مصر سرزمین رازها

[باستان شناس]

مصر سرزمین رازها


* مصر سرزمين رازها *

سلطنت قديم ، عصر عظمت مصر


حدود سال 3100 قبل از ميلاد ، 600 سال قبل از شروع سلطنت قديم ، يکي از سلاطين مصر عليا به نام " مِنِس " مصر سفلي را فتح و کشور را متحد کرد . با وحدت مصر عليا و سفلي ، منس ، نخستين پادشاه شد که بعدها فرعون ناميده شد . با هدايت منس و فراعنه بعد از او ، تمدن مصر طي شش قرن بعدي به رشدي منظم تر ، موفق تر و مترقي تر دست يافت . کاغذي از ني پاپيروس اختراع شد ، نوعي خط تصويري به نام هيروگليف ابداع شد و ماليات ها وضع شدند و به اين شکل زمينه براي شروع دوره اي تحت عنوان سلطنت قديم مهيا شد . طي سلطنت قديم ، عصر عظمت مصر ، فراعنه فرمانروايان قدرتمند ملت بودند . مذهب ، هنر ، بازرگاني ، معماري ، ادبيات _ حتي زندگي اجتماعي و اقتصادي _ همگي به وسيله فراعنه استوار و گسترده شد تا حکومت مرکزي را تقويت کند .



سلاطين مقتدر


فراعنه مصر فرمانرواياني با قدرت مطلق بودند . کلام انها قانون بود و بي چون و چرا اطاعت مي شد .
فراعنه ملت را نه تنها از نظر سياسي بلکه از نظر روحاني و مذهبي نيز کنترل مي کردند .
اگر چه معلوم نيست که چطور مردم بدين باور رسيدند که فرعون ها را خدا بنامند ، انچه معلوم است اين است که در سلطنت قديم فراعنه را پسر رع ، خداوند خورشيد ، مي دانستند .

هنگام نزديک شدن به فرعون ، اتباع وي به نشانه احتام تعظيم مي کردند و پيشاني بر زمين مي نهادند .

در يکي از منابع مصر باستان قدرت و خرد فراعنه به اين صورت توصيف شده است :


" چيست که تو نداني ؟ کيست که از تو خردمند تر است ؟ کجاست که تو نديده باشي ؟ ... اگر تو به اب بگويي " بر فراز کوه ها بالا برو " نهر مطابق فرمان تو جريان مي يابد ، براي تو ابديت تقدير شده است . همه چيز مطابق خواست تو انجام مي شود و هر انچه تو بگويي ، مطاع است "



فرعون هم به عنوان سلطان و هم به عنوان پسر خداوند رع مرکز زندگي مصري بود . فرعون و خانواده اش در راس هرم اجتماعي مصر قرار داشتند ، پس از انها کاهنان ، ماموران بلند مرتبه و اشراف قرار داشتند .


کاتبان ، کليه هنرمندان متبحر و ماموران و خانواده هايشان جزء طبقه بعدي را تشکيل مي دادند . بزرگ ترين طبقه ، که پائين ترين قسمت هرم اجتماعي بود ، شامل رعاياي کشاورز و کارگران عادي بود .


فرعون به مثابه صاحب قدرت سياسي مقتدر و وحدت بخش عمل مي کرد ، به نظر مي رسيد که شکوه و عظمت مصر مستقيما به نفوذ فرعون وابسته است ، کسي که با شفاعت نزد ساير خدايان برکت را به مصر مي اورد .

با اينکه بعضي از اشراف مصر املاک اختصاصي داشتند ، اما بيشتر زمين ها به فرعون تعلق داشت که ان را به واسطه ارث يا فتح سرزمين ها به دست اورده بود . فرعون قطعه هايي از زمين را به بعضي از اشراف مورد علاقه اش _ اعقاب پادشاهان قبلي و اشراف ملاّکي که قبلا زمين دار بودند _ هديه مي کرد تا انها را اداره کنند.

به علاوه فرعون مالک تمام محصولات سرزمين بود . چون مصري ها نظام پولي نداشتند ، ماليات ها به صورت گندم ، جو روغن زيتون ، ابجو ، شراب و ميوه جمع اوري مي شد . سپس فرعون از اين در امدها براي پرداخت حقوق به کارمندان سلطنتي ، صنعتگران ، کاهنان و ساير کارگران استفاده مي کرد .

تمام کارها روي زمين را رعايا انجام مي دادند که توده جمعيت بوند . اگرچه نمي توان رعايا را دقيقا برده ناميد ، اما رعاياي مصر باستان مشابه سرف ها در اروپاي قرون وسطي بودند ، چرا که به زمين وابسته بودند .


اگر به هر دليلي ارباب زمين عوض مي شد ، ان ها نيز به همراه زمين تحت فرمان ارباب جديد قرار مي گرفتند .


رعايا نيز مثل بندگان بعد از اين که وظايفشان را در زمين هاي ملاکان انجام مي دادند ، اجازه داشتند براي تهيه مايحتاجشان روي قطعات کوچک زمين کشت کنند .


براي حفظ قدرت مطلق در کنار هدايت تجارت روزمره مصر ، فراعنه سلطنت قديم يک نظام متمرکز حکومتي ابداع کردند که در طول تاريخ مصر باستان حفظ شد .


يک دولت مرکزي در " ممفيس " ، شهري نزديک به محل اتصال مصر عليا و مصر سفلي ، تاسيس شد تا فعاليت هاي محلي مناطق مختلف را که بعدها " نومس " ناميده شدند ، هدايت کند .

در ابتدا تمام مناصب عالي را منسوبين فرعون اشغال مي کردند ، اما به تدريج اشخاص عادي نيز به سمت کارمند برجسته حکومتي منسوب مي شدند .


