مقدمه ای بر سی شارپ c#

[آبجی]

در طی سلسله مقالاتی می خواهیم با C# بیشتر آشنا شویم. فرض این مقالات بر این است که آشنایی مختصری با زبان های برنامه نویسی دارید ، هر چند کار ما تقریباً از صفر شروع می شود و هدف آن سادگی هر چه بیشتر است.
C# از دو زبان C++ و Java متولد شده است! حاوی بسیاری از جنبه های C++ می باشد اما ویژگی های شیء گرایی خودش را از جاوا به ارث برده است.
C# اگرچه از C++ گرفته شده است اما یک زبان “خالص” شیء گرا (Object oriented) می باشد. هر دو زبان یاد شده جزو زبان های هیبرید محسوب می شوند اما طراحان C# این مورد را به اندازه ی C++ مهم تلقی نکرده اند. یک زبان هیبرید اجازه ی برنامه نویسی با شیوه های مختلف را میسر می کند. دلیل این که C++ هیبرید است ، این است که قرار بوده تا با زبان C سازگار باشد و همین امر سبب گردیده تا بعضی از جنبه های C++ بسیار پیچیده شوند.
زبان سی شارپ فرض اش بر این است که شما می خواهید تنها برنامه نویسی شیء گرا انجام دهید و همانند C++ مخلوطی از برنامه نویسی رویه ایی (Procedural) و شیء گرا را نمی خواهید به پایان برسانید. بنابراین باید طرز فکر خودتان را با دنیای شیء گرایی تطبیق دهید. در ادامه خواهید دید که در سی شارپ هر چیزی شیء است حتی یک برنامه ی سی شارپ.
برنامه ی اول :
Visual studio.net را اجرا کنید و سپس در صفحه ی ظاهر شده New Project را برگزینید. حالا از گزینه ی Visual C# projects قسمت Console applications را انتخاب نمایید. نامی دلخواه همانند ex01 را وارد نموده و سپس Ok نمایید. کد زیر به صورت خودکار برای شما تولید خواهد شد:

 using                                                      System; namespace ex01
{
///
/// Summary description for Class1.
///
class Class1
{
///
///              The main entry point for the application.
///
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
//
// TODO: Add code to start application here
//
}
}
}

اگر یک سری از مفاهیم آن را متوجه نمی شوید اصلا مهم نیست! در مقالات آتی تمام این موارد مفصل توضیح داده خواهند شد.
متد استاندارد Main در این جا قسمتی است که عملیات اصلی برنامه در حالت Console ( شبیه به برنامه های تحت داس اما ۳۲ بیتی ) در آن انجام می شود.
بدون متد Main برنامه های سی شارپ قادر به اجرا نخواهند بود. نوع آن در این جا void تعریف شده است یعنی این متد خروجی ندارد. حتی اگر برنامه های استاندارد ویندوز را هم بخواهید با C# بنویسید بازهم متد Main حضور خواهد داشت ، هر چند به صورت خودکار ویژوال استودیو آن را تولید می کند.
طریقه ی نوشتن توضیحات (Comments) در سی شارپ همانند C++ می باشد یعنی :
/* any comments */


ویا
// any comments
و تنها برنامه نویس برای نوشتن توضیحاتی در مورد کدهای خود از آن ها استفاده می کند و در خروجی برنامه ظاهر نمی شوند.
فعلا برای پایان قسمت اول از شیء Console و متد WriteLine آن برای نمایش یک جمله ی ساده استفاده می کنیم. راجع به متدها ، متغیرها و غیره در آینده بیشتر صحبت می کنیم.
در آخر برنامه ی ما چیزی شبیه به عبارت زیر می باشد:

using System; namespace ex01
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
Console.WriteLine(”Hello C#!”);
}
}
}

دکمه ی F5 را فشار دهید تا برنامه اجرا شود.
تعریف متغیرها در سی شارپ:
سی شارپ عناصری را که به کار می گیرد همانند اعداد و کاراکترها ، به صورت نوع ها (Types) طبقه بندی می کند. این انواع شامل موارد زیر می شوند :
نوع های پایه ایی از پیش تعریف شده مانند اعداد و غیره.
نوع های تعریف شده توسط کاربر که شامل STRUCT ها و ENUM ها می شوند.
نحوه ی تعریف متغیرها از نوع های پایه ایی از پیش تعریف شده :
همان طور که می دانید از متغیرها برای نگه داری اطلاعات استفاده می شود. در سی شارپ ابتدا نوع متغیر و سپس نام متغیر و در آخر یک سمی کولون بکار برده می شود. برای مثال :
int a;
که در این جا متغیر a بعنوان یک متغیر حاوی اعداد صحیح تعریف شده است.
نکته ی مهمی که در اینجا حائز اهمیت است ، مقدار دهی اولیه ی متغیرها می باشد. در غیر این صورت کامپایلر سی شارپ برنامه را بایک خطا متوقف می کند. دلیل این امر هم این است که از استفاده از متغیرهای بدون مقدار در طول برنامه جلوگیری شود تا میزان خطاهای در حین اجرا کاهش یابد.
نوع های داده ای پایه ی زیر در در سی شارپ به صورت پیش فرض مهیا هستند:
object : نوعی است نامحدود که می تواند تمام انواع دیگر را نیز شامل شود. مثال :
object = null;
string : رشته ؛ در این جا یک رشته توالی کاراکترهای یونیکد می باشد. مثال :
string s= “hello”;
sbyte : نوع داده ایی صحیح ۸ بیتی علامت دار.
byte : نوع داده ایی صحیح ۸ بیتی بدون علامت. مثال :
sbyte val = 12;
short : نوع داده ایی صحیح ۱۶ بیتی علامت دار.
ushort : نوع داده ایی صحیح ۱۶ بیتی بدون علامت. مثال :
short val = 12;


int : نوع داده ایی صحیح ۳۲ بیتی علامت دار.
unit : نوع داده ایی صحیح ۳۲ بیتی بدون علامت. مثال :
int val = 12;
long : نوع داده ایی صحیح ۶۴ بیتی علامت دار.
ulong : نوع داده ایی صحیح ۶۴ بیتی بدون علامت. مثال :
Long val1 = 12; long val2 = 34L;
کلا در این جا u به معنای unsigned است.
float : نوع اعشاری با single precision .
double : نوع اعشاری با double precision . مثال :
float val = 1.23f;
bool : نوع داده ایی Boolean که می تواند true و یا false باشد. مثال :
Bool val = true;
char : کاراکتر، دراین جا char یک کاراکتر یونیکد است.
char val = ‘h’;
به نحوه ی تعریف کاراکتر ها و هم چنین رشته ها در سی شارپ دقت کنید.
decimal : نوع داده ایی دسیمال با ۲۸ رقم معنی دار.
decimal val = 1.23M;
یک نکته :
- بهتر است هنگام تعریف یک متغیر ، نامی با مسما برای آن انتخاب شود تا در هنگام کار خواندن کد ساده تر گردد. همچنین رسم شده است که نوع متغیر را به صورت خلاصه به نام متغیر اضافه می کنند. برای مثال به جای FirstName بهتر است بنویسیم strFirstName . به این نوع نگارش Hungarian notation می گویند.
- تمام نوع های پیش فرض تعریف شده در سی شارپ شیء هستند. در آینده بیشتر در این مورد صحبت خواهیم کرد.
مثال این قسمت :
یک برنامه ی console جدید در را VS.NET باز کنید. نام آن را در ابتدا ex02 انتخاب نمایید. در این جا می خواهیم دو متغیر رشته ایی و صحیح را تعریف و سپس در خروجی نمایش دهیم.
کد نهایی به صورت زیر می باشد:

using System; namespace ex02
{
///
/// Summary description for Class1.
///
class Class1
{
///
///              The main entry point for the application.
///
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
int intVar1 = 0;
 int intVar2;
intVar2=1;
 int intV3=15 , intV4 = 12;
 string strText1 = “abcd”;
 Console.WriteLine(
“The value for variables are : \n intVar1=”+intVar1 +
“\n intVar2=”+ intVar2 +
“\n intV3=” + intV3 +
“\n intV4=” + intV4 +
“\n strText1=” + strText1);
 Console.WriteLine(”\n\n Press any key to terminate”);
Console.ReadLine(); // pause screen!
 }
}
}

