالیایی «گاسیارو برتولونی» اختراع شده است.

قطعات ویولن:



نمای ویولن

قسمت های ساز ویولن عبارتند از :

آرشه : یا کمان ترکه ای چوبی است که رشته های مویی دم اسب،

در طول آن کشیده شده است و به دو سر آن ثابت شده است.

تنه : جعبه ای که مابین تخته ی روئی و تخته ی زیرین و جداره های

طرفی محصور شده است.

دسته یا گردان : در واقع دنباله ی چوب آبنوس تکیه سیم هاست که

محل انگشت گذاری نوازنده در قسمت بالای آن قرار دارد. نوازنده ی

ویولن قادر است ، در تمام طول چوب آبنوس انگشت گذاری کند ، انتهای

دسته به جعبه ی کوچکی ختم می شود که سیم ها در درون آن به دور

گوشی های کوک پیچیده می شوند.

خرک : بین سیم ها و طبله ی ویولن قرار گرفته و فشار سیم ها آن را

عمود نگه می دارد. نقش خرک ان است که ارتعاش سیم ها را به طبله

و به جعبه ی ویولن منتقل می کندو نیز در داخل جعبه میله ای چوبی

تقریبا زیر خرک ، اندکی بلند تر از جدار طرفی قرار داده شده که شکل

گرده ماهی ، طبله و زیره را حفظ می کند.

گریف : از آبنوس ساخته شده است و در طول گردن ویولن چسپیده

است و تا میانه ی جعبه ی ساز ادامه دارد . گریف جایی است که

نوازنده با انگشت خود سیم را به آن می چسباند و به این ترتیب طول

سیم را کوتاه می کند و نت های مختلف را می نوازد.

تا آخر تنه ی ویولن کشیده شده است. با زهی از جنس روده یا

پلاستیک به دکمه ای که در قسمت پایین جدار تعبیه شده بند می شود.

سیم ها : سیم ها از جعبه ی کوچک سر ساز آغاز شده در طول چوب

آبنوس ، تکیه گاه سیم ها ادامه یافته ۷ از روی خرک عبور کرده و در

سیم گیر مهار می شود . سیم های ویولن قبلا از روده ی گوسفند

«زه» ساخته می شد. امروزه در سیم های بم تر ، روی روده سیم

فلزی نازکی می پیچند و در سیم های زیر تر از مفتول فلزی تنها

استفاده می شود.



اجزا ویولن

*نخستین سازندگان معروف ویولن در ایتالیا پیدا شدند .

«گاسپارو داسالو» نخستین ویولن حقیقی را ساخت، اما معروفترین

ویولن ها در شهر کرمونا ساخته شدند.

«آندره اماتی» و فرزندش «نیکولا اماتی» و شاگردش «آنتونیو استرادیواریوس»

بهترین ویولن های دنیا را تا کنون ساخته اند.

فهرست ویولنیست ها:

از میان ویولنیست های زنده ی ایران نیز که حرفی برای گفتن دارند،

می توان از «شادمهر عقیلی» نام برد که با وجود جوانی ، خالق آثار نو

و قطعات بی نظیر بوده است. او بر خلاف ویولنیست های تازه کار ایران،

که مقلدان صرف نت های غربی هستند و از خود چیزی ندارند و به نواختن

آهنگ های آماده ی دیگران مباهات می کنند ، دارای روحیه نوآوری

و خلاقیت شگفت آوری در نوازنگی این ساز می باشد.



*
بزگرفته شده از وبلاگ آوای عشق

[LaDy Ds DeMoNa]

مجموعه بي نظير از ويولن ياحقي