بديهي است که فرعون در راس سلسله مراتب حکومتي قرار داشت . بعد از فرعون ، توانا ترين شخص کسي بود که در سمت وزير قرار داشت که وظايفش شامل نظارت بر بسياري از بخشهاي حکومت مرکزي بود ، بخش هايي که تعدا زيادي کاتب در ان جا کار مي کردند .


وزير از جمع اوري ماليات ها ، کشت در مزارع و نگهداري سيستم ابياري اطمينان حاصل مي کرد .

وزير همچنين مسئول اداره نظام قضايي در سراسر سرزمين بود و گاهي اوقات نقش سرپرستي معماران فرعون را هم ايفا مي کرد .


در سطح محلي ، حدود نومس هاي مصر بر اساس مرزهاي مناطق قبيله اي شکل مي گرفت . 22 حکومت محلي در مصر عليا و 20 حکومت محلي در مصر سفلي وجود داشت . هريک از اين ها در واقع کوچک شده سازمان حکومتي مرکزي بود که بخش هايي را مشابه انچه در حکومت مرکزي وجود داشت ، شامل مي شد .


هر ايالت يک حاکم داشت که فرماندار محلي ناميده مي شد و فرعون منسوبش مي کرد .

اين حاکم به وزير گزارش مي داد و مثل وزير وظايف مختلفي داشت . حاکم که نقش قاضي اصلي را در منطقه ايفا مي کرد بر ابياري ، انبار کردن غلات براي مواقع ضروري و جمع اوري ماليات ناحيه تحت پوشش نظارت مي کرد .


حاکم همچنين از منطقه تحت حکومتش سربازهايي معمولا رعايايي اموزش نديده را در مواقع ضروري براي جنگيدن به سپاه فرعون مي فرستاد ، چرا که مصر ارتش ملي نداشت .



نوشته : meraj marjani برگرفته از کتاب فراعنه مصر Smith،Brenda

[باستان شناس]

ارتباط خدايان مصر باستان با آسمان



اوزیریس خدای دنیای زیرین




روحانيون مصري در تعبير از خدايان خود ، نظام ستارگان را در نظر مي گرفتند و اين خدايان را به اسمان منتسب مي ساختند و از انها چهار نفر عاليجناب تر از همه به شمار مير فتند و مرکز روحانيت و پرستش انان هر کدام در يکي از چهار شهر بزرگ مصر باستان قرار داشت .



يک _ هرموپوليس ( Hermopolis) دو _ هليو پوليس سوم _ ممفيس ( Memphis) چهارم _ بازيريس ( Busires) .




هر يک از خدايان معبد خود را دارا بودند .


روحانيون در هر معبد خلقت و افرينش جهان را به يکي از چهار خداوند منتسب مي دانستند و اين چهار خداوند يکي نات Nut . دوم رع Re . سوم پتاح Ptah . چهارم اوزيريس Osiris مي باشد .


بعضي از روحانيون معتقد بودند که خدايان مصر از دهان دمورک و يا از صداي وي به وجود امده اند و حتي بعضي از انان معتقد بودند که انسان همراه جانداران ديگر از خشت خامي که از گِل رود نيل ساخته شده پديد امده اند .



مصريان مانند همه اقوام و ملل عهد قديم معتقد بودند که افرينش هر چيز با مداخله يکي از خدايان انجام گرفته است و در هر چيز نفوذ يک موجود فوق طبيعي ضرورت داشته است و بر اثر اين عقايد تعداد خداياني که در سرزمين رود نيل پرستيده مي شدند از حد شمار بيرون بود و از مقبره " تاتموس سوم " صورت ريزي از خدايان بدست امده و در ان تعداد اين خدايان به 740 عدد رسيده است و نام و نشان اکثر انان معلوم و روشن شد است و بعضي از اين خدايان معبد مخصوص داشتند و در افسانه شناسي مصر باستان موقعيت برجسته يافته اند و بايد توضيح داد مهم تر از همه انها خداياني است که در شهر هليوپوليس گرد امده بودند و هر کدام در جرگه ستارگان اسمان قرار داشتند و پرستيده مي شدند و از اين خدايان پادشاه مصر بنام فرعون يک خداوند واقعي بشمار ميرفت .



خداي خدايان " رع " Re



خداي خورشيد در مصر باستان نامهاي متعدد داشته و از اين نامها تعابير متعدد به عمل مي ايد . خورشيد در شکل قرص درخشنده بنام " اتن " ناميده شده و وقتي از پشت کوه نمايان مي گشت و طلوع مي نمود و يا غروب مي کرد بنامهاي " خپري " و " رع " يا " اتوم " موسوم مي شد . اين خورشيد گاهي در هيکل "هورس" ( خداي اسمان ) نمود مي کرد ( نشان داده مي شد ) و در اين هيکل نام وي با الفاظ رع توام مي گشت و در همه سرزمين مصر بنام " رع هرخت " شناخته مي شد .

اين خداوند همه روزه هنگام بامداد از الهه اسمان متولد مي شد .


گاهي خورشيد بشکل شاهين پر و بال گشاده اي بود که در فضاي بيکران پرواز مي کرد و يا مانند چشم راست يک پرنده بزرگ اندامي در اسمان جلوه گر مي شد .



ماه در نوبت خود بناماي متعدد از قبيل آه و تات و خونس و گاهي بنام پسر نات موسوم مي گشت و گاهي به شکل حيوان تنومند با سر يک سگ يا لک لک نمايان ميشد و گاهي بمنزله چشم چپ يک شاهين پرنده اسماني جلوه مي نمود و خورشيد بمنزله چشم راست بود .







پرستش اتن در دوره فرعون اخناتن



نوشته meraj marjani برگرفته از کتاب افسانه هاي ديني مصر باستان نوشته : دکتر موسي جوان