نکاتی در مورد کد فوق:
- بک اسلش ، در زبان های مشتق شده از سی به معنای new line می باشد.
- در کد فوق نحوه ی تعریف چند متغیر در یک خط و حالت های مقدار دهی مختلف را ملاحظه می کنید.
- از متد ReadLine برای نگه داشتن خروجی و مشاهده ی آن در این جا استفاده کردیم.
- عادت کنید به صورت دندانه دار کد بنویسید. این کار خوانایی کد را صد برابر می کند. در این جا کدهای داخل متد main ، کاملا چند دندانه از آکولادهای باز و بسته کردن آن جلو تر هستند.
- در کد بالا در متد WriteLine اعداد و رشته ها با هم جمع شده اند! این مورد به دلیل وجود overload های زیاد این تابع و … میسر گشته است. اصلا به آن دل نبندید! چون در آینده کامپایلر سی شارپ اگر چنین اعمالی را در جاهای دیگری مرتکب شوید به شدت با شما برخورد خواهد کرد!! برای جمع کردن اعداد با رشته ها حتما باید عدد به رشته تبدیل گردد

[آبجی]

آشنایی با فضاهای نام (NameSpaces) :
فضاهای نام روشی برای مدیریت کد نویسی هستند. برای مثال آن ها ایجاد شده اند تا تداخلی بین نام های توابع در برنامه شما رخ ندهد. این مساله در پروژه های بزرگ خود را نشان می دهد و ممکن است دو آیتم در یک پروژه نام های یکسانی را پیدا کنند. بدین وسیله این شانس تصادم و تداخل کاهش پیدا می کند. برای ایجاد یک فضای نام به صورت زیر عمل می شود:

namespace anyName
{
…….. Class anyClassName
{
……….
}
 …….
 }

یکی از فضاهای نام پایه ای در دات نت فریم ورک ، فضای نام System می باشد. برای استفاده از آن می توان از کد زیر کمک گرفت :
using System;
تمام فضاهای نام به صورت پیش فرض public می باشند و در خارج از کد شما قابل دسترسی هستند. روش استفاده از آن ها به صورت زیر است:
ProjectName.NameSpace.ClassName.MemberName
نکته :
اگر دقت کرده باشید هنگامی که کرسر ماوس را روی هر آیتمی در منوی autocomplete نگه می دارید و یا آن را انتخاب می کنید یک راهنمای کوچک نمایش داده می شود که در حقیقت کامنت مربوط به آن تابع می باشد. روش نوشتن چنین کامنت حرفه ای که در منوهای ویژوال استودیو ظاهر شود به صورت زیر است که بهتر است (!) قبل از هر تابع یا خاصیت یا کلاس و …. نوشته شود
///
///
///
///


کلاس ها :
چون سی شارپ تمام سر و کارش با کلاس ها است بنابراین باید در مورد نحوه ی تعریف و استفاده از آن ها تسلط کافی داشته باشیم.
یک پروژه ی جدید console در VS.NET باز کنید و نام آن را در ابتدا ex03 وارد نمایید.
بعد از باز شدن پروژه ، از منوی Project گزینه ی Add class را انتخاب کنید تا کلاسی جدید به نام clsDate.cs را اضافه نماییم. ساختار فایل ایجاد شده توسط VS.NET به صورت زیر است :

using System; namespace ex03
{
///
/// Summary description for clsDate.
///
public class clsDate
{
public clsDate()
{
//
// TODO: Add constructor logic here (chashm!)
//
}
}
}

تابع یا متد clsDate که در این جا به صورت پیش فرض ایجاد شده است اصطلاحاً سازنده (constructor) نام دارد. این تابع هر بار که یک شیء جدید از کلاس می سازیم به صورت خودکار اجرا می شود.
از این کلاس می خواهیم برای نمایش تاریخ/ ساعت و غیره استفاده کنیم.
برای مثال می خواهیم تاریخ جاری سیستم را به صورت یک خاصیت از این کلاس دریافت کنیم. برای این منظور کد زیر را به برنامه اضافه می نماییم:

public string                                                      currentSystemDate
{
get
{
return System.DateTime.Today.ToString() ;
}
}

توضیح کد فوق :
خاصیتی را که می خواهیم از برنامه دریافت کنیم با کلمه ی کلیدی get معرفی می نماییم. هر چیزی که این قسمت برگرداند خروجی currentSystemDate خواهد بود. این دستور زبان که در بالا معرفی شد استاندارد است و در همه جا به یک صورت تعریف و به کار برده می شود. پس شکل آن را به خاطر بسپارید.
از کلمه ی کلیدی return برای برگرداندن یک خروجی از خاصیت و یا تابع استفاده می شود.
برای استفاده از این خاصیت جدید ، در فایل Class1.cs که متد main برنامه ی ما در آن جا قرار دارد به صورت زیر عمل می کنیم :
clsDate m_var = new clsDate(); // initialize variable
Console.WriteLine ( m_var.currentSystemDate );
Console.ReadLine();//pause!
توضیح کد فوق :
برای استفاده از یک کلاس باید یک متغیر از آن را تعریف کنیم. در هر زبانی یک سری نوع های استاندارد مانند int و string و غیره وجود دارند. کلاس هم در حقیقت یک نوع داده ی بسیار بسیار قدرتمند به شمار می آید. برای تعریف یک متغیر از نوع جدید روش کار مانند سابق است. برای مثال زمانی که یک متغیر عدد صحیح را تعریف می کنید به صورت زیر عمل می شود :
int i=0;


رای تعریف یک متغیر از نوع داده ای که خودمان تعریف کرده ایم نیز باید به همین صورت عمل شود.
clsDate m_var = new clsDate();
از کلمه ی کلیدی new اینجا به صورت استاندارد برای مقدار دهی اولیه به این متغیر جدید استفاده می نماییم.
سپس به روش دستیابی به این خاصیتی که به کلاس اضافه کرده ایم می رسیم.
m_var.currentSystemDate


کلا چه یک خاصیت و یا یک متد را به کلاس اضافه نماییم برای دستیابی به آن از عملگر نقطه پس از ذکر نام متغیر تعریف شده از نوع کلاس خود ، استفاده می نماییم. برای استفاده از خاصیت ها نیازی به آوردن () بعد از ذکر نام خاصیت نمی باشد.
عموما از خاصیت ها برای برگرداندن و یا تنظیم یک مقدار ساده استفاده می شود و در آن ها عملیات پیچیده ای مد نظر نمی باشد.
توضیحی در مورد ; () System.DateTime.Today.ToString
استفاده از خواص :
شما به ویژگی های یک شیء با استفاده از خواص آن می توانید دسترسی پیدا کنید. یک property عضوی است که امکان دسترسی به ویژگی شیء یا کلاس را فراهم می کند. برای مثال طول یک رشته (string) ، سایز یک فونت ، عنوان یک فرم و نام یک مصرف کننده ، خاصیت هستند .
بسیاری از اشیاء ذاتی دات نت فریم ورک ، خواص مفید زیادی را به همراه دارند. برای مثال شیء DateTime را در نظر بگیرید. با استفاده از خاصیت Today آن می توان تاریخ جاری سیستم را بدست آورد. برای استفاده از یک خاصیت لازم است تا کلاس تعریف کننده شیء در برنامه مهیا باشد. منظور همان استفاده از فضای نام مربوطه می باشد. پس از وارد کردن فضای نام کلاس مورد نظر می توانید از شیء و خواص آن استفاده کنید. دو راه وجود دارد یا به صورت کامل تمام موارد باید ذکر شوند مانند System.DateTime.Now; و یا با وارد کردن فضای نام System کوتاه سازی صورت می گیرد.
برای استفاده از هر متد و یا شیء ایی در سی شارپ باید این شیء قابل دسترسی باشد. برای مثال شیء Console که از آن برای چاپ کردن خروجی بر روی صفحه ی نمایش استفاده می کنیم در فضای نام System واقع شده است. یا باید در ابتدای برنامه ذکر کرد using System ; و سپس خیلی راحت از این شیء استفاده کرد و یا می توان این کار را انجام نداد و نوشت : System.Console و الی آخر. با ذکر فضای نام در ابتدا با استفاده از using می توان خلاصه نویسی کرد.
نتیجه ی نهایی مثال این فصل :
محتویات فایل Class1.cs :

