فلزات گرانبها

[ghasem motamedi]

فلزات گرانبها
امروزه در بازار جهانی یکی از مهمترین روش ها برای فروشنده های طلا و جواهر داشتن اطلاعات در مورد خود جواهر می باشد.

فلزاتی که بیشتر در جواهرات به کار می روند به فلزات گرانبها معروف بوده که عبارتند از:

- طلا
- پلاتین
- نقره

این نوع فلزات گرانبها در برابر زنگ زدگی، خوردگی، تیره و یا کدر شدن مقاوم هستند که آنها را Noble Metals می نامند.
فلزات گرانبهایی که در جواهرات به کار برده می شوند باید دارای ویژگی های خاصی باشند که عبارتند از:
· استحکام (Durability)
· توانایی انجام کار بر روی آن (Workability)
· جذابیت ظاهری (Allure)
· کمیابی (Rarity)
در مورد محکم بودن و استحکام داشتن فلزات گران بها، فلز پلاتین مستحکمتر بوده و دلیل مقاومت این فلز، طرز قرار گرفتن منظم اتم ها می باشد که می تواند این فلز را حتی از طلا هم مقاوم تر سازد.
اگر فلزات گرانبها قابلیت اکسیداسیون شدیدی داشتند استفاده آنها در جواهرات کاربردی نبود. طلا، پلاتین و نقره توانایی مقاومت در برابر اکسیداسیون و یا زنگ زدگی را دارا بوده و این ویژگی، فلزات گرانبها را از دیگر فلزات متمایز می کند.
در حالت خالص پلاتین، طلا و نقره دارای بالاترین مقاومت در برابر تیره شدن و یا زنگ زدگی هستند، نقره هم مقاوم است ولی اگر در برابر گوگرد هوا قرار گیرد می تواند به مرور زمان تیره رنگ شود.

قرن ها پیش مردم متوجه شدند که با ترکیب کردن فلزات می توانند به کارایی بیشتری از آنها برسند، خصوصاً در طلا و جواهر سازی. مثلاً در مورد طلا با ترکیب کردن آن با فلزات دیگر نه تنها استحکام آن را افزایش می دهند بلکه باعث تنوع رنگ و کاهش قیمت آن می شوند چون هر چه طلا خالص موجود بیشتر باشد قیمت آن هم بیشتر خواهد شد.

عیار:
عیار گویای درصد خلوصیت فلز گرانبها و اصلی نسبت به فلزات نیمه گرانبهای دیگر در ترکیب آن است.
برای مثال اگر 75 درصد وزن یک فلز طلا، طلای خالص باشد یعنی عیار آن 750 قسمت از یک هزار قسمت می باشد که در تجارت به آن 750 و یا 18 عیار هم می گویند.
در بعضی از کشور ها مثل آمریکا به عیار طلا Karats گفته می شود که فقط برای طلا به کار می رود یک Karat(عیار) برابر است با 24/1 کل طلای خالص که خلاصه آن به صورت K یا KT نوشته می شود.
برای مثال طلای 18 عیار دارای 18 قسمت طلای خالص از 24 قسمت است که 6 قسمت دیگر دارای فلزات همانند مس می باشد.
باید توجه کرد که Karat را Carat که برای وزن سنگ های قیمتی به کار برده می شود اشتباه گرفته نشود.
در مورد عیار طلا باید این نکته را در نظر گرفت که یک طلای خالص را 100 درصد منظور کرده و به آن KT24 هم می گویند. اگر از KT24 آن KT18 خالص و KT6 دیگر ناخالصی باشد. به حالت دیگر 75 درصد آن خالص و 25 درصد آن ناخالصی بوده و یا KT18 است.
در ترکیب طلا و مس رنگ طلا به قرمزی می رود و با ترکیب آن با نقره رنگ آن به سبز کم رنگ تبدیل می شود و نیکل و پالادیوم آنرا سفید می کنند. در این صورت مشتری حق انتخاب بیشتری خواهد داشت و دیگر طلا برای آن ها تصور رنگ زرد آن نیست.
در حال حاضر حتی فلز طلا به رنگ های آبی، سبز، قهوه ای، بنفش وجود دارد.

پلاتین:
فلز پلاتین نسبت به فلز طلا به تازگی کشف شده است. از میان فلزات مقاومت ترین فلز پلاتین است که یکی از مزایای آن نقطه ذوب بالای آن می باشد که حدود 1773 درجه می باشد.
در گروه فلز پلاتین فلزاتی مثل Iridium،Osmium،Palladium،Rhodium و Ruthenium وجود دارد. امروزه تولید کنندگان پلاتین خالص را با هم گروهی خودش ترکیب می کند که بیشتر با Iridium و Ruthenium می باشد. عیار پلاتین 950 می باشد به عبارتی 950 قسمت از 1000 قسمت که به معنی 950 قسمت پلاتین و 50 قسمت دیگر از فلزات هم گروه خود پلاتین می باشد.

نقره:
نقره خالص دارای درخشانی فراوان ولی خیلی نرم و صدمه پذیر می باشد. مثلاً در کشور امریکا اگر فلزی به نام نقره فروخته شود باید دارای 5/92 درصد نقره خالص باشد و اصولاً ناخالصی نقره که 5/7 درصد دیگر آن را تشکیل می دهد مس است.

طراح : شرکت پرونت