using System; namespace ex03
{
///
/// Summary description for Class1.
///
class Class1
{
///
///              The main entry point for the application.
///
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
clsDate m_var = new clsDate(); // initialize variable
Console.WriteLine ( m_var.currentSystemDate );
 Console.ReadLine();//pause!
}
}
}
 
 محتویات فایل clsDate.cs که به برنامه اضافه کردیم:
  using System; namespace ex03
{
///
/// Summary description for clsDate.
///
public class clsDate
{
public clsDate()
{
//
// TODO: Add constructor logic here
//
}
 public string currentSystemDate
{
get
{
return System.DateTime.Today.ToString() ;
}
}
 }
}

[آبجی]

در بسیاری از موارد هنگام برنامه نویسی لازم است تا از عبارات شرطی استفاده کنیم. برای انجام این کار دو روش عمده وجود دارد. استفاده از if و یا switch . از if بیشتر برای مقایسه هایی تکی و کوچک استفاده می شود و حاصل مقایسه ی آن یا true است و یا false . از عبارت switch هنگامی استفاده می شود که مقایسه های متعددی باید در مورد یک مقدار صورت گیرد.
هر دو عبارت if و switch توسط عبارت هایی Boolean کنترل می شوند ( true و یا false ) . در هنگام استفاده از if اگر عبارت Boolean حاصل اش true باشد اولین قسمت شرط اجرا می شود و سپس برنامه از انتهای if ادامه پیدا می کند. اگر حاصل عبارت Boolean مساوی false باشد کنترل برنامه به قسمت else منتقل می شود.
مثال :
یک پروژه ی جدید console باز کنید و نام آن را ex04 بگذارید. سپس کد زیر را در آن وارد و جرا کنید :
using System; namespace ex04
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
Console.WriteLine(”Enter 1 character to be evaluated”);
char cUserInput = (char) Console.Read();
if ( char.IsDigit( cUserInput ) )
Console.WriteLine(”The char is a number!”);
else
Console.WriteLine(”The char is not a number!”);
}
}
}

نکاتی در مورد کد فوق :
۱- سی شارپ به کوچکی و بزرگی حروف حساس است . برای مثال cUserInput با cUserinput فرق می کند.
۲- حتما باید بعد از if پرانتزها ذکر گردد.
۳- حتما باید داخل if یک عبارت Boolean ذکر شود مانند if(x>5) .
4- در سی شارپ مقایسه ی تساوی دو عبارت با == و انتساب با = انجام می شود. ( موارد ۱ و ۴ مواردی هستند که اغلب تازه کاران با آن مشکل دارند! ) برای مثال if(i==3) صحیح است اما if(i=3) در سی شارپ معنایی ندارد.
۵- اگر بعد از if یک خط کد قرار گیرد نیازی به آوردن آکولاد ها نیست. هنگامی نیاز به آکولادها می باشد که بیش از یک خط باید بعد از if قرار گیرد.
۶- در سی شارپ همانند اسلاف خودش برای تبدیل نوع های داده ایی می توان به صورت زیر نیز عمل کرد : (char) Console.Read() ; یعنی دریافتی Read به char تبدیل می شود .در این مورد باز هم صحبت خواهد شد.
۷- همان طور که ذکر شد در سی شارپ همه چیز شیء است حتی نوع های پایه ایی مانند char . با استفاده از متد IsDigit آن می توان چک کرد که آیا ورودی آن عدد است یا خیر؟ ( در مورد متدها صحبت خواهد شد )
استفاده از switch :
بهتر است این مورد را با یک مثال دنبال کنیم.
پروژه ی سی شارپ جدیدی به نام ex05 در حالت console در VS.NET باز کنید. دراین جا می خواهیم یک کلاس جدید تعریف کرده و توسط خاصیتی که در آن ایجاد می کنیم متوجه شویم روز جاری مطابق سیستم چه روزی است .
یک کلاس جدید از منوی پروژه ،‌با استفاده از گزینه ی Add class به برنامه اضافه کنید و نام آن را در ابتدا clsDate بگذارید.
using System; namespace ex05
{
///
/// Summary description for clsDate.
///
public class clsDate
{
public clsDate()
{
//
// TODO: Add constructor logic here
//
}
public string systemDayOfWeek
{
get
{
string res=”";
switch( System.DateTime.Now.DayOfWeek.ToString())
{
case “Saturday” :
res = “شنبه”;
break;
case “Sunday” :
res = “یک شنبه” ;
break;
case “Monday”:
res = “دوشنبه”;
break;
case “Tuesday”:
res = “سه شنبه”;
break;
case “Wednesday”:
res = “چهار شنبه”;
break;
case “Thursday”:
res = “پنج شنبه”;
break;
case “Friday”:
res = “جمعه” ;
break;
}
return res ;
}
}
}
}

هنگام ذخیره کردن این کد ویژوال استودیو به شما اخطار می دهد که کد دارای حروف یونیکد است. از منوی فایل گزینه ی advanced save options را انتخاب کنید. در این جا می توان نوع ذخیره سازی را یونیکد انتخاب کرد.
برای استفاده از کلاس فوق مانند مطالبی که در قسمت قبل گفته شد عمل می کنیم :
using System; namespace ex05
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
clsDate m_var = new clsDate();
Console.WriteLine( m_var.systemDayOfWeek );
Console.ReadLine();
}
}
}

هر چند حالت console یونیکد را پشتیبانی نمی کند ولی اصل برنامه برای ما مهم است و در آینده بیشتر از آن استفاده خواهیم کرد.
همان طور که ملاحظه کردید اگر از switch استفاده نمی شد باید از ۷ عدد if ‌استفاده می گردید که اصلا ظاهر حرفه ای و شکیلی نداشت!
با استفاده از عبارت زیر کار مقایسه شروع می شود. روز سیستم در یافت شده و وارد بدنه ی switch می گردد. سپس توسط case ها چک می شود تا تساوی آن با عبارت بعد از case به اثبات برسد.
switch( System.DateTime.Now.DayOfWeek.ToString())
اگر هر کدام از عبارات بعد از case صحیح بودند کار پس از آن که در این جا انتساب است انجام شده و سپس توسط break کنترل برنامه از switch خارج می شود و ادامه ی کار دنبال می گردد.
اگر هیچ کدام از case ها صحیح نبودند می توان از گزینه ی default هم در صورت نیاز استفاده کرد. این حالت در یک چنین مواقعی اجرا می گردد.

[آبجی]

آرایه ها در سی شارپ :
هنگامی آرایه ها ایجاد می شوند که بخواهیم با مجموعه ای از اطلاعات هم جنس کار کنیم. برای نمونه از یک آرایه برای ذخیره تعدادی کاراکتر می خواهیم استفاده نماییم. آرایه ها هم یک نوع متغیر هستند پس باید تعریف و مقدار دهی اولیه شوند ، نوع و تعداد اعضای آن ها نیز باید معین گردد.
فرض کنید ۱۰ داده ی هم جنس داریم ( برای مثال رشته (string) ) و می خواهیم آن ها را ذخیره کنیم. یا می توان ۱۰ متغیر مختلف را تعریف کرد و سپس تک تک آن ها را مقدار دهی نمود و یا یک آرایه تعریف نمود و سپس در خانه های مختلف آن این ده عضو را چید. این مطلب زمانی حائز اهمیت می شود که داده های هم جنس و به نوعی مرتبط ما تعداد زیادی داشته باشند.
برای تعریف آرایه چندین راه مختلف وجود دارد :
برای تعریف آرایه ابتدا نوع آن را مشخص می کنید سپس [] را باید جلوی تعریف نوع بگذارید این دستور زبان است و چون چرا ندارد! در زبان سی کمی متفاوت بود. این کروشه ها بعد از نام متغیر می آمدند. و سپس در این جا نام یک متغیر را که بعدا به آن ارجا می دهیم خواهید گذاشت. برای مثال

int[] table; // not int table[];


حد پایین آرایه صفر بوده برای مثال اگر آرایه chrData[] ده عضو داشته باشد، اولین عضو آن chrData[0] و آخرین عضو آن chrData[9] است.
مطلب دیگری که در مورد آرایه ها خیلی مهم است اندازه ی آن است. یعنی یک آرایه حاوی چند خانه ی خالی است که ما اجازه داریم آن را پر کنیم. مثال :


int[] numbers; // declare numbers as an int array of any size
numbers = new int[10]; // numbers is a 10-element array
numbers = new int[20]; // now it’s a 20-element array


1- تعریف آرایه ای از رشته ها و مقدار دهی اولیه آن.

String[] strData = new string[2];


2- تعریف و مقدار دهی اولیه

string [] strData = { “1234″,”abcd” };


که آرایه ای از نوع رشته ای به طول ۲ عضو با مقدار دهی اولیه ایجاد شده است. در این حالت نیازی به تعیین طول آن نمی باشد.
۳- روشی دیگر برای مقدار دهی اولیه

strData[0] = “1234″;
strData[1] = “abcd”;


مثال : یک پروژه ی جدید Console سی شارپ را باز کنید و نام آن را در ابتدا ex06 بگذارید. در این مثال می خواهیم نحوه ی کار با آرایه ها را مرور کنیم :

using System; namespace ex06
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
string[] sGoalList = new string[3];
string sReplyStatement = “You have choosen Goal ‘”;
// Store goals in the array
sGoalList[0] = “Hike the Appalachian Trail”;
sGoalList[1] = “Run the marathon”;
sGoalList[2] = “Give $1 million to worthwhile causes”;
// Store response to goals in the array
//(declaring and initializing on same line)
string[] sGoalResponse = {
“If you are staring from GA, you should get ”
+ “started in early spring, so you will “+
“not get caught in snow.”,
“Make sure that you have a good pair of shoes.”,
“Start saving as soon as possible.”};
// Give the user a list of goals to choose from
Console.WriteLine(”GOAL LIST”);
for(int i = 0; i < sGoalList.Length; i++)
{
Console.WriteLine(”Goal ” + i +
” - ” + sGoalList[i]);
}
// Request the user to choose a goal.
Console.WriteLine (”"); // Write an empty line for space
Console.Write(”Please choose the number of the ”
+ “goal that you want to achieve [0,1,2]: “);
Console.ReadLine();
}
}
}



نکاتی در مورد کد فوق :
۱- نحوه ی استفاده از عملگر + را برای اتصال رشته های بلند در کد فوق می توان دید.
۲- در سی شارپ پایان خط سمی کولون می باشد. بنابراین نگرانی در مورد چند خطی شدن یک دستور وجود ندارد.
۳- هنگامی که آرایه ای را با مقادیر درون آکولادها ، مقدار دهی اولیه می کنید لزومی ندارد طول آن آرایه را مشخص کنید ؛ مانند آرایه sGoalResponse در بالا. در غیر این صورت حتما باید طول یک آرایه را که معرف تعداد خانه های خالی آن است ، معرفی کنید مانند آرایه sGoalList

[آبجی]

حلقه ها در سی شارپ :
مقدمه :
اگر نیاز باشد تا قطعه ای از کد بیش از یک بار اجرا شود نیاز به استفاده از حلقه ها می باشد. برای مثال فرض کنید آرایه ای به طول ۱۰۰۰ تعریف کرده اید. اکنون می خواهید آن را با هزار عدد متوالی پرکنید. بدیهی است که روش زیر کارآمد نیست! :

int[] intData = new int[1000];
intData[0]=0;
.
.
.
intData[999]=1000;
نوشتن این خطوط متوالی احتمالا با کپی و پیست و اصلاح آن حداقل نیم ساعت طول می کشد! بنابراین نیاز به وسیله ای حس می شود که بتوان به وسیله ی آن امثال این گونه کارها را انجام داد.
تعریف حلقه ها و استفاده از آن ها :
برای تعریف حلقه ها ابزارهای متعددی مانند while, do , for , foreach وجود دارند. استفاده و انتخاب آن ها بستگی به سلیقه ی شما و منطق برنامه دارد. در هر حال یک مساله بدیهی است که همواره بیش از یک راه حل برای یک مساله وجود خواهد داشت.
استفاده از حلقه ی for :
عموما کدنویسی را با کد نویسی می توان آموخت! بنابراین در مورد انواع حلقه ها مثال هایی ارائه خواهد گردید.
یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex07 انتخاب نمایید. سپس کد زیر را درون آن بنویسید :
using System; namespace ex07
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
int[] intData = new int[1000];
for (int i=0 ; i<1000 ; i++ )
intData[i]=i;
for(int i=0 ; i< intData.Length ; i++)
{
int j = intData[i];
Console.WriteLine(”intData[" + i + "]=” + j);
}
Console.ReadLine();
}
}
}

توضیحاتی در مورد کد فوق :
۱- برای تعریف حلقه ی for همان طور که می بینید باید تعداد بار اجرای حلقه ( اینجا از ۰ تا ۹۹۹ است ) و هم چنین نحوه ی رسیدن از ۰ به ۱۰۰۰ را مشخص کرد ( در این جا i++ است یعنی هر بار یک واحد به شمارشگر حلقه اضافه می شود. )
۲- در زبان سی i++ یعنی i=i+1 و i– یعنی i=i-1 و کلا i-=n یعنی i=i-n و به همین ترتیب. برای مثال i*=n یعنی i=i*n و i+=n یعنی i=i+n و …
۳- اگر پس از حلقه ی for یک خط کد داشته باشیم نیازی به آکولاد نیست (مانند قسمت اول کد). ولی اگر تعداد خطوط مربوط به بدنه ی for زیاد بود باید حتما از آکولاد استفاده شود (مانند قسمت دوم کد). (این قاعده ای کلی است در زبان های مشتق شده از زبان سی در مورد هر چیزی!)
۴- فرض کنید در قسمت اول کد بالا بجای ۱۰۰۰ می نوشتید ۱۰۰۱ . سریعا با یک خطای زمان اجرا مواجه می شدید. زیرا می خواستید به عضوی از آرایه دسترسی پیدا کنید که تعریف نشده است. راه مدرن چک کردن این مسائل استفاده از خاصیت Length آرایه است که در قسمت دوم کد در عمل مشاهده می نمایید. همیشه از این روش استفاده کنید.
۵- حلقه ی اول یعنی اینکه کار پر کردن آرایه intData را از صفر تا ۹۹۹ یکی یکی (i++) انجام بده.
استفاده از حلقه ی while :
یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex08 انتخاب نمایید. سپس کد زیر را درون آن بنویسید :
using System; namespace ex08
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
int n = 1;
while (n < 6)
{
Console.WriteLine(”Current value of n is {0}”, n);
n++;
}
Console.ReadLine();
}
}
}

توضیحاتی در مورد کد فوق :
۱- حلقه ی while در بالا کار انجام حلقه را تا هنگامی انجام می دهد که شرط ذکر شده در ابتدای آن صادق و برقرار باشد. یعنی در حلقه ی فوق تا وقتی n<6 است این حلقه ادامه خواهد یافت.
۲- حلقه ی while صفر یا بیشتر بار ممکن است اجرا شود.
۳- در کد فوق از {۰} استفاده گردیده است. متد WriteLine به شما این اجازه را می دهد که n تا آرگومان برای آن تعریف کنید و مقادیر هر کدام را که خواستید در کد نمایش دهید از {x} استفاده کنید. در این مورد مقدار آرگومان x ام نمایش داده می شود.
استفاده از حلقه ی do :
یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex09 انتخاب نمایید. سپس کد زیر را درون آن بنویسید :
using System; namespace ex09
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
int x;
int y = 0;
do
{
x = y++;
Console.WriteLine(x);
}while(y < 5);
Console.ReadLine();
}
}
}

توضیحاتی در مورد کد فوق :
۱- این حلقه به حلقه ی do…while معروف است و هر دو جزء آن باید ذکر گردد.
۲- این حلقه تا زمانی که شرط ذکر شده در قمست while صحیح است ادامه می یابد.
۳- این حلقه در ابتدای کار بدون توجه به قسمت while حداقل یک بار اجرا می شود. (مثال زیر را اجرا نمایید)
int n = 10;
do
{
Console.WriteLine(”Current value of n is {0}”, n);
n++;
} while (n < 6);
استفاده از حلقه ی foreach :
یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex10 انتخاب نمایید. سپس کد زیر را درون آن بنویسید :
using System; namespace ex10
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
int odd = 0, even = 0;
int[] arr = new int [] {0,1,2,5,7,8,11};
foreach (int i in arr)
{
if (i%2 == 0)
even++;
else
odd++;
}
Console.WriteLine(
“Found {0} Odd Numbers, and {1} Even Numbers.”,
odd, even) ;
Console.ReadLine();
}
}
}

توضیحاتی در مورد کد فوق :
۱- از foreach برای حرکت در بین اعضای یک آرایه (مانند مثال بالا) و یا مجموعه ایی از اشیاء استفاده می شود (روشی شکیل ، مدرن و مطمئن! و تقریبا به ارث رسیده از ویژوال بیسیک!!).
۲- در زبان های مشتق شده از C ، عملگر % ، باقیمانده را محاسبه می کند.
۳- در کد فوق با استفاده از حلقه ی foreach تک تک اعضای آرایه در مورد زوج و یا فرد بودند مورد بررسی قرار گرفته اند و تعداد اعضای زوج و فرد در آخر نمایش داده می شود

[آبجی]

دو مورد تکمیلی در مورد حلقه ها در سی شارپ :
۱- هر جایی خواستید به هر دلیلی حلقه را پایان دهید می توانید از دستور break; استفاده کنید. در این حالت به صورت آنی حلقه خاتمه یافته و کدهای ادامه ی برنامه پس از حلقه اجرا می شوند.
۲- نحوه ی استفاده از دستور continue : فرض کنید حلقه ی شما در راند ۱۵ خودش است! حالا در این راند شما می خواهید یک سری از دستورات درون حلقه اجرا نشوند و حلقه به راند بعدی منتقل شده و کارش را ادامه دهد. این جا است که از دستور continue استفاده می شود. بهتر است به یک مثال ساده در این زمینه توجه کنیم.
مثال : یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex11 انتخاب نمایید. سپس کد زیر را درون آن بنویسید :
using System; namespace ex11
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
Console.WriteLine(
“for (int i = 1; i <= 100; i++) -> break at i==5″ );
for (int i = 1; i <= 100; i++)
{
if (i == 5)
break;
Console.WriteLine(i);
}
Console.ReadLine();
Console.WriteLine(
“for (int i = 1; i <= 10; i++) -> continue if i<9″ );
for (int i = 1; i <= 10; i++)
{
if (i < 9)
continue;
Console.WriteLine(i);
}
Console.ReadLine();
}
}
}

موارد تکمیلی مربوط به رد و بدل کردن مقادیر به/از کلاس ها :
در قسمت بعدی می خواهیم خاصیتی را تعریف کنیم که یک مقدار را از کاربر می گیرد و در برنامه می توان توسط قسمت های دیگر از آن استفاده کرد.
ابتدا یک متغیر عمومی باید در سطح کلاس تعریف کرد تا مقدار دریافت شده توسط set را در خود نگاه داری کند (در مورد scope متغیرها ( متغیرهای عمومی و محلی و امثال این ها) در هنگام معرفی توابع بیشتر بحث خواهد شد) . سپس از طریق کلمه ی کلیدی value مقدار دریافت شده به متغیر انتساب می یابد و چون در سطح کلاس عمومی است در تمام کلاس قابل درسترسی است.
مثال : یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex12 انتخاب نمایید. سپس از منوی پروژه یک کلاس جدید به آن اضافه نمایید (به نام clsDate) و کد زیر را درون آن بنویسید :
using System; namespace ex12
{
public class clsDate
{
private int Year;
public clsDate()
{
}
public int setYear
{
set
{
Year = value;
}
}
public bool IsLeapYear
{
get
{
return System.DateTime.IsLeapYear(Year);
}
}
}
}

برای استفاده از آن در متد main برنامه به صورت زیر عمل می کنیم:
using System; namespace ex12
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
clsDate m_var = new clsDate();
m_var.setYear = 1990;
if (m_var.IsLeapYear)
Console.WriteLine(”1990 is a leap year.”);
else
Console.WriteLine(”1990 is not a leap year.”);
Console.ReadLine();
}
}
}

توضیحاتی در مورد کد فوق:
۱- نحوه ی تعریف متغیر از یک کلاس جزو اساسی ترین قسمت های کار با یک کلاس محسوب می شود که در قسمت های پیشین نیز معرفی گردید.
۲- هنگامی که از if استفاده می کنیم لزومی ندارد حتما بنویسیم m_var.IsLeapYear==true . همین که این خاصیت ذکر می شود در وهله ی اول true بودن آن چک خواهد شد.
۳- نحوه ی مقدار دهی به یک خاصیت را هم در کد فوق ملاحظه می نمایید. در هنگام استفاده از خاصیت ها نیازی به آوردن پرانتزها () در مقابل نام آن ها وجود ندارد.
۴- برای مرور ، نحوه ی معرفی خاصیت ها با get نیز بیان گردید. با استفاده از set و get می توان به کلاس ها ، مقادیر متغیرها را پاس کرد و یا مقداری را دریافت نمود.

[آبجی]

تعریف متدها در سی شارپ
در این قسمت به یکی از مهم ترین مباحث برنامه نویسی سی شارپ می رسیم.
متدها در سی شارپ و یا همان توابع در زبان C ، اعضای یک شیء یا کلاس هستند و مجموعه ای از یک سری از کارها را انجام می دهند. فرض کنید در برنامه ی شما ، قسمتی باید یک عملیات ریاضی خاص را انجام دهد و این قسمت از کد که شامل چندین خط نیز می گردد باید بارها و بارها در برنامه صدا زده شود. برای نظم بخشیدن به برنامه ، آن ها را می توان به صورت توابع بسته بندی کرد و بجای نوشتن چندین خط تکراری، فقط نام این بسته ( تابع ) و پارامترهای آن را فراخوانی نمود.
در سی شارپ یک تابع به صورت زیر تعریف می شود :
(نوع و اسامی پارامترها) نام تابع نوع خروجی تابع سطح دسترسی به تابع
}
بدنه ی تابع
{
برای تعریف یک متد یا تابع ابتدا سطح دسترسی به آن مانند public و private سپس نوع خروجی تابع مانند void ( هیچی ) ذکر می گردد که داخل این پرانتزها می توان ورودی های تابع یا بقولی آرگومان های ورودی را معرفی کرد. سپس تابع باید با { شروع و با یک } خاتمه یابد.
برای مثال :
public int myFunc( int x )
{
…….
}


هر تابعی می تواند صفر تا تعداد بی شماری آرگومان ورودی و صفر تا تعداد بی شماری خروجی داشته باشد. به وسیله یک تابع می توان پیچیدگی کار را مخفی کرد و صرفا با صدا زدن نام آن ، یک سری از عملیات را انجام داد. گاهی از اوقات لازم می شود دو یا چند تابع با یک نام داشته باشیم بطوریکه پارامترهای ورودی یا مقادیر خروجی و یا نوع آرگومان های ورودی آن ها با هم متفاوت باشد به این کار overloading می گویند.
بسیاری از کلاس های دات نت فریم ورک متدها و یا توابع مفید حاضر و آماده ای را دارند. برای مثال کلاس DateTime ، متدی به نام ToLongDatastring دارد که تاریخ را به صورت یک رشته طولانی بر می گرداند.
توابع void :
توابعی که با نوع void معرفی می شوند هیچ خروجی ندارند و در زبان ویژوال بیسیک به آْن ها sub و در دلفی به آن ها procedure می گویند.
بازگرداندن یک مقدار از یک تابع :
پس از این که عملیات یک مجموعه از کدها درون تابع به پایان رسید با استفاده از کلمه ی return می توان خروجی تابع را معرفی کرد. لازم به ذکر است ، هرجایی این کلمه ی return ذکر شود کار تابع خاتمه می یابد.
بهتر است موارد فوق را با چند مثال مرور کنیم :
مثال : یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex13 انتخاب نمایید. در این جا می خواهیم تابعی را تعریف کنیم که سه برابر جذر یک عدد را بر می گرداند.
using System; namespace ex13
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
Console.WriteLine( int3SQL(3) );
Console.ReadLine();
}
public static double int3SQL( double intInput )
{
double i=0;
i = Math.Sqrt( intInput );
return i;
}
}
}

توضیحاتی در مورد کد فوق :
۱- از شیء Math در سی شارپ می توان برای انجام یک سری عملیات ریاضی ابتدایی استفاده کرد. در این جا از متد جذر گرفتن آن استفاده شده است.
۲- در تعریف تابع خودمان از کلمه ی کلیدی static استفاده شده است. درون تابع Main نمی توان توابع غیر استاتیک را فراخوانی کرد. فعلاً این نکته را بخاطر را داشته باشید تا در مقالات بعدی بیشتر راجع به آن صحبت شود.
۳- بد نیست تابع تعریف شده را کمی بیشتر آنالیز کنیم :
public static double int3SQL( double intInput )
{
double i=0;
i = Math.Sqrt( intInput );
return i;
}
ابتدا سطح دسترسی به تابع ذکر شده است. پابلیک ، یعنی این تابع خارج از کلاس یک برنامه نیز قابل دسترسی است. سپس از کلمه ی static استفاده گردیده که توضیح مختصری را در مورد آن ملاحظه کردید. در ادامه نوع خروجی تابع که در این جا double می باشد معرفی گردیده است. دقت کنید که حتما باید نوع تعریف شده با مقداری که یک تابع بر می گرداند یکسان باشد و گرنه با یک خطا برنامه متوقف می شود. سپس نام تابع تعریف شده است. داخل پرانتز ها نوع و نام آرگومانی ارائه شده است که در بدنه ی تابع استفاده می گردد. اگر به تعداد بیشتری پارامتر و یا آرگومان نیاز بود می توان آن ها را با , از هم جدا کرد.
پس از این که عملیات تابع خاتمه می یابد با استفاده از return این خروجی را معرفی می نماییم.
برای استفاده از این تابع به سادگی نام تابع و سپس پرانتزها به همراه یک عدد دل خواه را می نویسم که آن را در متد Main برنامه می توان مشاهده کرد.
تعریف توابع در کلاس های دیگر برنامه و نحوه ی استفاده از آن ها :
یکی از زیبایی های برنامه نویسی شیء گرا نظم و ترتیب و بسته بندی کارها می باشد که اصطلاحا در این جا به آن encapsulation می گویند. یعنی ما یک سری از توابع و خواص را درون کپسولی به نام کلاس قرار می دهیم تا به سادگی بارها و بارها از آن استفاده نماییم.
برای این کار به سادگی یک توابع را به صورت معمول درون کلاس تعریف می نماییم و سپس همانند خواص که در مورد آن ها صحبت شد ، از توابع می توان استفاده کرد با این تفاوت که هنگام کار با توابع حتی اگر آن ها هیچ آرگومان و یا پارامتر ورودی هم نداشته باشند ذکر پرانتزها الزامی است.
مثالی دیگر در این زمینه :
مثال : یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex14 انتخاب نمایید. سپس از منوی پروژه یک کلاس جدید را به برنامه اضافه نمایید (نام آن را clsTools بگذارید) .
using System; namespace ex14
{
public class clsTools
{
public clsTools()
{
}
public uint intCalc ( uint a , uint b )
{
uint c = Math.Min (a,b);
double x = Math.Sqrt(c) ;
uint w = Convert.ToUInt32 ( x);
return w;
}
}
}

سپس در متد Main برنامه می توان به صورت زیر از آن استفاده کرد :
using System; namespace ex14
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
clsTools m_var = new clsTools();
Console.WriteLine( m_var.intCalc(4,9));
Console.ReadLine();
}
}
}

توضیحاتی در مورد کد فوق :
۱- تابع intCalc ما دو عدد صحیح مثبت را می گیرد و سپس جذر کوچک ترین دو عدد ورودی را محاسبه می کند.
۲- برای تبدیل نوع های عددی مختلف به هم می توان از شیء Convert استفاده کرد.
۳- بدون استفاده از شیء Convert یک بار برنامه را اجرا کنید و دلیل خطای به وجود آمده را بیان نمایید

[آبجی]

چگونه از یک تابع بیش از یک خروجی دریافت کنیم.
ظاهرا به نظر می رسد که توابع فقط می توانند یک return داشته باشند و بلافاصله پس از فراخوانی return کار تابع پایان یافته است. در سی شارپ دو کلمه ی کلیدی به نام های ref و out اضافه شده اند که این امر را ساده تر می کنند.
استفاده از کلمه ی کلیدی out :
از out در تعریف تابع قبل از معرفی نوع آرگومان ورودی استفاده می کنیم . در این حالت به جای این که به این آرگومان ، آرگومان ورودی بگوییم ، می توان آن را آرگومان خروجی نامید. تا یک مثال را در این زمینه با هم مرور نکنیم این مورد مفهوم نخواهد بود :
مثال : یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex15 انتخاب نمایید. سپس کد زیر را درون آن بنویسید :
using System; namespace ex15
{
class Class1
{
public static int TestOut(out char i)
{
i = ‘b’;
return -1;
}
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
char i; // variable need not be initialized
Console.WriteLine(TestOut(out i));
Console.WriteLine(i);
Console.ReadLine();
}
}
}



توضیحاتی در مورد کد فوق :
۱- در تابع TestOut آرگومان i از با کلمه ی کلیدی out مشخص شده است. یعنی این که درون تابع هر گونه تغییری روی i انجام شود ، خارج از تابع قابل دسترسی است.
۲- توابعی که دارای آرگومان هایی تعریف شده با کلمه ی کلیدی out هستند نیز می توانند از return هم استفاده کنند. همانند مثال فوق.
استفاده از کلمه ی کلیدی ref :
این کلمه ی کلیدی نیز دقیقا همانند out عمل می کند و نحوه ی تعریف و استفاده از آن نیز مشابه است با این تفاوت که آرگومانی که به این نوع توابع فرستاده می شود باید مقدار دهی اولیه شده باشد.
مثال : یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex16 انتخاب نمایید. سپس کد زیر را درون آن بنویسید :
using System; namespace ex16
{
class Class1
{
public static void FillArray(ref int[] arr)
{
// Create the array on demand:
if (arr == null)
arr = new int[10];
// Otherwise fill the array:
arr[0] = 123;
arr[4] = 1024;
}
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
// Initialize the array:
int[] myArray = {1,2,3,4,5};
// Pass the array using ref:
FillArray(ref myArray);
// Display the updated array:
Console.WriteLine(”Array elements are:”);
for (int i = 0; i < myArray.Length; i++)
Console.WriteLine(myArray[i]);
Console.ReadLine();
}
}
}

توضیحاتی در مورد کد فوق :
۱- همان طور که ملاحظه می کنید در این جا هنگام استفاده از تابع FillArray باید آرگومانی را که می خواهیم به آن پاس کنیم مقدار دهی اولیه کنیم.
۲- پس می توان نتیجه گرفت آرگومان هایی که با out تعریف می شوند به صورت خالص خروجی هستند و نیازی به مقدار دهی اولیه هنگام استفاده از آنها وجود ندارد. از ref هنگامی استفاده می کنیم که بخواهیم روی متغیر موجود و مقدار دهی شده ی خارج از تابع ، درون تابع عملیاتی صورت گیرد و سپس همان متغیر دستکاری شده ، عودت داده شود.
تعریف تابعی با تعداد آرگومان های نامعلوم :
گاهی از اوقات نیاز است تا تابعی تعریف کنیم که تعداد آرگومان های آن متغیر باشند .برای این منظور از کلمه ی کلیدی params استفاده می شود.
دو نکته در این جا حائز اهمیت است:
۱- در هر تابعی تنها می توان یک بار از params استفاده کرد.
۲- پس از به کار بردن params دیگر نمی توان هیچ آرگومانی را تعریف کرد.
یکی از مثال هایی که در این زمینه می توان ارائه داد استفاده از آرایه ها به عنوان آرگومان ورودی است. در این حالت یا می توان یک آرایه را به صورت کامل به تابع معرفی کرد و یا تنها نام آن را به تابع پاس کرد. مثال زیر را ملاحظه کنید :
مثال : یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex17 انتخاب نمایید. سپس کد زیر را درون آن بنویسید :
using System; namespace ex17
{
class Class1
{
public static void UseParams(params int[] list)
{
for ( int i = 0 ; i < list.Length ; i++ )
Console.WriteLine(list[i]);
Console.WriteLine();
}
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
UseParams(1, 2, 3);
int[] myarray = new int[3] {10,11,12};
UseParams(myarray);
Console.ReadLine();
}
}
}

توضیحاتی در مورد کد فوق :
۱- در تابع main به دو صورت از تابع UseParams ما استفاده شده است. یا این که خیلی ساده هر تعداد آرگومان را می توان به تابع فرستاد و یا این که در ادامه آرایه ایی رسما تعریف و سپس به تابع فرستاده شود.
۲- نحوه ی تعریف و استفاده از آرایه ها به صورت آرگومان ورودی را نیز می توان در مثال فوق آموخت

[آبجی]

مبحث overloading :
گاهی از اوقات لازم است تا نگارش های مختلفی از یک تابع داشته باشیم. برای مثال تعریف سه تابع با یک نام اما با آرگومان های مختلف. به این نوع توابع و یا متدها اصطلاحا Overloaded Methods می گویند . ( فکر کنم آن را سربارگذاری توابع ترجمه کرده اند! ) برای مثال :
void myMethod(int p1);
void myMethod(int p1, int p2);
void myMethod(int p1, string s1);
مثال : یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex18 انتخاب نمایید. سپس کد زیر را درون آن بنویسید :
using System; namespace ex18
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
writeIT();
writeIT(12);
Console.ReadLine();
}
public static void writeIT()
{
Console.WriteLine(” writeIT() Ver.” );
}
public static void writeIT(int intI)
{
Console.WriteLine(” writeIT(intI) Ver. = ” + intI );
}
}
}

توضیحاتی در مورد کد فوق :
۱- نحوه ی تعریف دو تابع با یک نام را ملاحظه می نمایید. این کار در زبان سی ممنوع است!
۲- کامپایلر به صورت هوشمند بر اساس نوع و تعداد آرگومان های ورودی ، ورژن مناسب را انتخاب و اجرا می کند.
نمونه ی ضعیفی از این بحث در وی بی ۶ به صورت تعریف توابعی با پارامترهای Optional وجود داشت .
مباحث تکمیلی آرایه ها (آرایه های چند بعدی):
آرایه های معمولی (یک بعدی) را می توان یک ردیف با تعدادی خانه خالی آماده ی پر شدن در نظر گرفت. آرایه ی دوبعدی را می توان مانند یک جدول تشکلیل شده از ردیف ها و ستون ها در نظر گرفت و الی آخر…
سی شارپ دو نوع آرایه ی چند بعدی را پشتیبانی می کند : rectangular and jagged
در یک آرایه ی rectangular هر ردیف ، طولش با ردیف بعدی یکی است. آرایه ی jagged در حقیقت آرایه ایی از آرایه ها است ، بنابراین هر کدام از آن ها می تواند طول مختلفی داشته باشد.
تعریف یک آرایه ی دوبعدی به صورت زیر است :
type [,] array-name
مثال : یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex19 انتخاب نمایید. سپس کد زیر را درون آن بنویسید :
using System; namespace ex19
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
const int rows = 4;
const int columns = 3;
// declare a 4×3 integer array
int[,] rectangularArray = new int[rows, columns];
// populate the array
for (int i = 0;i < rows;i++)
{
for (int j = 0;j
{
rectangularArray[i,j] = i+j;
}
}
// report the contents of the array
for (int i = 0;i < rows;i++)
{
for (int j = 0;j {
Console.WriteLine(”rectangularArray[{0},{1}] = {2}”,
i,j,rectangularArray[i,j]);
}
} Console.ReadLine();
}
}
}



توضیحاتی در مورد کد فوق :
۱- نحوه ی تعریف ، مقدار دهی اولیه و استفاده از آرایه های دو بعدی را در مثال فوق ملاحظه می نمایید.
۲- در یک آرایه ی دوبعدی محل قرار گیری ردیف ها و ستون ها برای مثال به صورت زیر است :
new int[rows, columns]-
استفاده از آرایه های چند بعدی :
مثال : یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex20 انتخاب نمایید. سپس کد زیر را درون آن بنویسید :
using System; namespace ex20
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
const int rows = 4;
const int columns = 3;
// imply a 4×3 array
int[,] rectangularArray =
{
{0,1,2},
{3,4,5},
{6,7,8},
{9,10,11}
};
for (int i = 0;i < rows;i++)
{
for (int j = 0;j
{
Console.WriteLine(”rectangularArray[{0},{1}] = {2}”,
i,j,rectangularArray[i,j]);
}
}
}
}
}
توضیحاتی در مورد کد فوق :
۱- در حقیقت مثال فوق تعریف آرایه ایی از آرایه ها بود.
۲- چون مقدار دهی اولیه به صورت واضحی انجام شده نیازی به ذکر ابعاد آرایه به صورت صحیح وجود نداشت

[آبجی]

Jagged arrays آرایه ای از آرایه ها است و هما ن طور
که ذکر شد لزومی ندارد که هر ردیف آن با ردیف بعدی هم طول باشد .
هنگام تعریف این نوع آرایه شما تعداد ردیف ها را مشخص می نمایید. هر ردیف
یک آرایه را نگه داری می کند. در اینجا هر آرایه باید تعریف شود.
روش تعریف Jagged array به صورت زیر است

type [] []…


در اینجا
تعداد براکت ها بیانگر ابعاد آرایه می باشد. برای مثال آرایه ی زیر دو
بعدی است :

int [] [] myJaggedArray;

و
برای مثال برای دسترسی به پنجمین عنصر آرایه ی سوم به صورت زیر عمل می
شود :

myJaggedArray[2][4]

مثال : یک
برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را
درابتدا ex21 انتخاب نمایید. سپس کد زیر را درون آن بنویسید :

using System; namespace ex21

{
class Class1
{
[STAThread]
static void
Main(string[] args)
{
const int rows = 4;
// declare
the jagged array as 4 rows high
int[][] jaggedArray = new
int[rows][];
// the first row has 5 elements
jaggedArray[0]
= new int[5];
// a row with 2 elements
jaggedArray[1] = new
int[2];
// a row with 3 elements
jaggedArray[2] = new
int[3];
// the last row has 5 elements
jaggedArray[3] = new
int[5];
// Fill some (but not all) elements of the rows

jaggedArray[0][3] = 15;
jaggedArray[1][1] = 12;

jaggedArray[2][1] = 9;
jaggedArray[2][2] = 99;

jaggedArray[3][0] = 10;
jaggedArray[3][1] = 11;

jaggedArray[3][2] = 12;
jaggedArray[3][3] = 13;

jaggedArray[3][4] = 14;
for (int i = 0;i < 5; i++)
{

Console.WriteLine(”jaggedArray[0][{0}] = {1}”,

i,jaggedArray[0][i]);
}
for (int i = 0;i < 2; i++)

{
Console.WriteLine(”jaggedArray[1][{0}] = {1}”,

i,jaggedArray[1][i]);
}
for (int i = 0;i < 3; i++)

{
Console.WriteLine(”jaggedArray[2][{0}] = {1}”,

i,jaggedArray[2][i]);
}
for (int i = 0;i < 5; i++)

{
Console.WriteLine(”jaggedArray[3][{0}] = {1}”,

i,jaggedArray[3][i]);
}
Console.ReadLine();
}
}
}

توضیحاتی در مورد کد فوق :
هنگام کار با آرایه های rectangular برای درسترسی به اعضا به
صورت زیر عمل می شد :

rectangularArrayrectangularArray[i,j]
اما در این جا بدین صورت است :

jaggedArray[3][i]

استفاده
از System.Array :
دات نت فریم ورک کلاسی را معرفی کرده است به نام
Array. توسط این کلاس کار با آرایه ها و اعمال روی آن ها برای مثال
سورت کردن و غیره به شدت ساده می شود .
مثال : یک برنامه ی سی
شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید و نام آن را درابتدا ex22
انتخاب نمایید. سپس کد زیر را درون آن بنویسید :

using System; namespace ex22

{
class Class1
{
public static void
PrintMyArray(object[] theArray)
{
foreach (object obj in
theArray)
{
Console.WriteLine(”Value: {0}”, obj);
}

Console.WriteLine(”\n”);
}
[STAThread]
static
void Main(string[] args)
{
String[] myArray = {
“Who”,
“is”, “John”, “Galt”
};
PrintMyArray(myArray);

Array.Reverse(myArray);
PrintMyArray(myArray);
String[]
myOtherArray = {
“We”, “Hold”, “These”, “Truths”,
“To”,
“Be”, “Self”, “Evident” };
PrintMyArray(myOtherArray);

Array.Sort(myOtherArray);
PrintMyArray(myOtherArray);
Console.ReadLine() ;
}
}
}

توضیحاتی در مورد کد فوق :
از دو متد Sort و Reverse در
این جا برای سورت کردن و نمایش آرایه به ترتیب معکوس (از انتها به
ابتدا) استفاده گردیده است.
تعریف آرایه های دینامیک در سی
شارپ :
یکی از مشکلاتی که با آرایه های معمول وجود دارد این است که
قبل از هر کاری باید طول آْ ن ها را مشخص کرد. گاهی از اوقات ما
دقیقا نمی دانیم برنامه چه تعداد عضو را دریافت می کند تا آرایه ای از
پیش تعریف شده با همان تعداد عضو ایجاد کنیم. برای حل این مشکل از کلاس
ArrayList تعریف شده در دات نت فریم ورک می توان استفاده کرد.
هنگام استفاده از ArrayList نیازی به دانستن تعداد اعضایی که
باید اضافه شوند نمی باشد و با استفاده از متد Add آن به سادگی می توان
اعضاء را به آن اضافه نمود . تعدادی از خواص و متدهای این کلاس به صورت
زیر هستند :
Adapter , FixedSize , ReadOnly , Repeat ,
Synchronized , Capacity,Count , IsFixedSize , IsReadOnly ,
IsSynchronized , Item , SyncRoot , Add , AddRange , BinarySearch ,
Clear , Clone , Contains , CopyTo , GetEnumerator , GetRange ,
IndexOf , Insert , InsertRange , LastIndexOf , Remove , RemoveAt ,
RemoveRange , Reverse , SetRange , Sort , ToArray , TrimToSize
مثال : یک برنامه ی سی شارپ جدید console را در VS.NET باز کنید
و نام آن را درابتدا ex23 انتخاب نمایید. سپس کد زیر را درون آن
بنویسید :

using System;
using
System.Collections; namespace ex23
{
// a simple
class to store in the array
public class Employee
{

public Employee(int empID)
{
this.empID = empID;
}

public override string ToString( )
{
return
empID.ToString( );
}
public int EmpID
{
get
{

return empID;
}
set
{
empID = value;
}
}

private int empID;
}
class Class1
{

[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
ArrayList empArray = new ArrayList( );
ArrayList
intArray = new ArrayList( );
// populate the array
for (int
i = 0;i<5;i++)
{
empArray.Add(new Employee(i+100));

intArray.Add(i*5);
}
// print all the contents
for
(int i = 0;i {
Console.Write(”{0} “,
intArray[i].ToString( ));
}
Console.WriteLine(”\n”);
//
print all the contents of the button array
for (int i =
0;i {
Console.Write(”{0} “,
empArray[i].ToString( ));
}
Console.WriteLine(”\n”);

Console.WriteLine(”empArray.Capacity: {0}”,

empArray.Capacity);
Console.ReadLine();
}
}

}

توضیحاتی در مورد کد فوق :
۱- با کلمه ی
کلیدی override در قسمت های بعدی آشنا خواهیم شد.
۲- برای استفاده
از ArrayList لازم بود تا فضای نامی را که این کلاس در آن تعریف شده
است ، به برنامه اضافه کرد.
۳- در مثال فوق نحوه ی تعریف دو کلاس
را در یک فضای نام مشاهده می نمایید.
۴- نحوه ی تعریف و مقدار دهی ArrayList و هم
چنین استفاده از خواص آن در مثال فوق بررسی شده است